NAUKA Gazeta Wyborcza

Nogi, nogi, nogi rozta�czone!

taniec

Tomasz Ulanowski

"Ta�cz� nogi, ta�cz� jak szalone. Kto je ma?". W�a�nie wy!
29.12.2023 | 17:13

nauka

sylwester

zdrowie
"Science": Najwa�niejsze odkrycia naukowe 2023 r.

rok 2023

Margit Kossobudzka

Ka�dego grudnia "Science" publikuje refleksje swoich redaktor�w na temat wydarze� naukowych mijaj�cego roku. Oto jak wed�ug tego presti�owego tygodnika nauka i uprawiaj�cy j� badacze naznaczyli rok 2023.
29.12.2023 | 14:51

choroba Alzheimera

kosmos

mikrobiom

nauka
W sylwestrow� deszczow� noc. Prognoza pogody na sylwestra oraz Nowy Rok. I na nowy rok

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Nowy Rok b�dzie ciep�y. Nowy rok - wr�cz gor�cy. Witajcie w �wiecie anomalii pogodowo-klimatycznych.
29.12.2023 | 10:53

globalne ocieplenie

nauka

nowy rok

pogoda
Dlaczego, b�d�c w d�ugich zwi�zkach, przestajemy si� ca�owa�, a z seksu nie rezygnujemy?

relacje i zwi�zki

Piotr Cie�li�ski

Ka�dy romantyczny zwi�zek zaczyna si� od nami�tnych poca�unk�w, ale z czasem jest ich coraz mniej. Cz�sto w og�le z nich rezygnujemy, cho� z seksu - rzadko.
28.12.2023 | 11:31

ca�owanie

mi�o��

nauka

seks
Rozwi�� naukowy quiz: Co wiesz o rozwoju dziecka?

quizy Wyborczej

Kasper Kalinowski

Sprawd�, czy wiesz, kiedy dzieci zaczynaj� k�ama�, z jakiego okresu pochodzi ich najwcze�niejsze wspomnienie oraz ilu rodzic�w w Polsce �a�uje posiadania dzieci.
28.12.2023 | 06:00

dzieci

nauka

psychologia

rodzicielstwo
Sensacyjne odkrycia archeolog�w UJ na p�askowy�u Mesa Verde w USA. "Przesz�o nasze naj�mielsze oczekiwania"

Uniwersytet Jagiello�ski

Ada Chojnowska

- Spirale wyryte w skale s�u�y�y do obserwacji astronomicznych i wyznaczania przesile� letnich i zimowych oraz r�wnonocy wiosennych i jesiennych - m�wi prof. Rados�aw Palonka, archeolog z UJ, kt�ry od kilkunastu lat odkrywa tajemnice licz�cej 3 tys....
28.12.2023 | 05:50

Ameryka

archeologia

indianie

nauka
Katowice jako Europejskie Miasto Nauki zwr�c� si� ku Rawie i wespr� nowe technologie

Katowice

Magdalena Warchala-Kope�

- Przez dwadzie�cia lat ko�em nap�dowym wielkich przemian naszego miasta by�a kultura. Teraz stawiamy na nauk� - m�wi Waldemar Bojarun, wiceprezydent Katowic.
25.12.2023 | 09:01

nauka

supermiasta

Uniwersytet �l�ski

Waldemar Bojarun
Joga, medytacja, kawa, dieta bez mi�sa - naukowcy UJ na tropie dobrych nawyk�w w starzeniu epigenetycznym

nauka

Ada Chojnowska

Polak pal�cy jest biologicznie �rednio 4 lata starszy od Polaka niepal�cego - stwierdzili naukowcy, kt�rzy po raz pierwszy na tak du�� skal� badali zegary epigenetyczne w populacji polskiej. Badacze, m.in. z UJ, po raz pierwszy udowodnili te�...
27.12.2023 | 18:30

badania

staro��

starzenie

Uniwersytet Jagiello�ski
Rok 2023 zapisze si� jako najgor�tszy w historii

rok 2023

Tomasz Ulanowski

W dziale Nauka i Zdrowie pod koniec ka�dego roku przedstawiamy wyb�r najwa�niejszych odkry� i doniesie� naukowych - rzecz jasna subiektywny. Po odkryciach z fizyki czas na najgor�tszy rok w historii pomiar�w.
27.12.2023 | 14:00

