NAUKA Gazeta Wyborcza

Reliktowe lasy deszczowe Australii umieraj�. Pami�taj� kontynent, kt�ry rozpad� si� 40 mln lat temu

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Lasy deszczowe rosn�ce w p�nocno-wschodniej Australii s� jednymi z najstarszych i najbardziej odizolowanych na �wiecie. Zagra�aj� im spowodowane przez nasz� cywilizacj� zmiany klimatu.
18.05.2022 | 17:57

antropocen

biologia

globalne ocieplenie

nauka
Gry wideo mog� mie� pozytywny wp�yw na inteligencj� dzieci

m�zg

Kasper Kalinowski

Gry komputerowe sta�y si� ju� nieod��czn� cz�ci� dzieci�stwa w krajach zachodnich. Mimo zaniepokojenia rodzic�w i cz�ci ekspert�w naukowcy maj� na temat tej aktywno�ci dobre wie�ci.
18.05.2022 | 14:34

gry komputerowe

inteligencja

nauka

nowe technologie
Rzucanie palenia w ci��y. Co wybra� - nikotynow� terapi� zast�pcz� czy e-papierosa?

Nauka

Paulina Mozolewska

Palenie tytoniu w ci��y zwi�ksza ryzyko komplikacji zwi�zanych z porodem oraz negatywnie wp�ywa na rozw�j p�odu. Z tego powodu palenie najlepiej jest rzuci� ju� na etapie planowania dziecka.
18.05.2022 | 12:35

ci��a

e-papieros

nauka

palenie
M�dra Ksi��ka Roku 2021. Oto zwyci�zcy!

nauka

Ada Chojnowska

"Brud. Cuchn�ca historia higieny" i "Planeta wirus�w" zdobywcami g��wnych nagr�d w kolejnej edycji konkursu M�dra Ksi��ka Roku. Zwyci�zcom gratulujemy, a czytelnik�w zapraszamy na spotkania z autorami najm�drzejszych ksi��ek zesz�ego roku.
18.05.2022 | 12:02

Copernicus Festival

ksi��ki

popularyzacja

UJ
Zanieczyszczenie �rodowiska zabija dziewi�� milion�w ludzi rocznie. Wi�cej od papieros�w

antropocen

Tomasz Ulanowski

I wielokrotnie wi�cej od wojen, terroryst�w oraz morderc�w. Wielki raport na ten temat ukaza� si� w�a�nie w pi�mie "The Lancet Planetary Health".
18.05.2022 | 07:00

ekocyd

nauka

ochrona �rodowiska

przyroda
Wy� Yannes mrozi nam poranki

prognoza pogody

Tomasz Ulanowski

Przygruntowe przymrozki, kt�re w niekt�rych rejonach Polski pojawi�y si� tej nocy i pojawi� si� nast�pnej, to zas�uga arktycznego powietrza wepchni�tego do naszego kraju przez wy� Yannes.
18.05.2022 | 06:00

deszcz

nauka

opady

pogoda
"The New York Times". Boisz si� zarazk�w, ale czy wiesz, jak prawid�owo stosowa� dezynfekcj�?

mikrobiom

Melinda Wenner Moyer

Jednym z moich pierwszych wspomnie� jest ostry zapach alkoholu. Co wiecz�r moja mama spryskiwa�a zlew kuchenny i blaty alkoholem izopropylowym, aby je zdezynfekowa�. I nic dziwnego, �e jako dziecko z�apa�am paskudn� infekcj� salmonell�. Bakterie...
17.05.2022 | 20:30

bakterie

nauka

sprz�tanie

wirusy
Kolejny �lad z tajemniczej historii ludzko�ci. Z�b denisowia�skiej dziewczynki odkryty w Laosie

antropologia

Tomasz Ulanowski

Naukowcy znajduj� coraz wi�cej �lad�w tego wymar�ego ju� gatunku cz�owieka.
17.05.2022 | 19:30

archeologia

biologia

denisowianie

nauka
Rosyjska armia zrobi�a to, do czego nie posun�li si� nawet nazi�ci. W Charkowie zniszczony zosta� bank ro�linnych zasob�w genowych

wojna w Ukrainie

Paulina Mozolewska

Jest to jedna z najwi�kszych tego typu instytucji na �wiecie - podaje portal The Insider.
17.05.2022 | 18:00

Chark�w

hitlerowcy

nauka

naukowcy
Manipulacja i zak�amanie. Dok�d zmierza w�dz edukacji i nauki Przemys�aw Czarnek?

nauka

Jaros�aw P�uciennik

"Konstytucja dla nauki". Po tej spektakularnej katastrofie jedyn� �cie�k� do wyj�cia z zapa�ci jest totalna decentralizacja szkolnictwa wy�szego. Zreszt� decentralizacja w�adzy jest te� jedynym ratunkiem dla Polski.
17.05.2022 | 17:13

