BIOLOGIA Gazeta Wyborcza

Upadek PiS, czyli polityka szympans�w

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Przypatruj� si� zjazdowi PiS-u po r�wni pochy�ej i zagubieniu Prezesa Narodu z du�� przyjemno�ci�. Jakbym czyta� "Polityk� szympans�w".
06.02.2022 | 12:00

biologia

nauka

PiS
Jeszcze w tym wieku tropikalne rafy koralowe prawdopodobnie zgin�

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Chyba �e koralowce zdo�aj� zasiedli� ch�odniejsze rejony oceanu. Tak wynika z prognoz przedstawionych w�a�nie przez naukowc�w z Wielkiej Brytanii, Australii i USA.
02.02.2022 | 13:19

antropocen

biologia

globalne ocieplenie

Zmiana Klimatu
Na ca�ym �wiecie �yj� 73 tys. 274 gatunki drzew - szacuj� naukowcy

ekocyd

Tomasz Ulanowski, Piotr Cie�li�ski

Z czego a� 13 proc. gatunk�w drzew nie zosta�o jeszcze odkrytych.
01.02.2022 | 06:00

antropocen

biologia

nauka

ro�liny
Autostrady �ywi� myszo�owy, ale robi� te� z nich ofiary ruchu drogowego

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

Ptaki akceptuj� jednostajny ha�as, np. dochodz�cy z drogi, ale nag�e zmiany t�a d�wi�kowego bywaj� zab�jcze. Masowe strzelanie petardami w noc sylwestrow� jest dla nich ogromn� traum�.
31.01.2022 | 15:46

biologia

ornitologia

ptaki

wielki rok ptasiarza
"The New York Times": Japo�ska kr�lowa ma�p utkn�a w mi�osnym tr�jk�cie, kt�ry mo�e zagrozi� jej w�adzy

zwierz�ta

Annie Roth

Ma�pa imieniem Yakei przewodzi dzi� licz�cemu 677 osobnik�w stadu w Naturalnym Ogrodzie Zoologicznym Takasakiyama. Jej awans i obj�cie przez ni� roli samicy alfa zaskoczy� zar�wno pracownik�w rezerwatu, jak i naukowc�w. Dlaczego?
29.01.2022 | 09:00

biologia

makak japo�ski

makaki

ma�py
Dzi�ki dobrym bakteriom jelitowym paskosuse� potrafi przetrwa� w zimowej hibernacji. To odkrycie mo�e pom�c w leczeniu ludzi

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Utrata masy mi�niowej dotyka ludzi chorych, starzej�cych si� i... astronaut�w. By� mo�e da si� im pom�c, zasilaj�c ich mikrobiom w odpowiednie "hibernacyjne" bakterie.
28.01.2022 | 13:16

biologia

mikrobiom

mikrobiota

nauka
Dr Agnieszka �ela�niewicz, biolo�ka cz�owieka: Rozwi�zujemy zagadki kobiecych piersi i m�skich mi�ni

polscy naukowcy donosz�

Agnieszka �ela�niewicz

Czy odporno�� immunologiczna lub stres oksydacyjny wyja�niaj� zagadk� atrakcyjnej m�sko�ci? No i po co kobietom ot�uszczone piersi, wyj�tkowe w kr�lestwie zwierz�t?
27.01.2022 | 13:25

antropologia

biologia

koronawirus

nauka
Zmiany klimatu. Jedni po�egnaj� si� z kaw�, nerkowcami i awokado. A inni zaczn� je uprawia�

antropocen

Tomasz Ulanowski

Naukowcy prognozuj�, jak globalne ocieplenie zmieni uprawy tych trzech wa�nych produkt�w �ywno�ciowych. B�d� przegrani i zwyci�zcy.
26.01.2022 | 20:02

biologia

ekocyd

globalne ocieplenie

nauka
Naukowcy odkryli mikroby �yj�ce w temperaturze 120 st. C

biologia

Tomasz Ulanowski

Te organizmy jednokom�rkowe mieszkaj� zakopane g��boko w osadach organicznych zalegaj�cych na oceanicznym dnie.
26.01.2022 | 15:57

antropocen

ekocyd

mikrobiom

mikroby
Hipopotamy wo�aj� si� "po imionach"

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Te zwierz�ta rozpoznaj� nawo�ywania swoich s�siad�w i reaguj� agresj�, kiedy s�ysz� obcych.
25.01.2022 | 14:15

biologia

ekocyd

nauka
Skorek pospolity - nie taki straszny, jak go przedstawiaj�. Cho� potrafi z�apa� c�gami

