PALEONTOLOGIA Gazeta Wyborcza

Po g... do k��bka. Jak dinozaury podbi�y �wiat? Wyja�niaj� to m.in. polscy naukowcy

dinozaury

Tomasz Ulanowski

Prowadzone w Polsce przez �wier� wieku badania skamienia�ych kup i wymiocin dinozaur�w znalaz�y w�a�nie szcz�liwy fina� w presti�owym "Nature". Kieruj�cy zespo�em uczonych dr Grzegorz Nied�wiedzki zapowiada jednak, �e to nie koniec.
27.11.2024 | 17:00

geologia

nauka

odkrycie naukowe

paleontologia
"B�agam, nie nazywajcie tego dinozaurem". Co znaleziono pod Olsztynem i dlaczego akurat tam?

skamieliny

Robert Robaszewski

Okaz z Jeziora Dadaj to zdecydowanie najlepiej zachowany kr�g morskiego gada z p�nocnej Polski i zdeponowany w polskiej kolekcji - twierdzi przedstawiciel PAN.
15.09.2024 | 08:00

gady

nauka

odkrycia

Olsztyn
Paleontolodzy odkryli identyczne tropy dinozaur�w po przeciwnych stronach Atlantyku

dinozaury

Piotr Cie�li�ski

�lady odkryte w Brazylii i oddalonym o 6 tys. km Kamerunie �wietnie do siebie pasuj�. Odci�ni�te w zastyg�ym b�ocie i mule prehistorycznych rzek i jezior pochodz� z tych czas�w, kiedy Ameryka Po�udniowa i Afryka by�y ze sob� po��czone.
29.08.2024 | 11:22

Afryka

ameryka po�udniowa

Atlantyk

geologia
Jak wygl�da� przodek wszystkich mi�czak�w? Naukowcy ju� wiedz�

paleontologia

Margit Kossobudzka

Zesp� badaczy, w tym naukowcy z Uniwersytetu Oksfordzkiego, dokona� zdumiewaj�cego odkrycia nowego gatunku mi�czaka, kt�ry �y� 500 mln lat temu.
07.08.2024 | 19:16

nauka

naukowcy odkryli

przyroda

zwierz�ta
Mamut zastyg� jak w szkle. Po raz pierwszy genetycy zobaczyli ca�e chromosomy sprzed wielu tysi�cy lat

mamuty

Margit Kossobudzka

Chromosomy to struktury, w jakie skupia si� kom�rkowe DNA. Zachowa�y sw�j pe�en kszta�t 3D w szcz�tkach mamuta w�ochatego, kt�ry pad� 52 tys. lat temu. Mo�na z nich odczyta� nawet, kt�re geny by�y w aktywne, kiedy mamut umiera�.
17.07.2024 | 06:07

genetyka

nauka

paleobiologia

paleontologia
Twoje dziecko kocha dinozaury? To bardzo dobrze

dinozaury

Margit Kossobudzka

To niemal uniwersalne prawo przyrody: dzieci kochaj� dinozaury. Je�li w dzieci�stwie nie mieli�cie obsesji na punkcie dinozaur�w, prawie na pewno znacie kogo�, kto j� mia�.
30.01.2024 | 16:48

artyku�

dzieci

nauka

paleontologia
Odkryto najstarsz� skamielin� komara. To pomo�e ustali� pocz�tki owadziego krwiopijstwa

paleontologia

Margit Kossobudzka

W�r�d wsp�czesnych komar�w tylko samice �ywi� si� krwi� ludzi i innych zwierz�t. Jednak najnowsze odkrycie dowodzi, �e nie zawsze tak by�o.
07.12.2023 | 12:05

biologia

komary

nauka

zwierz�ta
Oto tropy sprzed 215 mln lat uderzaj�co podobne do tych zostawianych dzi� przez ptaki

ptaki

Tomasz Ulanowski

S� o 60 mln lat starsze od najstarszych ptasich szcz�tk�w.
29.11.2023 | 20:00

biologia

nauka

paleontologia

przyroda
Wielko�ci� przypomina�y ma�e czaple - naukowcy opisuj� najstarsze �lady ptak�w w Australii

