SZYMPANSY Gazeta Wyborcza

Wielki brat czuwa! Jak szympansy rozwi�zuj� zadania, gdy kto� patrzy

psychologia

Margit Kossobudzka

Ludzie po�wi�caj� wyj�tkow� uwag� temu, jak postrzegaj� nas inni. Nawet potencjalna obecno�� wiadka mo�e wp�ywa� na nasze zdolno�ci poznawcze i podejmowanie decyzji. A jak jest u szympans�w?
09.11.2024 | 14:10

m�zg

nauka

szympansy

zwierz�ta
Kiedy szympansy gadaj�, robi� to r�wnie �ywo jak ludzie

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

To kolejny dow�d na bliski zwi�zek pomi�dzy oboma gatunkami.
24.07.2024 | 10:12

antropologia

nauka

przyroda

rozmowa
Ok�ady z owad�w i papki z ro�lin. Zwierz�ta te� maj� swoj� medycyn�

zwierz�ta

Robert Jurszo

Choroby, obra�enia i r�norakie kontuzje s� naturaln� cz�ci� ludzkiego �ycia, dlatego nauki medyczne s� jednym z najwi�kszych dobrodziejstw ludzko�ci. Ale stosowanie lekarstw nie jest czym�, co cechuje jedynie nasz gatunek.
23.06.2024 | 12:00

delfiny

leczenie

medycyna

orangutany
Szympansy maj� swoje le�ne apteki, kt�re mog� przyda� si� te� ludziom

szympansy

Robert Jurszo

Okazuje si�, �e szympansy u�ywaj� ro�lin leczniczych, z kt�rych korzystaj� w przypadku chor�b i uraz�w.
22.06.2024 | 08:00

leczenie

ma�py

medycyna

przyroda
Quiz o szympansach. Dlaczego czasem porywaj� dzieci?

quizy Wyborczej

Robert Jurszo

Czy wiesz, dlaczego jedz� guano nietoperzy? Podobno potrafi� kopa� studnie, ale czy to prawda? Sprawd� swoj� wiedz� o szympansach!
17.05.2024 | 06:19

ma�py

przyroda

szympansy

zwierz�ta
Szympansy zmuszone do jedzenia guana nietoperzy. To gro�ba kolejnej pandemii?

pandemia

Kasper Kalinowski

Przypadkowa obserwacja szympans�w i innych ssak�w zjadaj�cych guano nietoperzy w lesie w Ugandzie niepokoi naukowc�w. Skojarzenia z koronawirusem s� jak najbardziej na miejscu.
06.05.2024 | 19:00

COVID-19

guano apes

nauka

nietoperze
Najbli�ej nam do bonobo. Umar� wybitny badacz szympans�w Frans de Waal

zwierz�ta

Robert Jurszo

Cho� ludzka sk�onno�� do agresji i wojen wydaje si� upodabnia� nas do szympans�w zwyczajnych, to ewolucyjnie jednak wi�cej ��czy nas z bonobo.
24.03.2024 | 12:07

bonobo

Frans de Waal

przyroda

szympansy
Nie �yje prof. Frans de Waal

Frans de Waal

Tomasz Ulanowski

�wiat w�a�nie sta� si� odrobin� mniej m�dry.
17.03.2024 | 10:07

antropologia

nauka

przyroda

ssaki
Szympansy pami�taj� znajomych i bliskich, kt�rych nie widzia�y od dekad

szympansy

Tomasz Ulanowski

T� ludzk�, wydawa�oby si�, pami�� do twarzy u szympans�w naukowcy potwierdzili eksperymentalnie.
19.12.2023 | 06:10

antropologia

bonobo

m�zg

nauka
Kochaj s�siada swego - tym przykazaniem kieruj� si� matriarchalne bonobo

bonobo

Tomasz Ulanowski

W �wiecie szympans�w to rzadko��. A jak jest u ludzi, uznawanych przez niekt�rych naukowc�w za "trzeciego szympansa"?
17.11.2023 | 06:05

antropologia

nauka

przyroda

szympansy
My�la�a, �e jest cz�owiekiem. Ale �ycie szympansicy Lucy mia�o smutny fina�

Monika Redzisz

"Po�o�y�a mi g�ow� na piersi i mocno si� przytuli�a. Pop�aka�am si�. Chwil� tak siedzia�y�my przytulone. A potem odwr�ci�a si� i odesz�a" - m�wi Janis Carter, kt�ra dla szympansicy Lucy zmieni�a ca�e swoje �ycie i sp�dzi�a z ni� jej ostatnie lata...
04.06.2023 | 15:43

