NAUKA Gazeta Wyborcza

Ukraina i Polska razem tak�e w Antarktyce. Wiatr Historii zawia� na koniec �wiata

Antarktyka

Tomasz Ulanowski

- My�la�em, �e COVID nas wyko�czy, ale po roku wojny w Ukrainie wiem, �e pandemia to by�y ledwie przedbiegi - przyznaje Dariusz Puczko, kt�ry w Instytucie Biochemii i Biofizyki PAN w Warszawie odpowiada za logistyk� przebudowy Polskiej Stacji...
24.02.2023 | 06:00

nauka

stacja im. Arctowskiego

Ukraina

wojna w Ukrainie
J�zykoznawca i anglista z Uniwersytetu Zielonog�rskiego stypendyst� Fulbrighta

Wiadomo�ci z Zielonej G�ry

�uk

Prof. Leszek Szyma�ski, anglista z Uniwersytetu Zielonog�rskiego dosta� stypendium Fulbrighta. To pierwszy przypadek w historii uczelni.
23.02.2023 | 13:43

j�zyk angielski

nauka

naukowcy

Uniwersytet Zielonog�rski
Golce piaskowe - mo�e i brzydkie, ale ich kr�lowa jest p�odna przez ca�e �ycie. Wiemy ju�, jak to mo�liwe

Nauka

Paulina Mozolewska

Natura posk�pi�a im urody, ale w zamian obdarzy�a je wieloma supermocami. O wyj�tkowych cechach golc�w mo�na by napisa� opas�� ksi�g�.
23.02.2023 | 06:35

nauka

niep�odno��

p�odno��

zdrowie
Naukowcy znale�li najstarsze dowody na u�ycie strza� i �uku w Europie. Maj� 54 tys. lat

m�zg

Tomasz Ulanowski

Male�kie kamienne groty odkryto w Grotte Mandrin, tej samej jaskini we Francji, w kt�rej niedawno natrafiono na najstarsze �lady Homo sapiens zamieszkuj�cych nasz kontynent. Czy to za pomoc� strza� i �uku imigruj�cy z Afryki ludzie wsp�cze�ni...
22.02.2023 | 20:00

antropologia

archeologia

Homo sapiens

nauka
Trzeci pacjent wyleczony z HIV. To jest mo�liwe, ale... najpierw trzeba mie� nowotw�r krwi

HIV

Margit Kossobudzka

Trzeci pacjent - zwany pacjentem z D�sseldorfu - jest wolny od zaka�enia HIV po zastosowaniu u niego przeszczepu z kom�rkami odpornymi na infekcj�.
22.02.2023 | 16:41

AIDS

choroby zaka�ne

nauka

zdrowie
Ro�nie �rednia d�ugo�� penisa w erekcji. Ale czy jest si� z czego cieszy�?

anatomia cz�owieka

Margit Kossobudzka

Ka�da og�lna zmiana w rozwoju jest niepokoj�ca, poniewa� uk�ad rozrodczy jest jednym z najwa�niejszych element�w biologii cz�owieka. Je�li obserwujemy tak szybk� zmian�, oznacza to, �e z naszymi cia�ami dzieje si� co� nietypowego.
22.02.2023 | 06:42

nauka

rozw�j

seks

zdrowie
Telomery jednak koduj� bia�ka. To mo�e zmieni� rozumienie proces�w starzenia