paleontologia

Margit Kossobudzka

Wsp�czesna Australia jest siedliskiem niezwyk�ej r�norodno�ci ptak�w, a ich obecno�� z niedawnych epok jest dobrze odzwierciedlona w zapisie kopalnym. Natomiast dowody na obecno�� ptak�w mezozoicznych w Australii, jak i w og�le na p�kuli...
22.11.2023 | 18:05

biologia

nauka

przyroda

ptaki
Dinozaury na Pradze. Oprowadzanie dla dzieci po wystawie "Jurassic Adventure"

paleontologia

Tomasz Urzykowski

Dinozaury wygin�y miliony lat temu, a wci�� budz� ogromne zainteresowanie. Po�wi�con� im wystaw� "Jurassic Adventure" mo�na ogl�da� w Muzeum Nowa Praga.
17.11.2023 | 21:01

nauka

polska akademia nauk

spotkanie

Warszawa
Odkrycie na Halloween. Minogi sprzed 160 mln lat

Halloween

Tomasz Ulanowski

Ich bez�uchwowe paszcze wyposa�one w rogowe z�biska i kolczasty j�zyk zainspirowa�y niejednego tw�rc� popkultury. Jednak o ewolucji minog�w wiemy bardzo niewiele - m.in. z powodu ubogiego zapisu kopalnego.
31.10.2023 | 17:00

biologia

nauka

paleontologia

przyroda
Rozwi�� quiz: Co wiesz o dinozaurach?

quizy Wyborczej

Paulina Mozolewska, Katarzyna Staszak, Ewa Tomkowska, Kasper Kalinowski, Tomasz Ulanowski

Sprawd�, czy wiesz, jak wygl�da�y najwcze�niejsze dinozaury. Jak my�lisz - mia�y pi�ra, mi�kkie jaja i dotar�y na wok�ziemsk� orbit�?
19.10.2023 | 14:05

biologia

dinozaury

paleontologia

przyroda
Dziwak z Fujian - najm�odszy przedstawiciel ptak�w jurajskich

paleontologia

Margit Kossobudzka

Odgadni�cie, jak mog�y wygl�da� ptaki 150 mln lat temu i jak bardzo r�ni�y si� od tych dzisiejszych, kt�re utraci�y ostre z�by i rozwin�y dzioby, jest dla uczonych nie lada wyzwaniem. Potrzeba do tego wi�kszej liczby skamielin - jak ta najnowsza.
13.09.2023 | 15:38

dinozaury

nauka

ptaki
O tym znalezisku na ul. Leszno w Warszawie m�wi�a ca�a Polska. "Panie, my�my my�leli, �e to ku�"

Muzeum Ziemi w Warszawie

Tomasz Urzykowski

Na olbrzymie ko�ci natrafili robotnicy kopi�cy d� pod ciep�oci�g na Woli. Niewiele my�l�c, rozbili je na kawa�ki, a te wyjecha�y na zwa�k�. Na szcz�cie nie wszystko zniszczyli. Pochodz�ca z tego znaleziska ko�czyna d�ugo�ci 3,7 m jest dum� Muzeum...
03.09.2023 | 16:26

historia

paleontologia

s�o�

wykopaliska
Co robi� Homo heidelbergensis nad jeziorem w Dolnej Saksonii, czyli jeden dzie� z �ycia pradawnej rodziny

Nauka

Miko�aj Marcysiak

Archeolodzy zbadali skamienia�e odciski bosych st�p, kt�re 300 tys. lat temu na terenie dzisiejszych Niemiec zostawi�a grupa naszych ewolucyjnych kuzyn�w.
31.05.2023 | 11:35

archeologia

odkrycie naukowe

paleobiologia

paleontologia
Pradawni ludzie utkn�li na P�wyspie Arabskim na 30 tys. lat, zanim ruszyli do Europy. Czego si� bali?

