NAUKA Gazeta Wyborcza

Leki dla palaczy. Co pomaga rzuci� papierosy

papierosy

Katarzyna Staszak

Gdy rzucasz palenie, pomocne mog� by� substancje, kt�re �agodz� objawy g�odu nikotynowego. Jak dzia�aj� gumy, a jak leki na recept�?
31.05.2023 | 09:35

nauka

palenie

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej
Sk�d w Europie wzi�a si� d�uma? Kolejny �lad prowadzi do naje�d�c�w z Wielkiego Stepu

genetyka

Tomasz Ulanowski

Odkryto go w Wielkiej Brytanii. Z ludzkiej miazdze z�bowej sprzed 4 tys. lat.
30.05.2023 | 18:16

antropologia

archeologia

choroby zaka�ne

d�uma
Prof. Krzysztof Pyr� rezygnuje z zasiadania w prezydenckiej radzie. To protest przeciwko podpisaniu "lex Tusk" przez Andrzeja Dud�

lex tusk

Dominika Wantuch

"W obliczu podpisania przez Pana Prezydenta ustawy, kt�ra umo�liwia niszczenie wolno�ci i demokracji w imi� interes�w partyjnych (...) jestem zmuszony zrezygnowa� z udzia�u w Narodowej Radzie Rozwoju" - napisa� wybitny wirusolog, prof. Krzystof Pyr�...
30.05.2023 | 15:15

Andrzej Duda

nauka

pandemia koronawirusa

protest
Pradawni ludzie utkn�li na P�wyspie Arabskim na 30 tys. lat, zanim ruszyli do Europy. Czego si� bali?

homo sapiens

Margit Kossobudzka

Zasiedlenie r�nych miejsc na Ziemi wi��e si� z konfrontacj� z bardzo r�nymi �rodowiskami, w tym z rejonami znacznie ch�odniejszymi ni� Afryka czy Arabia. Ludzie musieli wyewoluowa� i naby� nowe adaptacje.
30.05.2023 | 11:05

ewolucja

nauka

paleontologia
Rybitwy czubate. Poza wybrze�em to du�a rzadko��

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

Setka ptasiarza to jeden ze sposob�w prowadzenia punktowych obserwacji ptak�w. W tym roku uda�o mi si� natrafi� na rzadkie okazy.
30.05.2023 | 06:05

nauka

przyroda

ptaki

zwierz�ta
Jak wypracowa� nawyk codziennej aktywno�ci fizycznej

Tylko Zdrowie

Paulina Mozolewska

Kluczem do sukcesu jest przyj�cie odpowiedniej strategii. Badania naukowe oferuj� kluczowe wskaz�wki.
29.05.2023 | 17:24

aktywno�� fizyczna

nauka

poradniki Wyborczej

sztuka �ycia
"Troska o dobrostan skorupiak�w w wi�kszo�ci kraj�w praktycznie nie istnieje"

Nauka

Peter Godfrey-Smith

Kiedy czu�ek krewetki potraktowano octem lub wybielaczem, zwierz� aktywnie piel�gnowa�o takie miejsce, czyszcz�c je i pocieraj�c nim o �ciany zbiornika hodowlanego. W rzeczywisto�ci skorupiaki cechuj� si� zdolno�ciami, kt�rych istnienia nikt nie...
29.05.2023 | 16:35

biologia

nauka

skorupiaki

zwierz�ta
Eksploatuj�c dno oceanu, mo�emy zabi� obce �wiaty, w tym tysi�ce gatunk�w zwierz�t

antropocen

Tomasz Ulanowski

Tak�e Polska ma ambicje wydobycia metali z dna oceanu - na Atlantyku i Pacyfiku.
29.05.2023 | 15:35

ekocyd

nauka

ocean

ochrona �rodowiska
Projektowanie niskoprzetworzonej �ywno�ci albo inteligentnych lod�wek. Politechnika Bydgoska wprowadza nowo�ci