Przemys�aw Czarnek

szkolnictwo wy�sze
Chcesz zdemaskowa� k�amc�? Spr�buj go rozproszy�

Nauka

Kasper Kalinowski

Nowe badania wykaza�y, �e jednym z najlepszych sposob�w na przy�apanie kogo� na k�amstwie jest pr�ba odwr�cenia jego uwagi. Wygl�da na to, �e trudno jest jednocze�nie sprawnie oszukiwa� innych i pr�bowa� np. sobie co� przypomnie�.
17.05.2022 | 13:45

k�amstwo

m�zg

nauka

oszustwo
Naukowcy dowiedli: im mniej smogu, tym mniej dzieci choruje na astm�

zanieczyszczenie powietrza

Dominika Wantuch

Naukowcy z Krakowa por�wnali zanieczyszczenie powietrza i liczb� dzieci z astm� oskrzelow� w ci�gu 10 lat. Na �amach "Journal of Clinical Medicine" udowadniaj�: im czystsze powietrze, tym mniej dzieci choruje na astm� oskrzelow�.
17.05.2022 | 07:00

alergia

astma

nauka

smog
Czy czarny pieprz jest zdrowy?

The Conversation

Laura Brown (Teesside University)

Wszyscy wiedz�, �e spo�ywanie zbyt du�ej ilo�ci soli jest szkodliwe dla zdrowia. Nikt jednak nie wspomina o potencjalnym dzia�aniu innej przyprawy - czarnego pieprzu.
16.05.2022 | 14:48

antyoksydanty

dieta

nauka

poradniki Wyborczej
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Ewa Tomkowska

Naukowcy opisali pierwszy poznany przyk�ad ssak�w udaj�cych owady, odkryli �redniowieczny granat r�czny, rozwi�zali zagadk� szmer�w tworzonych przez szpaki i wyhodowali ro�liny w "ziemi" z Ksi�yca. Zapraszam na przegl�d najwa�niejszych odkry�...
16.05.2022 | 07:00

badania naukowe

nauka

odkrycia

wiedza
Maturzy�ci 40 plus. Ca�e �ycie czerwieni�a si�, gdy pytano j� o wykszta�cenie

Du�y Format

Jan Rybicki

Micha� odpad� z technikum na pocz�tku lat 90. - Teraz synowie s� ju� po liceum, wr�ci�em do szko�y, �eby mie� co� w g�owie.
16.05.2022 | 04:59

edukacja

matura

maturzy�ci

nauka
"The New York Times": Terapia wspomnie� pomaga seniorom wr�ci� do przesz�o�ci. W rzeczywisto�ci wirtualnej

Nauka

Matt Fuchs

Terapia reminescencyjna jest stosowana od dziesi�cioleci. To metoda, kt�ra pomaga doros�ym pacjentom przypomnie� sobie lata m�odo�ci i dzieci�stwa.
15.05.2022 | 19:44

demencja

depresja

m�odo��

nauka
Migruj�ce ��wie si� nie spiesz�. Nawigacja w �wiecie przyrody

Nauka

Kasper Kalinowski

Spos�b, w jaki zwierz�ta nawiguj� przez ocean do odleg�ych cel�w, rozwa�a� ju� Karol Darwin. Po up�ywie 150 lat, mimo nowoczesnej technologii i �ledzeniu tras dziesi�tek tysi�cy ryb, ssak�w, ptak�w czy ��wi, wci�� jeste�my dalecy od zrozumienia...
15.05.2022 | 14:55

nauka

zwierz�ta

��wie
Samoch�d osobowy - szale�stwo naszych czas�w. Liczby nie k�ami�

antropocen

Vaclav Smil

Wsp�czesne samochody maj� fatalny stosunek masy w�asnej do masy transportowanej.
15.05.2022 | 09:00

fizyka

nauka

ochrona �rodowiska

przyroda
Rynnica topolowa - chrz�szcz o zapachu karbolu

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Chrz�szcze z rodziny stonkowatych s� prawdziwymi mistrzami obrony.
14.05.2022 | 15:00

nauka

owady

przyroda
Szcz�cie w �yciu czy sukces w pracy? Co jest pierwsze

Nauka

Katarzyna Staszak

Czy to sukcesy w pracy nas uszcz�liwiaj�, czy raczej szcz�liwym ludziom lepiej uk�ada si� w pracy? Naukowcy sprawdzili na blisko milionowej grupie ludzi.
14.05.2022 | 09:00

nauka

zdrowie

zdrowie psychiczne
"The New York Times": Wi�kszo�� pracuj�cych rodzic�w cierpi na wypalenie rodzicielskie - nowy raport

