NAUKA Gazeta Wyborcza

Bloger �ukasz Sakowski o tranzycji: "Jej efekty u m�odych ludzi s� niekorzystne". Seksuolo�ka: "Nie mo�na generalizowa�"

transp�ciowo��

Magdalena Warchala-Kope�

- To szokuj�ce, �e ludzie nauki i kultury zamiast otwartej dyskusji na argumenty wybieraj� hejt, dyskredytowanie i szanta�. Co gorsza, to zadzia�a�o i rektor Uniwersytetu �l�skiego zata�czy� dok�adnie tak, jak hejterzy mu zagrali - m�wi �ukasz...
15.12.2023 | 05:56

Katowice

nauka

Ryszard Kozio�ek

Uniwersytet �l�ski
Podwy�ki na uczelniach. ZNP: "Pierwszy krok, ale niewystarczaj�cy"

podwy�ki p�ac

Alicja Gardulska

30-procentowe podwy�ki obejm� na razie tylko pracownik�w naukowych. Minister nauki i szkolnictwa wy�szego skorzysta z projektu swojego poprzednika
14.12.2023 | 15:55

Dariusz Wieczorek

ministerstwo nauki i szkolnictwa wy�szego

nauka

podwy�ki dla nauczycieli
Prof. W�s�awski: Reformuj�c polsk� nauk�, nie wylejmy jej z k�piel�

nauka

Jan Marcin W�s�awski

Odbudowuj�c presti� i system nauki w Polsce po latach panowania ciemnogrodu, nie mo�emy stosowa� jako uniwersalnego wzoru skrajnie konkurencyjnego systemu, na kt�rym opieraj� si� najlepsze jednostki badawcze w najbogatszych pa�stwach.
14.12.2023 | 13:14

polska akademia nauk

reforma
Naukowcy: w jaki spos�b m�zg czyni cz�owieka

m�zg

Tomasz Ulanowski

Tym, co wyr�nia nas w kr�lestwie zwierz�t, jest wyj�tkowo du�y m�zg, prawda? Nieprawda.
14.12.2023 | 06:05

antropologia

biologia

ewolucja

nauka
�l�ski Festiwal Nauki w Katowicach. Psy-roboty warowa�y jak �ywe

�l�ski Festiwal Nauki

Magdalena Warchala-Kope�

Katowice dopiero od stycznia nosi� b�d� tytu� Europejskiego Miasta Nauki. Kto odwiedzi� zorganizowany w MCK 7. �l�ski Festiwal Nauki, m�g� poczu� przedsmak tego, co si� szykuje.
13.12.2023 | 14:12

Europejskie Miasto Nauki

Katowice

Mi�dzynarodowe Centrum Kongresowe

nauka
Czy na nudno�ci w ci��y mo�na si� uodporni�? Naukowcy uwa�aj�, �e tak

Nauka

Paulina Mozolewska

To tylko poranne md�o�ci. We� si� w gar�� - s�ysz� ci�arne. Ale niepozorne na pierwszy rzut oka nudno�ci mog� przekszta�ci� si� w zagra�aj�ce zdrowiu niepow�ci�gliwe wymioty. Naukowcy w ko�cu zrozumieli, sk�d si� bior�.
13.12.2023 | 18:05

ci��a

kobieta

md�o�ci w ci��y

nauka
Szczucki go wybra�, Tusk o nim zapomnia�. Trudne pocz�tki ministra nauki

Alicja Gardulska

G��wne i najpilniejsze zadanie to bud�et - zapowiada minister Dariusz Wieczorek. Potwierdzi� 30-procentowe podwy�ki dla akademik�w i zapowiedzia� interwencj� w sprawie protestu student�w UAM w Poznaniu.
13.12.2023 | 15:26

Dariusz Wieczorek

minister nauki

nauka

podwy�ki
Wiara w teorie spiskowe, lewicowy autorytaryzm czy pochodzenie etniczne. Co nasila antysemityzm?

