GENETYKA Gazeta Wyborcza

Sk�d si� wzi�y j�zyki indoeuropejskie, w tym polski? Naukowcy rozwi�zuj� zagadk�

archeologia

Tomasz Ulanowski

Publikacja, kt�ra ukaza�a si� w ostatnim "Science", godzi zwolennik�w dw�ch przeciwstawnych hipotez - o rolniczym b�d� pastersko-stepowym pochodzeniu j�zyk�w indoeuropejskich. Praindoeuropejskie korzenie maj� mie� blisko 8,1 tys. lat.
02.08.2023 | 12:00

antropologia

genetyka

j�zyk polski

j�zykoznawstwo
Naukowcy odkryli geny zwi�zane z bezobjawow� infekcj� SARS-CoV-2

COVID-19

Margit Kossobudzka

Odkrycie pomo�e wyja�ni�, dlaczego u niekt�rych os�b po zaka�eniu koronawirusem nie rozwija si� COVID.
19.07.2023 | 17:00

genetyka

koronawirus

nauka

pandemia koronawirusa
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Tomasz Ulanowski

Wybrali�my ich siedem, ale mogliby�my wi�cej. Oto nasz wyb�r najwa�niejszych odkry� i obserwacji naukowych ubieg�ego tygodnia.
17.07.2023 | 06:00

antropocen

genetyka

kosmos

pogoda
Drzewa GMO przysz�o�ci� przemys�u papierniczego? Naukowcy zmodyfikowali topol�

ro�liny

Paulina Mozolewska

Zaproponowane przez naukowc�w modyfikacje genetyczne maj� sprawi�, �e wytwarzanie w��kien celulozowych, wykorzystywanych do produkcji papieru, chusteczek czy pieluch, b�dzie ta�sze, a tak�e bardziej wydajne i ekologiczne.
14.07.2023 | 16:00

drewno

genetyka

lasy

modyfikacje genetyczne
D�ugi COVID. Naukowcy namierzyli pierwszy gen

COVID-19

Margit Kossobudzka

Pandemia powoli blaknie w �wiadomo�ci spo�ecznej, ale wiele os�b do dzi� nie mo�e wyj�� z jej cienia. Chodzi o chorych na tzw. d�ugi COVID. Zjawisko na tyle powszechne, �e zyska�o w�asn� nazw�.
14.07.2023 | 13:59

epidemia koronawirusa

genetyka

koronawirus

nauka
Naukowcy odkryli "gen chciwo�ci". Zmusza on mam� w ci��y do uwolnienia sk�adnik�w od�ywczych dla p�odu

genetyka

Margit Kossobudzka

Co ciekawe, kopia genu pochodzi od ojca - twierdz� uczeni z Cambridge. Geny kontrolowane przez ojca s� chciwe i samolubne. Maj� te� tendencj� do manipulowania zasobami matki z korzy�ci� dla p�odu.
11.07.2023 | 17:05

ci��a

nauka

rozw�j dziecka

zdrowie
Igor od ma�ego uderza� g�ow� o �cian�. Lekarz poradzi�, �eby rodzice kupili mu kask

By� rodzicem

Zuzanna Kuffel

- Ludzie m�wi� mi: "Ciesz si�, �e on chodzi". Naprawd�, z nieba nam to nie spad�o. Igor nie chodzi cudem, tylko naszym wk�adem. Sprzedali�my wszystko, co mieli�my - m�wi Kamila G�rniak, matka 11-letniego Igora z bardzo rzadk� wad� genetyczn�.
07.07.2023 | 11:04

autyzm

diagnoza

genetyka

osoby z niepe�nosprawno�ciami
Rolnictwo przynie�li do Afryki imigranci z Europy

archeologia

Tomasz Ulanowski

Fala rolniczych imigrant�w przysz�a (przyp�yn�a?) z P�wyspu Iberyjskiego, dramatycznie zmianiaj�c warunki �ycia w rejonie, kt�ry dzi� zwiemy Maghrebem.
08.06.2023 | 13:25

antropocen

genetyka

nauka

rolnictwo
Oto genetyczna antykoncepcja dla... kocic

koty

Tomasz Ulanowski

Nie wymaga operacji usuni�cia jajnik�w i macicy. Wystarczy jeden zastrzyk.
07.06.2023 | 07:00

antropocen

antykoncepcja

genetyka

nauka
Sk�d w Europie wzi�a si� d�uma? Kolejny �lad prowadzi do naje�d�c�w z Wielkiego Stepu

genetyka

Tomasz Ulanowski

Odkryto go w Wielkiej Brytanii. Z ludzkiej miazdze z�bowej sprzed 4 tys. lat.
30.05.2023 | 18:16

antropologia

archeologia

choroby zaka�ne

d�uma
Pierwsze kie�baski od �wi� zmodyfikowanych przy u�yciu edycji gen�w trafi� na aukcj� w USA