Politechnika Bydgoska

Aleksandra Lewi�ska

Politechnika Bydgoska przygotowa�a osiem nowo�ci na najbli�szy rok akademicki. W�r�d nich kierunek, po kt�rym ma si� dwa zawody, albo taki, na kt�rym - przy okazji - zdobywa si� uprawnienia pilota dron�w.
29.05.2023 | 15:31

nauka

studia
Zesp� nag�ej �mierci ��eczkowej mo�e mie� pod�o�e biologiczne - wskazuj� nowe badania

Nauka

Paulina Mozolewska

Kiedy w czasie snu dochodzi do nag�ego, niewyja�nionego zgonu zdrowego dziecka jeszcze przed jego pierwszymi urodzinami, m�wimy o zespole nag�ej �mierci ��eczkowej.
29.05.2023 | 14:51

biologia

dzieci

nauka
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Kasper Kalinowski

Krajobrazy, w jakich osiedlali si� przodkowie Homo sapiens, najwi�ksza moc we Wszech�wiecie, gdzie kryje si� cierpienie w m�zgu, zamiana 250-letniego trawnika w Cambridge w ��k� kwietn�, nadzieja dla os�b sparali�owanych czy motywacja kryj�ca si� za...
29.05.2023 | 06:05

nauka
Istnieje gatunek, kt�ry nie uprawia� seksu od dwudziestu milion�w lat. Po co powsta�o rozmna�anie p�ciowe?

Nauka

Leo Grasset

Wrotki bdelloidalne, gatunek pozbawiony samc�w, najprawdopodobniej nie uprawia�y seksu od co najmniej dwudziestu milion�w lat, co nie przeszkodzi�o w powstaniu ponad 450 gatunk�w tych stworze�, kt�re s� wy��cznie samicami. Jak wi�c udaje im si�...
28.05.2023 | 18:34

banany

ewolucja

nauka
Wsp�czesne psy maj� wi�ksze m�zgi od swoich dalekich przodk�w. Cho� mniejsze od wilk�w

psy

Tomasz Ulanowski

Dlaczego? Naukowcy nie s� pewni, ale maj� pewn� hipotez�.
28.05.2023 | 11:45

m�zg

nauka

przyroda

zwierz�ta
Co nam daj� studia na kierunkach spo�ecznych i humanistycznych

Uniwersytet Jagiello�ski

S�awomir Szyma�ski

- Na ca�ym �wiecie studia humanistyczne maj� sw�j presti� i renom� na najlepszych uniwersytetach. Tylko jako� my, w Polsce, uparcie je chcemy deprecjonowa�. Rozmowa z dr hab. Ew� Bogacz - Wojtanowsk�, prof. Uniwersytetu Jagiello�skiego.
27.05.2023 | 15:37

nauka
Kruszczyca z�otawka - nie lubi� jej ogrodnicy, a zagro�ona udaje martw�

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Kruszczyca z�otawka (Cetonia aurata) to jeden z �adniejszych chrz�szczy, jakie pojawiaj� si� wiosn� i latem na naszych kwiatach. Ma pi�kn�, zielon� barw� o z�ocistym po�ysku. Mimo to nie wszyscy darz� j� sympati� - czasami podgryza p�atki kwiat�w, w...
27.05.2023 | 15:05

nauka

owady
"Nie bezczeszcz� piwa sokiem". TikTokowa Werka robi doktorat z piwerka

piwo

Robert Grze�kowiak

M�wisz, �e nie lubisz piwa? - Nie, ty po prostu nie wiesz, jak i kt�re pi� - odpowiedzia�aby ci Weronika Majchrzak. Znana z TikToka "Werka od piwerka" ma 26 lat i doktoryzuje si� z piwa na Politechnice ��dzkiej.
27.05.2023 | 09:11

alkohol

doktorat

nauka

Politechnika ��dzka
Je�li kto� twierdzi, �e wie, kt�ra p�e� jest z natury dominuj�ca, zawsze powinni�my zapyta�, co ma na my�li