Nauka

Paulina Mozolewska

Proste badanie krwi na obecno�� tych bia�ek mo�e pom�c okre�li� wiek biologiczny cz�owieka, a tak�e ryzyko rozwoju niekt�rych chor�b - m�wi� o swoim odkryciu naukowcy.
22.02.2023 | 06:31

medycyna

nauka

nowotw�r

telomery
"The New York Times": J�zyk sesji terapeutycznych zaw�adn�� randkami

Nauka

Dani Blum

W czasach gdy dojrza�o�� emocjonalna jest bardzo po��dana, niemal ka�dy pr�buje odrobi� t� lekcj�.
21.02.2023 | 15:23

nauka

psychologia

relacje i zwi�zki

�y� Lepiej. Psychologia Codziennie
Brytyjski eksperyment dowi�d�, �e czterodniowy tydzie� pracy jest dobry dla wszystkich

czas pracy

Tomasz Ulanowski

S� wyniki naukowego badania czterodniowego tygodnia pracy w Wielkiej Brytanii. Zadowoleni s� pracownicy i pracodawcy. Prawie wszystkie firmy bior�ce udzia� w badaniu utrzyma�y prac� cztery dni w tygodniu po zako�czeniu eksperymentu.
21.02.2023 | 11:42

antropocen

nauka

psychologia

zdrowie
Odkryto szcz�tki najwi�kszego pingwina, jaki chodzi� po Ziemi

Nauka

Paulina Mozolewska

Najwi�kszy pingwin w dziejach �y� prawie 60 milion�w lat temu na terenie obecnej Nowej Zelandii.
20.02.2023 | 14:51

nauka

Nowa Zelandia

pingwin

ptaki
Nauka w kr�gu szalonych hipotez. 7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W ostatnim tygodniu naukowcy zakwestionowali nasz� wiedz� w kilku dziedzinach, kt�re - wydawa�oby si� - zosta�y ju� rozpoznane i zrozumiane. Czarne dziury mog� by� inne, ni� s�dzili�my, ogl�danie TV dobre dla planety, a le�na sie� grzybni - wcale...
20.02.2023 | 06:34

hipoteza

nauka
50 lat olszty�skiego Planetarium. Ogniste przyj�cie urodzinowe przed budynkiem [ZDJ�CIA]

Wiadomo�ci z Olsztyna

Robert Robaszewski

Premierowe projekcje, koncerty, pokaz laser�w czy spektakl teatru ognia. Tak w niedziel� �wi�towano p� wieku istnienia Planetarium w Olsztynie.
19.02.2023 | 20:23

astronomia

kultura Olsztyn

Miko�aj Kopernik

nauka
Ma�opolski Cogiteon z najlepszym sprz�tem do eksperymentowania. Co zobaczymy na wystawie sta�ej?

Ma�opolskie Centrum Nauki Cogiteon

Renata Rad�owska

Dygestoria, komory laminarne, teleskopy, sonda do podr�y w g��b Ziemi - to wszystko pozwoli nam odkrywa� �wiat nauki. Gdzie? W Ma�opolskim Centrum Nauki "Cogiteon".
19.02.2023 | 17:24

edukacja

eksperymenty

nauka
Przedwio�nie - jakie oznaki zdradzaj�, �e ju� po zimie

przyroda

Margit Kossobudzka

Kr�tki luty nied�ugo si� ko�czy, a polskie przedwio�nie zazwyczaj zaczyna si� na prze�omie lutego i marca. Bywa jednak, �e coraz wcze�niej.
19.02.2023 | 15:47

biologia

nauka

owady

zwierz�ta
Wiesz, ile �yje ten ma�y motylek, kt�ry lubi czerwone kwiaty?

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Motyle mog� prze�y� zazwyczaj kilka tygodni, ale Modraszek telejus mocno odbiega od tej normy.
19.02.2023 | 14:35

nauka

owady

przyroda

zwierz�ta
Politechnika Cz�stochowska zaprasza na niedzielne "Ksi��kowanie" w Bibliotece G��wnej

ksi��ki

mam

"Ksi��kowanie" to gie�da starych i nowych ksi��ek, wydarzenie skierowane do wszystkich zainteresowanych czytelnictwem, hobbyst�w i pasjonat�w dobrej ksi��ki. Tym razem do swej biblioteki zaprasza mi�o�nik�w ksi��ek Politechnika Cz�stochowska.
18.02.2023 | 09:17