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Znalaz�em samic� skorka siedz�c� na li�ciu i nacisn��em palcem jej tu��w.
22.01.2022 | 16:00

biologia

nauka

owady

zwierz�ta
Z Arktyki do Knurowa przylecia�a mewa blada. Tam ucztuje z bia�ymi nied�wiedziami. Tu na �mietniskach

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

Podczas Wielkiego Roku Ptasiarza nie uda�o mi si� do��czy� arktycznej mewy bladej do listy zaobserwowanych ptak�w. Nie min�y jednak dwa tygodnie nowego roku i ju� wypatrzy�em j� w Knurowie na G�rnym �l�sku.
21.01.2022 | 10:00

biologia

nauka

ptaki

wielki rok ptasiarza
Smog �mierdzi r�wnie� motylom i pszczo�om. Przez spaliny owady nie trafiaj� do kwiat�w

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Udowadnia to badanie, kt�rego wyniki naukowcy z Wielkiej Brytanii publikuj� w pi�mie "Environmental Pollution".
20.01.2022 | 15:00

antropocen

biologia

nauka

owady
Prof. S�awomir Kozie�, biolog cz�owieka: stres w �yciu prenatalnym wp�ywa na dalsze �ycie dzieci

polscy naukowcy donosz�

S�awomir Kozie�

Stres do�wiadczany przez kobiety w trakcie ci��y wp�ywa negatywnie na rozw�j i zdrowie ich dzieci. Jednak ze wzgl�d�w etycznych nie mo�na przeprowadzi� takich bada� w laboratorium, wi�c o szczeg�ach zjawiska wiemy niewiele.
20.01.2022 | 15:00

antropologia

biologia

nauka

stres
Niedaleko Tahiti naukowcy odkryli dziewicz� raf� koralow�. Wygl�da magicznie i daje nadziej�

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Jest du�a i buzuje od �ycia do�� g��boko jak na tropikaln� raf� koralow� - bo a� 30-65 m pod powierzchni� Pacyfiku.
20.01.2022 | 11:14

antropocen

biologia

globalne ocieplenie

nauka
Wreszcie dobra wiadomo��! Odradza si� populacja �yraf

ekocyd

Margit Kossobudzka

�yrafy pozostaj� nara�one na wygini�cie, ale programy ich ochrony dzia�aj�. O ile nie zak��ca ich ludzka chciwo��.
18.01.2022 | 16:48

antropocen

biologia

nauka

ochorna przyrody
"The New York Times": Ma�e orangutany czasem musz� same zatroszczy� si� o obiad

Nauka

Nicholas Bakalar

Jak wskazuj� nowe badania, mamy orangutan�w ucz� swoje dzieci sposob�w zdobywania �ywno�ci. Ale gdy te stan� si� na tyle doros�e, aby ju� wiedzie�, jak si� �ywi� samodzielnie, przestaj� im pomaga�.
12.01.2022 | 20:22

biologia

ewolucja

nauka

orangutan
Etiopskie szcz�tki Homo sapiens s� znacznie starsze, ni� my�leli�my. Odkryli�my kolebk� ludzko�ci?

antropologia

Tomasz Ulanowski

Pochodz�ce z Etiopii szcz�tki zwane Omo I maj� co najmniej 233 tys. lat - pisz� naukowcy w najnowszym wydaniu "Nature". To kolejny dow�d na to, �e Homo sapiens narodzi� si� wcze�niej, ni� jeszcze niedawno my�lano.
12.01.2022 | 17:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Delfinom nieobca jest rozkosz p�yn�ca z �echtaczki (w badaniach �adne zwierz� nie ucierpia�o)

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

�echtaczka u kobiet zosta�a dok�adniej opisana przez naukowc�w dopiero w latach 90. ub. wieku. Okazuje si�, �e nie zosta�a przeoczona tylko u ludzi.
11.01.2022 | 06:30

biologia

nauka

seks
DNA jest jak mi�o��, unosi si� w powietrzu. To wspania�e narz�dzie do badania bior�norodno�ci

genetyka

Tomasz Ulanowski

W dw�ch niezwyk�ych eksperymentach opisanych w najnowszym "Current Biology" udowodnili to niezale�nie naukowcy z Danii i Wielkiej Brytanii.
07.01.2022 | 06:00

biologia

nauka

zwierz�ta
Takiej begonii jeszcze nie widzieli�cie. Ma a� 3,6 m wysoko�ci

ro�liny

Tomasz Ulanowski

Nowo odkryty w Tybecie gatunek jest najwy�sz� begoni� na �wiecie.
30.12.2021 | 14:00

