nauka

• Koronawirus - podsumowanie tygodnia. Czwarta fala w Polsce. Zgony, których można było uniknąć

  pandemia koronawirusa

  Kasper Kalinowski, Alicja Gadomska

  W środę minęły dwa lata od początku pandemii COVID-19. Skala czwartej fali, z jaką mamy do czynienia w Polsce, pokazuje, jak kończy się ignorowanie nauki na rzecz doraźnych interesów politycznych. Skutkiem są zgony, których można było uniknąć.

  19.11.2021 | 18:27

  COVID-19

  nauka

  szczepienia na covid

  

• Dlaczego roboty wciąż nie potrafią otwierać drzwi? Dziewiąte spotkanie Jutronauci Talks

  Strefa czytania i oglądania

  Jutronauci

  Jak uczą się roboty? Jakie są największe ograniczenia robotów przemysłowych? I dlaczego robota może przerazić krowa lub kaczka? Porozmawiamy o tym już 24 listopada z prezesem FANUC Polska Jędrzejem Kowalczykiem. Czy rozwój robotów i przyswajanie...

  19.11.2021 | 17:20

  Gazeta Wyborcza

  jutronauci

  komputery

  nauka

  

• Drzym obrożny, mrówkowód rudogłowy, szerokodziobek złotogłowy, mrówiaczek siwy i ciemnotek amazoński. Klimat się ocieplił, one zmniejszyły

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Zmiany klimatu w ledwie 40 lat zmniejszyły ptaki żyjące w Amazonii. Publikacja naukowa na ten temat ukazała się w piśmie "Science Advances".

  19.11.2021 | 15:05

  antropocen

  biologia

  globalne ocieplenie

  nauka

  

• Lockdowny zmieniły sposób, w jaki myślimy o ludziach i przyszłości

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  Lockdowny zmieniają sposób, w jaki myślimy o pozostałych ludziach i własnej przyszłości. Aby to zweryfikować, w pomysłowym badaniu brytyjscy psycholodzy w losowych momentach dnia wysyłali SMS-y.

  19.11.2021 | 13:05

  lockdown

  myślenie

  nauka

  pandemia koronawirusa

  

• Profesor z AGH wśród najczęściej cytowanych uczonych na świecie. Na liście tylko 6 naukowców z Polski

  AGH

  ACH

  Sześciu naukowców z Polski znalazło się na tegorocznej liście Highly Cited Researchers, wśród nich profesor Akademii Górniczo-Hutniczej z Krakowa Vicentiu D. Radulescu. Wyróżnienie jest nie tylko prestiżowe, ale i wzmacnia pozycję krakowskiej...

  19.11.2021 | 12:03

  Kraków

  nauka

  naukowcy

  

• Jaka zima nas czeka i co ma z tym wspólnego wir polarny?

  Nauka

  Krzysztof Drozdowski

  Od kilku tygodni, zwłaszcza po każdym ochłodzeniu, pojawiają się w mediach zapowiedzi mroźnej zimy. Zwykle występuje w nich tajemnicze hasło "wir polarny". Aby odpowiedzieć na tytułowe pytanie, należy wyjaśnić istotę tego zjawiska.

  19.11.2021 | 10:05

  nauka

  pogoda

  

• W Egipcie odkryto grobowiec słynnego skryby Ramzesa Wielkiego

  Nauka

  Mikołaj Marcysiak

  W Sakkarze, starożytnej nekropolii egipskiej stolicy Memfis, archeolodzy z Uniwersytetu Kairskiego odkryli grobowiec Ptah-M-Wia sprzed 3200 lat.

  19.11.2021 | 06:05

  archeologia

  faraon

  nauka

  starożytny egipt

  

• Dwa lata od pierwszych zachorowań. Jak zmieniała się nasza wiedza o koronawirusie?

  pandemia koronawirusa

  Margit Kossobudzka

  Teoretycznie równo dwa lata minęły wczoraj. Ta data jest jednak umowna. Niewykluczone, że pierwsze przypadki zakażeń były już wcześniej, ale oficjalnie to 17 listopada wykryto prawdopodobnie pierwszy przypadek COVID-19 w Chinach. Wtedy jednak nikt...