Cz�stochowa

kultura

nauka

Politechnika Cz�stochowska
O kosmosie i jego badaniach, Koperniku i "z�otym wieku astronomii obserwacyjnej". Rozmowa z astrofizykiem z UwB

Uniwersytet w Bia�ymstoku

Marta Gawina*

O kosmosie, teleskopach, detektorach, najlepszych miejscach do obserwacji i nowych odkryciach oraz o tym, dlaczego warto zadziera� g�ow� podczas wieczornych spacer�w, opowiada dr hab. Marek Niko�ajuk, prof. UwB z Wydzia�u Fizyki Uniwersytetu w...
18.02.2023 | 09:07

astronomia

kosmos

Miko�aj Kopernik

nauka
Orkan "Otto" nadchodzi. B�dzie ostro wia�o, szczeg�lnie na Wybrze�u

orkan

Tomasz Ulanowski

Z powodu orkanu "Otto" IMGW wyda�o ostrze�enia - przede wszystkim przed wiatrem - dla ca�ej Polski. Nad Dani� wiatr wieje obecnie nawet z pr�dko�ci� 130 km na godz.
17.02.2023 | 16:48

nauka

pogoda

prognoza pogody
Astronomowie wypatrzyli planetoid� przed upadkiem. Jej od�amki wpad�y do kana�u La Manche?

meteoryt

Kamil Deresz

Astronomowie szacuj�, �e oko�o 500 meteoryt�w uderza w Ziemi� w ci�gu roku. Zazwyczaj nie wi�cej ni� 10 rocznie ko�czy si� odnalezieniem od�amk�w. Meteoryty spadaj� r�wnie� w Polsce.
17.02.2023 | 13:02

astronomia

kosmos

nauka

planetoida
Orkan Otto przyniesie silny wiatr, p�niej czeka nas pogodowa hu�tawka

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Nie zabraknie niczego: wichury, deszczu, �niegu, s�o�ca, ciep�ych dni i przymrozk�w. A wszystko w ci�gu zaledwie kilku dni.
17.02.2023 | 09:00

nauka

pogoda

silny wiatr
Ogl�danie TV mo�e by� dobre dla planety

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Kto by pomy�la�, prawda? Naukowcy przekonuj� jednak, �e tak�e energo�erna (i zazwyczaj og�upiaj�ca) telewizja mo�e by� eko. Warunek jest jeden.
16.02.2023 | 14:44

antropocen

biologia

nauka

przyroda
Cz�owiek teoretycznie m�g�by �y� w zdrowiu nawet przez 150 lat

polscy naukowcy donosz�

dr hab. n. med. Tomasz Wojdacz

Opracowujemy test, kt�ry pozwoli�by wykry� nowotw�r z pr�bki krwi we wczesnym stadium rozwoju. To szansa na realn�, niskokosztow� profilaktyk�.
16.02.2023 | 14:43

choroby

epigenetyka

medycyna

nauka
CBD w leczeniu napad�w padaczkowych - naukowcy opisali, jak dzia�a

konopie

Paulina Mozolewska

Kannabidiol okre�lany najcz�ciej jako CBD to jeden ze sk�adnik�w konopi siewnych. Zwi�zek ten nie ma dzia�ania psychotycznego i mo�e mie� zastosowanie w medycynie.
16.02.2023 | 13:00

CBD

choroby

nauka

padaczka
Turcja, Rumunia, Chorwacja. A gdyby w centrum Polski ziemia si� tak zatrz�s�a?