biologia

nauka
Jak zwierz�ta wybieraj� miejsca, w kt�re si� udaj�? Kluczem jest prostota

zwierz�ta

Kasper Kalinowski

Po raz pierwszy uda�o si� odnale�� prawid�owo�ci w tym, jak zwierz�ta podejmuj� decyzj� o poruszaniu si� w przestrzeni. G��wn� rol� odgrywa redukowanie z�o�ono�ci, a wi�kszo�� ruch�w determinuj� wcze�niejsze decyzje.
28.12.2021 | 18:00

biologia

ewolucja

nauka

podejmowanie decyzji
Zmar� Edward O. Wilson - s�ynny przyrodnik, badacz mr�wek i ludzkiej natury, dwukrotny laureat Pulitzera

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Edward O. Wilson by� emerytowanym profesorem i kuratorem kolekcji owad�w na Harvardzie. Nazywano go Darwinem XXI wieku, zaliczano do najbardziej wp�ywowych intelektualist�w na �wiecie. Zmar� w niedziel� wieku 92 lat.
27.12.2021 | 17:58

biologia

bior�norodno��

lasy

mr�wki
Zwierz�ta m�wi� do nas tak�e z za�wiat�w

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

D�ugo my�la�em, �e Bo�e Narodzenie jest �wi�tem ca�kowicie wymy�lonym. Dopiero kiedy doros�em, zorientowa�em si�, jak mocno jest zakotwiczone w cyklach przyrody.
26.12.2021 | 11:22

biologia

nauka
Sk�d si� wzi�li brytyjscy Celtowie? Genetycy ju� chyba wiedz�

nauka

Tomasz Ulanowski

Naukowcy odkryli nieznan� wcze�niej wielk� imigracj� na Wyspy Brytyjskie. Jak pisz� w najnowszym "Nature", do jej szczytu mia�o doj�� w latach 1000-875 p.n.e.
22.12.2021 | 19:48

antropologia

archeologia

biologia

genetyka
O powstawaniu wina. Naukowcy rozszyfrowali pochodzenie europejskich odmian winoro�li

nauka

Tomasz Ulanowski

Europejskie wina zawdzi�czamy udomowieniu winoro�li w Azji Zachodniej i jej p�niejszemu skrzy�owaniu z dzikimi odmianami rosn�cymi w Europie - twierdz� genetycy.
21.12.2021 | 17:00

alkohol

antropologia

biologia

genetyka
Prawdziwa tysi�cnoga. Krocion�g z rekordow� liczb� n�g - ma ich grubo ponad tysi�c!

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Naukowcy odkryli rekordowego krocionoga 60 m pod ziemi�, w nieczynnym szybie kopalni z�ota w zachodniej Australii.
18.12.2021 | 06:43

biologia

nauka
Jemio�y s� kosmitami. Zgubi�y geny odpowiedzialne za oddychanie, ale �yj�. Jakim cudem?

Nauka

Irena Cie�li�ska

Pierwszy sygna�, �e jemio�y s� odmie�cami w �wiecie istot �ywych, pojawi� si� �wier� wieku temu we Wroc�awiu, podczas mi�dzynarodowej konferencji badaczy mitochondri�w ro�lin.
16.12.2021 | 14:03

biologia

jemio�a

oddychanie

�wi�ta bo�ego narodzenia
Grzegorz Nied�wiedzki, paleontolog: To by�y diable stopy! Biegali�my jak wariaci i podskakiwali�my z rado�ci

polscy naukowcy donosz�

Grzegorz Nied�wiedzki

Opowiem o tym, jak razem z prof. Grzegorzem Pie�kowskim odkryli�my ko�o Borkowic na Mazowszu najwspanialsze w Europie - co najmniej w Europie! - stanowisko ze �ladami dinozaur�w sprzed 199 mln lat. To miejsce magiczne.
16.12.2021 | 13:54

biologia

dinozaury

nauka

paleontologia
Neandertalscy �upie�cy - najstarszy dow�d na zach�ann� natur� Homo

antropologia

Tomasz Ulanowski

Neandertalczycy nie byli takimi �agodnymi barankami, jak mog�oby wynika� z tego, �e przegrali konkurencj� z Homo sapiens. Na du�� skal� mogli wyzyskiwa� �rodowisko naturalne - wskazuj� naukowcy w najnowszym wydaniu "Science Advances".
15.12.2021 | 20:00

biologia

nauka
Nie miej kompleks�w. Rakietowi in�ynierowie czy neurochirurdzy nie s� bystrzejsi od ciebie - donosz� naukowcy