Afryka

j�zyk migowy

komunikacja

natura
Je�li kto� twierdzi, �e wie, kt�ra p�e� jest z natury dominuj�ca, zawsze powinni�my zapyta�, co ma na my�li

Frans de Waal

Frans de Waal

Niekt�re feministki pytaj�, czego mo�e nas nauczy� prymatologia, je�eli jedyne, co ma do powiedzenia, to przygn�biaj�ca informacja o miejscu kobiet w spo�ecze�stwie. Jednak cho� mo�e si� wydawa�, �e ma�py tkwi� w dyktaturze pot�nego samca, to w...
27.05.2023 | 09:05

bonobo

nauka

relacje i zwi�zki

szympansy
Dlaczego w Ugandzie szympansy porywaj� i zabijaj� ludzkie dzieci?

szympansy

Robert Jurszo

Ugand� targa mi�dzygatunkowy konflikt. Jego ofiar� s� zar�wno dzieci, jak i szympansy. Frustracja narasta i zdarza si�, �e gdy szympansy porywaj� dzieci, nast�puje odwet - ludzie mszcz� si� na szympansach.
11.04.2023 | 06:00

konflikt interes�w

ochrona przyrody

przyroda

Uganda
Rozwi�� quiz: Co wiesz o ma�pach?

quizy Wyborczej

Margit Kossobudzka, Kasper Kalinowski, Tomasz Ulanowski, Ewa Tomkowska

Sprawd�, czy wiesz, jakie potrawy preferuj� szympansy, gdzie narodzi�y si� pierwsze klony makaka i co robi� pawiany, jak przemieszczaj� si� grup�.
02.02.2023 | 17:08

ma�py

nauka

pawiany

przyroda
Pieszczoty, �mier� partnera, podduszanie, masturbacja oralna. Tajemnice seksu zwierz�t

Zwierz�ta

Anna Wo�niak

Nam pewne zachowania seksualne zwierz�t mog� wydawa� si� okrutne czy bezwzgl�dne, ale przecie� one wszystkie maj� g��boki sens. Tym sensem jest przetrwanie gatunku, co nie zawsze jest to�same z przetrwaniem jednostki. Rozmowa z Katarzyn� Burd�,...
24.11.2022 | 06:05

modliszka

orgazm

prokreacja

seks
Siedem rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Margit Kossobudzka

W tym tygodniu naukowcy zach�cali nas do przemy�lenia, czy jeste�my w stanie przestawi� si� na jedzenie owad�w, odkryli, �e s�ynna figurka Wenus z Willendorfu wcale z niego nie pochodzi, i sprzeciwili si� temu, by Rosja nadal mog�a podgl�da� prace w...
14.03.2022 | 12:34

archeologia

fizyka

szympansy

zdrowie
Homo sapiens zasmarkany. Spo�r�d ma�p naczelnych wyr�nia nas nie tylko rozum. R�wnie� katar

Nauka

Irena Cie�li�ska

Homo sapiens jest nosicielem niezwyk�ej wprost wielo�ci wirus�w oddechowych. Poci�ganie nosem, kichanie, kaszel, kt�re prze�laduj� nas od urodzenia do staro�ci, s� nasz� cech� charakterystyczn�. Kto wie, czy inne ma�py z naszej wielkiej rodziny nie...
20.04.2020 | 07:37

epidemia koronawirusa

homo sapiens

koronawirus

szympansy
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Eksplozja Betelgezy, wszy na dinozaurach, zaginione okr�ty Cort�sa, kobiece ko�ci na g�rze Athos, karpie z Chin, ta�cz�ce szympansy i prognoza dla Polski na XII wiek. To wszystko nas zajmowa�o w ostatnim tygodniu. Niez�a mieszanka naukowych news�w...
30.12.2019 | 06:31

archeologia

dinozaury

kosmos

nauka
Tak wygl�da matriarchat. Chcieliby�cie w nim �y�?

Nauka

Tomasz Ulanowski

Je�li przegapili�cie najciekawsze "zwierz�ce" doniesienie naukowe tego tygodnia, to teraz macie okazj� to nadrobi�.
01.06.2019 | 07:35

bonobo

nauka

szympansy

zwierz�ta
Szympansy bonobo dziel� si� mi�sem - z obcymi!

Szympansy

Tomasz Ulanowski

Naukowcy po raz pierwszy zaobserwowali takie zachowanie u szympans�w
11.04.2018 | 06:00

nauka
Ile w nas z szympans�w

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Prosz� wyciszy� g�os, kiedy pokazuj� polityk�w w telewizji. I zwr�ci� uwag� na j�zyk ich cia�. To �wietny spos�b, by zobaczy�, jakimi s� lud�mi
14.05.2015 | 01:00

antropologia

Frans de Waal

nauka

przyroda