NAUKA Gazeta Wyborcza

Boisko na nowym stadionie z certyfikatem FIFA. Lekarze b�d� z Politechniki Bydgoskiej, a mo�e te� pi�karze

Politechnika Bydgoska

Jacek Glugla

Stadion Politechniki Bydgoskiej po szczeg�owym sprawdzeniu przez ekspert�w otrzyma� certyfikat FIFA w wysokiej kategorii FIFA Quality Pro. Gianni Infantino z�o�y� ju� pod nim sw�j podpis.
21.11.2024 | 09:14

nauka

szko�y wy�sze

uczelnie
Cz�owiek ma 37,2 bln kom�rek. Zostan� opisane w gigantycznym atlasie, kt�ry tworz� naukowcy

biologia

Margit Kossobudzka

Naukowcy z globalnego konsorcjum Human Cell Atlas (HCA) publikuj� dzi� ponad 40 artyku��w, kt�re po�wi�cone s� tworzeniu atlasu ludzkich kom�rek. Najwi�kszego w dziejach biologii.
21.11.2024 | 06:00

fizjologia

kom�rka

nauka

zdrowie
COP29 w Baku. Najlepiej o klimacie rozmawia si� w oparach ropy naftowej

COP29

Tomasz Ulanowski

Jeszcze nigdy tak niewielu nie zrobi�o tak wiele dla tak wielu na darmo.
20.11.2024 | 18:10

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

przyroda
Walka o bud�et Narodowego Centrum Nauki. "Mo�liwe dora�ne poprawki"

bud�et pa�stwa

Alicja Gardulska

Mamy miliardy na g�rnictwo czy odbudow� Pa�acu Saskiego, rozmawiamy o miliardach na zasypanie luki po obni�eniu sk�adki zdrowotnej. A tu chodzi nie o miliardy, ale o setki milion�w potrzebnych, by najaktywniejsi naukowcy mogli zosta� w kraju -...
20.11.2024 | 18:01

Narodowe Centrum Nauki

nauka

naukowcy

polska akademia nauk
"Ouch", "au�" czy "ow" - b�l wsz�dzie brzmi tak samo

nauka

Kasper Kalinowski

Na ca�ym �wiecie u�ywa si� ok. 7000 j�zyk�w. Jednak odg�osy wydawane przez ludzi, kt�rzy odczuwaj� b�l, brzmi� niemal identycznie. Dla j�zykoznawc�w to nieoczekiwane odkrycie i zagadka.
20.11.2024 | 15:21

b�l

ewolucja

j�zyk

psychologia
Co nas wyr�nia w�r�d innych zwierz�t? Niezwyk�y metabolizm

metabolizm

Tomasz Ulanowski

Potwierdzaj� to kolejne badania biolog�w ewolucyjnych. Niezwyk�y rozw�j ludzkiego m�zgu m�g� nast�pi� dzi�ki temu, �e mamy inne tempo przemiany materii, ni� szympansy i inne ssaki naczelne.
19.11.2024 | 16:43

antropologia

biologia

m�zg

nauka
Uwaga nadchodzi cyklon "Quiteria". Przyniesie wichur� i �nie�yc�

pogoda

Tomasz Ulanowski

IMGW ostrzega przed silnym wiatrem. Prognozuje te� opady deszczu, deszczu ze �niegiem oraz mokrego �niegu.
19.11.2024 | 12:48

