NAUKA Gazeta Wyborcza

Samotno�� zabija, zadaj�c tysi�c ran - ostrzegaj� naukowcy

samotno��

Tomasz Ulanowski

Potwierdza to metaanaliza dotychczasowych bada� na ten temat, kt�rej wyniki publikuje najnowsze wydanie pisma "Nature Human Behaviour".
20.06.2023 | 10:18

antropocen

COVID-19

m�zg

nauka
Promieniowanie kosmiczne pomo�e przewidzie� trz�sienia ziemi? Odkrycie krakowskich naukowc�w

nauka

Ada Chojnowska

15 dni przed trz�sieniem ziemi widoczne s� zmiany w nat�eniu promieniowania kosmicznego przy powierzchni naszej planety - wynika z bada� naukowc�w z Instytutu Fizyki J�drowej PAN w Krakowie. Zaskakuj�cych odkry� jest wi�cej.
20.06.2023 | 06:22

Instytut Fizyki J�drowej PAN

kosmos

odkrycia

trz�sienia ziemi
Alkohol, rozrywka, a mo�e seks? Dlaczego heteroseksualne kobiety ca�uj� si� z innymi kobietami?

Nauka

Kasper Kalinowski

Za oceanem, od 20 do ponad 30 proc. heteroseksualnych kobiet ca�owa�o si� z inn� kobiet� w czasach studenckich. Co nimi kierowa�o?
19.06.2023 | 18:05

ca�owanie

nauka

psychologia

relacje i zwi�zki
Merkury pozbawiony p�r roku i letnie 30 stopni na Marsie. Jak wygl�daj� pory roku na innych planetach?

Nauka

Kamil Deresz

Na Ziemi rozpocz�o si� lato, na Marsie trwa wiosna. Co wp�ywa na pory roku na innych planetach?
19.06.2023 | 16:05

astronomia

kosmos

nauka

pory roku
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Margit Kossobudzka

Zbieranie energii kosmicznej i przesy�anie jej na Ziemi�, kolejny dow�d na bardzo wczesne wyj�cie Homo sapiens z Afryki, Pola Flegrejskie ko�o Neapolu na granicy erupcji, istnienie �ycia na Enceladusie - ksi�ycu Saturna oraz to�samo�� inceli....
19.06.2023 | 14:12

nauka
I sta�o si� �wiat�o. Naukowcy ostrzegaj� przed zgubnymi skutkami zanieczyszczenia �wiat�em

antropocen

Tomasz Ulanowski

Tygodnik "Science" po�wi�ci� rosn�cemu problemowi �wietlnego smogu a� kilka artyku��w w swoim ostatnim wydaniu.
19.06.2023 | 13:12

ekocyd

nauka

przyroda

zanieczyszczenie �rodowiska
Zielonog�rscy studenci wygrali konkurs i zbadaj�, czy w powietrzu kr��y mikroplastik

nauka

Izabela Budakowska

Og�lnopolski Grant Forum Uniwersytet�w Polskich przypad� zielonog�rskim studentom z ko�a in�ynierii kosmicznej. Za wygrane pieni�dze zbadaj� obecno�� mikroplastiku w powietrzu.
18.06.2023 | 21:20

nowe technologie

studenci

Uniwersytet Zielonog�rski
Kocham owady! Chrz�szcz, kt�ry te� lubi, jak jest ciep�o

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Podobnie jest z paj�kiem tygrzykiem paskowanym czy z modliszk� zwyczajn�, kt�re te� zacz�y si� robi� coraz liczniejsze w�a�nie na skutek ocieplenia klimatu.
17.06.2023 | 15:50

biologia

nauka

owady

przyroda
M�czy�ni, kt�rzy nienawidz� kobiet. Co aktywno�� w internecie m�wi o incelach?

psychologia

Kasper Kalinowski

�rodowisko �yj�cych w przymusowym celibacie obwinia za to kobiety. Jak wskazuj� najnowsze, obszerne badania tego rodzaju, mizoginizm cz�sto ��czy si� z rasizmem i w wielu przypadkach bywa niebezpieczny.
17.06.2023 | 15:38

celibat

incele

m�czy�ni

nauka
"The New York Times": Jak powinna wygl�da� prawid�owa terapia psychodeliczna?