Nauka

Catherine Pearson

Dwie trzecie z przebadanych rodzic�w, kt�rzy pracuj�, spe�nia kryteria wypalenia rodzicielskiego. Jak rozpozna� objawy i uzyska� pomoc?
13.05.2022 | 17:00

nauka

psychologia

rodzicielstwo

wypalenie rodzicielskie
Chorujesz na chorob� Hashimoto? UMB szuka pacjent�w do bezp�atnych bada�

Uniwersytet Medyczny

xp

Naukowcy z Uniwersytetu Medycznego w Bia�ymstoku szukaj� pacjent�w do bezp�atnych bada�: - Chorujesz na chorob� Hashimoto? Zg�o� si� na darmowe USG tarczycy.
13.05.2022 | 14:40

badania

nauka

zdrowie
W zale�no�ci od s�dziego ten sam dealer heroiny m�g� dosta� rok albo dziesi�� lat. Ludzki umys� w s�dzie

Nauka

Daniel Kahneman, Olivier Sibony, Cass R. Sunstein

W jednym z bada� w szesnastu z dwudziestu spraw s�dziowie nie zgadzali si� nawet co do tego, czy w og�le nale�y wymierzy� kar� pozbawienia wolno�ci. Do tego oskar�onych traktuje si� �agodniej, je�li obchodz� urodziny.
13.05.2022 | 14:00

nauka

przest�pstwa

psychologia
Zdolni uczniowie z Wroc�awia w �wiatowym finale Odysei Umys�u. Zbieraj� pieni�dze na wyjazd do USA

odyseja umys�u

Marta Thor

Dwie dru�yny z Wroc�awia dosta�y si� do fina�u mi�dzynarodowego konkursu Odyseja Umys�u w Stanach Zjednoczonych. Aby wzi�� w nim udzia�, musz� jednak zorganizowa� pieni�dze na wyjazd. A potrzeba oko�o 170 tys. z�.
13.05.2022 | 09:19

edukacja

licea

liceum

nauka
Dlaczego nie powinni�my je�� surowego mi�sa?

Tylko Zdrowie

Colin Michie (University of Central Lancashire)

Rosn�ce ceny energii i gazu mog� sprawi�, �e dwa razy zastanowisz si� nad w��czeniem piekarnika na piecze� czy przygotowaniem gulaszu. Po co gotowa� to mi�so?
12.05.2022 | 19:00

dieta

nauka

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej
Naukowcy wyhodowali ro�liny w "ziemi" z Ksi�yca

kosmos

Tomasz Ulanowski

Nie uros�y tak pi�knie jak w ziemskiej glebie, ale �yj�.
12.05.2022 | 17:00

biologia

ksi�yc

nauka

ogrodnictwo
Nadchodz�cy tydzie� s�oneczny, suchy i z umiarkowanymi temperaturami

Nauka

Krzysztof Drozdowski

Niestety, nie ma widok�w na zako�czenie suszy, a zachodni� Europ� czeka fala upa��w.
12.05.2022 | 14:53

nauka

pogoda

prognoza pogody
Prof. Marcin Majka, biolog i immunolog: Odkry�em spos�b na naturaln� i bezpieczn� opalenizn�

Nauka

Prof. Marcin Majka

Szukali�my terapii na chorob� Parkinsona. Przypadkowo wyhodowali�my czarne kom�rki, minifabryki melaniny. Naturalny barwnik sk�ry mo�e zast�pi� filtry UV w kremach do opalania. Nie zmywa si� i daje pi�kn� opalenizn�.
12.05.2022 | 12:20

nauka

polscy naukowcy donosz�

zdrowie
Wybitny kopernikanista z Olsztyna uhonorowany nagrod� im. Krasickiego

Miko�aj Kopernik

Tomasz Kurs

Dr Jerzy Sikorski jest laureatem nagrody im. Biskupa Ignacego Krasickiego. To dzi�ki jego badaniom ustalono miejsce poch�wku Miko�aja Kopernika.
12.05.2022 | 09:30

nauka

Olsztyn

Warmia
Zastrzyk z m�odzie�czego p�ynu rdzeniowo-m�zgowego poprawia pami��

m�zg

Tomasz Ulanowski

Na razie u myszy, ale w przysz�o�ci kto wie? Naukowcy wiedz� te�, na czym polega od�wie�aj�cy pami�� wp�yw p�ynu rdzeniowo-m�zgowego pobranego od m�odych osobnik�w.
12.05.2022 | 06:00

nauka

pami��

starzenie si�

zdrowie
"The New York Times": Czy hydroponiczna sa�ata jest wolna od bakterii?

zdrowa �ywno��

Deborah Schoch

Mi�o�nicy sa�atek zaakceptowali produkty hydroponiczne pewni, �e m�ode sa�ata, rukola i zio�a hodowane w szklarniach s� bezpieczniejsze ni� te rosn�ce na zewn�trz w ziemi. Do pierwszej epidemii.
11.05.2022 | 16:48

nauka

zdrowie
Zamro�ona tkanka j�dra mo�e pozostawa� aktywna nawet po 20 latach - wskazuj� badania na szczurach