psychologia

Kasper Kalinowski

Zale�no�� mi�dzy pogl�dami politycznymi a antysemityzmem to skomplikowana mozaika uwarunkowa�. Niekt�re brakuj�ce elementy uk�adanki uzupe�niaj� niedawne badania.
13.12.2023 | 09:35

antysemityzm

Izrael

nauka

polityka
Rektor z nominacji Zbigniewa Ziobry zatrudnia wiceministra, kt�ry w�a�nie straci� prac� w rz�dzie

polityka

Janusz Jaros

Piotr Cieplucha, wiceminister sprawiedliwo�ci u Mateusza Morawieckiego i sekretarz generalny Suwerennej Polski, dostanie posad� w Akademii Wymiaru Sprawiedliwo�ci
13.12.2023 | 05:55

nauka

praca

Suwerenna Polska

S�u�ba Wi�zienna
Ze wszystkich ryb to karp stanowi polskie dobro narodowe

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

Pocz�tki hodowli karpia w Polsce si�gaj� XII wieku, kiedy jeszcze �ubr wyst�powa� powszechnie na ziemiach polskich. Burzliwa historia jego obecno�ci w Europie zwi�zana jest z �atwo�ci� jego hodowli - obecnie Polska jest najwi�kszym producentem karpi...
12.12.2023 | 18:05

nauka

ornitologia

ptaki

zwierz�ta
"The New York Times": Czy niskot�uszczowe produkty mleczne naprawd� s� zdrowsze?

dieta

Alice Callahan

Na p�kach z nabia�em w ka�dym sklepie spo�ywczym mo�na znale�� rz�dy produkt�w o r�nej zawarto�ci t�uszczu. Bezt�uszczowe, niskot�uszczowe, pe�not�uste: kt�ra opcja jest najzdrowsza?
12.12.2023 | 16:36

nabia�

nauka

odchudzanie

styl �ycia
Masz koszmary senne? Mo�na z nich wyczyta� ryzyko rozwoju choroby Parkinsona

choroba parkinsona

Kasper Kalinowski

Zw�aszcza je�li pojawiaj� si� bez wyra�nego powodu i w starszym wieku.
12.12.2023 | 14:45

choroby

m�zg

nauka

neurologia
Wega�skie jedzenie? Ludzie nie chc� go tyka�. Ale wystarczy je inaczej nazwa�

weganizm

Tomasz Ulanowski

Ludzk� niech�� do weganizmu wykazuj� ciekawym eksperymentem naukowcy z USA.
12.12.2023 | 06:05

antropocen

dieta

globalne ocieplenie

nauka
Szko�y bez obowi�zkowych zada� domowych. Na Opolszczy�nie to ju� si� dzieje

Wiadomo�ci Opole

Sabina Pustu�ka

Uczniowie maj� wi�cej czasu na nauk�, ale te� na zajmowanie si� swoimi pasjami. Przy tym nie musz� si� stresowa� ewentualnymi z�ymi ocenami za zadania domowe. W nyskiej podstaw�wce od kilku lat zastanawiano si�, czy z nich zrezygnowa�. Decyzja...
11.12.2023 | 18:11

nauka

opolskie

prace domowe

szko�a
Naukowcy stworzyli hybryd�: miniaturowy m�zg po��czony z komputerem

m�zg

Tomasz Ulanowski

Dzi�ki niej mamy lepiej zrozumie� dzia�anie m�zgu i sztucznych sieci neuronowych.
11.12.2023 | 18:05

antropologia

biologia

nauka

przyroda
Marzn�ce opady - kiedy si� pojawiaj� i dlaczego s� gro�ne

zjawiska pogodowe

Krzysztof Drozdowski

W ostatnich dniach niemal codziennie pojawiaj� si� ostrze�enia IMGW przed marzn�cymi opadami. Mieli�my z nimi do czynienia w weekend. B�dziemy mie� i w kolejnych dniach.
11.12.2023 | 15:00

