NAUKA Gazeta Wyborcza

7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Siedem odkry�

Tomasz Ulanowski

Moje serce podbi� w ub. tygodniu orangutan Rakus, kt�ry sam opatrzy� sobie ran�.
06.05.2024 | 06:00

7 rzeczy

nauka

odkrycia naukowe
Cyfrowa nie�miertelno��. "Wyda� mn�stwo pieni�dzy, by zamrozi� sw� zmar�� matk�"

Du�y Format

Katarzyna Brejwo

Harrison chce kiedy� pobra� zawarto�� jej m�zgu na twardy dysk i umo�liwi� jej �ycie w innej formie.
06.05.2024 | 05:30

aplikacje

film dokumentalny

millenium docs against gravity

nauka
Poznajcie zgarba rogatego - �ywy kolec

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

W Polsce mo�na spotka� zaledwie trzech przedstawicieli zgarbkowatych. Wcze�niej mieli�my ich jeszcze mniej, ale w 2007 r. pojawi� si� u nas pewien imigrant.
05.05.2024 | 12:00

nauka

owady

przyroda

ro�liny
Politechnika Cz�stochowska kszta�ci in�ynier�w dla miast przysz�o�ci

edukacja

Magdalena Warchala-Kope�

Miasta przysz�o�ci to koncepcja, kt�ra w najbli�szych latach b�dzie istotnym zagadnieniem analizowanym przez architekt�w, urbanist�w, ekolog�w, informatyk�w, ekonomist�w czy badaczy trend�w. Politechnika Cz�stochowska ma ambicje, aby ich wykszta�ci�.
04.05.2024 | 13:52

Cz�stochowa

nauka

Politechnika Cz�stochowska
Chiny wystrzeli�y sond�, kt�ra ma pobra� pr�bki z niewidocznej strony Ksi�yca

ksi�yc

Piotr Cie�li�ski

Tego jeszcze nikt nie dokona�. To jedna z najbardziej ambitnych misji kosmicznych w historii. Dlaczego Chi�czycy j� podj�li? Skusi�y ich liczne zagadki, jakie skrywa niewidoczna strona Ksi�yca. Ale przede wszystkim chc� pokaza�, jak wiele potrafi�.
04.05.2024 | 13:37

Chiny

kosmos

nasa

nauka
Orangutan o imieniu Rakus sam sporz�dzi� opatrunek z ro�lin. Pierwsza taka obserwacja

zwierz�ta

Kasper Kalinowski

Po indonezyjsku s�owo "orangutan" oznacza le�nego cz�owieka. Chocia� istniej� dowody na zachowania samoleczenicze u zwierz�t innych ni� cz�owiek, nigdy wcze�niej nie zaobserwowano, aby leczy�y one sobie rany ro�linami.
04.05.2024 | 13:10

antropologia

nauka

orangutany

przyroda
W �redniowiecznej Anglii tr�dem zaka�a�y... wiewi�rki

choroby zaka�ne

Tomasz Ulanowski

Tr�d do��cza wi�c do ogromnej listy zaka�nych chor�b odzwierz�cych.
03.05.2024 | 17:52

archeologia

genetyka

nauka

przyroda
Sztuczna inteligencja z Katowic wykrywa uzale�nienia od hazardu

nauka

Magdalena Warchala-Kope�

Transformacja gospodarki, kszta�towanie postaw przedsi�biorczych, sztuczna inteligencja - to tematy, na kt�rych skupiaj� si� naukowcy Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, jednej z najstarszych uczelni na G�rnym �l�sku.
03.05.2024 | 13:50

edukacja

Katowice

Uniwersytet Ekonomiczny
20 lat min�o jak jeden dzie�

staro��

Tomasz Ulanowski

Kiedy mia�em 30 lat z hakiem, wydawa�o mi si�, �e staro�� zaczyna si� po sze��dziesi�tce. Wolne �arty! - potwierdzaj� naukowcy.
03.05.2024 | 11:27

aktywno�� fizyczna

dieta

genetyka

nauka
Rozwi�� quiz. Co wiesz o maj�wce?

