NAUKA Gazeta Wyborcza

Wi�cej dziko�ci, mniej harwester�w. Lasy lepiej rosn� bez ingerencji le�nik�w - m�wi tw�rca parku narodowego Las Bawarski

Nauka

Aureliusz M. P�dziwol

W Niemczech lasy pa�stwowe s� w�asno�ci� nie rz�du, lecz obywateli. A oni �ycz� sobie spotkania z dzikim lasem, a nie z harvesterami. Dlatego przed dekad� w Niemczech postanowiono, �e 10 proc. wszystkich las�w maj� stanowi� lasy naturalne, bez...
10.11.2018 | 16:17

ekologia

lasy

nauka

Puszcza Bia�owieska
Dlaczego wikingowie stali si� pot�g�? Nowa hipoteza wskazuje na... smo��

Nauka

Joanna Grabowska

Przez ponad 250 lat wikingowie byli niekwestionowanymi panami m�rz oraz odkrywcami nowych wysp i l�d�w dzi�ki temu, �e znale�li spos�b na przemys�ow� produkcj� smo�y.
10.11.2018 | 07:25

archeologia

nauka

wikingowie
Noblistka Ada Yonath: A po co wspiera� specjalnie kobiety w nauce? Nie rozumiem

Portrety kobiet

Bianka Siwi�ska

"Problem z kobietami w nauce jest wtedy, kiedy mniej zarabiaj� za t� sam� prac�, co m�czy�ni, albo nie mog� awansowa� w strukturze instytucji naukowej. To s� rzeczywiste sprawy i tutaj potrzeba dzia�a� na r�nych poziomach". Rozmowa z Ad� Yonath,...
09.11.2018 | 06:18

nagroda nobla

nauka
Naprawd� smakowite kawa�ki kr�lowej nauk

Matematyka si� liczy

Ludwika Tomala

My�lenie matematyczne przypomina troch� spos�b my�lenia, jakiego u�ywamy pr�buj�c zrozumie� dowcip - pisze Alex Bellos w ksi��ce "Alex po drugiej stronie lustra". I rzeczywi�cie w jego opowie�ciach matematyka naprawd� jest �wietn� rozrywk�.
09.11.2018 | 06:05

matematyka

nauka
Zabijamy pszczo�y. Kolejne badanie obwinia neonikotynoidy - najcz�ciej u�ywane pestycydy

Nauka

Tomasz Ulanowski

Neonikotynoidy rozbijaj� wsp�lnot� pszcz�. W jaki spos�b? Pokazuj� to w najnowszym "Science" naukowcy z USA i ze Szwajcarii.
08.11.2018 | 20:05

nauka

pestycydy

pszczo�y
Jak zdobywali�my Ameryk�. Genetycy wywracaj� do g�ry nogami ustalenia archeolog�w

Nauka

Tomasz Ulanowski

Zdobywano j� falami. Nowe informacje na temat podboju przez Homo sapiens Nowego �wiata przynosz� prze�omowe badania, kt�rych wyniki publikuj� najnowsze wydania "Cell" i "Science".
08.11.2018 | 20:01

Ameryka

archeologia

dna

nauka
Wodne elektrownie mog� by� przyjazne �rodowisku. Warunek? Zerwa� z gigantomani�

Nauka

Tomasz Ulanowski

Tradycyjna hydroenergetyka wcale nie jest "czysta" - uwa�aj� naukowcy z USA. I proponuj�, jak po��czy� ogie� z wod�, czyli elektrownie wodne z czyst� energi�.
08.11.2018 | 10:38

ekologia

energia odnawialna

hydroenergetyka

nauka
Odlotowy sta� w USA. Studenci mog� jecha� na rok i zarobi�

nauka

Magdalena Warchala

Roczny p�atny sta� naukowy w Stanach Zjednoczonych to propozycja dla student�w kierunk�w przyrodniczych. Do wyjazdu postara si� ich zach�ci� prof. Zygmunt S. Derewenda z University of Virginia School of Medicine.
08.11.2018 | 10:13

