NAUKA Gazeta Wyborcza

"The New York Times": Czy jazda na haju jest r�wnie niebezpieczna jak po pijanemu?

Tylko Zdrowie

Dani Blum

Wiem wszystko o ryzyku zwi�zanym z prowadzeniem samochodu po pijanemu. Ale czy prowadzenie pojazdu pod wp�ywem marihuany jest r�wnie niebezpieczne?
28.04.2022 | 15:02

alkohol

marihuana

nauka

u�ywki
Anna Kovbasiuk: "Interesuje mnie, jakie cechy sprawiaj�, �e niekt�rzy z nas s� bardziej podatni na dezinformacj�"

ukrai�scy naukowcy donosz�

Anna Kovbasiuk

Moj� najwi�ksz� pasj� jest m�zg. Zar�wno ludzki, jak i sieci neuronowe. Zajmuj� si� podatno�ci� na dezinformacje.
28.04.2022 | 14:28

dezinformacja

fake news

m�zg

nauka
�winie jako wyr�b medyczny? Amerykanie szykuj� rewolucj� nie tylko w medycynie, ale i w jedzeniu

nauka

Margit Kossobudzka

Zwierz�ta pomog� osobom cierpi�cym na niebezpieczn� alergi� na czerwone mi�so, kt�ra rozwija si� po uk�szeniu kleszcza. Niekt�rzy s� tak wra�liwi, �e nawet unosz�ce si� w powietrzu cz�steczki z patelni wywo�uj� reakcj�. Ale na tym nie koniec.
28.04.2022 | 14:21

mi�so

przeszczepy

zdrowie

�winie
COVID-19 to dopiero pocz�tek. Zmiany klimatu mocno zwi�ksz� liczb� chor�b odzwierz�cych

antropocen

Tomasz Ulanowski

Globalne ocieplenie pomo�e wirusom przeskakiwa� mi�dzy nosicielami, z gatunku na gatunek - ostrzegaj� naukowcy w "Nature".
28.04.2022 | 11:12

COVID-19

globalne ocieplenie

koronawirus

nauka
Naukowcy potwierdzaj� - spotkania online s� nudne i zabijaj� burz� m�zg�w

nauka

Tomasz Ulanowski

Pandemia przyzwyczai�a nas do pracy z domu. I cho� tw�rczo�� indywidualna mog�a w jej czasie kwitn��, to tw�rczo�� grupowa ucierpia�a.
27.04.2022 | 17:09

pandemia koronawirusa

psychologia

zdrowie

zdrowie psychiczne
Co najmniej 18 proc. gatunk�w gad�w zagro�onych zag�ad�

ekocyd

Tomasz Ulanowski

To wyniki szacunk�w opublikowanych przez mi�dzynarodowy zesp� naukowc�w w najnowszym wydaniu tygodnika "Nature".
27.04.2022 | 17:00

antropocen

antropologia

biologia

nauka
Matura 2022. Tylko jeden ucze� z Ukrainy w�r�d maturzyst�w na Pomorzu Zachodnim. Trudno si� dziwi�

matura 2022

Aleksander Stanuch

- Literatura w Ukrainie jest zupe�nie inna, a tutaj uczniowie dostan� do interpretacji np. fragment "Lalki", z kt�r� nawet nasza m�odzie� ma problemy. Trudno mi to sobie wyobrazi� - m�wi Alicja Sulima, wicedyrektorka IV Liceum Og�lnokszta�c�cego w...
27.04.2022 | 14:05

edukacja

egzamin maturalny

matura

nauka
Czy nadwaga i oty�o�� mog� zmniejsza� ryzyko zgonu? To zale�y, ile masz lat

zdrowie

Paulina Mozolewska

Optymalne BMI, czyli wska�nik masy cia�a, zosta�o opracowane na podstawie bada� populacji og�lnej, w kt�rej osoby starsze stanowi�y niedu�y odsetek.
27.04.2022 | 12:11

bmi

choroby serca

nauka

oty�o��
Czy lockdowny dzia�aj�? Co wiemy po dw�ch latach pandemii

Nauka

Adam Kleczkowski [University of Strathclyde]