quizy Wyborczej

Kasper Kalinowski

Sprawd�, czy wiesz, w jaki spos�b zwierz�ta rozpoznaj� nadej�cie wiosny, dlaczego warto marynowa� mi�so i co wyr�nia polskie bociany.
02.05.2024 | 15:00

maj�wka

nauka

quiz
Co nas nie zabije, to nas wzmocni - potwierdzaj� naukowcy

antropocen

Tomasz Ulanowski

Jako dow�d autorzy publikacji w "Nature" przytaczaj� swoj� analiz� historii i prehistorii ostatnich 30 tys. lat.
02.05.2024 | 11:13

antropologia

archeologia

nauka

przyroda
Dlaczego niekt�re alkohole lubimy na zimno, a inne na ciep�o? Naukowcy ju� wiedz�

alkohol

Tomasz Ulanowski

Ich zdaniem odpowiednia temperatura nie tylko wzmacnia albo os�abia bukiet aromat�w poszczeg�lnych trunk�w, ale wyczynia te� cuda z cz�steczkami etanolu.
02.05.2024 | 06:00

antropologia

nauka

przyroda

zdrowie
Ju� lec� do nas jerzyki!

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

To one a nie jask�ki czyni� wiosn�. Jerzyki s� dla ptasiarzy emocjonuj�cym i wyczekiwanym gatunkiem.
01.05.2024 | 11:51

jask�ki

jerzyki

nauka

ptaki
Kobiety to zmarzluchy, a m�czy�ni s� odporni na zimno? Jest dok�adnie odwrotnie

kobiety

Tomasz Ulanowski

Je�li wydaje si� wam, �e w waszych biurach to kobiety lubi� podkr�ci� termostat, to, no w�a�nie - mo�e tylko tak wam si� wydaje.
01.05.2024 | 08:33

antropologia

m�czy�ni

nauka

temperatura
Naukowcy znale�li enzym, kt�ry zmienia grup� krwi. Czy ich odkrycie to ju� prze�om?

krew

Margit Kossobudzka

Uczeni od lat pracuj� nad sposobem zamiany jednej grupy krwi w drug�. Chodzi o to, by zwi�kszy� dost�pno�� uniwersalnej krwi grupy 0.
30.04.2024 | 16:35

biologia

cia�o ludzkie

enzymy

nauka
Jak smakowa�o rzymskie wino? Wed�ug nowych bada� znacznie lepiej ni� s�dzono

The Conversation

Dimitri Van Limbergen

Wed�ug naukowc�w wino pite przez Rzymian by�o paskudne. Najnowsze badania temu jednak przecz�. Niekt�re trunki mog�y nawet rywalizowa� z dzisiejszymi wybornymi winami.
30.04.2024 | 13:43

archeologia

nauka

Rzym

wino
Uczniowie katowickiej szko�y narzekaj�, �e... maj� za ma�o nauki

edukacja

Michalina Bednarek

Uczniowie prywatnej szko�y TEB Edukacja w Katowicach, kt�ra szkoli m.in. przysz�ych programist�w, narzekaj� na jako�� zaj��. Nowoczesnego sprz�tu nawet nie widuj�.
30.04.2024 | 07:42

Katowice

nauka

programi�ci

szko�a prywatna
Rozkr�ca si� epidemia ptasiej grypy w�r�d ameryka�skich kr�w. Czy ich mleko jest bezpieczne?

ptasia grypa

Margit Kossobudzka

Przepisy federalne Stan�w Zjednoczonych wymagaj� wyrzucania mleka od zaka�onych kr�w. Jak to zatem mo�liwe, �e materia� genetyczny wirusa wykryto w mleku sprzedawanym konsumentom?
29.04.2024 | 19:01

choroby zaka�ne

krowy

mleko

nauka
Pogoda na maj�wk�: ciep�o, cho� bez upa��w

pogoda

Krzysztof Drozdowski

Klimat, jak nad morzem. W maj�wk� s�oneczna pogoda i lekki wiatr z po�udniowego wschodu sprowadzaj�cy ciep�e powietrze.
29.04.2024 | 14:56

maj�wka

nauka

prognoza pogody

zjawiska atmosferyczne
7 odkry�, o kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Siedem odkry�

Margit Kossobudzka

Na Podkarpaciu �yj� 104 nied�wiedzie brunatne, Wielka Rafa Koralowa prze�ywa rekordowe bielenie, sonda Voyager-1 zn�w nadaje, a Afryka zmaga si� z kolejn� fal� ospy ma�piej. O czym jeszcze nie wiedzieli�my tydzie� temu?
29.04.2024 | 13:30

kosmos

nauka

przyroda

zdrowie
Ka�u�nice - najwi�ksze chrz�szcze naszych w�d

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Jak do tej pory naukowcy opisali ok. 2 tys. gatunk�w chrz�szczy, kt�re prowadz� wodny tryb �ycia. Cz�� z nich nale�y do rodziny ka�u�nicowatych, licz�cej w Polsce 77 gatunk�w.
28.04.2024 | 15:51