genetyka

Margit Kossobudzka

Ameryka�ska Agencja ds �ywno�ci i Lek�w (FDA) da�a naukowcom z Washington State University zielone �wiat�o na nakarmienie ludzi zmodyfikowanymi genetycznie �winiami.
26.05.2023 | 16:57

crisp

nauka

zdrowie

�ywno��
Zmiana ekspresji tylko jednego genu zamienia �uski w pi�ra

genetyka

Margit Kossobudzka

Skok ewolucyjny - od �usek do pi�r - nie wymaga du�ych zmian w sk�adzie ani ekspresji genomu - wskazuj� nowe badania.
25.05.2023 | 17:54

ewolucja

nauka
Jakie s� przyczyny poronie�? To np. wady genetyczne zarodka

genetyka

Kamilla Sierocka

- Etiologia poronie� jest bardzo z�o�ona. Mog� one by� wynikiem wady zarodka/ p�odu, jak r�wnie� nieprawid�owo�ci stwierdzanych u kt�rego� z rodzic�w - m�wi dr Karolina Matuszewska, specjalistka w dziedzinie genetyki klinicznej.
25.05.2023 | 12:16

ci��a

ginekologia

kobieta

poronienie
Nasze DNA fruwa w powietrzu, czyli 7 odkry�, o kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Margit Kossobudzka

Zagadkowe kosmiczne rozb�yski, fruwaj�ce DNA i niezwyk�e zdj�cia "Titanica". I co w egipskim mie�cie robi� pos�g Buddy? Najnowsze doniesienia uczonych
22.05.2023 | 13:27

dzieci

ekocyd

genetyka

kosmos
Tak�e twoje DNA jest jak mi�o�� i unosi si� w powietrzu - dowodz� naukowcy

genetyka

Tomasz Ulanowski

Ten fakt wprawia badaczy w rozterki etyczne.
16.05.2023 | 14:00

antropocen

etyka

nauka

prawo
Zasady d�ugiego i zdrowego �ycia: wystarczy mie� przyjaci�, cel w �yciu, je�� zdrowo i si� rusza�

Zdrowie

Anna Rosi�ska

D�ugo�� naszego �ycia zale�y od dobrych relacji. Lepiej napi� si� kawy z przyjaci�mi, ni� samemu ogl�da� telewizj�. Rozmowa z Ericem Verdinem, profesorem medycyny na Uniwersytecie Kalifornijskim.
16.05.2023 | 06:00

d�ugowieczno��

genetyka

poradnik psychologiczny

poradniki Wyborczej
Obie Ameryki zasiedlili tak�e "Chi�czycy" - nowe badanie o pochodzeniu Indian

Indianie

Tomasz Ulanowski

"Chi�czycy" w cudzys�owie, bo, oczywi�cie, kilkadziesi�t-kilkana�cie tysi�cy lat temu nie by�o jeszcze chi�skiej cywilizacji (liczy ona blisko cztery tysi�ce lat). Ale rejon �wiata, kt�ry dzisiaj nazywamy Chinami, zasiedlali ju� ludzie ciekawi...
11.05.2023 | 19:00

antropologia

archeologia

Chiny

genetyka
Czy grzebanie w DNA jest etyczne? Najbogatsi wyjd� na tym najlepiej

Millennium Docs Against Gravity

Dawid Dr�d�

Chi�ski naukowiec He Jiankui przekroczy� Rubikon ludzkiej ewolucji. W ramach jego eksperymentu na �wiat przysz�y bli�niaczki uodpornione na dzia�anie wirusa HIV.
11.05.2023 | 07:21

Chiny

genetyka

in�ynieria genetyczna
Drugie podej�cie do odczytania ludzkiego DNA. Naukowcy prezentuj� brudnopis pangenomu cz�owieka

genetyka

Margit Kossobudzka

Zsekwencjonowanie genomu cz�owieka nie powiedzia�o nam wiele o mi�dzyludzkiej r�norodno�ci genetycznej. Naukowcy chc� to zmieni� tworz�c pangenom cz�owieka. W�a�nie opublikowali wst�pne wyniki.
10.05.2023 | 17:00

antropologia

dna

genom

nauka
Popatrz w lustro! By� mo�e majestatyczny nos odziedziczy�e� po neandertalczyku

antropologia

Tomasz Ulanowski

Naukowcy znale�li kolejn� cech� ludzkiej anatomii, kt�r� mogli�my odziedziczy� po naszych neandertalskich przodkach.
08.05.2023 | 11:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Rozwi�� quiz: Co wiesz o DNA?

quizy Wyborczej

Paulina Mozolewska, Katarzyna Staszak, Ewa Tomkowska, Kasper Kalinowski, Tomasz Ulanowski