Wprowadzenie lockdown�w wywo�a�o wiele emocji, skrajnych opinii i by�o przedmiotem publicznej dyskusji. Czy po dw�ch latach mo�emy oceni� ich skuteczno��?
27.04.2022 | 11:23

COVID-19

lockdown

nauka

pandemia koronawirusa
Czy meteoryty przyczyni�y si� do narodzin �ycia na Ziemi? S� nowe poszlaki na to, �e tak

biologia

Tomasz Ulanowski

W trzech ponownie zbadanych meteorytach naukowcy odnale�li wszystkie zasady azotowe buduj�ce DNA i RNA.
26.04.2022 | 17:00

kosmos

nauka
Uczeni maj� wyniki najwi�kszego na �wiecie badania mutacji nowotworowych

genetyka

Margit Kossobudzka

Przesiewaj�c setki milion�w mutacji czaj�cych si� w genomach ponad 12 tys. guz�w, naukowcy zidentyfikowali wzorce zmian DNA, kt�re mog� dostarczy� wskaz�wek o genetycznych i �rodowiskowych przyczynach raka.
26.04.2022 | 16:03

nauka

nowotwory

zdrowie
Dwa nowe warianty omikronu rosn� w si��. To nie koniec pandemii

pandemia koronawirusa

Jacek Kubiak

Pomimo zniesienia obostrze� pandemicznych w wielu krajach koronawirus SARS-CoV-2 ma si� bardzo dobrze i ca�y czas mutuje.
26.04.2022 | 12:05

nauka

omikron

SARS-CoV-2
Ju� przylecia�y s�owiki! Zaczn� si� wieczorne koncerty

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

Ptasiarze za sygna� wiosny uznaj� nie bociana czy jask�k�, ale innego ptaka. Nie widzi si� go, a prawie wy��cznie s�yszy. Pierwszy us�yszany �piew s�owika w roku to zawsze pow�d do rado�ci.
26.04.2022 | 11:41

nauka

ptaki

zwierz�ta
Likwidacja nauczania po polsku. Opolski sejmik przyj�� apel w sprawie dyskryminacji mniejszo�ci polskiej na Bia�orusi

apel

Piotr Zapotoczny

"Samorz�d Wojew�dztwa Opolskiego tym bardziej rozumie oburzenie, rozgoryczenie i obawy zwi�zane z drastycznym ograniczeniem dost�pu do o�wiaty mniejszo�ci polskiej na Bia�orusi, jako �e w chwili obecnej mamy r�wnie� w Polsce do czynienia z...
26.04.2022 | 11:18

Aleksander �ukaszenka

Bia�oru�

j�zyk polski

MSZ
Nauka zdalna w Ukrainie. Dzieci, kt�re przyjecha�y do Polski, nie musz� chodzi� do naszych szk�

Wiadomo�ci z Torunia

Paulina B�aszkiewicz

Rodzice lub opiekunowie ukrai�skich uczni�w musz� z�o�y� o�wiadczenie o kontynuacji kszta�cenia w ukrai�skim systemie o�wiaty, je�li dziecko nie chodzi do polskiej szko�y.
26.04.2022 | 09:35

edukacja

nauka

Pomoc dla Ukrainy

wojna w Ukrainie
Nowy lek spowalniaj�cy rozw�j agresywnego nowotworu piersi. Wyniki bada� s� obiecuj�ce

Tylko Zdrowie

Paulina Mozolewska

W Polsce rak piersi jest jedn� z g��wnych przyczyn zgon�w kobiet wywo�anych przez choroby nowotworowe. Na horyzoncie pojawiaj� si� jednak coraz skuteczniejsze terapie r�wnie� dla pacjentek z agresywnym przebiegiem choroby oraz z przerzutami.
25.04.2022 | 20:10

nauka

nowotw�r

rak piersi

zdrowie
Co musisz zrobi� po seksie, je�li jeste� paj�kiem? Katapultowa� si� jak najszybciej!