Katowice

Uniwersytet �l�ski
Dlaczego �my lec� do �wiat�a? Jedna z najwi�kszych zagadek �wiata owad�w

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Wysnuto ca�y szereg hipotez, ale tak naprawd� �adna z nich nie t�umaczy wszystkich aspekt�w tego tajemniczego zachowania owad�w.
08.11.2018 | 07:57

biologia

nauka

owady

zwierz�ta
Malunki zwierz�t i d�oni sprzed 40 tys. lat odkryto na Borneo. S� wcze�niejsze ni� najstarsze takie dzie�a sztuki z Europy

Nauka

Tomasz Ulanowski

Zwierz�ta i zarysy ludzkich d�oni wymalowano co najmniej 40 tys. lat temu. Naukowcy odkryli je w wapiennej jaskini Lubang Jeriji Sal�h we wschodnim Borneo w Indonezji.
07.11.2018 | 19:01

nauka

paleontologia

rysunki

sztuka
Krew lamy lekiem na gryp�? Wyniki eksperymentu budz� wielkie nadzieje

Nauka

Margit Kossobudzka

Naukowcy od dawna pr�buj� stworzy� uniwersaln� szczepionk� przeciwko grypie, kt�ra przez wiele lat b�dzie chroni� przed zachorowaniem. By� mo�e pomog� im zwierz�ta znane nam g��wnie z we�ny i sk�onno�ci do plucia - lamy.
07.11.2018 | 17:18

grypa

nauka

szczepienia

zdrowie
Czarna dziura w wannie! Zdumiewaj�cy "niemo�liwy" eksperyment z promieniowaniem Hawkinga

Nauka

Stanis�aw Mr�wczy�ski

Fizyka jest nauk� do�wiadczaln�, wi�c teori� ostatecznie weryfikuje eksperyment. Przeprowadzenie do�wiadczenia nie zawsze jest jednak mo�liwe. Na przyk�ad nie spos�b zrobi� w laboratorium czarnej dziury i jeszcze z ni� eksperymentowa�. A jednak...
06.11.2018 | 16:07

czarna dziura

fizyka

nauka

Stephen Hawking
Sparali�owani zacz�li chodzi�! Dzi�ki nowej szwajcarskiej terapii

zdrowie

Wojciech Moskal

W eksperymentalnej terapii wzi�o udzia� trzech pacjent�w. Wiele lat temu doznali uszkodzenia szyjnego odcinka rdzenia kr�gowego. Nie byli w stanie chodzi�. Teraz mog�. I cho� wspomagaj� si� przy tym kulami b�d� chodzikiem, ich �ycie zmieni�o si� o...
06.11.2018 | 06:12

medycyna

m�zg

nauka
Fan serialu anime rozstrzygn�� trudny problem matematyczny. Bo chcia� obejrze� sw�j serial na wszystkie mo�liwe sposoby

Matematyka si� liczy

Paulina Rowi�ska

Wielu z nas woli ogl�da� seriale, ni� odrabia� zadania z matematyki. Pewnemu fanowi (lub fance) anime to si� op�aci�o: zainspirowany seri� japo�skich kresk�wek anonimowy u�ytkownik forum internetowego 4chan przyczyni� si� do udowodnienia trudnego...
05.11.2018 | 14:28

anime

matematyka

nauka
Przytul si�, ogrzej. I we� ode mnie troch� dobrych bakterii

nauka

Margit Kossobudzka

Chinorniki, gryzonie przypominaj�ce norniki, tul� si� do siebie zim�, by przekaza� sobie bakterie, kt�re pozwol� im mniej je�� i oszcz�dza� energi�.
05.11.2018 | 07:19