Frans de Waal

Frans de Waal

Niekt�re feministki pytaj�, czego mo�e nas nauczy� prymatologia, je�eli jedyne, co ma do powiedzenia, to przygn�biaj�ca informacja o miejscu kobiet w spo�ecze�stwie. Jednak cho� mo�e si� wydawa�, �e ma�py tkwi� w dyktaturze pot�nego samca, to w...
27.05.2023 | 09:05

bonobo

nauka

relacje i zwi�zki

szympansy
Pierwsze kie�baski od �wi� zmodyfikowanych przy u�yciu edycji gen�w trafi� na aukcj� w USA

genetyka

Margit Kossobudzka

Ameryka�ska Agencja ds �ywno�ci i Lek�w (FDA) da�a naukowcom z Washington State University zielone �wiat�o na nakarmienie ludzi zmodyfikowanymi genetycznie �winiami.
26.05.2023 | 16:57

crisp

nauka

zdrowie

�ywno��
"The New York Times": Dlaczego lubimy smutn� muzyk�?

Nauka

Oliver Whang

Nowe badanie sugeruje, �e nie chodzi o wywo�anie smutku, ale pomoc w tworzeniu poczucia wi�zi.
26.05.2023 | 16:05

muzyka

nauka

psychologia
Supernowa w pobliskiej galaktyce. Jest w zasi�gu wi�kszych amatorskich teleskop�w

Nauka

Kamil Deresz

Pot�na eksplozja zosta�a zauwa�ona w galaktyce Messier 101. To obiekt powszechnie znany mi�o�nikom astronomii pod nazw� Galaktyka Wiatraczek.
26.05.2023 | 14:05

astronomia

kosmos

nauka

supernowa
W Europie nadchodzi lato. Wszystko za spraw� antycyklonu "Vera"

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Przez najbli�sze dni b�dziemy w zasi�gu antycyklonu "Vera", kt�ry przeniesie ocieplenie i s�oneczn� cho�, nieupaln� pogod�.
26.05.2023 | 11:08

antycyklon

nauka

pogoda
5 dowod�w na to, �e ewolucja tak�e kocha mamy

dzie� mamy

Kasper Kalinowski

Ewolucja wyposa�y�a kobiety w wiele adaptacji do opieki nad potomstwem. Wi� ��cz�ca mam� z dzieckiem jest wyj�tkowa. Z okazji Dnia Mamy wszystkim mamom gratulujemy sukcesu reprodukcyjnego i sk�adamy najlepsze �yczenia.
26.05.2023 | 08:45

ewolucja

nauka

opieka nad dzieckiem

psychologia
Dodatkowe 42 mln z� na przebudow� Polskiej Stacji Antarktycznej. Co z tego b�d� mia�y pingwiny?

antropocen

Tomasz Ulanowski

- Naukowcy musz� by� bardziej uwa�ni w sprawie ochrony przyrody - uwa�a prof. Robert Bialik, jeden z uczonych odpowiedzialnych za polski program badania Antarktyki. - Niestety, pokusa strzelenia sobie selfie z fok� jest dla niekt�rych zbyt wielka.
26.05.2023 | 08:05

antarktyka

ekocyd

nauka

ochrona �rodowiska
Co pi�ta m�oda Polka do�wiadczy�a cyberprzemocy. Amnesty International: potrzebne wam nowe przepisy

cyberprzemoc

Magdalena Warchala-Kope�

Cyberprzemoc krzywdzi tak samo jak inne rodzaje przemocy i - podobnie jak one - nieproporcjonalnie cz�ciej dotyka kobiet i dziewczyn. Amnesty International wzywa polski rz�d do skutecznego przeciwdzia�ania przemocy online ze wzgl�du na p�e�.
26.05.2023 | 07:37

Amnesty International

hejt

internet

Maja Sta�ko
Cz�� lewicowych aktywist�w nie d��y do sprawiedliwo�ci spo�ecznej. Dba o w�asne ego - twierdz� psychologowie