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Samce pewnych tropikalnych paj�k�w, kt�re po stosunku nie potrafi� salwowa� si� b�yskawiczn� ucieczk�, s� po�erane przez samice. Mi�o�� nie wybacza.
25.04.2022 | 18:46

biologia

nauka
Burza, burza i po burzy. Wszystko przez p�ytki ni�, kt�ry dzi� przechodzi� nad Polsk�

prognoza pogody

Tomasz Ulanowski

Zwi�zany z tym ni�em ch�odny front atmosferyczny zahaczy jeszcze o po�udniowo-wschodni� Polsk�. I tam burza mo�e jeszcze zagrzmie�.
25.04.2022 | 15:58

nauka

pogoda
Genetycy certyfikuj� pochodzenie dingo - owczarka niemieckiego Australii

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Por�wnanie genom�w dingo australijskiego z DNA pi�ciu psich ras oraz wilka grenlandzkiego potwierdza, �e dingo jest najbli�ej spokrewniony z psem.
25.04.2022 | 13:34

antropologia

biologia

nauka

pies
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Ewa Tomkowska

Naukowcy rozszyfrowali emocje �wi�, odm�odzili ludzkie kom�rki sk�ry o blisko 30 lat, odkryli, co staro�ytne graffiti m�wi nam o zwyk�ych mieszka�cach Pompej�w, i poszerzyli nasz� wiedz� dotycz�c� zalet optymizmu. Zapraszamy na przegl�d...
25.04.2022 | 06:00

badania naukowe

nauka

naukowcy

naukowcy odkryli
Zabierz dziecku godzin� snu, a zacznie mie� problemy z koncentracj�, zrobi si� rozdra�nione i nadpobudliwe

Szkolak

Nie oszukujmy si�, wi�kszo�� z nas nie dosypia. Tyle �e doros�y za zarwanie nocki zap�aci zm�czeniem albo b�lem g�owy. Dziesi�ciolatkowi wystarczy godzina snu mniej, aby zacz�� mie� problemy z koncentracj�, zrobi� si� rozdra�niony i nadpobudliwy.
24.04.2022 | 19:01

dzieci

nastolatki

nastolatkowie

nauka
"The New York Times": "Niema ofiara". Jak wojna niszczy natur�

Nauka

Emily Anthes

Badania nad konfliktami z przesz�o�ci sugeruj�, �e wojna w Ukrainie mo�e wywrze� g��boki wp�yw na �rodowisko.
24.04.2022 | 15:27

nauka

wojna w Ukrainie

�rodowisko
Murarka ogrodowa - gniazdo w dziurce od klucza

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Wczesn� wiosn� mo�emy spotka� wiele dzikich pszcz�, ale �adna z nich nie cieszy si� tak� popularno�ci�, jak murarka ogrodowa (Osmia bicornis), znana tak�e jako murarka ruda. To w�a�nie ona jest najcz�stszym go�ciem w domkach i hotelach dla...
23.04.2022 | 15:32

nauka

owady
Koronawirus - podsumowanie tygodnia. Wiara niekoniecznie czyni cuda - przynajmniej w Polsce

koronawirus

Kasper Kalinowski

Okres letni to ju� tradycyjnie czas, w kt�rym nie my�limy o koronawirusie. Minister Niedzielski stwierdzi� nawet, �e "mamy wi�ksz� odporno�� na COVID-19 ni� inne pa�stwa (...)". W tym przypadku wiara nie uczyni jednak cud�w.
22.04.2022 | 19:15

COVID-19

nauka

pandemia

pandemia koronawirusa
Jak podr�uj� niesporczaki? Na �limakach - bywa to �miertelnie niebezpieczne

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Polskie badaczki odkry�y, �e niesporczaki mog� podr�owa� na �limakach, aby zasiedla� nowe siedliska. Przeja�d�ka bywa jednak dla nich bardzo ryzykowna, poniewa� �luz mi�czak�w mo�e okaza� si� dla nich zab�jczy.
22.04.2022 | 18:05

nauka

owady
Kryzys �ywno�ciowy narasta� jeszcze przed wojn� w Ukrainie. Jak pom�c potrzebuj�cym?