homo sapiens

Margit Kossobudzka

Zasiedlenie r�nych miejsc na Ziemi wi��e si� z konfrontacj� z bardzo r�nymi �rodowiskami, w tym z rejonami znacznie ch�odniejszymi ni� Afryka czy Arabia. Ludzie musieli wyewoluowa� i naby� nowe adaptacje.
30.05.2023 | 11:05

ewolucja

nauka

paleontologia
W Australii odkryto nieznanego nauce torbacza. Mia� wsp�lnego przodka ze wsp�czesnymi wombatami

paleontologia

Robert Jurszo

By� jednym z najwi�kszych torbaczy, cho� nadal by�o mu daleko do 2,5-tonowego Diprotodona.
29.03.2023 | 15:41

Australia

nauka

przyroda

wombat
"The New York Times": Jakie d�wi�ki wydawa�y dinozaury?

dinozaury

Carolyn Wilke

Ptaki i gady maj� r�ne sposoby wytwarzania d�wi�k�w za pomoc� tkanek otaczaj�cych ich tchawice i p�uca. U wymar�ych i �yj�cych dzi� krokodyli d�wi�k wydaje krta�. Ptaki wydaj� d�wi�ki przez tzw. doln� krta�, kt�ra znajduje si� blisko p�uca.
23.03.2023 | 15:21

biologia

nauka

paleontologia

przyroda
Trzy przyjaci�ki z Australii dokona�y niezwyk�ego odkrycia. To kamie� milowy w paleontologii - uwa�aj� naukowcy

paleontologia

Miko�aj Marcysiak

Poszukiwaczki skamielin natrafi�y w ziemi na doskonale zachowany szkielet elasmozaura - ogromnych rozmiar�w gada morskiego sprzed 100 mln lat.
28.12.2022 | 12:34

nauka

odkrycie naukowe
Dwa miliony lat temu p�nocn� Grenlandi� porasta�a tajga. Przechadza�y si� w niej mastodonty

przyroda

Tomasz Ulanowski

W najnowszym "Nature" naukowcy rekonstruuj� ekosystem, kt�ry dwa miliony lat temu istnia� w p�nocnej Grenlandii. Co r�wnie niesamowite, opieraj� si� przy tym na analizie �rodowiskowego DNA.
07.12.2022 | 17:00

biologia

genetyka

nauka

paleontologia
Z Mongolii przez Warszaw� do Chorzowa. "W pierwszym momencie pomy�la�em sobie: �art"

dinozaury

Witold Mrozek

Nie w ka�dym zoo znajdziemy dawno wymar�e zwierz�ta. Ale w Chorzowie - tak. Betonowe dinozaury to sta�y element rozrywkowego krajobrazu aglomeracji katowickiej. To pami�tka po pracy wybitnej polskiej paleontolo�ki i jej zespo�u.
11.11.2022 | 04:00

G�rny �l�sk

Mongolia

paleontologia

Park �l�ski
Oto najstarsze z�by �wiata, maj� a� 439 mln lat

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Nale�a�y do jednego z pierwszych �uchwowc�w, zwierz�t, kt�re wed�ug stanu dzisiejszej wiedzy pojawi�y si� setki milion�w lat temu, w okresie geologicznym zwanym sylurem.
28.09.2022 | 19:00

nauka

paleontologia

przyroda
Skamielina sprzed 7 milion�w lat mo�e by� pierwszym przodkiem cz�owieka

Nauka

Emilia Bromber

Kiedy przodkowie ludzi zacz�li chodzi� na dw�ch nogach? Okazuje si�, �e mog�o to by� milion lat wcze�niej, ni� dot�d uwa�ano.
22.09.2022 | 17:46

cz�owiek

ma�py

paleontologia

skamieliny
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Tworzenie embrion�w bez udzia�u plemnika oraz kom�rki jajowej, kt�re rozwijaj� si� w sztucznej macicy, kojarzy si� z powie�ci� futurystyczn�. Ale to dzieje si� naprawd�. Jest jeszcze wi�cej doniesie�, kt�rymi naukowcy zaskoczyli nas w ostatnich...
05.09.2022 | 08:07