IMGW

nauka

ostrze�enie IMGW

prognoza pogody
Internet poprawia nasz dobrostan. Przynajmniej w drugiej po�owie �ycia - zastrzegaj� naukowcy

internet

Tomasz Ulanowski

Korzystny wp�yw Internetu na satysfakcj� i zdrowie psychiczne ujawnia si� u os�b po 50. roku �ycia - twierdz� naukowcy.
18.11.2024 | 17:59

nauka

samotno��

zdrowie

zdrowie psychiczne
Ludzko�� gromadzi coraz wi�cej wiedzy, ale nie staje si� przez to m�drzejsza. Fragment nowej ksi��ki Yuvala Noaha Harariego

ksi��ki

Yuval Noah Harari

Cz�owiek dysponuje dzi� o wiele wi�kszymi zasobami informacji i mo�liwo�ciami ni� w epoce kamienia, lecz nie oznacza to, by�my jako� szczeg�lnie lepiej rozumieli samych siebie i swoj� rol� we wszech�wiecie.
17.11.2024 | 13:32

futurologia

informacja

nauka

przysz�o��
Copernicanum pe�ne go�ci. Niezwyk�e urodziny bydgoskiego profesora i wzruszaj�ce "Nie rozumiem"

UKW

Jacek Glugla

Wiecz�r pe�en szczerych wzrusze� i dobrych s��w. Bydgoski pedagog prof. Roman Leppert w nietypowy spos�b obchodzi� swoje 60. urodziny. Jego go�cie wype�nili ca�� sal� koncertow� uniwersyteckiego Copernicanum.
17.11.2024 | 09:45

nauka

obyczaje

uczelnie

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego
Kobiety s� mniej zadowolone z wi�kszych piersi. Tak wychodzi z bada�

piersi

Kasper Kalinowski

Zgodnie z powszechn� opini� wi�ksze piersi wpisuj� si� w kobiecy standard pi�kna. Ale czy poprawiaj� samopoczucie i sprawiaj� zadowolenie?
15.11.2024 | 16:54

antropologia

atrakcyjno��

nauka

psychologia
Prof. Roman Leppert zaprasza na urodziny. "Nie przyno�cie ze sob� prezent�w. Zr�bcie co� innego"

UKW

Jacek Glugla

Prof. Roman Leppert z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy to jeden z najpopularniejszych pedagog�w w Polsce. Z okazji swoich 60. urodzin zaprasza w sobot� na "Spotkanie w rozmiarze LX". Zapowiada og�oszenie wa�nej inicjatywy.
15.11.2024 | 16:51

nauka

uczelnie
"Szko�a utkn�a w �redniowieczu". Polscy uczniowie z najni�szym wynikiem w Europie

szko�a

Katarzyna Stefa�ska

Ukaza� si� kolejny raport z mi�dzynarodowego badania PISA2022 - tym razem oceniaj�cego umiej�tno�ci uczni�w. Wyniki s� zatrwa�aj�ce. - Polscy uczniowie uznaj� za naturalne to, co jest wynaturzeniem - komentuje ekspert.
15.11.2024 | 09:53

edukacja

nauka

PISA

uczniowie
Spaliny z komin�w zasiewaj� w chmurach �nieg

�nieg

Tomasz Ulanowski

Taki "mro��cy" wniosek naukowcy przedstawiaj� w najnowszym wydaniu tygodnika "Science".
15.11.2024 | 06:05

antropocen

chmury

globalne ocieplenie

nauka
Jeste� samotny albo samotna? Ryzykujesz depresj�

depresja

Tomasz Ulanowski

Wed�ug naukowc�w ryzyko zachorowania na depresj� jest u singli a� o niemal 80 proc. wy�sze ni� u zam�nych i �onatych.
14.11.2024 | 09:59

ma��e�stwo

nauka

single

zdrowie
Naukowcy przywracaj� smak pomidorom

pomidory

Tomasz Ulanowski

Jak wyhodowa� pomidory o s�odkich owocach? Wystarczy "pogrzeba�" w dw�ch genach.
14.11.2024 | 06:05

genetyka

GMO

nauka

przyroda
Na Islandii mieszkaj� urodziwi, a na wsch�d od Indii ludzie maj� psie g�owy. Obraz �wiata w XV w.