Nauka

Paulina Mozolewska

Na nowotw�r j�der choruj� zazwyczaj m�odzi m�czy�ni w wielu od 15 do 35 lat. Leczenie choroby mo�e prowadzi� do nieprawid�owego funkcjonowania j�der i obni�enia p�odno�ci. Istniej� jednak rozwi�zania, kt�re pozwalaj� na utrzymanie p�odno�ci.
11.05.2022 | 12:57

badania na zwierz�tach

nauka

zdrowie
Ufamy nauce. To dobrze? Tak, p�ki tego zaufania nie wykorzystaj� pseudoeksperci

nauka

Alicja Gadomska

Na pocz�tku pandemii spo�ecze�stwo �akn�o wiedzy ekspert�w. Z czasem jednak pojawili si� niedowiarkowie - g��wnie antyszczepionkowcy, kt�rych "z�ote my�li" szybko rozprzestrzenia�y si� w mediach. Dzi� wci�� na tle innych kraj�w odznaczamy si�...
11.05.2022 | 10:34

antyszczepionkowcy

pandemia koronawirusa
Jak one fruwaj�! Naukowcy rozwi�zuj� zagadk� szmer�w tworzonych przez szpaki

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Szpaki daj� na niebie grupowe pokazy pilota�u, podczas kt�rych ich z�o�one z setek osobnik�w stada wiruj� w synchronicznym ta�cu. W jaki spos�b spontanicznie i bez sternika zachowuj� porz�dek?
11.05.2022 | 06:00

antropologia

biologia

fizyka

nauka
Dlaczego umar� David Bennett? Pierwszy pacjent z modyfikowanym �wi�skim sercem

transplantologia

Margit Kossobudzka

�wi�skie serce przeszczepione ameryka�skiemu pacjentowi na pocz�tku tego roku w prze�omowej operacji zawiera�o wirusa, kt�ry m�g� przyczyni� si� do jego �mierci dwa miesi�ce p�niej - twierdz� specjali�ci od transplantacji.
10.05.2022 | 18:16

genetyka

nauka

transplantacje

zdrowie
51 naukowc�w z Ukrainy b�dzie pracowa�o w Polsce. Ch�tnych na roczne granty NCN by�o ponad cztery razy wi�cej

Narodowe Centrum Nauki

ACH

Ponad 200 naukowc�w i naukowczy� z Ukrainy stara�o si� o specjalny grant Narodowego Centrum Nauki, umo�liwiaj�cy kontynuacj� pracy w polskich o�rodkach naukowych. Szans� dosta�o 51 os�b, a na roczny program NCN przeznaczy 6 milion�w z�otych.
10.05.2022 | 12:53

ASP

nauka

pomoc dla uchod�c�w z Ukrainy

studia
Zobacz ta�cz�ce szkielety albo �aziki od �rodka. Politechnika Bia�ostocka zaprasza dzi� na Podlaski Festiwal Nauki i Sztuki

Festiwal Nauki i Sztuki

xp

Kilkadziesi�t spotka� w laboratoriach czeka na ponad 1500 uczni�w i doros�ych, kt�rzy zapisali si� na przygotowane dzi� w Politechnice Bia�ostockiej eksperymenty i pokazy w ramach XVIII Podlaskiego Festiwalu Nauki i Sztuki. Ch�tni poznaj� od �rodka...
10.05.2022 | 09:03

Bia�ystok

nauka

Politechnika Bia�ostocka

�azik marsja�ski
Oto nietoperze, kt�re udaj� szerszenie, �eby oszuka� sowy

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Dzi�ki temu nie daj� si� upolowa�.
10.05.2022 | 06:00

biologia

nauka
"The New York Times": �mierciono�ny jad paj�k�w i w�y mo�e r�wnie� leczy�

Nauka

Jim Robbins

W ostatnich latach naukowcy w�o�yli du�o wysi�ku, by wyizolowa� bia�ka znajduj�ce si� w jadzie wielu zwierz�t. Ich dzia�ania doprowadzi�y do odkrycia wa�nych lek�w.
09.05.2022 | 20:18

medycyna

nauka

w�e
Alergicy czuj� si� samotni i wy�miewani, maj� wy�sze ryzyko depresji i zaburze� l�kowych

Tylko Zdrowie

Katarzyna Staszak

Moje dziecko by�o w szkole dr�czone lub izolowane przez swoj� chorob� - twierdzi 40 proc. rodzic�w dzieci z alergi�. A ponad po�owa doros�ych os�b z alergi� unika sytuacji towarzyskich.
09.05.2022 | 15:00

alergia

nauka

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej

Poprzednia 78 79 80 81 82 ... Nast�pna