biologia

Tomasz Ulanowski

To tylko stereotypy, kt�re utrwali� j�zyki angielski - uspokajaj� naukowcy z Wielkiej Brytanii.
15.12.2021 | 06:35

antropologia

genetyka

inteligencja

j�zyk
Nasz Indiana Jones. Paleontolog z niesamowitym nosem do skarb�w sprzed milion�w lat

paleontologia

Tomasz Ulanowski

Z Grzegorzem Nied�wiedzkim po raz pierwszy rozmawia�em przesz�o dekad� temu, kiedy nie mia� jeszcze nawet stopnia doktora. Odkry� wtedy, �e... z wody na l�d wyszli�my pod Kielcami.
13.12.2021 | 17:49

biologia

dinozaury

nauka

zwierz�ta
�lady dinozaur�w na Mazowszu! Sze�ciometrowe jaszczury. "Takiego skarbu jeszcze nie widzia�em"

paleontologia

Tomasz Ulanowski

W odkrywkowej kopalni gliny polscy naukowcy znale�li wspania�� kolekcj� trop�w i szcz�tk�w dinozaur�w sprzed 199 mln lat. Ich zdaniem to najwi�ksze tego typu odkrycie w Europie, a by� mo�e i na �wiecie.
13.12.2021 | 10:00

biologia

dinozaury

nauka

zwierz�ta
Jeszcze lasy tropikalne nie umar�y. Musimy tylko pozwoli� im odrasta� - dowodz� naukowcy

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Publikacja w najnowszym "Science" przynosi wiadomo�ci napawaj�ce optymizmem. Wystarczy 20 lat, by las tropikalny zar�s� porzucone grunty rolnicze.
10.12.2021 | 13:20

antropocen

biologia

lasy

nauka
Musk obiecuje, �e zachipuje pierwszy ludzki m�zg

Elon Musk

Tomasz Ulanowski

Chip, kt�ry po��czy ludzki m�zg z komputerem, zostanie wszczepiony przez naukowc�w z firmy Neuralink Elona Muska pacjentom z uszkodzonym rdzeniem kr�gowym.
09.12.2021 | 11:33

antropocen

antropologia

biologia

chip
Brak ochrony oceanu oznacza zag�ad� ptak�w morskich

zwierz�ta

Kasper Kalinowski

Zmiany klimatu nie oszcz�dzaj� �adnego gatunku. Ogrom powierzchni oceanu utrudnia dok�adne analizy, ale wiadomo, �e populacje ptak�w morskich dziesi�tkuje g��d, zanieczyszczenie �rodowiska, problemy z rozmna�aniem si� oraz... fale upa��w.
05.12.2021 | 16:36

antropocen

biologia

ekocyd

nauka
Wojsi�ka pospolita ma niepospolite �ycie godowe

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Po kopulacji samica wojsi�ki sk�ada w glebie kilkadziesi�t jaj. Potem jest gotowa, by przyj�� kolejnego samca.
04.12.2021 | 17:35

biologia

nauka

zwierz�ta
Nowy dinozaur z Chile jak ma�y rycerz w zbroi. Za miecz s�u�y� mu ogon

dinozaury

Paulina Mozolewska

Mimo niewielkich rozmiar�w m�g� skutecznie broni� si� przed atakiem wi�kszych zwierz�t. Wszystko dzi�ki niespotykanej u innych dinozaur�w broni.
02.12.2021 | 19:00

biologia

nauka

skamieliny

zwierz�ta
"The New York Times": Nieetyczne badania genetyczne Rom�w

genetyka

Sabrina Imbler

Od dziesi�cioleci pobiera si� pr�bki krwi Rom�w - dyskryminowanej mniejszo�ci zamieszkuj�cej dzi� przede wszystkim Europ� - a ich DNA trafia do publicznych rejestr�w. Rzekomo chodzi wy��cznie o lepsze zrozumienie romskiej historii i genetyki.
30.11.2021 | 14:00

antropologia

biologia

nauka
Xenoboty 3.0. Biologiczne roboty zaczynaj� si� powiela�. Czy to ju� rozmna�anie?

nauka

Paulina Mozolewska

Naukowcy stworzyli pierwsze xenoboty w 2020 roku. Tradycyjnie maj� nadziej�, �e uda si� je zastosowa� m.in. w medycynie. Badanie wsp�finansuje DARPA, ameryka�ska agencja rozwijaj�ca technologie wojskowe.
30.11.2021 | 10:41

biologia

biotechnologia

roboty

zdrowie

Poprzednia 9 10 11 12 13 ... Nast�pna