Trz�sienie ziemi w Turcji

Tomasz Ulanowski

Mieliby�my jeszcze wi�cej ofiar - przewiduje sejsmolog z PAN prof. Grzegorz Lizurek. - Nasze domy w og�le nie s� budowane tak, by wytrzyma� trz�sienia ziemi. A one i u nas si� zdarzaj�.
16.02.2023 | 13:00

nauka

trz�sienie ziemi

Turcja
COVID-19 mo�e przy�piesza� rozw�j cukrzycy

COVID-19

Paulina Mozolewska

Badacze ze szpitala w Los Angeles potwierdzili, �e osoby, kt�re przesz�y COVID-19 maj� wy�sze ryzyko zachorowania na cukrzyc�. Jest jednak spos�b, aby je obni�y�.
16.02.2023 | 12:50

cukrzyca

koronawirus

nauka

pandemia koronawirusa
"The New York Times": Co si� stanie, je�li po wypiciu alkoholu za�yjesz melatonin�?

sen

Rachel Rabkin Peachman

Pytanie: �eby �atwiej zasn�� w nocy bior� melatonin�, ale aby si� zrelaksowa� po d�ugim dniu, lubi� te� wypi� kieliszek wina albo dwa. Czy takie po��czenie jest bezpieczne?
16.02.2023 | 08:28

alkohol

melatonina

nauka

sztuka �ycia
Ten si� �mieje, kto ma z�by. Wiedzia�a o tym w XVI w. Anne d'Alegre

archeologia

Miko�aj Marcysiak

Nie do wiary, ile musia�a znie�� francuska arystokratka, �eby zachowa� z�by i status spo�eczny.
16.02.2023 | 07:30

choroby dzi�se�

nauka

naukowcy odkryli

paradontoza
Polskie uczelnie jednak z dost�pem do "Science" i "Nature". Minister Czarnek wygospodarowa� 12 mln z�

uczelnie

Ada Chojnowska

Jak mamy pracowa� bez dost�pu do �wiatowej nauki? - pytali naukowcy, gdy w cieniu "willi plus" ministerstwo Przemys�awa Czarnka ogranicza�o uczelniom dost�p do zagranicznych czasopism. Teraz MEiN t�umaczy, �e sytuacja jest trudna m.in. przez...
15.02.2023 | 16:21

czasopisma

ministerstwo edukacji i nauki

nauka

Przemys�aw Czarnek
Opowiadaj� nam bajki o podziemnej grzybni, przez kt�r� prastare drzewa karmi� m�ode

grzyby

Tomasz Ulanowski

Nawet je�li nie s�yszeli�cie jeszcze o mikorytycznej WWW - Wood Wide Web - to prawdopodobnie s�yszeli�cie ju� o niej bajki. Teraz naukowcy konfrontuj� je z rzeczywisto�ci�.
15.02.2023 | 12:57

antropocen

biologia

ekocyd

nauka
Walka o w�adz� w przyrodzie to nie tylko bezlitosna rywalizacja

Nauka

Lee Alan Dugatkin [University of Louisville]

W�adza w �wiecie przyrody wi��e si� z przemoc�, ale nie spos�b jej do niej sprowadzi�. Jej zdobycie to r�wnie� wiele wyrafinowanych zachowa�, w kt�rych liczy si� to, kto nas obserwuje.
15.02.2023 | 11:00

nauka

The Conversation

zwierz�ta
Czy rozmawia� z dzieckiem chorym na raka o jego chorobie

Margit Kossobudzka

Gdy chorowa�am na nowotw�r, wiedzia�am, jak idzie leczenie, kiedy jest remisja, kiedy nawr�t choroby. Moi rodzice szczerze o tym ze mn� rozmawiali.
15.02.2023 | 06:00

nauka

nowotw�r u dziecka

onkologia

rak
Zaleje nas. Naukowcy strasz� podniesieniem poziomu oceanu, je�li emisja gaz�w cieplarnianych b�dzie ros�a

antropocen

Tomasz Ulanowski

Tylko do 2150 r. same Antarktyda i Grenlandia podnios� lustro oceanu nawet o 1,4 m - pisz� uczeni w "Nature Communications".
14.02.2023 | 17:00

Ba�tyk

globalne ocieplenie

nauka

ocean
Gigantyczne dziecko urodzone w Brazylii: Co zwi�ksza ryzyko makrosomii

ci��a

Adam Taylor [Lancaster University ]