biologia

mikrobiota

zdrowie

zoologia
9 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Coraz bardziej kurczy si� obszar dzikiej przyrody na Ziemi - najnowszy raport WWF o masakrze, jak� urz�dzili�my kr�gowcom, stawia w�osy na g�owie. Przypominamy t� i inne wie�ci ze �wiata nauki z ubieg�ego tygodnia.
05.11.2018 | 06:49

nauka
Ju� neandertalczycy truli si� o�owiem

nauka

Wojciech Moskal

Naukowcy natrafili na najwcze�niejsze �lady ekspozycji na o��w. Maj� 250 tys. lat.
04.11.2018 | 17:17

archeologia

historia

neandertalczyk

paleontologia
D�b z okienkiem. Ma dziwne kwadratowe wyci�cie w pniu. Kto to zrobi� i po co?

Nauka

Adam Wajrak

Trafi�em na niego kilka lat temu. P�niej nie potrafi�em tam wr�ci�, cho� korci�o mnie, aby lepiej zbada� t� tajemnicz� spraw�. Ca�kiem niedawno w deszczowy dzie� w�druj� po Puszczy, patrz� i nagle... oto on. Wyr�s� przede mn� "d�b z okienkiem", jak...
04.11.2018 | 08:18

Adam Wajrak

drzewa

nauka

przyroda
Ziemia i ludzko�� potrzebuj� dziczy, a tej coraz szybciej ubywa

ochrona �rodowiska

Tomasz Ulanowski

Przesz�o 70 proc. "dzikiej Ziemi" nale�y do ledwie pi�ciu kraj�w, a 94 proc. jest kontrolowanych przez 20 pa�stw - alarmuj� naukowcy.
04.11.2018 | 06:50

biologia

nauka

ochrona przyrody
Upiorne maski z Chan Chan

archeologia

Joanna Grabowska

W s�ynnym "b�otnym mie�cie" w Peru archeolodzy znale�li drewniane rze�by w upiornych maskach.
03.11.2018 | 13:53

Ameryka_Po�udniowa

historia

Inkowie

nauka
Emigrujesz? Nie zniszcz sobie mikrobiomu

zdrowie

Tomasz Ulanowski

Naukowcy w�a�nie przedstawili kolejny i wa�ny dow�d na to, �e zestaw mikrob�w, kt�ry dostajemy w posagu od mamy, niekoniecznie zostaje z nami na ca�e �ycie. �atwo go straci�.
03.11.2018 | 07:20

biologia

flora bakteryjna

medycyna

nauka
Czekolad� pijemy ju� od blisko 5,5 tys. lat

historia

Tomasz Ulanowski

Nowe odkrycie postarza nasze uzale�nienie od kakao a� o 1,5 tys. lat.
02.11.2018 | 16:51

archeologia

czekolada

nauka

ranne kakao
Programi�ci i informatycy g�osuj� na Korwin-Mikkego. Reszta jest bardziej lewicowa. Co maj� w g�owie naukowcy? [ROZMOWA]

Tygodnik Pozna�

Agnieszka Kwiatkowska

- Wielokrotnie spotyka�em informatyk�w odrzucaj�cych np. teori� ewolucji, a wyznaj�cych kreacjonizm. Nie znaczy to oczywi�cie, �e nale�y wyrabia� sobie taki stereotyp o naukowcach dyscyplin technicznych - m�wi �ukasz Sakowski, biolog, autor raportu...
02.11.2018 | 07:45

nauka

studia
Nadchodzi czas medycznego selfie. Pstryk - i ju� wiesz, na co chorujesz

technologie

Joanna Dzikowska

Zamiast lekarza, kt�ry wypisze skierowania, i piel�gniarki, kt�ra pobierze krew, by wys�a� j� do bada�, wystarczy telefon kom�rkowy z aparatem do medycznego selfie. Nadchodz� czasy autodiagnostyki na �yczenie - zapowiada Gilad Gome, badacz i...
02.11.2018 | 06:41

medycyna

nauka

smartfony

zdrowie
S�owi�ski: Spo�eczno�� uniwersytecka musi si� jednoczy�. To ostatnie miejsce wolno�ci

