NAUKA Gazeta Wyborcza

"The New York Times": Tajemnica b�lu owulacyjnego

cykl menstruacyjny

Alisha Haridasani Gupta

Cierpisz na tajemniczy b�l po jednej stronie podbrzusza, kt�ry nie jest zwi�zany z miesi�czk�? To mo�e by� b�l owulacyjny. Czasami jest tak silny, �e mo�na go pomyli� z zapaleniem wyrostka robaczkowego.
14.05.2023 | 16:00

kobieta

nauka

owulacja

zdrowie
Wyje�d�amy. Psa trzeba zabra�, a kot mo�e zosta� sam. Na jak d�ugo?

koty

Margit Kossobudzka

Koty s� przez nas postrzegane jako samotnicy, kt�rym brak cz�owieka nie przeszkadza. To jednak jest dalekie od prawdy i lepiej nie sprawdza� na w�asnej sk�rze (i kota), co si� mo�e wydarzy�, gdy zostan� d�u�ej same.
14.05.2023 | 13:20

nauka

poradniki Wyborczej

przyroda

zwierz�ta
"The New York Times": Emocjonalna ulga zwi�zana z przebaczeniem

Nauka

Catherine Pearson

Zast�powanie przepe�nionego z�o�ci� nastawienia dobr� wol� wi��e si� z wyra�nymi korzy�ciami dla zdrowia psychicznego.
13.05.2023 | 17:00

nauka

przepraszanie

psychologia

zdrowie psychiczne
Te motyle kopuluj� nawet przez godzin�. Nie maj� nic przeciwko podgl�daczom

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Lotnica zyska (Aglia tau) to jeden z najwi�kszych i najwspanialszych motyli w naszych lasach.
13.05.2023 | 13:00

motyle

natura

nauka

owady
Naukowcy z UJ badaj� b�l. Prof. Przemys�aw B�bel: "Nie mo�na ludziom m�wi�, �e nie ma �adnego powodu, by odczuwali b�l"

psychologia

Ada Chojnowska

Ra�enie pr�dem, ucisk ramienia, wk�adanie d�oni do wody z lodem - to tylko kilka sposob�w naukowc�w na wywo�ywanie b�lu. Ka�dy bodziec boli inaczej, czasem wcale. Bo b�l jest subiektywny, zmierzy� si� go nie da, da si� za to zmniejszy� lub zwi�kszy�...
13.05.2023 | 05:55

Krak�w

nauka

Tylko na Wyborcza.pl

Uniwersytet Jagiello�ski
W Ogrodzie Botanicznym UJ ods�oni�to po�udnik krakowski. U�ywa� go do oblicze� Miko�aj Kopernik

Uniwersytet Jagiello�ski

Magdalena Pabisek

Historyczny po�udnik zerowy, kt�rego u�ywa� do swoich pomiar�w Miko�aj Kopernik, zosta� oficjalnie ods�oni�ty w Krakowie w Ogrodzie Botanicznym UJ. Po�udnik stanowi� podstaw� do oblicze� udowadniaj�cych, �e to Ziemia obiega S�o�ce, a nie odwrotnie.
12.05.2023 | 21:39

astronomia

geografia

Miko�aj Kopernik

nauka
Prof. Andrzej Szarata zosta� nowym rektorem Politechniki Krakowskiej

uczelnie

dw

W wyborach uzupe�niaj�cych dotychczasowy dziekan Wydzia�u In�ynierii L�dowej prof. Andrzej Szarata pokona� jedynego kontrkandydata - prof. Dariusza Bogda�a.
12.05.2023 | 18:53

nauka

Politechnika Krakowska
Muzykowanie mo�e spowolni� niekt�re procesy starzenia si� m�zgu

Nauka

Kasper Kalinowski

Spadek mo�liwo�ci poznawczych, kt�ry nast�puje wraz z wiekiem, to wypadkowa wielu czynnik�w i z�o�ony proces. Mo�e go �agodzi� muzykowanie.
12.05.2023 | 14:00

m�zg

nauka

psychologia

starzenie
Pozna� tajemnice kosmosu. Copernicus Festival w Krakowie

Copernicus Festival

Marta Gruszecka

Kosmos b�dzie motywem przewodnim 7. edycji Copernicus Festivalu. Porozmawiaj� o nim gwiazdy �wiata nauki, m.in. neurobiolo�ka Katrin Amunts, matematyk i astronom Bernard Carr, astrofizyk David Grinspoon i psycholog Arie W. Kruglanski. Festiwal...
12.05.2023 | 06:33

kosmos

Krak�w

Muzeum In�ynierii i Techniki

nauka
Czy mo�na by� uzale�nionym od stresu?