  18.11.2021 | 20:56

  COVID-19

  nauka

  SARS-CoV-2

  

• Bliska osoba odeszła bez słowa? Przyczyną mogła być ciemna triada osobowości

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  Wszystko szło dobrze. Spotkaliście się kilka razy, momentami było wspaniale, padły zapewnienia, ale druga strona znika bez słowa wyjaśnienia. Według najnowszych ustaleń psychologów takie zachowanie może się wiązać z cechami ciemnej triady osobowości.

  18.11.2021 | 19:05

  narcyzm

  nauka

  osobowość

  poradnik psychologiczny

  

• "The New York Times": Spanie z psem jest super. Chyba że... nie jest. Cierpisz na dogsomnię?

  zwierzęta

  Tara Parker-Pope

  Codziennie około 2 w nocy budzi mnie moja śpiąca partnerka. Jest spragniona i chce iść do toalety. Ona nie ma problemów z ponownym zaśnięciem, a ja po tym nocnym rytuale często nie śpię, słuchając jej delikatnego chrapania.

  18.11.2021 | 17:05

  bezsenność

  nauka

  psy

  sen

  

• Prof. Marcin Szwed: Zaburzenia zachowania i koncentracji, ADHD? Badamy, co robi smog z mózgami dzieci

  polscy naukowcy donoszą

  Prof. Marcin Szwed

  Wiemy, że lista grzechów, które wyrządza nam smog jest długa. Ale o tym, jak wpływa na mózg dzieci wciąż wiemy za mało. Dlatego powstał projekt NeuroSmog, w którym za pomocą obrazowania mózgu sprawdzamy, jaki jest związek między zanieczyszczeniem...

  18.11.2021 | 15:05

  adhd

  mózg

  nauka

  psychologia

  

• Nowy budynek AGH oficjalnie otwarty. Kosztował ponad 44 mln zł [ZDJĘCIA]

  Akademia Górniczo-Hutnicza

  ACH

  Baza dla rozwoju biofizyki, pracownie nowoczesnych materiałów i technologii, laboratoria dla fizyków, informatyków i specjalistów od nanoinżynierii - nowy, pięciokondygnacyjny budynek Akademii Górniczo-Hutniczej jest już otwarty. To nowa przestrzeń...

  18.11.2021 | 13:27

  agh

  Kraków

  nauka

  

• Miłośnicy wielorybów i delfinów, dajcie im żyć w spokoju! Hałas potrafi zabić

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy po raz kolejny pokazują, jak turyści podglądający walenie zakłócają im życie.

  18.11.2021 | 11:05

  antropocen

  biologia

  nauka

  

• Wyjątkowe zaćmienie Księżyca. W Polsce nie mamy, niestety, wiele do podziwiania

  Nauka

  Karol Wójcicki

  Najdłuższe częściowe zaćmienie Księżyca na przestrzeni ponad tysiąca lat obejrzymy w piątek przy porannej kawie. W przypadku Polski pozostaje nam, niestety, wyłącznie internet.

  18.11.2021 | 06:05

  astronomia

  księżyc

  nauka

  zaćmienie księżyca

  

• Nastolatki z tendencjami do perfekcjonizmu muszą zachować ostrożność wobec mediów społecznościowych

  Nauka

  Marianne Etherson [York St John University ], Thomas Curran [London School of Economics and Political Science]

  Wszyscy to robimy. Niczym roboty bez końca przewijamy strony mediów społecznościowych. W pewnym stopniu prowadzimy życie codzienne, wpatrując się w ekrany i ignorując świat wokół nas. Badania wskazują, że jedna piąta nastolatków spędza pięć lub...