Nauka

Kasper Kalinowski

Niekt�rzy lewicowi aktywi�ci wykorzystuj� aktywizm do popierania lub stosowania przemocy wobec innych, aby zaspokoi� w�asne potrzeby. Takie wnioski p�yn� z najnowszych bada�.
26.05.2023 | 06:05

nauka

pogl�dy

pogl�dy polityczne

poradnik psychologiczny
Zmiana ekspresji tylko jednego genu zamienia �uski w pi�ra

genetyka

Margit Kossobudzka

Skok ewolucyjny - od �usek do pi�r - nie wymaga du�ych zmian w sk�adzie ani ekspresji genomu - wskazuj� nowe badania.
25.05.2023 | 17:54

ewolucja

nauka
Je�li studenci musz� ju� si� uczy�, mog� to robi� przecie� po nocach

BUW

List do Redakcji

Je�li dzia�alno�ci uniwersyteckiej biblioteki nie da si� sfinansowa� bez zak��cania jej dzia�alno�ci, to nie �wiadczy dobrze o jej zwierzchnikach. Zw�aszcza �e lokale w b�d� co b�d� dobrze po�o�onym budynku stoj� ca�y czas puste i czekaj� na wynajem...
25.05.2023 | 14:52

grand press photo

nauka

Studenci

Uniwersytet Warszawski
Mo�emy by� dumni, �e Polacy buduj� najpot�niejsz� AI na �wiecie, ale powinni�my by� w�ciekli, �e nie robi� tego w Polsce

technologie

Boles�aw Breczko

"Polacy w OpenAI cechuj� si� hardcorowym technicznym skillem" - m�wi� Szymon Sidor z OpenAI. "Nie wiem, co Polska robi, �e produkuje takie techniczne talenty" - wt�rowa� mu prezes firmy Sam Altman. "Polskie uczelnie daj� najwy�szy poziom wiedzy" -...
25.05.2023 | 13:10

gospodarka

innowacje

internet

nauka
Kiedy najlepiej pojecha� nad Ba�tyk?

Ba�tyk

Tomasz Ulanowski

Oto nasz wakacyjny poradnik osobisto-naukowy.
25.05.2023 | 12:13

antropocen

globalne ocieplenie

klimat

morze
Sparali�owany pacjent zacz�� chodzi�. Naukowcy opracowali cyfrowy most mi�dzy m�zgiem a rdzeniem kr�gowym

Nauka

Paulina Mozolewska

Dziesi�� lat wcze�niej uleg� wypadkowi, przez kt�ry zosta� sparali�owany od pasa w d�. Dzi�ki nowemu pomys�owi naukowc�w zn�w mo�e chodzi�.
25.05.2023 | 09:26

kr�gos�up

m�zg

nauka

rdze� kr�gowy
Namioty pojawi�y si� w rejonie Morskiego Oka i �ysej Polany. TPN wyja�nia i apeluje: nie podchod�cie do nich!

Tatry

Marek Podmok�y

W rejonie Morskiego Oka i �ysej Polany mo�na zaobserwowa� niewielkie namioty. Tatrza�ski Park Narodowy apeluje, aby do nich nie podchodzi�, nie dotyka� ich, gdy� s�u�� one badaniom naukowym.
25.05.2023 | 06:22

nauka

przyroda

TPN
Jak komary wybieraj� ofiary? Naukowcy sprawdzili to, przeprowadzaj�c zdumiewaj�cy eksperyment

komary

Tomasz Ulanowski

W zasadzie powinni�my napisa� "komarzyce" - bo samce komar�w �ywi� si� nektarem. Krwio�ercze s� jedynie ci�arne samice.
24.05.2023 | 16:38

malaria

nauka

owady

przyroda
Dieta �r�dziemnomorska jest jedn� z najzdrowszych. Ale co w zasadzie robi na poziomie kom�rki?