nauka

przyroda

zwierz�ta
Pogoda: wreszcie zaczyna si� ocieplenie

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Koniec ch�odu i nocnych przymrozk�w. Wst�pna prognoza na d�ugi majowy weekend.
26.04.2024 | 12:15

maj�wka

nauka

pogoda

zjawiska atmosferyczne
Rozwi�� quiz o sztucznej inteligencji

quizy Wyborczej

Piotr Cie�li�ski

Wed�ug niekt�rych prognoz sztuczna inteligencja wkr�tce zast�pi nas w wielu zadaniach, mo�e nawet we wszystkim. Zach�camy jednak, aby do tego testu przyst�pi� jeszcze samodzielnie.
26.04.2024 | 08:33

nauka

sztuczna inteligencja
Pediatrzy przygotowali plan ochrony niemowl�t przed wirusem RSV

wirus rsv

Margit Kossobudzka

Powszechnie wyst�puj�cy wirus RSV stwarza �miertelne zagro�enie dla niemowl�t. Polscy pediatrzy opracowali program, kt�ry ma chroni� je przed ci�k� chorob�.
26.04.2024 | 06:00

dzieci

nauka

noworodki

profilaktyka
Kobiety rozr�niaj� wi�cej kolor�w. Wiadomo dlaczego

prawda czy mit

Margit Kossobudzka

Niekt�re osoby w wyniku genetycznej mutacji potrafi� wy�apa� miliony odcieni wi�cej ni� przeci�tna osoba.
26.04.2024 | 05:43

nauka

oczy

wzrok

zdrowie
Sztuczna Inteligencja wkracza do medycyny. "Ale nie chcemy, �eby lekarze byli zwolnieni z my�lenia"

sztuczna inteligencja

S�awomir Szyma�ski

Ka�d� operacj� wykonuje robot chirurgiczny, a w ka�dym domu jest sedes s�u��cy za �r�d�o danych w diagnostyce medycznej? Do tego jeszcze daleko. Ale sztuczna inteligencja ju� jest w medycynie.
25.04.2024 | 21:04

konferencja naukowa

medycyna

nauka

Uniwersytet Medyczny we Wroc�awiu
Zjadliwy szczep wirusa ospy ma�piej roznosi si� poprzez kontakty seksualne?

ma�pia ospa

Margit Kossobudzka

Ze strony naukowc�w dochodz� niepokoj�ce wie�ci o wirusie ospy ma�p. W Afryce �rodkowej ro�nie liczba zaka�e� jednym z wariant�w wirusa.
25.04.2024 | 15:07

choroby zaka�ne

nauka

ospa

zdrowie
Naukowcy z PAN doczekaj� si� podwy�ek. Jest porozumienie z ministerstwem nauki

podwy�ki

Alicja Gardulska

Dyskusja o tym, jak podzieli� dodatkowe 180 mln z� dla Polskiej Akademii Nauk trwa od stycznia. "Doszli�my do porozumienia" - potwierdza "Wyborczej" wiceminister nauki, Maciej Gdula.
25.04.2024 | 13:20

badania naukowe

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy�szego

nauka

podwy�ki dla nauczycieli
Wielka Rafa Koralowa prze�ywa najci�sz� w historii epidemi� tzw. bielenia

Wielka Rafa Koralowa

Tomasz Ulanowski

Czy majestatyczny ekosystem znajduj�cy si� u p�nocno-wschodniego wybrze�a Australii prze�yje pi�te bielenie w ostatnich o�miu latach? A je�li tak, to czy prze�yje nast�pne? Rokowania s� z�e.
25.04.2024 | 13:15

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

przyroda
Geolog: Znale�li�my w Polsce �lad po uderzeniu meteorytu wielkiego jak ten, kt�ry zg�adzi� dinozaury

polscy naukowcy donosz�

Prof. Marek Narkiewicz

Struktura ma �rednic� blisko 200 km i jest jedn� z najwi�kszych na Ziemi. Do uderzenia, kt�re zmieni�o ca�� planet�, a dzisiejszej Polsce zostawi�o blizn�, dosz�o prawdopodobnie 1,6-1,8 mld lat temu.
25.04.2024 | 06:00

geologia

meteoryt

nauka

odkrycie naukowe
Voyager 1 znowu nadaje. Powiod�a si� zdalna naprawa najdalszej ziemskiej sondy

voyager

Piotr Cie�li�ski

Voyager 1 przes�a� dane na temat stanu swoich system�w pok�adowych po raz pierwszy od listopada ub. roku. Opiekunowie misji z NASA chc� go teraz sk�oni�, aby przywr�ci� tak�e transmisj� danych z przyrz�d�w naukowych.
24.04.2024 | 17:00

kosmos

nasa

nauka

sonda kosmiczna
Sier��, odchody, mikroskop i statystyka. Naukowcy policzyli nied�wiedzie w Bieszczadach

nied�wiedzie

Anna Gorczyca

Nied�wiedzi jest w Polsce wi�cej albo nawet mniej, ni� do tej pory uwa�ano. Jak to mo�liwe?
24.04.2024 | 14:00

