CHOROBY Gazeta Wyborcza

Zagadka tajemniczej �mierci blisko 400 s�oni rozwi�zana

dzika przyroda

Robert Jurszo

Chodzi�y w k�ko, umiera�y id�c. Ale nie zabi� ich ani w�glik, ani k�usownicy.

02.11.2023 | 11:23

Afryka

choroby

globalne ocieplenie

przyroda

Martwy s�o� znaleziony w Delcie rzeki Okawango w Botswanie, 2020 rok

"The New York Times": Jaka jest prawid�owa temperatura cia�a cz�owieka?

zdrowie

Dana G. Smith

Badania sprzed 150 lat wskazuj�, �e �rednia temperatura ludzkiego cia�a mog�a ulec obni�eniu.

31.10.2023 | 08:15

choroby

cia�o

gor�czka

nauka

O czym my�li pacjent, kt�ry czeka na przeszczep

historie pacjent�w

David Wagner

- Nie wmawiam sobie, �e po transplantacji wszystko b�dzie wspania�e, cudowne i zawsze radosne. Nie, ja nie czekam. Czasem zostawiam telefon w domu, czasem go wy��czam. Odrobin� igram ze �mierci� - opowiada niemiecki pisarz, kt�rzy przeszed�...

26.10.2023 | 16:20

choroby

fragment ksi��ki

operacja

przeszczep

Ta wada wzroku zaczyna si� od syndromu d�ugiej r�ki

Tylko Zdrowie

Paulina Mozolewska

Kiedy zaczynaj� si� objawy prezbiopii, wiele os�b kupuje sobie gotowe okulary np. drogerii. Ale to nie jest dobre dla oczu.

23.10.2023 | 06:58

artyku�

choroby

nauka

oczy

Nie mieszaj... grypy z chorobami serca

nie mieszaj

dr n. med. Adam Janas

Wirus grypy jest szczeg�lnie niebezpieczny dla dzieci poni�ej pi�tego roku �ycia i dla os�b starszych, zw�aszcza choruj�cych na serce.

19.10.2023 | 18:00

choroby

grypa

infekcje

serce

Co czyni nas lud�mi? Mapowanie kom�rek m�zgu wesz�o na nowy poziom

m�zg

Paulina Mozolewska

M�zg od zawsze pozostawa� jednym z najbardziej tajemniczych narz�d�w w naszym ciele. Dzi�ki wsp�pracy wielu naukowc�w i nowoczesnym technologiom otwieraj� si� przed nami zupe�nie nowe obszary wiedzy.

13.10.2023 | 06:00

choroby

demencja

nauka

zdrowie

Nie mieszaj... operacji za�my z d�wiganiem ci�kich rzeczy

nie mieszaj

dr n. med. Violetta Tomczyk-Doro�y�ska

Operacja jest jedynym skutecznym sposobem leczenia za�my. Wok� zabiegu naros�o jednak wiele mit�w.

06.10.2023 | 07:53

choroby

leczenie

mity

oczy

Operacja oka. Lublin, 15 stycznia 2015 r.

Co mo�e zrobi� pacjent chory na cukrzyc�? Lekarze zalecaj� zmian� nastawienia

Tylko Zdrowie

Margit Kossobudzka

Cukrzyca typu 2 prawie zawsze jest rozpoznawana za p�no. Od zaanga�owania chorego w proces terapeutyczny zale�y powodzenia leczenia.

05.10.2023 | 18:00

choroby

cukrzyca

dieta diabetyka

indeks glikemiczny

Nie mieszaj... �uszczycy z papierosami

nie mieszaj

Anna Bachleda-Curu�

�uszczyca to przewlek�a choroba zapalna. Jej przebieg w znacznym stopniu zale�y od czynnik�w genetycznych, ale te� od stylu �ycia.

29.09.2023 | 06:00

choroby

dermatologia

dieta

dieta przeciwzapalna

Objawy wielu chor�b mo�na wyczyta� z d�oni. Podpowiadamy, na co zwr�ci� uwag�

Tylko Zdrowie

Adam Taylor [Lancaster University ]

Twoje r�ce wiele m�wi� o stanie twojego zdrowia. Wiedzia� ju� o tym Hipokrates - ojciec wsp�czesnej medycyny.