  17.11.2021 | 19:05

  nastolatki

  nastolatkowie

  nauka

  perfekcjonizm

  

• Najpierw zastrzyk, potem bańka. Taki sposób szczepienia może okazać się skuteczniejszy

  szczepienia

  Paulina Mozolewska

  W przeciągu ostatnich kilkunastu lat w technologiach umożliwiających projektowanie szczepionek i leków na bazie kwasów nukleinowych dokonał się niebywały postęp. Przykładem jest sukces szczepionek przeciwko koronawirusowi zawierających mRNA.

  17.11.2021 | 15:12

  koronawirus

  nauka

  szczepionka na koronawirusa

  wirusy

  

• Naukowcy z SUM: objawy stresu popandemicznego jak u więźniów obozów koncentracyjnych. Lęk i trauma

  pandemia koronawirusa

  Magdalena Warchala-Kopeć

  - Zespół stresu popandemicznego nie jest na razie ujęty w międzynarodowej klasyfikacji zaburzeń psychicznych, ale możliwe, że się tam znajdzie - mówi dr Mateusz Grajek ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. Wszystko dlatego, że tzw. PPSD różni się od...

  17.11.2021 | 13:29

  Katowice

  nauka

  Zabrze

  zespół stresu pourazowego

  

• Pójdźki. Kiedyś niesłusznie były symbolem śmierci, dziś może czekać je zagłada

  Nauka

  Adam Wajrak

  Żeby przekonać się, na czym może polegać wymieranie, nie trzeba wyruszać w amazońskie lasy ani lodowce Arktyki. Wystarczy wycieczka kilkadziesiąt kilometrów za Warszawę, w dolinę rzeczki o wdzięcznej nazwie Pisia Tuczna. Tam ma powstać Centralny...

  17.11.2021 | 12:49

  adam wajrak

  antropocen

  nauka

  ptaki

  

• Picie kawy i herbaty może obniżać ryzyko udaru mózgu i demencji

  zdrowie

  Tomasz Ulanowski

  Wystarczy cztery-sześć filiżanek dziennie - wyliczają naukowcy z Chin.

  17.11.2021 | 06:05

  herbata

  kawa

  nauka

  

• Niektórzy samoistnie opierają się zachorowaniu na COVID? Na czym polega ich sekret?

  koronawirus

  Margit Kossobudzka

  Nowe badania sugerują, że komórki odpornościowe mogą przerwać rodzącą się infekcję SARS-CoV-2. Tak szybko, że niektórzy nigdy nie uzyskają pozytywnego wyniku testu na obecność wirusa ani nawet nie wytworzą przeciwciał przeciwko niemu.

  16.11.2021 | 19:05

  COVID-19

  nauka

  zdrowie

  

• Opisano drugi przypadek osoby, która zwalczyła zakażenie wirusem HIV bez leków. Czy to pomoże w opracowaniu szczepionki?

  Tylko Zdrowie

  Paulina Mozolewska

  Pierwsze przypadki zakażenia wirusem HIV opisano już 40 lat temu. Od tego czasu naukowcom udało się opracować terapię, dzięki której zakażeni mogą prowadzić normalne życie. Muszą jednak przez całe swoje życie przyjmować leki antyretrowirusowe.

  16.11.2021 | 18:00

  aids

  hiv

  nauka

  wirusy

  

• "The New York Times": trening cardio przed podnoszeniem ciężarów może wzmocnić mięśnie

  zdrowie

  Gretchen Reynolds

  Wystarczy 20 minut jazdy na rowerze, by pobudzić mięśnie ramion do większego wzrostu podczas podnoszenia ciężarów.

  16.11.2021 | 15:13

  aktywność fizyczna

  nauka

  trening

  

• Naukowcy: niech się ZIELONE mury pną do góry

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Renaturalizacja części terenów rolniczych jest nie tylko opłacalna środowiskowo, ale też finansowo - wyliczają uczeni. Każdy dolar zainwestowany w afrykański Wielki Zielony Mur przynosi średnio 1,2 dol. przychodu.