uczelnie

Sebastian S�owi�ski

W�adza, kt�ra boi si� my�l�cych niezale�nie i krytycznie os�b, nigdy nie b�dzie optowa� za wolnymi uniwersytetami, czego przyk�adem jest zar�wno III Rzesza, jak i antyuniwersytecki blitzkrieg w Brazylii. Wa�nym jest dzi�, aby spo�eczno�ci...
01.11.2018 | 13:00

nauka

studenci
Studenci buduj� ��d� nap�dzan� s�o�cem, kt�ra... poleci. Pierwsze testy na wiosn�

Politechnika Wroc�awska

Joanna Dzikowska, PWr.

��d� wy�cigowa zasilana za pomoc� paneli fotowoltaicznych - oto nowy projekt, kt�rym zajmie si� niemal pi��dziesi�ciu student�w Politechniki Wroc�awskiej. Ich ��d� solarna we�mie udzia� w konkursie w Monako.
01.11.2018 | 08:08

nauka

studenci
To nie rysunek dwulatka. To mi�ta ta�czy w rytm Ksi�yca

Nauka

Piotr Cie�li�ski

To nie rysunek dwulatka, a dwumiesi�cznej �odygi mi�ty - napisa�a na Facebooku pod obrazkiem przedstawiaj�cym zap�tlone gryzmo�y dr hab. Urszula Zaj�czkowska, botaniczka z warszawskiej SGGW. Od tej pory "taniec mi�ty" jest na dobrej drodze, aby sta�...
01.11.2018 | 07:38

botanika

nauka

poezja

ro�liny
Czarna wied�ma i inni, czyli owady w Halloween zwiastuj� �mier�

owady

Mateusz Sowi�ski

Tykotek rudow�osy odmierza ostatnie chwile �ycia. Pok�tnik z�owieszczek bije �miertelne pok�ony, a zmierzchnica trupia g��wka szepcze z wied�mami.
31.10.2018 | 17:43

biologia

halloween

nauka

zoologia
Oto pierwsza pirania. Ma 150 mln lat

ryby

Wojciech Moskal

�y�a, gdy �wiatem rz�dzi�y dinozaury. Najprawdopodobniej by�a protoplast� dzisiejszych gatunk�w s�ynnych mi�so�ernych ryb.
31.10.2018 | 16:05

biologia

dinozaury

nauka

paleontologia
Cz�owiek kontra maszyna. Czy przekonamy si� do autonomicznych samochod�w?

Strefa czytania i ogl�dania

Piotr Cie�li�ski, realizacja: Edyta B�aszczak, animacja: Micha� Nowacki, (malweg)

Na drogach ca�ego �wiata trwa prawdziwa wojna. Odk�d pierwszy samoch�d wyjecha� na ulic�, zgin�o ponad 50 milion�w os�b. A jednak wci�� bardziej ufamy ludziom ni� maszynom. Producenci samochod�w deklaruj�, �e ju� za kilka lat b�d� dysponowali...
31.10.2018 | 10:35

autonomiczne samochody

nauka

sztuczna inteligencja
Dzieci-wampiry? W�oscy archeolodzy opisuj� niezwyk�y cmentarz

archeologia

Joanna Grabowska

P�e� - nieznana. Wiek - dziesi�� lat. Przyczyna �mierci - prawdopodobnie malaria. Kamie� w ustach - pr�ba uniemo�liwienia powrotu do �wiata �ywych i zaka�ania �mierteln� chorob�.
31.10.2018 | 06:31

historia

nauka

Umbria

W�ochy
Polskie noble 2018 przyznane! Laureaci najwa�niejszej nagrody naukowej w Polsce