zdrowie psychiczne

Dana G Smith

Terapia z zastosowaniem psychodelik�w mo�e si� sta� g��wnym nurtem leczenia problem�w ze zdrowiem psychicznym.
17.06.2023 | 15:30

depresja

nauka

psychodeliki

zdrowie
Genetyczne ryzyko cukrzycy? Aktywno�� fizyczna mo�e je obni�y�

fitness

Paulina Mozolewska

Ruch mo�e nie tylko pomaga� chorym na cukrzyc� typu 2, ale tak�e zapobiega� chorobie. I to nawet u os�b z wysokim ryzykiem genetycznym.
16.06.2023 | 17:55

aktywno�� fizyczna

cukrzyca

dieta �r�dziemnomorska

nauka
"The New York Times": Skalpel, kleszcze, wiert�o do ko�ci. Jak wygl�da�a rzymska medycyna 2 tys. lat temu

archeologia

Franz Lidz

Licz�ca 2 tys. lat kolekcja narz�dzi medycznych odkopana niedawno na W�grzech oferuje wgl�d w praktyki wytrwa�ych, ale powszechnie lekcewa�onych rzymskich lekarzy.
16.06.2023 | 15:11

medycyna

nauka

staro�ytno��
Cyklon "Iordanis" nad Polsk�. W czerwcu globalne ocieplenie przekroczy�o 1,5 st. C

antropocen

Tomasz Ulanowski

Dziwaczna pogoda ostatnich tygodni mog�a spowodowa�, �e zapomnieli�my o globalnym ociepleniu. Ono jednak nie zapomnia�o o nas.
16.06.2023 | 11:21

globalne ocieplenie

nauka

pogoda

prognoza pogody
Rektor UEK: Politycy PiS zak�adali szybsze tempo konwersji uczelni na now� wiar�. Post�puje zbyt wolno jak na wymogi rewolucji

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

Olga Szpunar, Micha� Olszewski

Prof. Stanis�aw Mazur: - O jakiej elitarno�ci szkolnictwa mo�emy m�wi� w Polsce, skoro student trzeciego roku, zatrudniony w korporacji, zarabia wi�cej ni� jego wyk�adowca?
16.06.2023 | 05:44

edukacja

nauka

Przemys�aw Czarnek

Stanis�aw Mazur
Z�ota alga, ni to ro�lina, ni to zwierz�. By�a w Ba�tyku ju� w 1937 roku, teraz zabija ryby w rzekach

z�ote algi

Magdalena Warchala-Kope�

- Z�ota alga, czyli Prymnesium parvum, to wiciowiec, o kt�rym nie mo�na powiedzie� jednoznacznie, czy jest ro�lin�, czy zwierz�ciem - m�wi prof. Andrzej Wo�nica, dyrektor �l�skiego Centrum Wody Uniwersytetu �l�skiego w Katowicach, pracownik Wydzia�u...
15.06.2023 | 20:30

ekologia

Kana� Gliwicki

nauka
Olsztyn. Nowe centrum naukowe przygotowuje si� do startu. Zobacz ZDJ�CIA z Kortosfery

Centrum Nauki

Robert Robaszewski

- 85 procent element�w naszej cz�ci wystawienniczej nie zobaczymy w �adnym innym centrum naukowym w Polsce - podkre�la kierownik Kortosfery.
15.06.2023 | 18:10

edukacja

Kortowo

nauka

Olsztyn
Chirurg: Daj� pacjentom gum� do �ucia i kaw�, bo operacja to nie wszystko

polscy naukowcy donosz�

Prof. Jaros�aw Kobiela

Bez analizowania wynik�w leczenia chirurg nie wie, czy jest dobrym lekarzem. Nie mo�na poprawi� czego�, czego si� nie mierzy.
15.06.2023 | 15:17

medycyna

nauka

rak jelita grubego

zdrowie
Fizyczka grozi palcem politykom i niedowiarkom. Polska profesor z kolejnym presti�owym wyr�nieniem

nauka

Patrycja Maciejewicz

Od podstaw�wki chcia�a by� fizyczk� j�drow�, wi�c... ni� zosta�a. Bez niej by� mo�e b��dziliby�my w sprawie COVID-u. Lidia Morawska, profesorka od lat pracuj�ca w Australii, zosta�a wyr�niona �wiatow� nagrod� For Women in Science.
15.06.2023 | 15:00

atmosfera

kryzys klimatyczny

pandemia koronawirusa
Istnienie �ycia na Enceladusie - ksi�ycu Saturna - coraz bardziej prawdopodobne

kosmos

Tomasz Ulanowski

Naukowcy w�a�nie odkryli, �e w podlodowym oceanie Enceladusa znajduje si� fosfor - jeden z pierwiastk�w b�d�cych budulcem �ycia.
15.06.2023 | 11:36

Biologia

Enceladus

nauka

przyroda
Dlaczego tak trudno jest utrzyma� prawid�ow� mas� cia�a po schudni�ciu? Nowe odkrycie

oty�o��

Paulina Mozolewska

Nowe badanie wskazuje, �e m�zgi os�b szczup�ych inaczej reaguj� na obecno�� sk�adnik�w od�ywczych w �o��dku ni� m�zgi os�b z oty�o�ci�. Schudni�cie nie wystarczy, aby przywr�ci� prawid�owe reakcje.
15.06.2023 | 11:31

dieta

fitness

m�zg

nauka
Za 30 lat ponad 800 mln ludzi na ca�ym �wiecie b�dzie cierpie� z powodu b�lu plec�w