  16.11.2021 | 12:05

  ekocyd

  globalne ocieplenie

  nauka

  ochrona środowiska

  

• Biologia molekularna - potężna broń w walce ze zmianami klimatu

  Nauka

  Edith Heard

  Podczas gdy przedstawiciele rządów i decydenci na COP26 zajmują się prawdopodobnie największym wyzwaniem stojącym przed naszym społeczeństwem, niezwykle ważne jest, aby wykorzystali wszystkie narzędzia, którymi dysponują. Nie należy przeoczyć...

  16.11.2021 | 10:30

  klimat

  nauka

  zmiany klimatu

  

• W nauce nie ma równości. Czy minister Czarnek naprawdę tego nie wie?

  Opinie

  Przemysław Urbańczyk

  W finansowaniu projektów i ośrodków naukowych nie ma miejsca na "sprawiedliwość". Pieniądze muszą dostawać najlepsi.

  16.11.2021 | 06:00

  nauka

  Przemysław Czarnek

  

• Wikingowie byli na Azorach długo przed Portugalczykami. Świadczą o tym myszy

  archeologia

  Mikołaj Marcysiak

  To nie Portugalczycy - jak do tej pory zakładano - a wikingowie pierwsi odkryli i zasiedlili Azory. Wczesną obecność żeglarzy z północy potwierdzają myszy.

  15.11.2021 | 19:05

  nauka

  wikingowie

  

• Szczepionka HPV zapobiega rakowi. Polska jej dotychczas nie chciała, a Brytyjczycy mają sukces

  Szczepionka na HPV

  Margit Kossobudzka

  O tym, że istnieje związek między rakiem szyjki macicy a wirusem brodawczaka ludzkiego, wiemy od ponad 30 lat. Rak szyjki macicy jest jednym z najczęstszych nowotworów złośliwych u kobiet. Jest przeciwko niemu szczepionka, ale nie przyjęła się w...

  15.11.2021 | 15:54

  nauka

  onkologia

  onkologia 2022

  poradniki Wyborczej

  

• W listopadzie ptaków jest mniej, ale zdarzają się bardzo rzadkie gatunki

  Nauka

  Jacek Betleja

  Ostatnio wspominałem, że listopad to spokojny miesiąc, jeśli chodzi o obserwację ptaków. Sytuacja zmienia się jednak bardzo dynamicznie. W drugim tygodniu listopada dotarła do mnie informacja o dwóch rzadkich ptakach w centralnej Polsce.

  15.11.2021 | 15:05

  nauka

  ptaki

  Tylko na Wyborcza.pl

  wielki rok ptasiarza

  

• 7 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu

  Nauka

  Kasper Kalinowski

  Wyłonienie się z oceanu pierwszych kontynentów. Geneza języków ałtajskich, w tym japońskiego. NASA zapowiada, że powrót ludzi na Księżyc nastąpi później. Polska stacja badawcza wraca na Antarktydę. Dlaczego psy przekręcają głowę, gdy do nich mówimy?...

  15.11.2021 | 09:42

  nauka

  

• Wystarczą 3 godz. dziennie, by w miesiącu zarobić 3 tys. zł

  korepetycje

  Justyna Sobolak

  Złote żniwa korepetytorów. Ich telefony nie milkną, ale wielu już od dawna nie przyjmuje nowych uczniów, mając kalendarze wypełnione po brzegi. Niektórzy pracują nawet w soboty, wyciągając z korepetycji niezłe pieniądze.

  15.11.2021 | 05:29

  ceny

  edukacja

  nauka

  

• Jak rośnie małopolski Cogiteon. Co już zbudowano, co powstaje [WIDEO]

  Cogiteon

  Renata Radłowska

  Prawie już gotowe są ściany strefy magazynowej i laboratoryjnej, fundament pod amfiteatr - minęło już kilka miesięcy od rozpoczęcia budowy Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon. Najwięcej widać z powietrza.

  14.11.2021 | 19:16

  fundusze unijne

  inwestycje w Krakowie

  Kraków

  Małopolska

  

• Nie zakaź kota lub psa koronawirusem

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Jeśli chorujesz, powinieneś izolować się nie tylko od ludzi, ale także od domowych zwierzaków.