historia

Anthony Bale

Globus Behaima jest �wiadectwem jednej z najstarszych zachowanych europejskich pr�b przedstawienia ca�ego �wiata w formie materialnej kuli. Pokazuje on, jak grupa podr�nik�w, rzemie�lnik�w, uczonych i kupc�w wyobra�a�a sobie �wiat na pocz�tku lat...
13.11.2024 | 17:04

nauka
Dlaczego Morze Egejskie nie zawsze jest spokojne, czyli o wietrze Meltemi

zjawiska atmosferyczne

Krzysztof Drozdowski

Na Morzu �r�dziemnym jest wiele du�ych wysp i p�wysp�w, a otaczaj�ce je l�dy obfituj� w g�ry, wy�yny i g��bokie doliny. To przyczyna obfito�ci lokalnych wiatr�w.
13.11.2024 | 15:15

nauka

pogoda
Ofiary wybuchu Wezuwiusza odkryte w Pompejach nie s� tymi, za kt�re je uwa�ano

archeologia

Margit Kossobudzka

Popularne interpretacje to�samo�ci ofiar w Pompejach powsta�y pod wp�ywem nie tylko archeolog�w, kt�rzy je opisali jako pierwsi, ale r�wnie� restaurator�w, kt�rzy zdecydowali si� uwydatni� lub zmieni� niekt�re cechy kszta�t�w cia�. Nie zawsze s�...
13.11.2024 | 12:35

genetyka

nauka

wezuwiusz
COP29. Urz�dnicy i politycy dyskutuj�, jak obni�y� emisj� CO2. A ta wci�� ro�nie

COP29

Tomasz Ulanowski

W tym roku �wiatowa emisja dwutlenku w�gla wzro�nie w por�wnaniu z ubieg�oroczn� o niemal procent - szacuj� naukowcy z grupy Global Carbon Budget.
13.11.2024 | 09:05

antropocen

emisja CO2

globalne ocieplenie

nauka
COP29. Lataj� prywatnymi samolotami i odpowiadaj� za 500 razy wy�sze emisje CO2 ni� przeci�tny cz�owiek

COP29

Tomasz Ulanowski

Ubieg�oroczny szczyt klimatyczny - COP28 w Dubaju - zbieg� si� ze znacznym wzrostem emisji dwutlenku w�gla pochodz�cej z przelot�w prywatnymi i rz�dowymi samolotami. W Baku b�dzie podobnie.
13.11.2024 | 06:05

antropocen

dwutlenek w�gla

globalne ocieplenie

nauka
S�onie w Afryce na kraw�dzi. Nowe badanie dotycz�ce ich kurcz�cej si� populacji

s�onie

Tomasz Ulanowski

Najgorzej maj� si� afryka�skie s�onie le�ne. W ci�gu p� wieku ich populacja zmniejszy�a si� o 90 proc.
12.11.2024 | 19:05

antropocen

antropologia

nauka

przyroda
Akademickie �ycie dla ka�dego. Bydgoskie uczelnie zapraszaj� na trzydniowy Festiwal Nauki

Festiwal Nauki

Agata Szczygielska-Jakubowska

Od pi�tku do niedzieli (15-17 listopada) M�yny Rothera i kampusy b�d� �y�y Bydgoski Festiwal Nauki. Pi�� najwi�kszych bydgoskich uczelni przygotowa�o interaktywne zaj�cia, pokazy naukowe, laboratoria "od kuchni", wyk�ady i warsztaty dla pragn�cych...
12.11.2024 | 18:57

Collegium Medicum w Bydgoszczy

nauka

Politechnika Bydgoska

uczelnie
Dlaczego umieramy na zapalenie p�uc?

poradnik zdrowie

Katarzyna Staszak

W Niemczech w ci�gu godziny od potwierdzenia zapalenia p�uc trzeba poda� antybiotyk, w Wielkiej Brytanii - w ci�gu czterech godzin. W Polsce mo�e to zaj�� nawet dwa dni. Lekarze rzadko zlecaj� RTG p�uc i nie kieruj� do szpitala ka�dego, kto wymaga...
12.11.2024 | 13:25