25.09.2023 | 13:00

choroby

d�onie

nauka

paznokcie

Objawy wielu chor�b mo�na wyczyta� z d�oni.

To bakteria leptospira zabija psy na Mokotowie? Jest gro�na te� dla ludzi

Mokot�w

Jakub Che�mi�ski

Psy choruj�ce i umieraj�ce na Mokotowie mog� cierpie� na leptospiroz�. Wywo�uj�ce j� kr�tki mog� przenosi� si� na ludzi - ostrzegaj� weterynarze.

18.09.2023 | 19:09

choroby

psy

psy w Warszawie

zdrowie

Wyprowadzaj�c psy, nie spuszczajcie ich ze smyczy i pilnujcie, aby nie jad�y przypadkowych rzeczy - apeluje policja w Zakopanem / Zdj�cie ilustracyjne

Czym jest syndrom poszpitalny

nie mieszaj

Karolina �ukaszewicz-Marsza�

Syndrom poszpitalny mo�e wyst�pi� po zako�czeniu leczenia. Jest to nabyta s�abo�� trwaj�ca zazwyczaj do siedmiu tygodni od wyj�cia ze szpitala.

14.09.2023 | 17:19

aktywno�� fizyczna

choroby

dieta

rehabilitacja

W szpitalu pacjent nara�ony jest na zaburzenia rytmu oko�odobowego, niewystarczaj�ce �ywienie, zmniejszony poziom aktywno�ci fizycznej.

Naukowcy odtworzyli piosenk� po tym, jak s�yszy j� m�zg. To pomoc dla os�b, kt�re nie mog� m�wi�

m�zg

Margit Kossobudzka

Amerykanie stworzyli zapis audio piosenki, kt�r� s�ysza�y m�zgi badanych os�b. By� to zniekszta�cony, ale charakterystyczny d�wi�k utworu Pink Floyd.

22.08.2023 | 20:00

choroby

choroby neurologiczne

nauka

naukowcy odkryli

Artefakty z albumu 'The Wall' na wystawie 'Pink Floyd - Their Mortal Remains'.

"The New York Times": Dlaczego podczas podr�y cz�ciej mamy zaparcia?

brzuch

Caroline Hopkins

Nasze jelita nie kochaj� wakacji tak bardzo jak my. Ten brak mi�o�ci objawia si� cz�sto zatwardzeniami. Istniej� jednak sposoby, aby im zapobiec.

21.08.2023 | 19:30

choroby

jelita

styl �ycia

urlop

Kleszcze atakuj�. Ogromny wzrost zachorowa� na borelioz� i nie tylko

kleszcze

Ilona Godlewska

"Ka�da minuta spaceru to �rednio jeden kleszcz", "�ci�gn�am z psa po spacerze 22 kleszcze, z siebie pi��" - alarmuj� internauci. Efekt? Od pocz�tku roku potwierdzono w Polsce prawie dwa razy wi�cej przypadk�w boreliozy ni� w analogicznym okresie...

18.08.2023 | 06:03

bolerioza

choroby

Wakacje 2023

zdrowie

Komar tygrysi to problem dla Europy. Epidemie b�d�, w dodatku coraz d�u�sze

Zmiana Klimatu

Anita Dmitruczuk

To przez zmian� temperatur, wylesianie i nasz� mobilno��. W Europie takie choroby jak denga czy gor�czka zachodniego Nilu przestan� by� "egzotyczne".

10.08.2023 | 12:15

Brazylia

choroby

epidemia

komar tygrysi

Nie mieszaj...alergii z odwodnieniem

nie mieszaj

lek. dent. Agnieszk Ju�kiewicz

Zatkany nos i oddychanie przez usta wysusza �luz�wk� jamy ustnej. Leki przeciwalergiczne ten efekt jeszcze pog��biaj�. Jak wi�c alergicy mog� zwalczy� sucho�� w ustach?