prawda czy mit

Margit Kossobudzka

Gloryfikowanie bycia zaj�tym przez ca�y czas, zar�wno w pracy, jak i poza ni�, mo�e by� niebezpieczne. Zwi�ksza to prawdopodobie�stwo chronicznego stresu i wypalenia.
12.05.2023 | 06:30

m�zg

nauka

na��g

stres
Obie Ameryki zasiedlili tak�e "Chi�czycy" - nowe badanie o pochodzeniu Indian

Indianie

Tomasz Ulanowski

"Chi�czycy" w cudzys�owie, bo, oczywi�cie, kilkadziesi�t-kilkana�cie tysi�cy lat temu nie by�o jeszcze chi�skiej cywilizacji (liczy ona blisko cztery tysi�ce lat). Ale rejon �wiata, kt�ry dzisiaj nazywamy Chinami, zasiedlali ju� ludzie ciekawi...
11.05.2023 | 19:00

antropologia

archeologia

Chiny

genetyka
Naukowcy odkryli prawdopodobn� przyczyn� choroby Parkinsona?

choroba parkinsona

Paulina Mozolewska

Choroba Parkinsona mo�e wi�za� si� z bakteriami zamieszkuj�cymi jelita. Dzi�ki badaniom naukowym wiemy coraz wi�cej o szczeg�ach tego zwi�zku.
11.05.2023 | 18:24

choroby neurodegeneracyjne

jelita

mikrobiom

nauka
Raport za milion z� na UWr wywo�a� konflikt trzech uczelni i mi�dzynarodow� burz�. Spraw� zbada Komitet Steruj�cy

Uniwersytet Wroc�awski

Beata Maciejewska

Raport za ponad milion z� dotycz�cy federalizacji UWr i Uniwersytetu Medycznego robi karier� medialn�, bo w�r�d jego autor�w ma by� sztuczna inteligencja. O sprawie napisa� nawet najwi�kszy hiszpa�ski dziennik. W czwartek spraw� ma si� zaj�� Komitet...
11.05.2023 | 07:13

nauka

sztuczna inteligencja

uczelnie

Uniwersytet Jana Kochanowskiego
Szczepionka mRNA szyta na miar� mo�e pom�c pacjentom z rakiem trzustki

szczepionka mRNA

Paulina Mozolewska

Gruczolakorak przewodowy to najcz�stsza posta� raka trzustki. Wci�� nie potrafimy go skutecznie leczy�.
11.05.2023 | 06:00

choroby

nauka

nowotw�r

rak trzustki
Drugie podej�cie do odczytania ludzkiego DNA. Naukowcy prezentuj� brudnopis pangenomu cz�owieka

genetyka

Margit Kossobudzka

Zsekwencjonowanie genomu cz�owieka nie powiedzia�o nam wiele o mi�dzyludzkiej r�norodno�ci genetycznej. Naukowcy chc� to zmieni� tworz�c pangenom cz�owieka. W�a�nie opublikowali wst�pne wyniki.
10.05.2023 | 17:00

antropologia

dna

genom

nauka
W Wielkiej Brytanii urodzi�y si� dzieci z DNA od trzech os�b. Uwaga: nie maj� "trojga rodzic�w"

Nauka

Paulina Mozolewska

Innowacyjna metoda pozwoli�a parom z obci��eniem genetycznym na pocz�cie zdrowego dziecka.
10.05.2023 | 11:07

choroby

choroby mitochondrialne

choroby rzadkie

in vitro
Otyli ch�opcy zostaj� niep�odnymi m�czyznami

niep�odno��

Tomasz Ulanowski

Wyst�powanie podwy�szonego ryzyka niep�odno�ci u ch�opc�w z nadwag� lub oty�o�ci� naukowcy udowodnili we W�oszech.
10.05.2023 | 06:05

dziecko z nadwag�

nadwaga

nauka

oty�o��
Zapach wirtualnych kwiat�w. Nied�ugo b�dziemy mogli go poczu�

m�zg

Kasper Kalinowski

Niewielkie, nadaj�ce si� do noszenia na r�ku urz�dzenie, kt�re pozwala u�ytkownikom poczu� r�ne zapachy. Brzmi jak science fiction? Za chwil� to b�dzie rzeczywisto��. Wirtualna.
09.05.2023 | 17:00

antropologia

nauka

nowe technologie

zapach
Pr�d strumieniowy. Co to jest, jak powstaje i dlaczego ma tak ogromny wp�yw na pogod� w Polsce?