biologia

nauka

paleontologia
Odkryto jeden z najstarszych gatunk�w dinozaur�w. Pomo�e rozwi�za� fundamentalne pytanie paleontologii

dinozaury

Margit Kossobudzka

Pozostaje tajemnic�, dlaczego niekt�re gatunki zwierz�t zosta�y w triasie zepchni�te do zamieszkiwania tylko pewnych region�w superkontynentu - Pangei. Teoretycznie �atwo go przemierzy�, ale najwyra�niej tak nie by�o.
01.09.2022 | 18:36

nauka

paleontologia
Chodzi� na dw�ch nogach czy nie chodzi�? Udowa ko�� niezgody naukowc�w

paleontologia

Margit Kossobudzka

Skamienia�a ko�� nogi pradawnego gatunku hominina odkryta ponad 20 lat temu w Czadzie w ko�cu ma sw�j naukowy debiut. Tylko czy na pewno to by� hominin?
31.08.2022 | 18:00

cz�owiek

homo sapiens

nauka
Co ��czy prezydenta Ze�enskiego z jurajsk� faun� sprzed milion�w lat? Nowe odkrycie

archeologia

Miko�aj Marcysiak

Polscy paleontolodzy odkryli w Etiopii nieznan� dot�d odmian� krynoida, bezkr�gowca z okresu jurajskiego.
02.08.2022 | 14:12

Afryka

nauka

oceany

odkrycia
Naukowcy zajrzeli do uszu, by sprawdzi�, kiedy prassaki sta�y si� sta�ocieplne. I wywo�ali sp�r

zwierz�ta

Margit Kossobudzka

Bycie paleontologiem wymaga umiej�tno�ci prowadzenia nieko�cz�cych si� dysput. Ta toczy si� o to, kiedy przodkowie ssak�w nabyli zdolno�� kontroli temperatury organizmu. Jest nowe odkrycie - i nowa sprzeczka.
22.07.2022 | 13:52

biologia

nauka

paleontologia

przyroda
Nasz przodek po�o�y� si� spa� w erze mezozoicznej, przespa� stumetrow� fal� i obudzi� ju� w kenozoiku

Wolna Sobota

Marcin Ryszkiewicz

Tanis. Zapami�tajcie t� nazw� - to tam, w P�nocnej Dakocie, kryje si� nowy skarbiec paleontolog�w.
15.06.2022 | 06:08

asteroida

dinozaury

ewolucja

paleontologia
Natalia Jagielska, paleontolo�ka: Badam skamienia�o�� najwi�kszego na �wiecie pterozaura z jury

polscy naukowcy donosz�

Natalia Jagielska

Pterozaury to pierwsze kr�gowce, kt�re nauczy�y si� aktywnie lata�. S� w�r�d nich najwi�ksze zwierz�ta lataj�ce w historii Ziemi. Chc� zrozumie�, jak �y�y i jak przebiega�a ich ewolucja.
17.03.2022 | 13:09

dinozaury

nauka

paleontologia
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Margit Kossobudzka

Odkrycie, kt�re zapowiada now� er� medycyny regeneracyjnej, zagadki Wszech�wiata, ale te� skali mikro oraz niezwyk�e australijskie skamieliny. Oto najciekawsze naukowe odkrycia minionego tygodnia.
31.01.2022 | 12:58

fizyka

kosmos

mikrobiota

paleontologia
Nie czaszki, nie ko�ci, nie z�by. Paleontolodzy maj� jeden fetysz: stopy

