NAUKA Gazeta Wyborcza

S�ynny antropolog: Niewierz�cy te� odnie�liby korzy�ci z uczestnictwa w rytua�ach i praktykach religijnych

religia

Kasper Kalinowski

Ca�kiem mo�liwe, �e gdy wojna w Ukrainie si� zako�czy, to Ukrai�cy b�d� o wiele bardziej religijni
14.07.2023 | 09:55

antropologia

chrze�cija�stwo

Co czuj�

nauka
Naukowcy odkryli region m�zgu odpowiedzialny za wra�enie bycia poza cia�em

m�zg

Margit Kossobudzka

Pobudzenie elektryczne niewielkiego regionu m�zgu le��cego mi�dzy dwiema p�kulami mo�e dawa� m�zgowi sprzeczne informacje - uszy rejestruj� co innego ni� oczy.
14.07.2023 | 09:52

nauka

psychologia

zdrowie
Najcieplej od 100 tys. lat. Prognoza pogody na weekend

pogoda

Krzysztof Drozdowski

Ka�dy z siedmiu dni pomi�dzy 4 a 10 lipca by� jednym z najgor�tszych. Najprawdopodobniej nie tylko w historii globalnych pomiar�w temperatury si�gaj�cych XIX w., ale tak�e w ci�gu ostatnich 100 tys. lat.
14.07.2023 | 06:05

globalne ocieplenie

nauka

prognoza pogody

Zmiana Klimatu
Leki odchudzaj�ce i my�li samob�jcze. Europejska Agencja Lek�w sprawdza, czy co� je ��czy

odchudzanie

Katarzyna Staszak

Hamuj� apetyt i pomagaj� zmniejszy� wag� cia�a. Lekarze m�wi� o rewolucji w odchudzaniu. Czy jej kosztem jest wi�ksze ryzyko samookalecze� i my�li samob�jczych?
13.07.2023 | 14:44

cukrzyca

dieta

leki

nauka
Od samotno�ci zmniejsza si� m�zg?

samotno��

Paulina Mozolewska

�ycie w izolacji spo�ecznej wi��e si� ze zmian� struktury m�zgu - wskazuj� nowe badania. Naukowcy pocieszaj� jednak, �e konsekwencje samotno�ci mo�na odwr�ci�.
13.07.2023 | 13:58

demencja

m�zg

nauka

zdrowie
Biolo�ka: Badam paso�yty przenoszone przez kleszcze w... ocieplaj�cej si� Antarktyce

polscy naukowcy donosz�

Dr Katarzyna To�kacz

Na w�asnej sk�rze przekona�am si� o tym, jakie po�ytki p�yn� z cierpliwego siedzenia na kamieniu i czekania.
13.07.2023 | 10:43

Antarktyka

antropocen

nauka

przyroda
Czy fresk z Pompej�w przedstawia staro�ytnego przodka pizzy?

Nauka

Miko�aj Marcysiak

Podczas wykopalisk w Regio IX Parku Archeologicznego w Pompejach odkryto fresk, w kt�rym wielu dostrzeg�o staro�ytnego przodka dzisiejszej pizzy. Malunek przedstawiaj�cy martw� natur�, nie ma jednak z ni� wiele wsp�lnego.
13.07.2023 | 06:05

archeologia

nauka

pizza

Rzym
Rdzenna ludno�� zajada�a si� jej owocami od dawna. Dla �wiata nauki ta palma to zupe�na nowo�� i ogromna zagadka

Nauka

Paulina Mozolewska

Botanicy opisali nowy gatunek palmy, kt�ra w�r�d rdzennej ludno�ci Azji Po�udniowo-Wschodniej jest dobrze znana od pokole�. Soczystych i s�odkich owoc�w wytwarzanych przez ro�lin� trzeba jednak szuka�... pod ziemi�.
12.07.2023 | 17:35

nauka

owoce

ro�liny
Nadchodz� burze - czym s� i jak powstaj�

zjawiska atmosferyczne

Krzysztof Drozdowski

Jeste�my ju� po pierwszych wiosennych burzach, a wszystko wskazuje, �e w najbli�szym czasie b�dzie ich wi�cej. Czym w�a�ciwe jest burza i jak powstaje?
12.07.2023 | 15:45

burze

nauka

pogoda
Po alkoholu zachowuje si� jak cz�owiek, potrafi odbudowa� wyci�ty kawa� serca. Za co naukowcy pokochali rybk� danio?