W Brazylii urodzi�o si� niedawno niemal 60-centymetrowe dziecko wa��ce 7,3 kg.
14.02.2023 | 15:28

cesarskie ci�cie

nauka

por�d

p��d
Wynalazek naukowc�w UJ mo�e zrewolucjonizowa� leczenie osteoporozy

nauka

Ada Chojnowska

Pomo�e odbudowywa� ubytki kostne, jednocze�nie mo�e s�u�y� jako no�nik lek�w na osteoporoz� - badania opracowanego przez naukowc�w UJ hydro�elu przynosz� bardzo obiecuj�ce wyniki. Na dalszy rozw�j wynalazku potrzebne s� jednak pieni�dze.
14.02.2023 | 15:26

medycyna

osteoporoza

Uniwersytet Jagiello�ski

wynalazki
Urodzi�a si� tylko po to, by przykry� kazirodczy zwi�zek lorda Byrona, a mamy dzi�ki niej komputery

Portrety kobiet

Natalia Waloch

Je�li dzwoni wam teraz smartfon, sprawdzacie w apce pogod� albo kupujecie online kostium zakonnicy na bal karnawa�owy, w ka�dej z tych czynno�ci jest odrobina geniuszu Ady Lovelace.
14.02.2023 | 13:33

HERstoria

kobieta

nauka

naukowczynie
Mierniki przyjemno�ci, temperatury oraz... moralno�ci. Co kobiece sutki m�wi� o obu p�ciach?

seks

Kasper Kalinowski

Erekcja kobiecych sutk�w jest postrzegana odmiennie przez kobiety i m�czyzn. U m�czyzn nasila altruizm, a kobiety utrzymuj�, �e ich w�a�cicielka straci�a dziewictwo w m�odszym wieku.
14.02.2023 | 12:12

nauka

piersi

psychologia
Mi�o�� ci wszystko wypaczy. O chemii i biologii mi�o�ci rozmawiamy z prof. Bogus�awem Paw�owskim

walentynki

Tomasz Ulanowski

O czym powinni�my pami�ta� w walentynki? O tym, �e mi�o�� to najsilniejszy narkotyk. No i o tym, �e mi�o�� od pierwszego wejrzenia istnieje naprawd�, a w�a�ciwie jest ledwie pierwszym etapem mi�o�ci.
14.02.2023 | 06:00

antropologia

biologia

m�zg

nauka
Oki�� - kiedy �nieg mo�e by� niebezpieczny

zjawiska atmosferyczne

Krzysztof Drozdowski

�nieg zwykle kojarzy nam si� z czym� lekkim. Istotnie, metr sze�cienny �wie�o spad�ego �nie�nego puchu wa�y oko�o 30 kg, ale mo�e by� ci�szy i wa�y� do 120 kg na ka�dy metr sze�cienny, a bywa, �e nawet 800 kg.
13.02.2023 | 17:40

nauka

pogoda

zima
Pogoda. Walentynki pod zgni�ym wy�em

walentynki

Tomasz Ulanowski

Walentynki zapowiadaj� si� ciep�o. Jednak pogoda niekoniecznie b�dzie sprzyja�a mi�osnemu uniesieniu.
13.02.2023 | 17:16

nauka

pogoda

prognoza pogody
Dlaczego w dobie sztucznej inteligencji niekt�re problemy okazuj� si� zbyt trudne dla komputer�w?

sztuczna inteligencja

Jie Wang [UMass Lowell]

Mimo rosn�cej mocy obliczeniowej komputer�w i imponuj�cych osi�gni�� sztucznej inteligencji wiele problem�w znajduje si� poza jej zasi�giem. Jak zmieni� sytuacj�?
13.02.2023 | 13:20

algorytm

komputer kwantowy

nauka

The Conversation

Poprzednia 51 52 53 54 55 ... Nast�pna