  14.11.2021 | 19:00

  COVID-19

  grypa

  nauka

  

• Jak wybrać korepetytora i ile mu zapłacić

  korepetycje

  Justyna Sobolak

  Rodzice poszukują korepetytorów, by pomóc dzieciom podciągnąć się w nauce. Znalezienie dobrego nauczyciela nie jest łatwe. Najlepsi mają kalendarze wypełnione po brzegi już przed wakacjami. Jak i gdzie szukać wsparcia w trakcie roku szkolnego?

  14.11.2021 | 12:16

  edukacja

  nauka

  

• COP26 w Glasgow. Szczyt klimatyczny na miarę naszych możliwości

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  W Glasgow fizyka przegrała kolejny mecz z psychologią społeczną. Długoterminowy wynik tego starcia jest jednak przesądzony.

  14.11.2021 | 10:48

  COP26

  ekocyd

  globalne ocieplenie

  nauka

  

• Jedne z najszybszych owadów świata - trzyszcze. Może uda ci się je zobaczyć?

  kocham owady!

  Mateusz Sowiński

  Trzyszcze (Cicindela spp.) należą do jednych z najładniejszych chrząszczy w Polsce. Są trudne do sfotografowania, ponieważ łatwo się płoszą i gdy tylko poczują się zagrożone, natychmiast wzbijają się w powietrze, aby odlecieć kawałek dalej.

  13.11.2021 | 13:54

  biologia

  nauka

  owady

  

• Naukowcy: umiejętności posługiwania się młotkiem i mową wyewoluowały w tym samym rejonie mózgu

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Za posługiwanie się narzędziami i składnią w dużej mierze odpowiadają podkorowe struktury ludzkiego mózgu zwane jądrami podstawnymi - dowodzą uczeni z Francji i Szwecji w najnowszym "Science"

  12.11.2021 | 18:30

  nauka

  

• "The New York Times": Jak wychowywać dzieci do życzliwości?

  wychowanie

  Jane E. Brody

  Idą święta. Co przyniesie ci więcej radości - otrzymanie prezentu czy raczej wręczenie go komuś w potrzebie? Ustalenia naukowców potwierdzają mądrość zawartą w powiedzeniu, że im więcej dajesz, tym bogatszy się stajesz.

  12.11.2021 | 12:58

  nauka

  psychologia

  

• Prof. Cezary Cieśliński, laureat polskiego Nobla: "Równoważność stwierdzeń to wszystko, czego potrzebujemy, żeby zrozumieć pojęcie prawdy"

  filozofia

  Kasper Kalinowski

  Prof. Cezary Cieśliński z Wydziału Filozofii Uniwersytetu Warszawskiego otrzymał Nagrodę Fundacji na rzecz Nauki Polskiej 2021 za "rozwiązanie kluczowych problemów deflacjonistycznej teorii prawdy". Zajmuje się logiką matematyczną i filozoficzną,...

  12.11.2021 | 12:34

  matematyka

  nauka

  

• "Diuna" - prorocza opowieść o zniszczeniu środowiska przez kolonizację Afryki

  The Conversation

  Oli Mould (Royal Holloway University of London)

  "Diuna" oferuje użyteczną alegorię narracji "wyścigu o Afrykę", w którym europejskie imperia podzieliły ten kontynent na skolonizowane państwa jedynie w celu pogoni za korzyściami handlowymi.

  11.11.2021 | 19:49

  antropocen

  diuna

  klimat

  nauka

  

• Polska wraca na Antarktydę. Wyruszyła wyprawa naukowa do stacji im. Dobrowolskiego

  Antarktyka

  Tomasz Ulanowski

  Czwórka polskich badaczy wypłynęła 10 listopada wieczorem z portu w Bremerhaven na pokładzie statku "Akademik Fiodorow".

  11.11.2021 | 12:44

  Antarktyda

  antropocen

  geologia

  nauka