nauka

Ada Chojnowska

Setki naukowc�w z ca�ego �wiata zjawi�y si� w Krakowie, by rozmawia� o... jednej rybce. Co takiego ma w sobie niepozorny danio pr�gowany - niewielka rybka akwariowa, kt�ra robi zawrotn� karier� w �wiecie nauki?
12.07.2023 | 06:25

biologia

ichtiologia

odkrycia

ryby
T�czowe makaki kr�lewskie. Samce, kt�re lubi� seks z innymi samcami, maj� wi�cej potomstwa

seks

Tomasz Ulanowski

Te prze�omowe wie�ci przynosi publikacja naukowa na temat s�ynnej populacji rezus�w z portoryka�skiej wyspy Cayo Santiago.
12.07.2023 | 06:05

antropologia

homoseksualizm

m�zg

nauka
Naukowcy odkryli "gen chciwo�ci". Zmusza on mam� w ci��y do uwolnienia sk�adnik�w od�ywczych dla p�odu

genetyka

Margit Kossobudzka

Co ciekawe, kopia genu pochodzi od ojca - twierdz� uczeni z Cambridge. Geny kontrolowane przez ojca s� chciwe i samolubne. Maj� te� tendencj� do manipulowania zasobami matki z korzy�ci� dla p�odu.
11.07.2023 | 17:05

ci��a

nauka

rozw�j dziecka

zdrowie
Pozbawienie kom�rek nowotworowych dodatkowych chromosom�w mo�e zapobiega� rozwojowi guz�w - wskazuj� badania na myszach

Nauka

Paulina Mozolewska

Aneuploidia to zaburzenie polegaj�ce na obecno�ci w kom�rce nieprawid�owej liczby chromosom�w lub ich fragment�w. Wyst�puje w wi�kszo�ci nowotwor�w, ale nie wiadomo, jaki ma zwi�zek z rozwojem choroby.
11.07.2023 | 15:35

choroby

chromosomy

nauka

nowotw�r
Wyjrza�em przez okno i wcale si� nie zdziwi�em. Prognoza pogody nie zaskakuje

antropocen

Tomasz Ulanowski

Przed nami jeszcze wi�ksze upa�y. Naukowcy w�a�nie podsumowali liczb� ofiar �miertelnych ubieg�orocznych fal upa�u w Europie.
11.07.2023 | 13:54

globalne ocieplenie

nauka

pogoda

prognoza pogody
To Egipcjanie zacz�li mierzy� pierwsz� godzin� i zmienili nasz stosunek do czasu

czas

Prof. Robert Cockcroft, Prof. Sarah Symons

Zwi�zek ludzko�ci z okre�laniem czasu zacz�� si� przed pierwszym s�owem pisanym, co sprawia, �e dzi� tak trudno jest bada� pochodzenia wielu jednostek pomiaru czasu.
10.07.2023 | 19:20

archeologia

fizyka

nauka

The Conversation
W poniedzia�ek uwa�aj na serce! Ten dzie� oznacza wi�ksze ryzyko najci�szego typu zawa�u

serce

Margit Kossobudzka

Nie jest to pierwsze badanie, kt�re tak� zale�no�� sugeruje. Podobne wyniki by�y wcze�niej zg�aszane w badaniach mi�dzynarodowych.
10.07.2023 | 16:00

choroby uk�adu kr��enia

nauka

stres

zawa�
Kark�wka z grilla to samo zdrowie, a �winie kochaj� �cisk? Siedem pyta�, kt�re zada�bym biotechnologowi zwi�zanemu z bran�� mi�sn�

mi�so

Tomasz Ulanowski

Je�li ju� oddajemy dyskusj� o przysz�o�ci �wiata w r�ce ekstremist�w - fana przemys�owych tucznik�w i wzmo�onej moralnie weganki - to przynajmniej zadajmy w�a�ciwe pytania.
10.07.2023 | 14:07

antropocen

dieta

ekocyd

nauka
Przyznawanie funduszy na badania miernym naukowcom jest drog� donik�d

granty

Ryszard Laskowski

Najszczodrzej powinno finansowa� si� najlepszych, poniewa� to jedyny spos�b na maksymalizacj� "zysk�w" z zainwestowanych w nauk� funduszy.
10.07.2023 | 13:57

Narodowe Centrum Nauki

nauka

Przemys�aw Czarnek

Uniwersytet Jagiello�ski
Zmar� Bogdan Mi�. Wybitny popularyzator nauki, matematyk, dziennikarz, nauczyciel

Wspomnienie

Irena Cie�li�ska

Bogdan Mi� zmar� 1 lipca w wieku 86 lat. Dzi� odb�dzie si� jego pogrzeb na Cmentarzu Wojskowym na Pow�zkach w Warszawie.
10.07.2023 | 09:50

dziennikarze

matematyka

nauka

odeszli
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Kasper Kalinowski

Twarz jednej z pierwszych chrze�cijanek w Anglii oraz wp�yw gen�w na status, kosmiczna sonda Euclid na tropie tajemniczego pi�tego elementu Wszech�wiata, pojedynczy zastrzyk bia�ka d�ugowieczno�ci a pami�� rezus�w oraz kolejne rekordy globalnej...
10.07.2023 | 06:05

nauka
Ptasia grypa zabija koty. Na jakie objawy uwag� powinni zwraca� w�a�ciciele zwierz�t?

Nauka

Paulina Mozolewska

Opiekunowie kot�w powinni zwraca� szczeg�ln� uwag� na zachowanie pupili, a je�li zwierz�ta wykazuj� niepokoj�ce objawy, nale�y jak najszybciej zg�osi� si� z nimi do lecznicy.
09.07.2023 | 12:00

jak pies z kotem

koty

nauka

pies
Nastrosz p�pawi. Nie je, a kopuluje przez dziesi�tki godzin

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Motyle nocne cz�sto nie ciesz� si� tak� popularno�ci�, jak ich dzienni krewniacy, jednak w�r�d nich r�wnie� mo�na spotka� wiele fascynuj�cych gatunk�w. Jednym z nich jest nastrosz p�pawik (Smerinthus ocellata), na kt�rego mo�na natrafi� w...
08.07.2023 | 10:21

nauka

owady
Pramatka ludzko�ci, Pani Ples, homo erectus i inni. Przejd� si� �ladami naszych przodk�w

Uniwersytet w Bia�ymstoku

mo�

Tu znajdziesz przodk�w cz�owieka - kilkana�cie gatunk�w hominid�w, przedstawicieli australopitek�w, pramatk� ludzko�ci, Pani� Ples i innych. Na wypraw� w dalek� przesz�o�� zaprasza Uniwersyteckie Centrum Przyrodnicze, czynne tak�e w wakacje. UCP w...
08.07.2023 | 09:05

Bia�ystok

nauka

wystawa
W unijnym konkursie na granty dla do�wiadczonych naukowc�w w�r�d 218 laureat�w by�o dw�ch Polak�w