dieta

Margit Kossobudzka

Uczeni lubi� dociera� do samego dna, dlatego badaj�, w jaki spos�b ta konkretna mieszanka �ywno�ci na poziomie kom�rkowym mo�e wyd�u�y� �ycie.
24.05.2023 | 14:17

biologia

dieta �r�dziemnomorska

kom�rki

nauka
Olsztyn niczym stolica medycyny. Przyjad� tu lekarze z ca�ego �wiata

zdrowie

Tomasz Kurs

Do Olsztyna zjad� wkr�tce lekarze polonijni z ca�ego �wiata. B�dzie to spotkanie z najnowocze�niejsz� medycyn�, ale tak�e okazja do przypomnienia, �e medykiem by� r�wnie� najs�ynniejszy mieszkaniec tutejszego zamku - Miko�aj Kopernik.
24.05.2023 | 13:45

Miko�aj Kopernik

nauka

Olsztyn

UWM
Rajd ptasiarzy, czyli co widzisz w promieniu 100 m

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

W sobot� 13 maja 2023 odby�a si� kolejna edycja Rajdu Ptasiarzy, ju� po raz czternasty. W rajdzie mo�na wzi�� udzia� w dw�ch formu�ach - mobilnej w grupie do 5 os�b i stacjonarnej realizowanej pojedynczo.
24.05.2023 | 12:59

nauka

przyroda

ptaki

zwierz�ta
W Cambridge zniszczyli �wi�ty 250-letni trawnik i posiali ��k� kwietn�

antropocen

Tomasz Ulanowski

Naukowcy z Cambridge pokazuj�, co powinni�my zrobi� z naszymi trawnikami. Nawet z tymi zasianymi kilkaset lat temu.
24.05.2023 | 06:00

ekocyd

globalne ocieplenie

klimat

nauka
Poznajcie Miko�aja Kopernika - ekonomist� i filozofa. Rozpocz�a si� krakowska cz�� wiatowego Kongresu Kopernika�skiego

Uniwersytet Jagiello�ski

Magdalena Kursa

O Miko�aju Koperniku, filozofii i pieni�dzach (nawet o inflacji) b�dzie mowa podczas rozpoczynaj�cej si� w �rod� (24 maja) krakowskiej cz�ci �wiatowego Kongresu Kopernika�skiego. Wydarzenie zaplanowano w trzech miastach: opr�cz Krakowa r�wnie� w...
23.05.2023 | 20:56

Ekonomia

inflacja

Jacek Popiel

Krak�w
M�zg pacjent�w z przewlek�ym b�lem. Naukowcy sprawdzili, gdzie kryje si� cierpienie

m�zg

Paulina Mozolewska

B�l ma swoj� jasn� stron� - informuje, �e w ciele dzieje si� co� z�ego i nale�y si� tym zaj��. Jednak, je�li b�l jest d�ugotrwa�y, mo�e zaburza� prawid�owe funkcjonowanie organizmu.
23.05.2023 | 17:00

b�l

b�l przewlek�y

choroby przewlek�e

nauka
Gdyby� mia� wyb�r, w jakim krajobrazie chcia�by� �y�? Neandertalczycy by nas znienawidzili

Nauka

Kasper Kalinowski

Czy Neandertalczycy byliby szcz�liwi we wsp�czesnych czasach, otoczeni asfaltem i betonem, pozbawieni dost�pu do las�w i r�norodnej przyrody? A czy my chcemy tak �y�?
23.05.2023 | 14:19

antropologia

ewolucja

nauka
�smoklasista: Mega�wi�stwem jest zmienianie zasad i pozbawianie nas stypendium za wyniki, na kt�re pracujemy ca�y rok

Listy czytelnik�w

List Czytelnika

Mam 14 lat i czuj� si� oszukany. Jest mi �le, smutno, czuj�, jakbym dosta� kopa w d*p�. Pokazano mi, �e gra jest nier�wna, zasady mo�na zmienia�, nie liczy si� m�j wysi�ek, po�wi�cenie. Nie licz� si� ja - pisze ucze� �smej klasy, Kuba
23.05.2023 | 11:57

egzamin �smoklasisty

listy

nauka

stypendium

Poprzednia 40 41 42 43 44 ... Nast�pna