Nauka

Kasper Kalinowski

W 2020 r. na b�l plec�w cierpia�o niemal 620 mln ludzi. Przewiduje si�, �e do 2050 r. problem ten b�dzie dotyczy� blisko 850 mln os�b.
15.06.2023 | 06:01

b�le plec�w

kr�gos�up

nauka

zdrowie
Pola Flegrejskie ko�o Neapolu s� na granicy erupcji - ostrzegaj� wulkanolodzy

wulkan

Tomasz Ulanowski

To ponowne ostrze�enie przed tym europejskim superwulkanem, kt�ry dziesi�tki tysi�cy lat temu m�g� wyko�czy� neandertalczyk�w. Ju� trzecie w ostatnich kilku latach.
14.06.2023 | 12:22

antropocen

erupcja wulkanu

nauka

przyroda
"The New York Times": Sztuka mo�e korzystnie wp�yn�� na zdrowie psychiczne (talent nie jest wymagany)

Nauka

Christina Caron

Rysowanie, muzyka i pisanie mog� poprawi� nastr�j. Oto kilka prostych sposob�w na wprowadzenie ich do swojego �ycia.
14.06.2023 | 06:25

nauka

psychologia

sztuka

zdrowie psychiczne
Obni�ona grawitacja, kosmiczne pod�o�a i 5-metrowa wie�a zrzutowa. Nowe laboratorium AGH na rzecz eksploracji kosmosu

nauka

Ada Chojnowska

R�ne planety, r�na grawitacja, r�ne pod�o�e. W misjach kosmicznych trzeba jednak dok�adnie wiedzie�, jak zachowa si� dana powierzchnia, gdy b�dziemy na niej l�dowa�. Eksperymenty ju� prowadzone s� w nowym laboratorium AGH.
13.06.2023 | 20:14

AGH

Akademia G�rniczo-Hutnicza

Krak�w

laboratorium
Naukowcy odkryli kolejny dow�d na bardzo wczesne wyj�cie Homo sapiens z Afryki

antropologia

Tomasz Ulanowski

W Laosie znaleziono fragmenty ko�ci ludzi wsp�czesnych pochodz�ce sprzed a� 86-68 tys. lat.
13.06.2023 | 17:00

archeologia

m�zg

nauka

przyroda
"The New York Times": Jak leczy� �okie� tenisisty?

Tylko Zdrowie

Amanda Loudin

Na t� bolesn� przypad�o�� cierpi� nie tylko tenisi�ci. S� jednak sposoby, aby po�egna� si� z b�lem.
12.06.2023 | 19:38

fitness

nauka

zdrowie
Wiatr ze wschodu niesie nam dziwn� pogod�

antropocen

Tomasz Ulanowski

Mamy z�� wiadomo��. W najbli�szym tygodniu nie ma szans na zmian� - nadal sucho i ch�odno. Ale i dobr�: wiosna nie by�a a� tak ch�odna, jak si� wydawa�o.
12.06.2023 | 15:36

globalne ocieplenie

klimat

nauka

pogoda
Olszty�ski naukowiec doceniony w Niemczech. Tytu� doktora honoris causa dla Roberta Traby

nauka

Tomasz Kurs

To wyr�nienie dla olszty�skiego naukowca udowadnia, jak docenian� dzisiaj dziedzin� jest badnie pami�ci spo�ecze�stw.
12.06.2023 | 14:00

Olsztyn

Xawery Dunikowski
Sztuczna inteligencja lepiej ni� lekarze przewiduje ryzyko rozwoju raka piersi

Tylko Zdrowie

Paulina Mozolewska

Okre�lanie ryzyka rozwoju raka piersi pozwala na prowadzenie profilaktyki szytej na miar�, czyli dobranej pod indywidualne potrzeby pacjentki.
12.06.2023 | 07:01

choroby

nauka

nowotw�r

rak piersi
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Coraz bardziej znika lodowa Arktyka, coraz dalej si�ga teleskop Webba, coraz wi�cej wiemy o genach naczelnych, niewolniczej pracy dzieci, pocz�tkach rolnictwa, a tak�e... tym, co decyduje o szcz�ciu w ma��e�stwie. Zapraszam na kr�tki przegl�d...
12.06.2023 | 06:21

nauka

odkrycia
Dlaczego prezes PAN chce zlikwidowa� Polski Instytut Studi�w Zaawansowanych?