marzn�ce opady

nauka

pogoda
Ukrai�cy na studiach. Najcz�ciej wybieraj� zarz�dzanie, informatyk� i kierunki lekarskie

studia

Karolina Kozakiewicz

Przyje�d�aj�c na studia do Polski, cudzoziemcy decyduj� si� na op�acalne kierunki - wynika z najnowszego raportu Pa�stwowego Instytutu Badawczego. Najatrakcyjniejsze s� dla nich uczelnie w Warszawie, Krakowie i we Wroc�awiu.
11.12.2023 | 10:20

edukacja

nauka

studenci

Ukraina
Mo�e i dob�r naturalny "lubi" osoby z ADHD, ale �ycie z tym zaburzeniem to nie przelewki

adhd

Tomasz Ulanowski

Najwa�niejsze, by zrozumie�, �e w przypadku ADHD nie ma winnych. Przyczyn� jest biologia, a nie z�e ch�ci czy b��dy w wychowaniu - t�umaczy psycholo�ka Izabela �liwi�ska.
11.12.2023 | 09:05

genetyka

nauka

poradniki Wyborczej

zdrowie
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Kasper Kalinowski

�mierciono�ny w skutkach brak sp�jnej polityki ws. COVID oraz niezamierzony efekt szczepionek, rekordowo gor�cy rok 2023 oraz st�enie CO2, najwi�ksza na �wiecie kolekcja ludzkich genom�w czy kolejna zaskakuj�ca umiej�tno�� neandertalczyk�w....
11.12.2023 | 06:05

nauka

naukowcy

naukowcy odkryli

odkrycia
Pluskolce - p�ywanie brzuchem do g�ry i truj�ca �lina

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Nasze stawy i jeziora s� zamieszkane przez wiele, fascynuj�cych owad�w wodnych. W�r�d nich s� pluskolce (Notonecta spp.), kt�rych mamy w Polsce sze�� gatunk�w. Te niezwyk�e pluskwiaki mo�na �atwo rozpozna� dzi�ki temu, �e p�ywaj� grzbietem do do�u.
10.12.2023 | 15:05

nauka

owady
Katopolis w Spodku zainaugurowa�o obchody Europejskiego Miasta Nauki 2024

�l�ski Festiwal Nauki

Anna Malinowska

W sobotni wiecz�r s�owo "Katowice" pad�o niezliczon� ilo�� razy. Wymieniono te� prawdopodobnie wszystkich znanych bardziej i mniej katowiczan, kt�rzy przewin�li si� przez miasto. Nie zabrak�o te� godki i dobrego humoru. W Spodku odby�o si� widowisko...
10.12.2023 | 10:39

Katowice

nauka

Spodek

Uniwersytet �l�ski
Profesorowie lubelskich uczelni w komitetach naukowych PAN. Kto znalaz� si� w gronie ekspert�w? [LISTA NAZWISK]

Szko�y wy�sze w Lublinie

Ma�gorzata Domaga�a

W listopadzie zako�czy�y si� wybory do Komitet�w Naukowych Polskiej Akademii Nauk. Zebrali�my nazwiska os�b, kt�re b�d� reprezentowa� lubelskie uczelnie. To dosy� liczne grono
10.12.2023 | 06:30

Edukacja

Katolicki Uniwersytet Lubelski

Lublin

Nauka
Polskie uczelnie czekaj� na plan naprawczy

Opinie

Inga Iwasi�w

Niepokoi mnie to, �e wiele s�yszymy o pilnych dzia�aniach dotycz�cych wy��cznie szkolnictwa podstawowego i �redniego. A co z wy�szym? Tak�e tutaj posprz�tanie po deformie to za ma�o.
09.12.2023 | 17:42

nauka

uczelnie

uniwersytety
Dziwne rzeczy zgubione, a potem odnalezione w ludzkim ciele

organizm

Adam Taylor [Lancaster University ]