Sprawd�, czy wiesz, co to s� telomery, kiedy mo�na zrobi� testy genetyczne sprawdzaj�ce ojcostwo, gdzie zosta� zmodyfikowany genetycznie pierwszy cz�owiek i co wynik�o z bada� DNA Beethovena?
04.05.2023 | 19:29

biologia

genetyka

klonowanie

nauka
Witajcie w mamalversie. Naukowcy por�wnali genomy a� 240 r�nych ssak�w

zwierz�ta

Margit Kossobudzka

Od dwugramowego nietoperza po wielotonowe wieloryby. Na naszej planecie �yje ponad 6 tys. gatunk�w ssak�w - w tym ludzie - kt�re bardzo si� od siebie r�ni�. A co nas wszystkich ��czy?
28.04.2023 | 20:58

dna

ewolucja

genetyka

nauka
Za nasz wzrost odpowiadaj� geny reguluj�ce twardnienie tkanki chrz�stnej - twierdz� naukowcy

genetyka

Tomasz Ulanowski

Publikacja na ten temat ukaza�a si� w najnowszym wydaniu pisma "Cell Genomics".
14.04.2023 | 17:00

biologia

nauka

przyroda

wzrost
DNA wci�� zaskakuje - nowe badania wskazuj�, �e jego cz�� jest upakowana inaczej, ni� s�dzili�my

genetyka

Paulina Mozolewska

Gdyby�my wyci�gn�li ludzkie DNA z pojedynczej kom�rki, otrzymaliby�my cieniutki sznurek o d�ugo�ci oko�o dw�ch metr�w. Jak to wi�c mo�liwe, �e taka du�a cz�steczka mie�ci si� we wn�trzu kom�rki?
12.04.2023 | 16:29

biologia

dna

nauka

przyroda
"Mamy dziecko z wyrokiem �mierci". Kiedy trzeba je przewin��, pomrukuje. Ma 23 lata

By� rodzicem

Zuzanna Kuffel

Od ponad 10 lat mieszkaj� w Tucholi, w parterowym domu pod lasem. Dariusz spor� cz�� zbudowa� w�asnymi r�kami. Rzadko si� st�d oddalaj�. "Boj� si�, �e Adrian odejdzie pod moj� nieobecno��". Pierwsze objawy choroby s� myl�ce, rozpoznanie: spektrum...
30.03.2023 | 05:58

By� rodzicem i przetrwa�

diagnoza

genetyka

niepe�nosprawno��
Wa�ne odkrycie: jeszcze jeden gen, kt�rego mutacja powoduje nowotw�r piersi. Badania prowadzili naukowcy ze Szczecina

rak piersi

Jolanta Kowalewska

Mi�dzynarodowy zesp� naukowc�w z Polski i Kanady odkry� nowy gen, kt�rego mutacja oznacza wysokie ryzyko raka piersi. Ten gen to ATRIP. Do sukcesu przyczynili si� genetycy z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie.
27.03.2023 | 19:19

genetyka

nauka

nowotwory

PUM
Wi�cej kofeiny we krwi to mniejsze ryzyko oty�o�ci. Ale uwaga: nie chodzi o liczb� wypijanych kaw

dieta

Katarzyna Staszak

Osoby, kt�re maj� genetyczne predyspozycje do utrzymywania wy�szego poziomu kofeiny we krwi, maj� mniej tkanki t�uszczowej i mniejsze ryzyko zachorowania na cukrzyc� - ustalili naukowcy.
25.03.2023 | 07:19

cukrzyca

genetyka

kawa

kofeina
Na co zmar� Beethoven? Nowe badania rozwiewaj� w�tpliwo�ci. Pozostaje jedna tajemnica

beethoven

Paulina Mozolewska

Ludwig van Beethoven zacz�� traci� s�uch ju� w wieku dwudziestu kilku lat. Mia� tak�e wiele problem�w �o��dkowo-jelitowych. Naukowcy zbadali DNA wielkiego kompozytora.
22.03.2023 | 17:15

genetyka

nauka

s�uch

zdrowie
D�ugo uwa�ano, �e autyzm jest skutkiem wychowania lub raczej jego braku

Temple Grandin

Autyzm nie podlega Mendlowskim schematom dziedziczno�ci, co oznacza, �e nie istnieje "gen autyzmu". W rzeczywisto�ci wiele gen�w wzajemnie oddzia�uje na siebie i przyczynia si� do ekspresji autyzmu.
14.03.2023 | 21:00

autyzm

dziedziczenie

genetyka

nauka
Seksmisja w wersji m�skiej? Dwaj mysi ojcowie doczekali si� wsp�lnego potomstwa

embriologia

Margit Kossobudzka

Azjaci postanowili pokaza� �wiatu, kto rz�dzi w �wiecie in�ynierii reprodukcyjnej. Japo�czycy og�osili, �e stworzyli kom�rki jajowe z przeprogramowanych kom�rek sk�ry samc�w myszy.
10.03.2023 | 16:24