Polska Akademia Nauk

Przemys�aw Urba�czyk

Ogniste oko Saurona, widywane pono� nocami na 26. pi�trze warszawskiego Pa�acu Kultury i Nauki, spocz�o na najmniejszej jednostce organizacyjnej Polskiej Akademii Nauk, czyli na Polskim Instytucie Studi�w Zaawansowanych, znanym w Europie jako PIASt...
11.06.2023 | 17:03

nauka

Przemys�aw Urba�czyk

wyborcza to wy
Nic tak nie ��czy ma��onk�w jak wsp�lne konto. Prawda czy fa�sz?

Nauka

Kasper Kalinowski

Gdy mi�osne zauroczenie mija, pary staj� przed bardziej przyziemnymi wyzwaniami. Jak si� okazuje, jedn� z kluczowych sk�adowych udanego ma��e�stwa jest spos�b gospodarowania domowym bud�etem.
11.06.2023 | 14:11

ma��e�stwo

nauka

psychologia

relacje i zwi�zki
Wy�ej znaczy dok�adniej. Witamy w �wiecie mr�wek

Nauka

Kasper Kalinowski

Mr�wki z obszar�w pustynnych, kt�re powracaj� z d�ugich wypraw, s� nara�one na b��dzenie i �miertelno�� si�gaj�c� nawet 20 proc. Jak rozwi�zuj� problem? Buduj� wy�sze mrowiska.
11.06.2023 | 12:05

mr�wki

nauka

zwierz�ta
Od czas�w Rwandy wojna nie poch�on�a tak wielu ofiar �miertelnych. Straszliwy bilans roku 2022

antropocen

Tomasz Ulanowski

W 2022 r. w wojnach i innych konfliktach zbrojnych na ca�ym �wiecie, w kt�rych cho� jedn� ze stron by�o pa�stwo, zgin�o co najmniej 237 tys. ludzi.
10.06.2023 | 12:27

ekocyd

globalne ocieplenie

nauka

wojna
Prof. Ho�da: W Krakowie, stworzyli�my co�, czego zazdroszcz� nam wielkie uniwersytety, nawet te za granic�

M�ska ko�c�wka

Oscar D�bkowski

Tradycja uniwersytecka nie pozwala na krytyk� prosto w oczy. Bardziej s� to kuluarowe zagrywki, szepty, plotki. Niemal jak na kr�lewskim dworze. Rozmowa z prof. Mateuszem Ho�d�, najm�odszym polskim profesorem
10.06.2023 | 06:00

kardiologia

nauka

uczelnie
Bezwodzie w ci��y - czym jest i do czego mo�e prowadzi�

Tylko Zdrowie

lek. Joanna G�recka

P�yn owodniowy w du�ej cz�ci sk�ada si� moczu p�odu. P��d pije go i wydala przez wi�kszo�� czasu ci��y.
09.06.2023 | 15:31

aborcja

nauka

p��d

zakaz aborcji
W czasie covidowych lockdown�w dzikie zwierz�ta rzeczywi�cie przej�y �wiat

antropocen

Tomasz Ulanowski

Czarno na bia�ym pokazuj� to pomiary z ca�ego �wiata, w tym z Polski - pisz� w "Science" naukowcy.
09.06.2023 | 06:05

COVID-19

nauka

przyroda

ssaki
Rozwi�� quiz: Co wiesz o hormonach?

quizy Wyborczej

Margit Kossobudzka, Katarzyna Staszak, Kasper Kalinowski, Tomasz Ulanowski, Joanna Bujakiewicz

Czy wiesz, kiedy obni�a si� poziom hormon�w kobiecych, co to jest grelina, jaki hormon by� pierwszym wyizolowanym przez naukowc�w z organizmu, a kt�ry odpowiada za regulacj� snu?
08.06.2023 | 19:31

biologia

emocje

hormony

nauka
Biolog molekularny: badam, jak uzyska� stabilne mRNA do leczenia nowotwor�w i chor�b genetycznych

polscy naukowcy donosz�

Prof. Andrzej Dziembowski

Pandemia koronawirusa i szybkie opracowanie nowego typu szczepionek sprawi�o, �e o cz�steczkach mRNA sta�o si� g�o�no, chocia� wcze�niej ma�o kto je zna�. Te cz�steczki s� g��wnym celem moich bada�.
08.06.2023 | 15:02

innowacje

nauka

szczepionka mRNA

szczepionka na koronawirusa
Rolnictwo przynie�li do Afryki imigranci z Europy

archeologia

Tomasz Ulanowski

Fala rolniczych imigrant�w przysz�a (przyp�yn�a?) z P�wyspu Iberyjskiego, dramatycznie zmianiaj�c warunki �ycia w rejonie, kt�ry dzi� zwiemy Maghrebem.
08.06.2023 | 13:25

antropocen

genetyka

nauka

rolnictwo

Poprzednia 40 41 42 43 44 ... Nast�pna