Wolna Sobota

Maciej �ylicz

Je�li kto� chce wyj�� poza lokalne podw�rko, musi publikowa� w j�zyku angielskim. Je�li prowadzone badania maj� znaczenie tylko lokalne, rzeczywi�cie, publikuje si� po polsku, ale zdaj�c sobie spraw�, �e wyniki nie przejd� do kanon�w nauki �wiatowej.
07.07.2023 | 15:00

granty

Narodowe Centrum Nauki

nauka

NCBiR
Pierwszy lek hamuj�cy post�p choroby Alzheimera zatwierdzony

choroba Alzheimera

Margit Kossobudzka

Dzisiaj Ameryka�ska Agencja ds. �ywno�ci i Lek�w zatwierdzi�a pierwszy lek spowalniaj�cy post�py choroby Alzheimera - lecanemab.
07.07.2023 | 13:30

choroby neurodegeneracyjne

demencja

nauka

zdrowie
Przed nami czas upalnego, s�onecznego lata. Na �wiecie najcieplejszy dzie� w historii pomiar�w

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Pocz�tek lipca 2023 roku to czas wyj�tkowych upa��w w wielu rejonach �wiata. Tak�e globalna �rednia temperatura powietrza osi�gn�a nigdy wcze�niej nienotowane warto�ci.
07.07.2023 | 13:19

nauka

pogoda
Zapach d�oni ujawnia p�e�. Nie, wcale nie zapach d�oni perfumowanej

m�zg

Tomasz Ulanowski

Naukowcy potwierdzili to nie w�asnymi nosami, ale nosami elektronicznymi.
07.07.2023 | 12:25

nauka

przyroda

w�ch

zapach
Rektor Politechniki Krakowskiej prof. Andrzej Szarata: Przemys� oczekuje od nas coraz bardziej wyspecjalizowanych absolwent�w

Politechnika Krakowska

Ada Chojnowska

Dostrzegam ogromny potencja� w m�odych ludziach, ze �wietnymi pomys�ami, kt�rych jednak cz�sto nie realizuj�. Chcia�bym, by Politechnika mog�a ich bardziej wesprze�, wskaza� kierunki dzia�ania, by mieli poczucie, �e na uczelni� mog� liczy� - m�wi...
07.07.2023 | 06:30

nauka

przemys�

studenci

uczelnie
Specjalistka zdrowia publicznego: Wiemy, jak zatrzyma� rosn�ce wska�niki porod�w drog� ci�cia cesarskiego

polscy naukowcy donosz�

Dr hab. Ilona Nenko

Obecnie w Polsce blisko co drugie dziecko przychodzi na �wiat drog� ci�cia cesarskiego. Badania naukowe wskazuj�, �e zapewnienie kobietom indywidualnej, ci�g�ej opieki po�o�nej jest dobrym sposobem na zwi�kszenie szansy zako�czenia porodu drogami...
06.07.2023 | 15:50

cesarskie ci�cie

ci��a

nauka

por�d
W tym tygodniu padaj� kolejne rekordy globalnej temperatury. Kiedy zrobi si� za gor�co?

antropocen

Tomasz Ulanowski

I co owo "za gor�co" oznacza?
06.07.2023 | 13:15

globalne ocieplenie

nauka

upa�

zdrowie
Ostatni lot Ariane 5. Czy czeka nas przerwa w lotach kosmicznych made in Europe?

Nauka

Kamil Deresz

Dok�adnie o p�nocy czasu polskiego z kosmodromu w Gujanie Francuskiej po raz ostatni wystartowa�a rakieta Ariane 5. Ju� po mniej wi�cej 33 minutach od startu dwa niesione przez rakiet� satelity znalaz�y si� na prawid�owej orbicie.
06.07.2023 | 10:28

ariane5

kosmos

loty w kosmos

nauka
Uwaga, nadchodzi! Przez Polsk� przetaczaj� si� fronty atmosferyczne zwi�zane z cyklonem "Poly"

pogoda

Tomasz Ulanowski

IMGW wyda� ostrze�enia przed burzami z gradem dla ca�ego kraju. Czy nied�ugo synoptyk�w zast�pi sztuczna inteligencja?
05.07.2023 | 17:00