30.07.2023 | 10:00

alergia

choroby

jama ustna

leki

Aby zadba� o nawil�enie �luz�wek trzeba pi� odpowiednie ilo�ci wody (niegazowanej), unika� s�odzonych i gazowanych napoj�w, dba� o odpowiedni� wilgotno�� w pomieszczeniach,

G�owa �mi ci� kilka dni? To mog� by� napi�ciowe b�le

zdrowie

Paulina Mozolewska

Podczas napi�ciowego b�lu g�owy ma si� wra�enie, �e g�owa jest uciskana przez imad�o albo za ciasn� opask�. Co mo�na z takim b�lem zrobi� t�umaczy prof. Konrad Rejdak, prezes Polskiego Towarzystwa Neurologicznego.

28.07.2023 | 06:00

b�l g�owy

choroby

m�zg

nauka

Chodzenie z b�lem g�owy i unikanie tabletek za wszelk� cen� mo�e sprawi�, �e b�l b�dzie si� d�u�ej utrzymywa�.

Neurofizjolog: Szukam nowych terapii, kt�re przywr�c� pacjentom wzrok

polscy naukowcy donosz�

Dr Andrzej Foik

Aby coraz lepiej leczy� te choroby, musimy dowiedzie� si� jak najwi�cej o ca�ym uk�adzie wzrokowym - w jaki spos�b odbieramy sygna� i przetwarzamy go.

27.07.2023 | 15:00

choroby

m�zg

nauka

wzrok

Znalaz�y si� fragmenty czaszki Beethovena. Mo�e uda si� wyja�ni�, na co chorowa� i umar�

Nauka

Miko�aj Marcysiak

Niepozorne, ma�e metalowe pude�ko z wygrawerowanym na wieczku napisem "Beethoven" zawiera dwa kawa�ki ko�ci wielko�ci d�oni i dziesi�� okruch�w w rozmiarze ziarnka grochu.

26.07.2023 | 17:18

choroby

czaszka

dna

Ludwig van Beethoven

Jak t�uszcz szkodzi w�trobie

Tylko Zdrowie

Katarzyna Staszak

Korzystamy z niej, gdy pijemy wino, jeste�my na wycieczce rowerowej i �ykamy tabletk� na b�l g�owy. Jak rozpozna�, czy mamy sprawn� w�trob�?

21.07.2023 | 06:00

choroby

dieta

w�troba

zdrowie

Za�ywanie du�ej ilo�ci lek�w ma wp�yw na w�trob�

Pozbawienie kom�rek nowotworowych dodatkowych chromosom�w mo�e zapobiega� rozwojowi guz�w - wskazuj� badania na myszach

Nauka

Paulina Mozolewska

Aneuploidia to zaburzenie polegaj�ce na obecno�ci w kom�rce nieprawid�owej liczby chromosom�w lub ich fragment�w. Wyst�puje w wi�kszo�ci nowotwor�w, ale nie wiadomo, jaki ma zwi�zek z rozwojem choroby.

11.07.2023 | 15:35

choroby

chromosomy

nauka

nowotw�r

Tajemnicza choroba kot�w r�wnie� w Bydgoszczy. Zagro�one mog� by� te� psy i inne zwierz�ta. Ptasia grypa w natarciu

koty

Agata Szczygielska-Jakubowska

Przypadki nag�ej choroby kot�w z Bydgoszczy s� sprawdzane przez Pa�stwowy Instytut Weterynaryjny w Pu�awach. Od kilku dni z ca�ego kraju p�yn� doniesienia o zgonach zwierz�t. Komunikat g��wnego lekarza weterynarii wskazuje na wirus ptasiej grypy....

28.06.2023 | 07:10

choroba

choroby

weterynarz

zwierz�ta

Czy moczenie przewlek�ej rany w mydlinach przyspiesza gojenie?

sk�ra

dr n. o zdr. Paulina Mo�cicka

W�r�d pacjent�w panuje przekonanie, �e moczenie ran jest korzystne. Czy rzeczywi�cie ma to sens?

23.06.2023 | 06:00

choroby

higiena

mycie

rany

W�r�d pacjent�w panuje przekonanie, �e moczenie np. ran na stopach w mydlinach jest korzystne.

P�e� mo�e wp�ywa� na spos�b rozwoju nowotwor�w - wskazuj� badania

nowotw�r

Paulina Mozolewska

Utrata chromosomu Y pozwala kom�rkom raka p�cherza moczowego wymkn�� si� uk�adowi odporno�ciowemu i agresywnie si� rozrasta�. Takie kom�rki maj� jednak pi�t� achillesow�.