zjawiska pogodowe

Krzysztof Drozdowski

W prognozach pogody albo przy opisie licznych zjawisk pogodowych spotykamy cz�sto wzmianki o pr�dzie strumieniowym. Odgrywa on szczeg�lnie wa�n� rol� w kszta�towaniu pogody na �rednich szeroko�ciach geograficznych.
09.05.2023 | 14:00

globalne ocieplenie

klimat

nauka

pogoda
Och, Karol! Czemu masz takie spuchni�te, kie�baskowate palce? To objaw choroby

zdrowie

Katarzyna Staszak

Kie�baskowate palce, czerwona sk�ra i zniszczone paznokcie - tak wygl�daj� d�onie kr�la Karola III. - To zdecydowanie objawy choroby - twierdz� lekarze.
09.05.2023 | 09:59

nauka

nerki

serce
Upad�e� na g�ow�? Nawet niewielkie wstrz��nienie m�zgu mo�e grozi� powa�nymi konsekwencjami

m�zg

Paulina Mozolewska

U niemal po�owy os�b, kt�re uderzy�y si� w g�ow�, dochodzi do zmian w sposobie komunikowania si� niekt�rych obszar�w m�zgu - wskazuj� nowe badania.
09.05.2023 | 06:00

nauka

wstrz��nienie m�zgu

zdrowie
Nowe, fenomenalne zdj�cie teleskopu Webba. Na naszych oczach rodz� si� planety

teleskop Webba

Piotr Cie�li�ski

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba skierowa� swoje zwierciad�o na oko Saurona - tak astronomowie nazywaj� niedalek� gwiazd� Fomalhaut. I ujrza� narodziny uk�adu planetarnego.
08.05.2023 | 19:01

asteroidy

kosmos

nauka

planety
Regularne korzystanie z internetu w starszym wieku zmniejsza ryzyko demencji

seniorzy

Piotr Cie�li�ski

Wykazuj� to naukowcy z Uniwersytetu Nowego Jorku. Jednocze�nie ostrzegaj�, �e z internetem jak z alkoholem - mo�na przesadzi�
08.05.2023 | 16:48

demencja

internet

m�zg

nauka
By�o wam zimno w kwietniu? Mia�o prawo by�. Wystarczy rzut oka na poni�sz� map�

antropocen

Tomasz Ulanowski

Tegoroczny kwiecie� by� w Polsce o blisko 1 st. C ch�odniejszy od �redniego kwietnia z lat 1991-2020.
08.05.2023 | 14:00

globalne ocieplenie

klimat

nauka

pogoda
Popatrz w lustro! By� mo�e majestatyczny nos odziedziczy�e� po neandertalczyku

antropologia

Tomasz Ulanowski

Naukowcy znale�li kolejn� cech� ludzkiej anatomii, kt�r� mogli�my odziedziczy� po naszych neandertalskich przodkach.
08.05.2023 | 11:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Politechnika Bydgoska stawia szklarnie w Fordonie. Pokazuje, jak b�d� wygl�da�

Politechnika Bydgoska

Dominik Krzysztofiak

Wydzia� rolnictwa i biotechnologii Politechniki Bydgoskiej b�dzie cieszy� si� nowoczesnymi szklarniami, w kt�rych uprawiane b�d� ro�liny poddawane badaniom.
08.05.2023 | 08:03

nauka

uczelnie
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Tomasz Ulanowski

Maj�wka maj�wk�, ale nauka nie �pi. Przedstawiamy siedem najciekawszych odkry� - lub zadziwie� - naukowych ubieg�ego tygodnia.
08.05.2023 | 06:00

zdrowie
Prof. Ludwik Turko: o�wiadczenie dotycz�ce prof. Barbary Engelking jest dokumentem haniebnym, k�amliwym i g�upim

Wyborcza to Wy

Ludwik Turko

Pisz� to w pe�nej �wiadomo�ci ewentualnych roszcze� prawnych ze strony podpisanych pod nim autor�w, w kt�rym to gronie nikt poni�ej dr hab. nie schodzi, a prof. pojawia si� dziewi�ciokrotnie - tak prof. Ludwik Turko ocenia o�wiadczenie Akademickich...
07.05.2023 | 12:57

akademickie kluby obywatelskie im. lecha kaczy�skiego

antysemityzm

Barbara Engelking

Ludwik Turko
Wyj�tkowo ptasi maj. Zapraszamy na Rajd Ptasiarzy z �ab�dziem krzykliwym. Jak odr�ni� go od niemego?

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

W tym roku Rajd Ptasiarzy i Global Big Day odb�dzie si� 13 maja. Rozpocznie si� w pierwszych sekundach po p�nocy, a zako�czy dok�adnie po 24 godzinach.
07.05.2023 | 12:00

biologia

nauka

przyroda

ptaki
Cosmicon, �l�ski Festiwal Fantastyki w chorzowskim planetarium. Zdj�cia z Darthem Vaderem i Batmanem

Planetarium �l�skie

Tomasz Czoik

W Planetarium �l�skim w Chorzowie w sobot� i niedziel� (6 i 7 maja) zorganizowano Cosmicon, czyli �l�ski Festiwal Fantastyki. Nie tylko dzieci chcia�y sobie zrobi� zdj�cie z Darthem Vaderem i innymi bohaterami "Gwiezdnych wojen"
06.05.2023 | 18:05