W ludzkim ciele mo�na znale�� r�ne rzeczy: w odbycie jab�ka, bak�a�any, szczotki, d�ugopisy czy marchewki. W p�ucach klocki czy groszek, w okr�nicy nawet... �yw� much�!
09.12.2023 | 16:45

cia�o obce w nosie

cia�o obce w uchu

nauka

zad�awienie u dziecka
W pu�apce wielolekowo�ci. Jak przyjmowa� leki, �eby dzia�a�y zgodnie z przeznaczeniem

Tylko Zdrowie

Paulina Mozolewska

Co trzeci Polak po 65. roku �ycia przyjmuje co najmniej 5 lek�w dziennie.
08.12.2023 | 17:35

leki

nauka

seniorzy

zdrowie
Kiedy ostatnio st�enie CO2 w powietrzu by�o tak wysokie jak dzi�? 14 mln lat temu

COP28

Tomasz Ulanowski

Blisko 2,6 mln lat temu koncentracja dwutlenku w�gla w atmosferze spad�a do poziomu, kt�ry zbieg� si� z narodzinami rodzaju ludzkiego. Dramatycznie wzros�a dopiero wtedy, kiedy zacz�li�my masowo spala� w�giel, rop� i gaz.
08.12.2023 | 15:35

antropocen

globalne ocieplenie

klimat

nauka
Zaczynaj� si� odwil� i bardzo zmienna pogoda

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Och�odzenie na prze�omie listopada i grudnia oraz opady �niegu, szczeg�lnie obfite w ostatni weekend, sprawi�y, �e mamy rzadko w ostatnich latach spotykan� sytuacj�: pokryw� �nie�n� w ca�ej Polsce.
08.12.2023 | 09:32

nauka

ocieplenie

pogoda
W jaki spos�b muzyka filmowa manipuluje pami�ci�?

Nauka

Libby Damjanovi� (Lund University)

Oko�o jedna pi�ta doros�ych Amerykan�w codziennie ogl�da jaki� film. To �wietny spos�b na ucieczk� od codziennej har�wki i relaks z bliskimi. Ale co tak naprawd� pami�tasz z wczorajszego filmu?
07.12.2023 | 18:05

filmy

muzyka

m�zg

nauka
�niegu naszego powszedniego... Sprawd�, co wiesz o �niegu

quizy Wyborczej

Tomasz Ulanowski

W tym tygodniu sprawdzamy wasz� wiedz� o �niegu. Ciekawe, czy wiecie, ile wa�y gar�� "bia�ego szale�stwa".
07.12.2023 | 15:05

antropocen

nauka

przyroda

zima
Odkryto najstarsz� skamielin� komara. To pomo�e ustali� pocz�tki owadziego krwiopijstwa

paleontologia

Margit Kossobudzka

W�r�d wsp�czesnych komar�w tylko samice �ywi� si� krwi� ludzi i innych zwierz�t. Jednak najnowsze odkrycie dowodzi, �e nie zawsze tak by�o.
07.12.2023 | 12:05

biologia

komary

nauka

zwierz�ta
Krakowskie badaczki w�r�d 6 nagrodzonych w programie L'Or�al i UNESCO. Obie reprezentuj� Uniwersytet Jagiello�ski

nauka

ACH

Spo�r�d rekordowej w tym roku liczby zg�osze� jury Programu L'Or�al-UNESCO Dla Kobiet i Nauki wybra�o 6 naukowczy�, w tym dwie z Krakowa. Ich badania mog� si� przyczyni� do skutecznej walki z powa�nymi chorobami i stworzenia nowych lek�w.
07.12.2023 | 06:00
87 kobiet spacerowa�o w lesie po �niegu, a naukowcy mierzyli ich samoocen�. Efekt piorunuj�cy!