21.06.2023 | 17:36

choroby

m�czyzna

nauka

zdrowie

Po lewej chromosom Y, symbol m�sko�ci. Obok niego wi�kszy X - chromosom �e�ski

Dieta keto i rak. Mo�e spowolni� rozw�j choroby, ale ma swoj� cen�

Tylko Zdrowie

Katarzyna Staszak

Du�o t�uszczu, ma�o w�glowodan�w - naukowcy sprawdzili, jak taka dieta wp�ywa na raka. Okaza�o si�, �e mo�e hamowa� chorob�. Przynajmniej u myszy.

20.06.2023 | 19:20

choroby

dieta

dieta ketogeniczna

nauka

Sztuczna inteligencja lepiej ni� lekarze przewiduje ryzyko rozwoju raka piersi

Tylko Zdrowie

Paulina Mozolewska

Okre�lanie ryzyka rozwoju raka piersi pozwala na prowadzenie profilaktyki szytej na miar�, czyli dobranej pod indywidualne potrzeby pacjentki.

12.06.2023 | 07:01

choroby

nauka

nowotw�r

rak piersi

System opieki zdrowotnej trzeba ulepszy�. Odejd�my od zarz�dzania chorobami na rzecz zarz�dzania zdrowiem

profilaktyka

Paulina Mozolewska

- Ka�da z�ot�wka zainwestowana w profilaktyk� zdrowotn� przynosi oszcz�dno�� dla bud�etu pa�stwa na poziomie ok. 10-20 z�otych - m�wi prof. Rifat Atun z Uniwersytetu Harvarda.

06.06.2023 | 12:49

choroby

nauka

sztuczna inteligencja

s�u�ba zdrowia

Wa�ne jest zaanga�owanie obywateli w zarz�dzanie swoim zdrowiem, a nie tylko chorobami.

Nie mieszaj... atopowego zapalenia sk�ry ze s�odyczami

nie mieszaj

Anna Bachleda-Curu�

Dieta pozbawiona alergen�w i wspomagaj�ca funkcjonowanie uk�adu odporno�ciowego mo�e zmniejszy� zmiany sk�rne u os�b z atopowym zapaleniem sk�ry (AZS).

02.06.2023 | 06:00

atopowe zapalenie sk�ry

choroby

dieta

odporno��

S�odycze s� niewskazane przy atopowym zapaleniu sk�ry

Udar w czasie transmisji na �ywo. Co mo�e by� powodem choroby u 25-latki?

udar

Katarzyna Staszak

Kasix, czyli Katarzyna Paciorek, prowadzi�a w internecie transmisj� na �ywo, gdy zacz�a czu�, �e dr�twieje jej r�ka. Okaza�o si�, �e to udar. - Zani�am �redni� wieku - stwierdzi�a 25-latka.

01.06.2023 | 16:30

choroby

diagnostyka

historie pacjent�w

m�zg

Badanie na chorob� Parkinsona z krwi? To mo�liwe - uwa�aj� naukowcy

Nauka

Paulina Mozolewska

Szybka i skuteczna diagnoza pacjent�w z synukleinopatiami np. z chorob� Parkinsona, pozwoli�aby na szybsze wdro�enie leczenia.

31.05.2023 | 15:35

choroba parkinsona

choroby

choroby neurodegeneracyjne

nauka

Historia chemioterapii. Jak arogancki naukowiec najpierw zaszkodzi� chorym, a p�niej ich uratowa�

rak

Wojciech Miko�uszko

Dzisiaj chemioterapia ka�dego dnia leczy z raka wiele tysi�cy ludzi na ca�ym �wiecie. Zanim jednak zosta�a zastosowana u pacjent�w, jej wynalazcy pope�nili wiele pr�b i b��d�w. Jakich?

12.05.2023 | 07:00

chemioterapia

choroby

leczenie

medycyna

Sidney Farber, ameryka�ski patolog dzieci�cy, sfotografowany w 1960 roku z ma�ym pacjentem. W 1947 roku Farber kierowa� zespo�em badaczy, kt�rzy jako pierwsi na �wiecie uzyskali czasow� remisj� ostrej bia�aczki limfocytowej, najcz�stszego nowotworu u dzieci.