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

podsumowanie
Czy mo�na przyty� w �wi�ta? Co na to nauka

dieta

Paulina Mozolewska

W Wigili� i kolejne dwa dni �wi�t wielu z nas je du�o wi�cej ni� w pozosta�e dni w roku. Nasza waga po �wi�tach mo�e nas zaskoczy�. Ale czy to oznacza, �e przytyli�my w ledwie trzy dni?
27.12.2023 | 11:09

fitness

nauka

odchudzanie

poradniki Wyborczej
Biolog: Bez bior�norodno�ci da si� �y�. Tylko po co?

bior�norodno��

Jan Marcin W�s�awski

Po co nam foki w Ba�tyku? Po co nam bior�norodno��? Wci�� zadajemy te same z�e pytania.
27.12.2023 | 06:00

antropocen

ekocyd

nauka

przyroda
Czy w �wi�ta umiera wi�cej ludzi?

zdrowie

Kasper Kalinowski

Ka�dego roku w okresie �wi�teczno-noworocznym miliony ludzi gwa�townie zmienia sw�j tryb �ycia, np. diet�. Nie pozostaje to bez wp�ywu na zdrowie. Ale czy mo�e by� przyczyn� zwi�kszonej �miertelno�ci w tym okresie?
26.12.2023 | 14:57

Bo�e Narodzenie

choroby

dieta

nauka
Co zrobi� ze zu�ytym panelem fotowoltaicznym? Dzi�ki naukowcom z AGH b�dzie go mo�na zrecyklingowa�

ekologia

Ada Chojnowska

Ponad 1,2 mld z� - tak� warto�� ma w najbli�szych latach osi�gn�� rynek przer�bki paneli fotowoltaicznych w Europie. Dzi�ki metodzie opracowanej m.in. przez naukowc�w AGH z paneli b�dzie mo�na odzyska� niemal 100 proc. cennych surowc�w.
26.12.2023 | 06:30

AGH

fotowoltaika

nauka

panele fotowoltaiczne
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Siedem odkry�

Ewa Tomkowska

Naukowcy odkryli, �e do Zatoki Puckiej wr�ci� morszczyn, odpowiedzieli na pytanie, dlaczego wymar�y jedyne psy hodowane na we�n�, a amatorzy wykonali jedno z najpi�kniejszych zdj�� Andromedy. Zapraszam na przegl�d najwa�niejszych odkry� naukowych...
25.12.2023 | 12:00

nauka

naukowcy odkryli

odkrycia

zdrowie
Yael Kalai: Z wielu rzeczy �wiadomie rezygnowa�am. Nigdy z matematyki, mi�o�ci i dzieci

matematyka

Piotr Cie�li�ski

- Siedzia�am z t� maszyn� odci�gaj�c� mleko, drug� r�k� �apczywie po�era�am kanapk�, g�odna jak wilk, i jednocze�nie pracowa�am, bo goni� deadline. By�am jak w gor�czce. To historia mojego �ycia na jednym obrazku - m�wi Yael Tauman Kalai,...
25.12.2023 | 06:04

dziecko

kryptografia

nauka

naukowczyni
Wiara w Boga sk�ania do podejmowania ryzyka - dowodz� psycholodzy

religia

Kasper Kalinowski

My�lenie o wierze i Bogu zwi�ksza sk�onno�� do zachowa� ryzykowanych, dowodz� psycholodzy. Zale�no�� jest jednak z�o�ona i trudno o proste uog�lnienia.
24.12.2023 | 16:42

nauka

psychologia

ryzyko

wiara
Rozwi�� naukowy quiz: Co wiesz o �wi�tach?