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

prognoza pogody
Pojedynczy zastrzyk bia�ka d�ugowieczno�ci poprawi� pami�� u rezus�w

m�zg

Margit Kossobudzka

To pierwsze badanie dowodz�ce potencja�u przeciwstarzeniowego bia�ka klotho poza myszami, co zwi�ksza nadziej� na zastosowanie go u ludzi.
05.07.2023 | 14:33

medycyna

nauka

starzenie si�

zdrowie
Niech �yje kr�l! W Anglii te same rodziny rz�dz� od 400 lat

Nauka

Kasper Kalinowski

Jak osi�gn�� wysok� pozycj� spo�eczn�? Wed�ug najnowszych bada� wystarczy si� odpowiednio urodzi� - pomaga nawet bycie kuzynem czwartego stopnia kogo�, kto du�o znaczy� pi�� pokole� wcze�niej.
04.07.2023 | 19:08

ewolucja

nauka

spo�ecze�stwo

w�adza
Im bardziej zagro�one ptaki morskie, tym wi�ksze zanieczyszczenie ich �rodowiska plastikiem

antropocen

Tomasz Ulanowski

Jednymi z najbardziej niebezpiecznych dla ptak�w morskich rejon�w �wiata okazuj� si� - z powodu zanieczyszczenia plastikiem - Morze �r�dziemne oraz Morze Czarne - alarmuj� naukowcy.
04.07.2023 | 17:00

ekocyd

nauka

plastik

przyroda
Blisko tysi�c nowych dzie� do digitalizacji. Repozytorium Uniwersytetu w Bia�ymstoku zostanie rozbudowane o 30 tys. skan�w

Uniwersytet w Bia�ymstoku

mo�

Repozytorium Uniwersytetu w Bia�ymstoku wzbogaci si� o kolejne materia�y, kt�re zostan� szerzej udost�pnione czytelnikom. Ju� jest tam zdeponowanych ponad 13 tys. dokument�w, a teraz, dzi�ki dofinansowaniu, ta baza si� powi�kszy. Projekt obejmie...
04.07.2023 | 14:28

Bia�ystok

biblioteka

edukacja

ksi��ki
"The New York Times": Czy nazwy chor�b pochodz�ce od nazwisk nazist�w powinny odej�� w zapomnienie?

Nauka

Rachel E. Gross

Nazwiska lekarzy z czas�w nazistowskich wci�� mo�na odnale�� w nazwach chor�b i cz�ci cia�a. Czy usuwaj�c je, lekarze zapomn� o lekcjach z przesz�o�ci?
04.07.2023 | 10:00

medycyna

nauka

zdrowie
Centrum Nauki "Cogiteon" b�dzie gotowe jesieni�. Ale otwarcie mo�e si� op�ni�

inwestycje w Krakowie

Renata Rad�owska

Jesieni� zako�czy si� budowa Ma�opolskiego Centrum Nauki "Cogiteon". Kiedy otwarcie? Wszystko zale�y od tego, czy wykonawca dr�g dojazdowych zd��y w przewidzianym terminie.
04.07.2023 | 06:20

Cogiteon

Ma�opolska

Ma�opolskie Centrum Nauki Cogiteon

nauka
Ptasia grypa: Czy m�j kot mo�e je�� surowego kurczaka?

koty

Margit Kossobudzka

W mediach pojawi�y si� wypowiedzi ekspert�w, �e w ramach profilaktyki przez zachorowaniem naszego kota na ptasi� gryp� nie powinni�my dawa� mu surowego drobiu. Dlaczego?
04.07.2023 | 06:00

nauka

ptasia grypa

zwierz�ta
Wa� szkwa�owy - zjawisko, kt�re budzi zachwyt i groz�

Nauka

Krzysztof Drozdowski

Wa� szkwa�owy to jedno z najbardziej efektownych zjawisk meteorologicznych. Budzi zachwyt i groz� jednocze�nie. Prawie zawsze zwiastuje bardzo gwa�towne zdarzenia.
03.07.2023 | 19:00

burza

nauka

pogoda

zjawiska atmosferyczne

Poprzednia 36 37 38 39 40 ... Nast�pna