Biotechnolo�ka: Badam, czy polskie komary przenosz� ju� egzotyczne choroby

polscy naukowcy donosz�

Aleksandra S�dzikowska

W Europie coraz cz�ciej zdarzaj� si� zara�enia tropikalnymi chorobami u os�b, kt�re nie opuszcza�y swojego kraju. Przez ocieplenie klimatu r�wnie� Polakom mog� zagra�a� nowe choroby przenoszone przez komary.

11.05.2023 | 16:28

choroby

komary

zdrowie

"The New York Times": Dlaczego higiena jamy ustnej jest kluczowa dla naszego og�lnego stanu zdrowia?

z�by

Hannah Seo

Choroby dzi�se� s� zwi�zane z wieloma schorzeniami, w tym z cukrzyc�, chorobami serca i demencj�. Oto co zdaniem ekspert�w mo�esz zrobi�, aby zmniejszy� ryzyko tych przewlek�ych schorze�.

11.05.2023 | 11:00

choroby

choroby dzi�se�

ci��a

cukrzyca

Choroby dzi�se� maj� zwi�zek z szeregiem warunk�w zdrowotnych, w tym cukrzyc�, chorobami serca, demencj� i innymi.

Szczepionka mRNA szyta na miar� mo�e pom�c pacjentom z rakiem trzustki

szczepionka mRNA

Paulina Mozolewska

Gruczolakorak przewodowy to najcz�stsza posta� raka trzustki. Wci�� nie potrafimy go skutecznie leczy�.

11.05.2023 | 06:00

choroby

nauka

nowotw�r

rak trzustki

Drastyczny wzrost zachorowa� na ki�� i osp� wietrzn�. Na co jeszcze choruj� �odzianie?

choroby zaka�ne

Alicja Zboi�ska

W �odzi przybywa chor�b przenoszonych drog� p�ciow� - wynika z danych sanepidu.

10.05.2023 | 16:07

choroby

ki�a

ospa wietrzna

sanepid

W �odzi w rok lawinowo przyby�o zachorowa� na osp� wietrzn�

W Wielkiej Brytanii urodzi�y si� dzieci z DNA od trzech os�b. Uwaga: nie maj� "trojga rodzic�w"

Nauka

Paulina Mozolewska

Innowacyjna metoda pozwoli�a parom z obci��eniem genetycznym na pocz�cie zdrowego dziecka.

10.05.2023 | 11:07

choroby

choroby mitochondrialne

choroby rzadkie

in vitro

Specjalistka od immunologii: Pr�buje zrozumie�, jak COVID-19 wp�ywa na przebieg tocznia

polscy naukowcy donosz�

Dr hab. Anna Wardowska

Obecnie dzia�am na kilku "toczniowych" frontach: badam zmiany immunologiczne specyficzne dla tocznia zar�wno na poziomie kom�rkowym, jak i molekularnym, ale r�wnie� id� w kierunku poszukiwania nowych metod terapeutycznych.

10.05.2023 | 07:00

choroby

choroby autoimmunologiczne

COVID-19

odporno��

Jak leczy� raka jelita, �o��dka i prze�yku

rak

Katarzyna Staszak

Operacje tych nowotwor�w wymagaj� od chirurg�w wyj�tkowych umiej�tno�ci. A od tego, jak dobrze zbadane b�d� kom�rki raka zale�y dost�p do nowych terapi. Dlatego warto leczy� si� w szpitalach z du�ym do�wiadczeniem.

05.05.2023 | 06:00

choroby

jelita

leczenie

nowotw�r

Rak prze�yku, rak �o��dka i rak jelita grubego stanowi� 15 proc. wszystkich rozpoznawanych w Polsce nowotwor�w oraz 20 proc. zgon�w nimi wywo�anymi.

Czy lody s� zdrowe? Oto, co m�wi nauka

lody

Duane Mellor (Aston University)

Pojedyncze badanie naukowe wyj�te z szerszego kontekstu mo�e sprawia�, �e b�dziemy podejmowa� niekorzystne dla zdrowia decyzje dietetyczne. Przyjrzyjmy si� badaniom dotycz�cym lod�w.

04.05.2023 | 06:00

choroby

choroby uk�adu kr��enia

cukrzyca

dieta