quizy Wyborczej

Katarzyna Staszak

Sprawd�, czy wiesz, dlaczego �wi�ty Miko�aj korzysta z pomocy renifer�w, jak wygl�daj� dok�adnie spadaj�ce z nieba �nie�ynki, w co bogaty jest mak i czy gwiazda betlejemska jest truj�ca?
23.12.2023 | 15:25

Bo�e Narodzenie

dieta

nauka

renifery
To mitochondria pomog� ci strawi� t�uste �wi�teczne potrawy - dowodz� naukowcy

zdrowie

Margit Kossobudzka

Z jednej strony, spo�ywanie nadmiernych ilo�ci t�ustych potraw sprzyja chorobom metabolicznym, takim jak oty�o�� i mia�d�yca. Z drugiej, t�uszcze s� nieodzownym sk�adnikiem naszej diety.
23.12.2023 | 09:00

choroby mitochondrialne

cukrzyca

mia�d�yca

nauka
Cukierki i lizaki na koronawirusa. Opracowali je naukowcy z Warszawy i Japonii

COVID-19

Aleksander S�awi�ski

Niewielka ro�lina z rodziny bobowatych mo�e sta� si� dope�nieniem dla szczepionek na COVID-19. Wszystko za spraw� bia�ka zawartego w jej nasionach. Nowatorski patent w walce z zaka�eniami opublikowali naukowcy z Warszawy i japo�skiej Niagaty.
23.12.2023 | 08:28

medycyna

nauka

SGGW

szczepienia na covid
Znakomity prezent na �wi�ta. Do Zatoki Puckiej wr�ci� morszczyn

Ba�tyk

Tomasz Ulanowski

Morszczyn p�cherzykowaty to gatunek fotosyntezuj�cego, rozmna�aj�cego si� p�ciowo i bezp�ciowo morskiego glonu, kt�ry znikn�� z polskiej cz�ci Ba�tyku w 1977 r. W Zatoce Puckiej znalaz� go w�a�nie p�etwonurek i naukowiec dr Piotr Ba�azy.
22.12.2023 | 16:48

antropocen

ekocyd

Morze Ba�tyckie

nauka
AI ujawnia tajemnice manuskrypt�w - od �redniowiecznych r�kopis�w po hieroglify

The Conversation

Mark Faulkner

Czy kiedykolwiek mieli�cie problem z odczytaniem, co oznacza ten bazgro� mi�dzy "marchewk�" a "ziemniakami" na waszej li�cie zakup�w? Pomo�e wam sztuczna inteligencja.
22.12.2023 | 10:20

archeologia

historia

manuskrypt

nauka
Opowie�� wigilijna. Co powiedzia�yby nam inne zwierz�ta, gdyby m�wi�y ludzkim g�osem? Zapytali�my naukowc�w

wigilia

Tomasz Ulanowski

Nasz� opowie�� wigilijn� napisa�o kilkoro profesorek i profesor�w. Zaskocz� was zwierz�ta, za kt�rymi uczeni si� ujmuj�.
22.12.2023 | 06:00

antropocen

ekocyd

nauka

przyroda
Ryby odczuwaj� b�l, strach, panik� i stres fizjologiczny. Tak jak pies, kot lub cz�owiek

�wi�ta

Ada Chojnowska

Niechlubna tradycja kupowania �ywej ryby, nie bierze pod uwag� ilo�ci hormon�w oraz antybiotyk�w, kt�rymi ryby by�y faszerowane w intensywnej akwakulturze oraz pomija utrzymuj�c� si� od wielu tygodni w tkankach adrenalin�, kortyzol, nawet...
22.12.2023 | 05:50

b�l

handel

nauka

ryby
Tajemnice m�skiego orgazmu. "Czasem to Himalaje, a czasem zaledwie Guba��wka"

meski punkt widzenia

Kasper Kalinowski

Czy warto goni� za orgazmem? Czy w przypadku m�czyzn ka�dy stosunek powinien si� nim ko�czy� i zawsze towarzyszy mu wytrysk? O tym, jak zdefiniowa� m�ski orgazm, z jakimi problemami najcz�ciej zg�aszaj� si� do specjalisty panowie, rozmawiamy z...
21.12.2023 | 15:54