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej po raz 27 przyzna�a nagrody, kt�re ciesz� si� opini� najwa�niejszego wyr�nienia naukowego w Polsce. Tegorocznymi laureatami zostali: prof. Timothy Snyder, prof. Krzysztof Pachucki, prof. Andrzej Ga��ski i prof....
30.10.2018 | 13:47

fundacja na rzecz nauki polskiej

nauka
W ci�gu ostatnich 40 lat populacje kr�gowc�w skurczy�y si� o 60 proc.

ochrona �rodowiska

Tomasz Ulanowski

To jeden z g��wnych wniosk�w najnowszego raportu The Living Planet przygotowanego przez WWF i Londy�skie Towarzystwo Zoologiczne (ZSL).
30.10.2018 | 12:49

biologia

globalne ocieplenie

nauka

zoologia
Pami�� o wiekach zniewolenia i ucisku. Wyk�ad o wolno�ci na Uniwersytecie SWPS

SWPS

Natalia Semczuk

Wolno�� - brak ogranicze� czy �wiadome ograniczenia? 15 listopada w godz. 18-19.30 na Uniwersytecie SWPS we Wroc�awiu b�dzie mo�na pozna� odpowied� na to pytanie. W rol� prelegent�w wciel� si� Katarzyna Liszka i Leszek Koczanowicz.
30.10.2018 | 12:05

nauka

studenci

studia

uczelnie
Syndrom �azarza - kiedy "umarli" wracaj� do �ycia. Budz� si� w kostnicy albo domu pogrzebowym

Nauka

Wojciech Moskal

To nie mit ani halloweenowa opowie��. Zdarza si�, �e niekt�rzy wracaj� do �ycia wiele minut po tym, kiedy ustanie bicie ich serca. Nazywa si� to syndromem �azarza, a naukowcy wci�� nie s� pewni, na czym to "zmartwychwstanie" polega.
30.10.2018 | 06:39

medycyna

nauka

reanimacja

zdrowie
Wysocy cz�ciej choruj� na raka. Ju� wiemy dlaczego

Nauka

Margit Kossobudzka

Je�li masz ponadprzeci�tny wzrost, masz te� wi�cej kom�rek cia�a. A to oznacza wi�ksze ryzyko mutacji i rozwoju raka - sugeruj� nowe badania.
29.10.2018 | 16:03

nauka

nowotwory

zdrowie
Najstarsza bro�, kt�r� w�adali pierwsi Amerykanie. Odkrycie w Teksasie

archeologia

Wojciech Moskal

Znale�li�my ostrze w��czni sprzed ponad 15 tys. lat. Najprawdopodobniej nale�a�o do pierwszych mieszka�c�w Ameryki - og�osili archeolodzy.
29.10.2018 | 07:00

historia

nauka

USA
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie�temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Cho� o tym nie wiedzieli�my, to mogli�my si� ju� domy�la� - do naszych cia� tak�e trafia mikroplastik, kt�rym za�miecili�my ca�� Ziemi�. Mo�e to dobrze, bo cz�sto tylko �wiadomo�� tego, �e co� nam mo�e zaszkodzi�, sk�ania nas do opami�tania i zmusza...
29.10.2018 | 06:36

nauka

odkrycia
Naukowcy: oddychanie przez nos wzmacnia pami��

m�zg

Wojciech Moskal

To, w jaki spos�b oddychamy, mo�e wp�yn�� na skuteczno�� gromadzenia i przetwarzania naszych wspomnie�. Okazuje si�, �e nos jest tu o wiele skuteczniejszy ni� usta.
28.10.2018 | 19:07

biologia

nauka

oddychanie

zdrowie
Muzeum Biblii w Waszyngtonie. Bezcenne zwoje znad Morza Martwego - chluba kolekcji - to podr�bki

archeologia

Joanna Grabowska

Mia�y by� bezcennym skarbem i najwi�ksz� chlub� kolekcji. Sta�y si� bezwarto�ciowymi �wistkami i przyczyn� kompromitacji muzeum oraz niekt�rych jego ekspert�w.
28.10.2018 | 05:30

nauka

Poprzednia 172 173 174 175 176 ... Nast�pna