Chorz�w

fantasy

nauka

Park �l�ski
Popatrz pod nogi! Oto sw�dosz paj�czarz - wiosenny �owca paj�k�w

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Wiosn� na le�nych i polnych �cie�kach mo�na spotka� spore, br�zowe paj�ki. To krzeczki, w�a�nie przymierzaj�ce si� do god�w. Krzeczki aktywnie poluj� na owady. Czasem jednak same padaj� ich ofiar�. Te paj�ki upodoba�a sobie pewna czarno-czerwona...
06.05.2023 | 15:37

nauka

owady

paj�ki

przyroda
Erasmus dla ca�ych rodzin? A mo�e wymiana mi�dzy przedsi�biorstwami? W Brukseli pracuj� nad przysz�o�ci� programu

Erasmus

Ada Chojnowska

Jaka przysz�o�� czeka program Erasmus+? 150 losowo wybranych obywateli UE przedstawi�o w Brukseli swoje pomys�y, m.in. program wymiany pracownik�w mi�dzy firmami z r�nych kraj�w. Teraz nad ich rekomendacjami b�dzie pracowa� Komisja Europejska.
06.05.2023 | 10:55

Komisja Europejska

nauka

UE

Uniwersytet Jagiello�ski
SGH i WUM otwieraj� nowy kierunek studi�w. Czego b�d� uczy� si� studenci zarz�dzania w ochronie zdrowia?

studia

Wojciech Podg�rski

Nowy kierunek studi�w magisterskich to efekt wsp�pracy Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego oraz Szko�y G��wnej Handlowej w Warszawie. Oferta jest skierowana do os�b, kt�re chcia�yby w przysz�o�ci nale�e� do kadry zarz�dzaj�cej w systemie ochrony...
05.05.2023 | 20:13

kierunek lekarski

nauka

ochrona zdrowia

SGH
Klasa uniwersytecka przedmiot�w �cis�ych w rybnickim IV LO. Zaj�cia poprowadz� wyk�adowcy U�

Aktualno�ci

Arkadiusz Biernat

- Rozw�j gospodarek na �wiecie polega na rozwi�zywaniu powstaj�cych problem�w z wykorzystaniem nauk matematycznych, fizycznych czy chemicznych - przekonuje dr Zbigniew Turecki, inicjator i koordynator projektu w IV LO.
05.05.2023 | 08:49

edukacja

IV LO

nauka

Rybnik
Sjesta. Zbyt d�uga drzemka grozi tusz�

zdrowie

Katarzyna Staszak

Osoby, kt�re regularnie ucinaj� sobie d�u�sze drzemki, s� bardziej nara�one na oty�o��, nadci�nienie i cukrzyc� - ustalili naukowcy. Jak d�ugo drzema�, �eby robi� to zdrowo?
05.05.2023 | 17:40

drzemka

nadwaga

nauka

oty�o��
Ju� drugi lek spowalnia chorob� Alzheimera. To znaczny post�p, ale...

choroba alzheimera

Margit Kossobudzka

Lekarze i naukowcy maj� mieszane uczucia.
05.05.2023 | 15:33

demencja

nauka

zdrowie
Ziemia w roju Eta Akwaryd�w. Popatrz w g�r� na spadaj�ce gwiazdy! Za�mienia Ksi�yca i tak nie zobaczysz

kosmos

Tomasz Ulanowski

Mimo deszczowej prognozy pogody "czystego" nieba w najbli�szym czasie nie zabraknie. A na spadaj�ce gwiazdy zawsze warto spojrze�.
05.05.2023 | 14:00

kometa

meteory

nauka

niebo
Czy z wiekiem potrzebujemy mniej snu?

prawda czy mit

Margit Kossobudzka

Ma�e dzieci potrzebuj� znacznie wi�cej snu ni� doro�li, bo ich m�zg si� rozwija. Ale dlaczego, gdy stajemy si� starsi, coraz wcze�niej zasypiamy i budzimy si� nad ranem?
05.05.2023 | 13:38

nauka

sen

zdrowie

zdrowie psychiczne
Prognoza pogody na weekend i pocz�tek przysz�ego tygodnia. Deszcz deszczem...

pogoda

Krzysztof Drozdowski

Nie spodziewajcie si� ocieplenia. Spodziewajcie si� wi�cej deszczu.
05.05.2023 | 10:15

nauka

prognoza pogody
Astronomowie po raz pierwszy zaobserwowali, jak podstarza�a gwiazda po�era w�asne dziecko

kosmos

Tomasz Ulanowski

Za pi�� miliard�w lat taki smutny los czeka r�wnie� Ziemi�.
05.05.2023 | 06:00

nauka

Poprzednia 42 43 44 45 46 ... Nast�pna