Dzie� M�czyzn

nauka

orgazm

relacje i zwi�zki
Polski wynalazca: Stworzy�em Rydwan �ycia do transportu rannych w warunkach bojowych

polscy naukowcy donosz�

Piotr T�uszcz

Piotr T�uszcz otrzyma� specjaln� nagrod� za projekt humanitarny. Rydwan �ycia to pojazd do transportu rannych. Przyczepa terenowa, z kt�rej korzystali ratownicy pola boju na froncie w Ukrainie.
21.12.2023 | 11:00

nauka

ofiary

ranni

Ukraina
7 innowacji w �ywno�ci i rolnictwie kluczowych dla ochrony klimatu oraz wy�ywienia ludzi

globalne ocieplenie

Paul Winters

Produkcja �ywno�ci jest g��wnym czynnikiem przyczyniaj�cym si� do zmian klimatu i odpowiada za jedn� trzeci� wszystkich emisji gaz�w cieplarnianych wynikaj�cych z dzia�alno�ci cz�owieka.
20.12.2023 | 17:16

nauka

rolnictwo

zmiany klimatu
9 ksi��ek, kt�re dla mi�o�nik�w nauki b�d� jak bilet do raju

Bo�e Narodzenie

Piotr Cie�li�ski, Kasper Kalinowski, Tomasz Ulanowski, Ewa Tomkowska, Katarzyna Staszak

Przez ca�y rok czytali�my popularnonaukowe nowo�ci. Wybrali�my te, kt�re najbardziej nam si� spodoba�y. To nasze podpowiedzi na prezent last minute pod choink�.
20.12.2023 | 16:06

ksi��ki

nauka

prezenty

zdrowie
Zmiany klimatu zmieniaj� m�zgi i zachowanie zwierz�t. Neurobiolog wyja�nia, w jaki spos�b

Nauka

Sean O'Donnell [Drexel University]

Zmiany klimatu to zmiany w zachowaniu zwierz�t. Jak zwierz�ta dostosowuj� si� do tych nowych, cz�sto ekstremalnych warunk�w?
20.12.2023 | 10:51

antropocen

nauka

zmiany klimatu

zwierz�ta
Ja podrapi� ciebie, a ty mnie. Normy spo�eczne i kultura czyni� nie tylko cz�owieka, ale tak�e inne ma�py

ma�py

Tomasz Ulanowski

Jakie inne ma�py? M.in. �yj�ce w Afryce kotawce sawannowe. Naukowcy wykazuj� to dzi�ki latom obserwacji i �mudnej pracy por�wnawczej.
20.12.2023 | 06:10

antropologia

kultura

nauka

przyroda
Zag�ada ptak�w jest rozleglejsza, ni� s�dzili�my - ostrzegaj� naukowcy

ptaki

Tomasz Ulanowski

Od wybuchu rewolucji rolniczej ludzko�� prawdopodobnie doprowadzi�a do wygini�cia blisko 1,5 tys. gatunk�w ptak�w - wyliczaj� badacze w najnowszym wydaniu pisma "Nature Communications".
19.12.2023 | 17:34

antropocen

antropologia

ekocyd

nauka
Dlaczego wymar�y jedyne psy hodowane na we�n�?