Nauka

Derek Headey [International Food Policy Research Institute], Kalle Hirvonen [United Nations University]

�wiatowa gospodarka nie otrz�sn�a si� jeszcze po pandemii COVID-19, kt�ra by�a najwi�kszym wstrz�sem ekonomicznym od II wojny �wiatowej. Rosyjska inwazja na Ukrain� ponownie uderzy w najs�abszych - ceny �ywno�ci, paliw i transportu mog� poszybowa�...
22.04.2022 | 14:59

ekonomia

kryzys gospodarczy

nauka

wojna w Ukrainie
Pogoda pod znakiem ni��w - deszczowo, ale cieplej i bez przymrozk�w

Nauka

Krzysztof Drozdowski

Trzy ni�e sprawi�, �e b�dzie wi�cej opad�w. Po�egnamy jednak ch�odne, arktyczne powietrze.
22.04.2022 | 11:40

nauka

pogoda
"Bez podstaw polskiego ukrai�skie dzieci nic nie wynios� ze szko�y - stworzyli�my darmowe narz�dzie do nauki"

Nauka

Kasper Kalinowski

O trudnej sytuacji nauczycieli, kt�rzy pr�buj� uczy� dzieci z Ukrainy, konsekwencjach barier j�zykowych w szkole oraz darmowym narz�dziu do nauki j�zyka polskiego i angielskiego przeznaczonym dla dzieci uchod�c�w z Ukrainy rozmawiamy z jego...
22.04.2022 | 09:49

nauka

nauka j�zyk�w

nauka j�zyk�w obcych

wojna w Ukrainie
Dzie� Ziemi. Setka naukowc�w zaapeluje przez Instagram Anji Rubik. "Sorry, nie taki mamy klimat!"

dzie� ziemi

Zuzanna Kuffel

Ponad 100 polskich naukowc�w apeluje do polityk�w, przedsi�biorc�w i wszystkich obywateli o wsp�lne dzia�anie dla klimatu. Apel z okazji Dnia Ziemi pojawi si� nie tylko w mediach, ale te� m.in. na Instagramie Anji Rubik.
22.04.2022 | 07:00

Anja Rubik

klimat

nauka

Szymon Malinowski
Czy kuchenka indukcyjna mo�e zak��ca� prac� wszczepionego stymulatora serca?

prawda czy mit

Margit Kossobudzka

Jest coraz wi�cej os�b z zaburzeniami rytmu serca, u kt�rych schorzenie to wymaga wszczepienia urz�dze� reguluj�cych prac� serca, takich jak kardiowertery-defibrylatory czy stymulatory.
22.04.2022 | 06:00

choroby serca

kardiologia

nauka

serce
Matematyka antropocenu, czyli dlaczego musimy si� samoograniczy�

antropocen

Tomasz Ulanowski

Energia to uniwersalna waluta Wszech�wiata, a matematyka to uniwersalny j�zyk s�u��cy do opisu rzeczywisto�ci. Ksi��ka "Matematyka na zielono" z perspektywy nauk �cis�ych t�umaczy przyczyny i nast�pstwa nadchodz�cej katastrofy ekologicznej.
22.04.2022 | 06:00

ekocyd

matematyka

nauka
Opowie�ci os�b, kt�re do�wiadczy�y stanu z pogranicza �mierci, s� podobne. Co m�wi o nich nauka?