biologia

genetyka

nauka

zap�odnienie
Naukowcy odkryli najstarsze �lady uje�d�enia koni

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Zachowa�y si� one w zdeformowanych szcz�tkach ludzi �yj�cych 5-4,5 tys. lat temu.
05.03.2023 | 13:28

antropologia

archeologia

biologia

genetyka
Jak si� maj� psy z okolic Czarnobyla? Naukowcy przebadali ich DNA

katastrofa w czarnobylu

Margit Kossobudzka

Do tej pory nie prowadzono �adnych populacyjnych bada� genetycznych du�ych ssak�w z Czarnobyla.
05.03.2023 | 06:00

biologia

ewolucja

genetyka

mutacja genetyczna
3 mln Polak�w choruje, tylko co 10. pozna� diagnoz�. To dla nich zab�ysn� dzi� elewacje w miastach

choroby rzadkie

Sylwia Sa�wacka

Kolorowa iluminacja na elewacji Teatru Wielkiego przypomni we wtorek, �e w Polsce z chorobami rzadkimi �yje co najmniej 3 mln os�b, a na ca�ym �wiecie ponad 300 mln.
28.02.2023 | 07:00

genetyka

Polska Akademia Nauk

polska akademia nauk

Teatr Wielki
Z�amane serce to nie tylko romantyczna metafora. Z tego powodu zmar�a aktorka Debbie Reynolds

choroby serca

Sylwia Sa�wacka

Zesp� z�amanego serca to o najcz�ciej kr�tki chorobowy epizod. Historia ameryka�skiej aktorki Debbie Reynolds jest ekstremalnym przypadkiem.
13.02.2023 | 19:00

badania

genetyka

polska akademia nauk

Pozna�
Nauka w cieniu trz�sienia. 7 rzeczy, o kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Margit Kossobudzka

Ubieg�y tydzie� up�yn�� pod dyktando tragicznego trz�sienia ziemi w Turcji. Ale naukowcy dali nam te� odpowiedzi na pytania, co w staro�ytnych �a�niach gubili Rzymianie, ile nasze psy maj� z wilka czy jakie zapachy dra�ni�y neandertalczyk�w.
13.02.2023 | 13:18

archeologia

genetyka

zdrowie

zwierz�ta
Firma biotechnologiczna chce odtworzy� ptaka dodo. Ponad 300 lat po tym, jak wymar�

zwierz�ta

Robert Jurszo

Colossal Biosciences chce przywr�ci� �wiatu przyrody wymar�ego ptaka dodo. Cho� bardziej adekwatnie by�oby powiedzie�, �e chodzi o stworzenie hybrydy dodo z go��biem.
01.02.2023 | 12:13

badania genetyczne

dodo

genetyka

ptaki
Masz gen abstynenta? To oznacza te� wi�ksze ryzyko rozwoju mia�d�ycy

genetyka

Margit Kossobudzka

Kiedy ludzie z genem abstynenta pij� alkohol, wstawiaj� si� ju� po kilku drinkach. Ich twarze staj� si� czerwone, serca wpadaj� w palpitacj�, m�cz� ich md�o�ci. Ale czy to wszystko?
27.01.2023 | 07:00

alkohol

nauka

uzale�nienia

zdrowie
Dlaczego wieloryby to takie olbrzymy? Naukowcy namierzyli cztery geny

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Gen�w wpl�tanych w wielko�� wieloryb�w na pewno jest wi�cej, ale od czego� trzeba zacz��.
25.01.2023 | 06:00

antropocen

biologia

genetyka

nauka
Wszyscy m�wi�, �e wybrzydzasz? Badania wskazuj�, �e to mo�e by� wina twojego DNA

genetyka

Nicola Pirastu (The University of Edinburgh)

Problem oty�o�ci narasta od ostatnich 40 lat. I dzieje si� tak pomimo popularno�ci r�nego rodzaju diet od low carb, paleo czy diety polegaj�cej na spo�ywaniu lod�w.
14.01.2023 | 15:04

nauka

The Conversation

zdrowie
Rodzice Leny walcz� o powstanie leku dla niej i innych dzieci, cierpi�cych na rzadk� chorob� genetyczn�. Ka�dy mo�e pom�c!

genetyka

Iwona Hajnosz

Ma�gorzata i Piotr Ko�la, gdy dowiedzieli si�, �e Lenka, jedna z ich c�reczek-bli�niaczek, cierpi na bardzo rzadk� chorob� genetyczn�, a w dodatku nieuleczaln�, postanowili: - To zr�bmy j� uleczaln�! I uruchomili program #misjaLEK.
03.01.2023 | 06:00

dzieci

geny

zdrowie

Poprzednia 1 2 3 4 5 ... Nast�pna