psy

Margit Kossobudzka

Naukowcy z Narodowego Muzeum Historii Naturalnej Smithsonian przeprowadzili now� analiz�, kt�ra rzuca �wiat�o na pochodzenie i genetyk� ps�w rasy Salish Wool.
19.12.2023 | 13:10

biologia

genetyka

nauka

zwierzaki
Wiatr - to nie jest proste zjawisko. Niekt�re jego cechy zdaj� si� przeczy� intuicji

zjawiska pogodowe

Krzysztof Drozdowski

Prognozy m�wi�, �e nadchodz�cy tydzie� up�ynie pod znakiem silnego wiatru. Szczeg�lnie wietrznie ma by� tu� przed �wi�tami. Przyda si� wi�c troch� wiedzy na temat tego zjawiska, aby lepiej rozumie� to, co b�dzie hula�o nad naszymi g�owami.
19.12.2023 | 10:32

nauka

pogoda

silny wiatr

wiatr
Szympansy pami�taj� znajomych i bliskich, kt�rych nie widzia�y od dekad

szympansy

Tomasz Ulanowski

T� ludzk�, wydawa�oby si�, pami�� do twarzy u szympans�w naukowcy potwierdzili eksperymentalnie.
19.12.2023 | 06:10

antropologia

bonobo

m�zg

nauka
Kolejne znaleziska w grobowcu Salome - po�o�nej Jezusa

archeologia

Margit Kossobudzka

Salome mia�a by� po�o�n� z Betlejem, kt�ra pomaga�a podczas narodzin Jezusa. Wed�ug Izraelskiego Urz�du ds. Staro�ytno�ci (IAA) jej jaskinia grobowa ma prawdopodobnie ponad dwa tysi�ce lat.
18.12.2023 | 19:34

chrze�cija�stwo

Jezus Chrystus

nauka
Prof. Marek Gzik z Politechniki �l�skiej zosta� wiceministrem nauki

Marek Gzik

Magdalena Warchala-Kope�

Prof. Marek Gzik z Politechniki �l�skiej zosta� powo�any przez premiera Donalda Tuska na sekretarza stanu w Ministerstwie Nauki. Prac� rozpocznie 1 stycznia.
18.12.2023 | 11:31

Gliwice

nauka

Politechnika �l�ska
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

S�ynna kometa Halleya rozpocz�a sw�j powr�t w pobli�e S�o�ca i Ziemi. Co zastanie, kiedy znowu si� tutaj pojawi? Nauka wyra�nie przyspiesza, czego dowodz� doniesienia z ostatniego tygodnia. Naukowcy np. og�osili, �e uda�o im si� po��czy� wyhodowane...
18.12.2023 | 06:17

komety

nauka

odkrycia

sztuczna inteligencja
Agresja na smyczy, czyli jak tw�j pies nie powinien wita� si� z innym psem

psy

Margit Kossobudzka

Czy pozwalasz swojemu psiemu towarzyszowi wita� si� z innymi psami, gdy s� na smyczy? Je�li tak, nie�wiadomie mo�esz nara�a� si� na k�opoty.
17.12.2023 | 15:29

behawiorysta

biologia

nauka

zwierz�ta
Odkry�a sekret dobrego oddychania na zimnie

zimno

Tomasz Ulanowski

Naukowcy podpatrzyli go i chc� skopiowa� dla ludzi.
16.12.2023 | 07:51

mr�z

nauka

przyroda

zdrowie
Sk�d szybko wzi�� pieni�dze na nauk�? Mam pomys�

Opinie

Przemys�aw Urba�czyk

Nie b�d� przekonywa�, �e dzia�alno�� naukowa bardziej zas�uguje na zastrzyk pieni�dzy ni� np. mleczarstwo. Mam jednak pomys�, jak dora�nie poprawi� sytuacj� przez zmian� alokacji ju� przydzielonych �rodk�w.
15.12.2023 | 14:48

bud�et

nauka

pieni�dze
Dr Adamczyk: Dlaczego boli? Odkrywam tajemnice neurofizjologii i odczuwania b�lu

Nauka

Dr Wac�aw M. Adamczyk

B�l wcale nie powstaje w tkankach. Stanowi produkt ko�cowy rozproszonej aktywno�ci m�zgu. I jest niezb�dny do �ycia.
15.12.2023 | 12:14

b�l

m�zg

nauka

zdrowie

Poprzednia 23 24 25 26 27 ... Nast�pna