Wolna Sobota

Marcin Ryszkiewicz

Zwyk�y spacer samotnej matki sprzed 23 lat zmienia nasz� wiedz� o tym, kto odkry� Ameryk�
28.01.2022 | 12:58

denisowianie

hobbit

homo sapiens

jaskiniowiec
Chrz�szcz sprzed 230 mln lat. Wiemy, jak wygl�da�, bo wydali� go dinozaur spod Krasiejowa

ekologia Opole

Anita Dmitruczuk

To pierwszy taki przypadek. Naukowcom uda�o si� opisa� nowy wymar�y gatunek chrz�szcza, poniewa� niemal w ca�o�ci zachowa� si� w skamienia�ych odchodach dinozaura pod Krasiejowem w wojew�dztwie opolskim.
28.01.2022 | 06:00

chrz�szcze

dinozaury

ekologia

ekosystem
Odci�ni�te w ska�ach fragmenty deszczowego lasu sprzed 15 milion�w lat odkryli paleontolodzy z Australii

archeologia

Miko�aj Marcysiak

Na trop skamienia�ych ro�lin, owad�w i ryb z okresu miocenu badacze wpadli dzi�ki spostrzegawczemu rolnikowi z Nowej Po�udniowej Walii.
25.01.2022 | 16:48

Australia

badania

lasy tropikalne

paleontologia
Najstarsze szcz�tki mamut�w w Europie. Jak� kryj� tajemnic�? Sir David Attenborough i naukowcy szukaj� odpowiedzi

mamuty

Miko�aj Marcysiak

Para poszukiwaczy amator�w z miejscowo�ci Swindon dokona�a jednego z najwi�kszych odkry� w brytyjskiej paleontologii. Znale�li miejsce z najstarszymi w Europie i doskonale zachowanymi szkieletami mamut�w. Natkn�li si� nie tylko na ko�ci.
29.12.2021 | 12:31

archeologia

nauka

paleontologia
Grzegorz Nied�wiedzki, paleontolog: To by�y diable stopy! Biegali�my jak wariaci i podskakiwali�my z rado�ci

polscy naukowcy donosz�

Grzegorz Nied�wiedzki

Opowiem o tym, jak razem z prof. Grzegorzem Pie�kowskim odkryli�my ko�o Borkowic na Mazowszu najwspanialsze w Europie - co najmniej w Europie! - stanowisko ze �ladami dinozaur�w sprzed 199 mln lat. To miejsce magiczne.
16.12.2021 | 13:54

biologia

dinozaury

nauka

paleontologia
Nasz Indiana Jones. Paleontolog z niesamowitym nosem do skarb�w sprzed milion�w lat

paleontologia

Tomasz Ulanowski

Z Grzegorzem Nied�wiedzkim po raz pierwszy rozmawia�em przesz�o dekad� temu, kiedy nie mia� jeszcze nawet stopnia doktora. Odkry� wtedy, �e... z wody na l�d wyszli�my pod Kielcami.
13.12.2021 | 17:49

biologia

dinozaury

nauka

zwierz�ta
�lady dinozaur�w na Mazowszu! Sze�ciometrowe jaszczury. "Takiego skarbu jeszcze nie widzia�em"

paleontologia

Tomasz Ulanowski

W odkrywkowej kopalni gliny polscy naukowcy znale�li wspania�� kolekcj� trop�w i szcz�tk�w dinozaur�w sprzed 199 mln lat. Ich zdaniem to najwi�ksze tego typu odkrycie w Europie, a by� mo�e i na �wiecie.
13.12.2021 | 10:00

biologia

dinozaury

nauka

zwierz�ta
W epoce kambryjskiej by� gigantem, chocia� wi�ksza cz�� jego cia�a to p�ywaj�ca g�owa

Nauka

Paulina Mozolewska

Paleontolodzy z Royal Ontario Museum odkryli szcz�tki nieznanego do tej pory gatunku kopalnego nale��cego do wymar�ej grupy zwierz�t.
09.09.2021 | 11:35

nauka

paleontologia

zwierz�ta
Odchody pradinozaura z Polski jak bursztyn. Zachowa�y si� w nich skamienia�e owady

nauka

Tomasz Ulanowski

Silezaur spod Opola ponownie zaskakuje. Dzi�ki niemu poznajemy owady sprzed 230 mln lat!
30.06.2021 | 17:07

paleontologia

1 2 3 4 ... Nast�pna