Bieszczady

drapie�nik

nauka

ochrona �rodowiska
NASA prosi o pomoc w �ci�gni�ciu cennej przesy�ki z Marsa

mars

Piotr Cie�li�ski

Mo�na zarobi� kilka miliard�w dolar�w i zyska� s�aw�. Trzeba sprowadzi� z Marsa na Ziemi� kilkadziesi�t tulei z rdzeniami gruntu i ska�. To bezcenna przesy�ka, kt�ra mo�e zawiera� �lady pradawnego, nieziemskiego �ycia.
24.04.2024 | 10:22

kosmos

nasa

nauka

Perseverance
Kiedy� powierzchnia l�dowa Australii by�a wi�ksza o jedn� trzeci�

archeologia

Margit Kossobudzka

Najnowsza analiza ponad 4 tys. kamiennych artefakt�w odkrytych na wyspie u wybrze�y p�nocno-zachodniej Australii pozwoli�a uczonym na nakre�lenie obrazu �ycia Aborygen�w dziesi�tki tysi�cy lat temu.
24.04.2024 | 06:00

Aborygeni

antropologia

australia

klimat
Te� masz swoje nawyki przed snem? Oto, dlaczego tw�j m�zg je lubi

sen

Katarzyna Staszak

Zagl�dam pod ��ko i do szafy. Chowam no�e. Sprz�tam kuchni�. My�l� o duchach. Szukam paj�k�w. Modl� si�. Przykrywam dziecko. A ty? Bez czego nie za�niesz?
23.04.2024 | 19:00

nauka

nawyki

psychologia

sztuka �ycia
Zasiewanie chmur. Wyja�niamy "tajemnic�"

zjawiska atmosferyczne

Krzysztof Drozdowski

Pow�d� w Dubaju, teraz w Chinach. Wyja�niamy, dlaczego zasiewanie chmur nie ma z nimi nic wsp�lnego.
23.04.2024 | 16:57

nauka

pow�d�

przyroda

susza
Makabryczne odkrycie z czas�w neolitu. Kobiety torturowano metod� incaprettamento

�mier�

Joanna Bujakiewicz

Archeolodzy odkryli w po�udniowo-zachodniej Francji prehistoryczny poch�wek kobiet, kt�re poddano torturze stosowanej wsp�cze�nie przez w�osk� mafi�. Uwaga! B�d� drastyczne szczeg�y.
23.04.2024 | 14:00

archeologia

nauka

neolit

odkrycie
Przymrozki pojawi� si� tak�e jutro rano. Byle do pi�tku

przymrozki

Tomasz Ulanowski

W weekend nad Polsk� nap�ynie cieplejsze powietrze z po�udniowego zachodu.
23.04.2024 | 11:02

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

pogoda
Pa�stwowy Instytut Geologiczny zanegowa� rol� cz�owieka w globalnym ociepleniu. Teraz si� z tego wycofuje

Pa�stwowy Instytut Geologiczny

Robert Jurszo

Oficjalne stanowisko PIG okaza�o si� by� osobn� i niezgodn� ze wsp�czesn� wiedz� opini� jednego naukowca, kt�ry od lat neguje wp�yw cz�owieka na globalne ocieplenie.
23.04.2024 | 10:33

antropocen

globalne ocieplenie

klimat

nauka
Wzlot i upadek Rangi Diasa - odkrywcy cudownego nadprzewodnika

nadprzewodniki

Piotr Cie�li�ski

Pochodz�cy ze Sri Lanki Ranga Dias by� wschodz�c� gwiazd� fizyki nadprzewodnictwa. W ostatnich latach jego zesp� odkry� materia�y, kt�re przewodz� pr�d elektryczny bez �adnych strat cieplnych w temperaturze powy�ej 0 st. C. W �wiecie nauki si�...
23.04.2024 | 06:00

fizyka

nauka

nowe technologie

odkrycia naukowe

Poprzednia 13 14 15 16 17 ... Nast�pna