zdrowie

Judyta Wato�a

Spacer po za�nie�onym lesie r�wnie dobrze i silnie wp�ywa na nasze samopoczucie, jak chodzenie latem po pla�y albo ukwieconej ��ce.
06.12.2023 | 21:28

aktywno�� fizyczna

nauka

sztuka �ycia

zima
Ludzkie noworodki nie rodz� si� z niedojrza�ymi m�zgami w stosunku do innych naczelnych

ewolucja

Kasper Kalinowski

Ludzkie noworodki i ich m�zg tu� po urodzeniu uwa�ane s� za niedojrza�e w por�wnaniu z innymi naczelnymi. W najnowszym badaniu por�wnano 140 gatunk�w ssak�w. To przekonanie nie odpowiada rzeczywisto�ci.
06.12.2023 | 19:00

antropologia

m�zg

nauka
Sam mielesz kaw�? Oto, co zrobi�, �eby nie zasypa� kuchni

kawa

Tomasz Ulanowski

Niby ju� o tej kawowej sztuczce by�o wiadomo, ale teraz jej skuteczno�� potwierdzaj� naukowcy. Okazuje si� te�, �e ma ona jeszcze inne zalety. M.in. poprawia aromat naparu.
06.12.2023 | 17:00

chemia

fizyka

nauka

przyroda
Ko�ci ponad tysi�ca gad�w, p�az�w i ryb znalezione na �l�sku. W�r�d szcz�tk�w sprzed 240 mln lat jest rogaty rekin

nauka

Magdalena Warchala-Kope�

Ko�ci ponad tysi�ca zwierz�t 24 r�nych gatunk�w �yj�cych 240 mln lat temu znale�li w Miedarach ko�o Tarnowskich G�r paleontolodzy z Warszawy. W�r�d nich s� szcz�tki nieznanego wcze�niej gatunku.
06.12.2023 | 14:55

skamieliny

Tarnowskie G�ry

wykopaliska
Rekordowo gor�ce listopad, jesie� i - to ju� pewne - ca�y rok 2023

antropocen

Tomasz Ulanowski

Swoje analizy opublikowa� w�a�nie unijna S�u�ba Klimatyczna "Copernicus".
06.12.2023 | 12:00

COP28

globalne ocieplenie

nauka

przyroda
Myszy zobaczy�y si� w lustrze. Tylko czy s�ynny test ma jeszcze sens?

samo�wiadomo��

Tomasz Ulanowski

Kiedy zwierz�ta rozpoznawa�y si� w lustrze, aktywacji ulega�y neurony mieszcz�ce si� w ich hipokampie.
06.12.2023 | 06:00

myszy

nauka

przyroda

sztuczna inteligencja
Dlaczego empatia lekarza jest wa�na dla bezpiecze�stwa pacjent�w?

Tylko Zdrowie

Jeremy Howick (University of Leicester)

Dla unikania b��d�w medycznych wa�ne jest "bardziej empatyczne i oparte na wsp�pracy podej�cie ze strony lekarzy", przekonywa� niedawno na �amach "The Times" brytyjski parlamentarzysta i rzecznik ds. s�u�by zdrowia Rob Behrens.
05.12.2023 | 19:00

empatia

medycyna

nauka

zdrowie
Uniwersytet w permanentnym kryzysie. "Obecni studenci s� najbiedniejsi od dekad"

nauka

Aleksander S�awi�ski

- Nie ma co m�wi�, �e student zawsze biedowa�. Dzi� problemy socjalne student�w s� bezprecedensowe. Szkolnictwo wy�sze od 30 lat jest w permanentnym kryzysie finansowym. Bez jego za�egnania nie ma mowy o dobrej nauce - m�wi dr Krystian Szadkowski,...
05.12.2023 | 14:44

M�oda Warszawa

studenci

studia

szkolnictwo
Preferencje muzyczne i warto�ci moralne. Nowe badanie odkrywa zaskakuj�ce powi�zania

muzyka

Kasper Kalinowski

Gust muzyczny mo�e zdradza� wi�cej, ni� powszechnie s�dzimy.
05.12.2023 | 14:00

moralno��

nauka

psychologia

Poprzednia 24 25 26 27 28 ... Nast�pna