COVID-19

epidemia koronawirusa

nauka

poradniki Wyborczej
Globalne ocieplenie osi�gn�o wieloletni� warto�� niemal 1,5 st. C ju� w ub. roku

COP29

Tomasz Ulanowski

Najnowsze badanie pokazuje, �e p�dzimy w stron� zmian klimatu zagra�aj�cych r�wnowadze w przyrodzie i polityce.
12.11.2024 | 06:05

antropocen

antropologia

globalne ocieplenie

nauka
Pe�nomocniczka ministra nauki publikuje artyku�y w czasopi�mie, gdzie s�ono si� za to p�aci

Tylko na Wyborcza.pl

Agata Kulczycka

Iwona Przychocka, pe�nomocniczka ministra nauki ds. jako�ci kszta�cenia na studiach, opublikowa�a pi�� artyku��w w czasopi�mie, w kt�rym minimalna stawka to 1250 euro za tekst.
12.11.2024 | 05:45

bu�garskie habilitacje

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy�szego

nauka
Gdyby nie zmiana diety Homo sapiens nie opanowa�by mowy? Ewolucyjna historia �ywienia

ewolucja

Piotr Ko�odziejczyk

Kulinarna podr�, kt�rej ko�cowym przystankiem s� nasze kuchnie i restauracje, zacz�a si� wraz z licznymi gatunkami hominid�w poprzedzaj�cych pojawienie si� cz�owieka anatomicznie wsp�czesnego. Dzi�ki diecie jeste�my tym, kim jeste�my obecnie.
11.11.2024 | 15:38

Bliski Wsch�d

dieta

historia

nauka
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Kasper Kalinowski

Portret psychologiczny wyborc�w Trumpa, zmiany u �ab z Czarnobyla, obecno�� cukru w diecie dzieci, najstarsze miasto na p�w. Arabskim, ta�cz�ce gibony czy wp�yw publiczno�ci na wykonywanie zada� przez szympansy. Zapraszam na przegl�d najciekawszych...
11.11.2024 | 06:05

7 rzeczy

naukowcy odkryli

Siedem odkry�
Jak pomylono pocz�tki Wszech�wiata z odchodami go��bi? Przypadki pomagaj� naukowcom

odkrycia naukowe

Tim James

Fartuch �ony, odchody go��bi na antenie, wypadek przy budowaniu tunelu kolejowego czy brudne naczynia laboratoryjne, kt�re uratowa�y tysi�ce potencjalnych ofiar wypadk�w samochodowych. Bez przypadku nie by�oby wielu odkry�.
10.11.2024 | 13:55

nauka

odkrycia
Dojrza�e p�ciowo gibonice ta�cz�! I to w stylu voguing

zwierz�ta

Kasper Kalinowski

Voguing to styl taneczny, kt�ry narodzi� si� na ulicach Harlemu z ko�cem 80. XX wieku. Gibony wynalaz�y go jednak miliony lat wcze�niej.
10.11.2024 | 13:32

antropologia

biologia

ewolucja

gibony
Sk�d pochodzimy, jak wygl�da� pocz�tek Wszech�wiata, a jaki mo�e on by� w dalekiej przysz�o�ci? [ROZMOWA]

nauka

Po wybuchu Wielkiego Zderzacza Hadron�w na pomoc wezwano ludzi z Politechniki Wroc�awskiej. Zostali poproszeni o odtworzenie przebiegu awarii i propozycje zmian w systemie bezpiecze�stwa, tak aby w przysz�o�ci wypadki nie prowadzi�y do...
09.11.2024 | 20:53