Nauka

Kasper Kalinowski

Rozw�j nauki umo�liwi� lepsze zrozumienie proces�w, jakie towarzysz� umieraniu, oraz przed�u�enie �ycia milion�w ludzi. Jednak wiedza o zjawisku okre�lanym jako do�wiadczenie z pogranicza �mierci wci�� jest pe�na luk. Istnieje jednak wiele...
21.04.2022 | 14:05

m�zg

nauka

�mier�
�ycie zaczyna si� po pi��dziesi�tce. Dzi�ki oksytocynie

biologia

Tomasz Ulanowski

Coraz wi�cej bada� pokazuje, �e powinni�my dba� o odpowiedni poziom tego neuroprzeka�nika.
21.04.2022 | 13:45

nauka

zdrowie

zdrowie psychiczne

zwierz�ta
Dr hab. �ukasz Kaczmarek: Pozytywne emocje s� nie tylko po to, by lepiej si� czu�. To paliwo rakietowe

polscy naukowcy donosz�

�ukasz Kaczmarek

Mimo �e wszyscy chcemy czu� si� dobrze badania psycholog�w i przekaz medialny koncentruj� si� na og� na emocjach negatywnych. W swoim laboratorium postanowi�em to zmieni�. Jako pierwszy w Polsce i jeden z niewielu na �wiecie zacz��em kompleksowo...
21.04.2022 | 12:15

nauka

psychologia
Seksmisja w�r�d komar�w. Tyle �e to samice maj� wygin��

Nauka

Margit Kossobudzka

Amerykanie planuj� zmniejszy� populacj� komar�w, kt�re przenosz� choroby, takie jak chikungunya, denga, zika i ��ta febra. Wypu�cili eksperymentalnie 5 mln zmodyfikowanych genetycznie samic.
21.04.2022 | 11:15

komary

nauka

owady
Optymizm i dobre relacje wyd�u�aj� �ycie jak dieta i ruch

Nauka

Katarzyna Staszak

Optymizm, wsparcie innych ludzi i cel w �yciu s� kluczem do d�ugowieczno�ci - wynika z nowych bada�.
21.04.2022 | 10:11

nauka

optymizm

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej
To intensywne rolnictwo i globalne ocieplenie powoduj� zag�ad� owad�w. Jest ich dwa razy mniej ni� 30 lat temu

ekocyd

Tomasz Ulanowski

W najnowszym "Nature" ukazuje si� pierwsza publikacja naukowa, kt�ra tak wyra�nie obwinia ludzko�� o obserwowane w ostatnich dekadach wielkie wymieranie owad�w.
20.04.2022 | 17:00

antropocen

biologia

globalne ocieplenie

nauka
Myszy odr�niaj� fotografie od tr�jwymiarowych obiekt�w

Nauka

Kasper Kalinowski

Nie mamy problemu, aby powi�za� dwuwymiarowe fotografie, jakie codziennie widzimy w prasie, telewizji czy internecie, z rzeczywistymi obiektami. Najprawdopodobniej potrafi� to r�wnie� myszy.
20.04.2022 | 13:48

m�zg

nauka

pami��

zwierz�ta
Kr�tkie piski zadowolenia i krzyki w czasie uboju - emocje �wi� rozszyfrowane

Nauka

Kasper Kalinowski

Chrz�kanie, mlaskanie czy piszczenie umo�liwi�o rozszyfrowanie uczu� �wi�. W przysz�o�ci odkrycie mo�e pos�u�y� do poprawienia dobrostanu �wi� przetrzymywanych w hodowlach.
20.04.2022 | 06:05

nauka

zwierz�ta
Kosmiczna hipoteza. Tu� pod lodowym, pomarszczonym nask�rkiem Europy mo�e by� woda, a w niej �ycie

kosmos

Tomasz Ulanowski

Naukowcy doszli do tego wniosku, por�wnuj�c zmarszczki na lodowej powierzchni Europy - ksi�ycu Jowisza - ze zmarszczkami istniej�cymi na zmro�onej powierzchni l�dolodu Grenlandii.
19.04.2022 | 18:05

antropocen

biologia

ekocyd

nauka

Poprzednia 78 79 80 81 82 ... Nast�pna