Politechnika Wroc�awska

Wielki Zderzacz Hadron�w

Wroc�aw

wszech�wiat
Wielki brat czuwa! Jak szympansy rozwi�zuj� zadania, gdy kto� patrzy

psychologia

Margit Kossobudzka

Ludzie po�wi�caj� wyj�tkow� uwag� temu, jak postrzegaj� nas inni. Nawet potencjalna obecno�� wiadka mo�e wp�ywa� na nasze zdolno�ci poznawcze i podejmowanie decyzji. A jak jest u szympans�w?
09.11.2024 | 14:10

m�zg

nauka

szympansy

zwierz�ta
Szafranka czerwona - wa�ka z po�udnia, kt�ra kopuluje jedynie kilka sekund

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Jeszcze 30 lat temu, spotkania z szafrank� czerwon� (Crocothemis erythraea) w naszym kraju nale�a�y do rzadko�ci - mo�na j� by�o spotka� jedynie w kilku miejscach na po�udniu Polski. W latach 90 XX w. wszystko zacz�o si� powoli zmienia�.
09.11.2024 | 13:36

nauka

owady
"Przyszed� na �wiat z grudk� zakrzep�ej krwi w zaci�ni�tej d�oni". Jego rz�dy to 40 mln ofiar i ... tolerancja

historia

Anthony Sattin

Co dwusetny �yj�cy dzi� m�czyzna jest nosicielem jego gen�w, pozostawia� za sob� zgliszcza, a wrog�w �ciga� miesi�cami. Jednocze�nie by� o wiele bardziej tolerancyjny wobec innych wyzna� i kultur ni� �wczesna Europa. Kim naprawd� by� Czyngis-chan?
08.11.2024 | 16:39

nauka
Nadmierna senno�� i brak energii mog� zapowiada� rozw�j demencji

demencja

Margit Kossobudzka

Jesie� powoduje, �e wielu z nas odczuwa spadek energii �yciowej i najch�tniej spa�oby do wiosny. Mimo to, motywujemy si� do dzia�ania. Ale nie wszyscy.
08.11.2024 | 15:50

m�zg

nauka

zdrowie
Prognoza pogody na �wi�to Niepodleg�o�ci i d�ugi weekend

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Jaka pogoda czeka nas w d�ugi weekend? Na pewno musimy przygotowa� si� na zmiany.
08.11.2024 | 13:14

nauka

pogoda
Badania genetyczne. Jakie testy wykona� przed zaj�ciem w ci��

genetyka

Margit Kossobudzka

Przygotowuj�c si� do pocz�cia dziecka, warto wykona� badania genetyczne, by si� dowiedzie�, jakie s� szanse na ci�� i czy dziecko urodzi si� zdrowe.
08.11.2024 | 06:06

artyku�

ci��a

nauka

niep�odno��
Czy mo�na zapobiec atakowi migreny?

prawda czy mit

Margit Kossobudzka

Najcz�stsze objawy, kt�re poprzedzaj� atak migreny to zm�czenie, ziewanie i apetyt na s�odycze.
08.11.2024 | 06:03

migrena

nauka

zdrowie
Sk�d si� wzi�a sztuczna inteligencja, jakie s� przyczyny wielkich upadk�w finansowych? Wystawy i wyk�ady dla wszystkich

Politechnika Wroc�awska

red

Organizatorzy zapraszaj� na trzeci� edycj� Nocy Politechniki Wroc�awskiej - przygotowano liczne wyk�ady, warsztaty oraz wyj�tkowe wystawy.
07.11.2024 | 20:35

nauka

Wroc�aw
Pierwsze dwa lata �ycia bez cukru. Naukowcy analizuj� naturalny eksperyment

cukier

Margit Kossobudzka

Pierwsze 1000 dni od pocz�cia - od ci��y do 2. roku �ycia - to tzw. krytyczne okno. W tym czasie z�a dieta mo�e negatywnie wp�yn�� na zdrowie doros�ych.
07.11.2024 | 15:06

ci��a

dieta

nauka

zdrowie

1 2 3 4 5 ... Nast�pna