NAUKA Gazeta Wyborcza

Naukowcy odkrywaj�, jak udomowili�my - i zmarnowali�my - konia

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

To kolejne badanie �ledz�ce nienaturaln�, bo sterowan� przez cz�owieka ewolucj� rodzaju Equus, w wyniku kt�rej z wielu gatunk�w konia zosta� w�a�ciwie tylko jeden - Equus caballus, czyli ko� domowy.
05.05.2019 | 12:09

biologia

nauka
Wilki s� bardziej prospo�eczne ni� psy

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

W kolejnym ciekawym eksperymencie silne braterstwo/siostrze�stwo wilk�w wykazuj� naukowcy z Wiednia.
04.05.2019 | 15:00

biologia

nauka
Prze�om w medycynie. HIV mo�na powstrzyma�

zdrowie

Wojciech Moskal

"Pandemi� HIV mo�na zako�czy�. Gdyby ka�dy zaka�ony by� w�a�ciwie leczony, nie by�oby kolejnych infekcji" - pisz� autorzy bada�, kt�rych wyniki publikuje najnowszy numer "The Lancet".
04.05.2019 | 05:30

aids

hiv

nauka
Fizyczki z Noblem s� trzy po�r�d 209 nagrodzonych m�czyzn. Ostatni� z nich - Donn� Strickland - wyr�niono za pierwsz� publikacj� w �yciu

Portrety kobiet

Piotr Cie�li�ski

Odk�d dosta�a Nobla z fizyki, najcz�ciej pytana jest o to, jak sk�oni� wi�cej kobiet do studiowania kierunk�w �cis�ych. Strickland wierzy, �e ona sama pos�u�y za wz�r i przyk�ad. Zgadza si�, �e dominacja m�czyzn �wiatu nie s�u�y, bo nauki �cis�e...
03.05.2019 | 17:28

nagroda nobla

nauka

nobel z fizyki
Przygotowania do pierwszego maratonu odm�adzaj�

zdrowie

Wojciech Moskal

Okazuje si�, �e przygotowania do maratonu odwracaj� proces starzenia si� naczy� krwiono�nych. Co ciekawe, najwi�cej zyskuj� biegacze... najstarsi oraz najwolniejsi.
03.05.2019 | 09:45

bieganie

maraton

nauka
Kosmos si� trz�sie. Od kwietnia astrofizycy rejestruj� jedn� fal� grawitacyjn� za drug�

nauka

Piotr Cie�li�ski

To dr�enie czasoprzestrzeni jest dla cz�owieka niewyczuwalne. Wykrywaj� je obserwatoria fal grawitacyjnych w Stanach Zjednoczonych i we W�oszech. Tydzie� temu Ziemi� zako�ysa�a fala, kt�ra by�a skutkiem rozerwania gwiazdy neutronowej przez czarn�...
03.05.2019 | 07:02

astrofizyka

czarne dziury

fale grawitacyjne
Wroc�awski Park pe�en innowacji. Na co dzie� dzia�a tu ponad 220 firm, niekt�re - kosmiczne

magazyn wroc�aw

Rafa� Zieli�ski

"30-lecie przemian gospodarczych Dolnego �l�ska" - tak brzmi tytu� konferencji, na kt�r� zapraszamy 16 maja do Wroc�awskiego Parku Technologicznego. Na co dzie� dzia�a tam ponad 220 firm zwi�zanych z r�nymi bran�ami, w tym nawet te zajmuj�ce...
02.05.2019 | 19:15

1989

biznes

gospodarka

nauka
Panda wielka to nie mi�. Wi�cej w niej drapie�nego nied�wiedzia, ni� s�dzimy

zoologia

Wojciech Moskal

Dieta pand zaskakuj�co przypomina diet� klasycznych drapie�nik�w - og�osili naukowcy z Chin i Australii.
02.05.2019 | 17:00

biologia

nauka

ochrona �rodowiska

pandy
Atlas susz XX w. Sami sobie zgotowali�my ten los

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Klimatolodzy z USA wyr�niaj� trzy wielkie XX-wieczne trendy zwi�zane z suszami w r�nych rejonach �wiata. Wszystkie maj� by� dzie�em cz�owieka - zosta�y sprowokowane przez emisj� gaz�w cieplarnianych i wywo�ane przez nie globalne ocieplenie oraz...
02.05.2019 | 11:33

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Le�ny owad, kt�ry gna na z�amanie karku i dysponuje jedn� z najsilniejszych toksyn

zwierz�ta

Mateusz Sowi�ski

Zrobienie mu zdj�cia to prawdziwa droga przez m�k�. Na internetowych forach i grupach przyrodniczych pojawiaj� si� dziesi�tki mniej lub bardziej wyra�nych fotek z pytaniem, co to takiego. A to po prostu oleica.
02.05.2019 | 06:00

nauka
Denisowianie wreszcie wyszli z Denisowej Jaskini! Wielkie odkrycie w Tybecie

nauka

Tomasz Ulanowski

Naukowcy opisuj� w "Nature" znaleziony w Tybecie i licz�cy co najmniej 160 tys. lat fragment �uchwy denisowianina. To pierwsze szcz�tki tego tajemniczego archaicznego gatunku cz�owieka odkryte poza s�ynn� Denisow� Jaskini�. I najstarsze szcz�tki...
01.05.2019 | 19:00

antropologia

biologia

paleontologia
Nie �yje prof. Wojciech Kr�likowski, wybitny fizyk [WSPOMNIENIE]

Nauka

Stanis�aw Mr�wczy�ski

29 kwietnia w wieku 92 lat zmar� profesor Wojciech Kr�likowski - wybitny fizyk, cz�onek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk.
01.05.2019 | 17:58

fizyka

nauka

warszawa
Co zatrzyma�o naszego Kreta na Marsie? NASA ma trzy hipotezy, tylko jedna daje nadziej�

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Kret - marsja�ski penetrator, kt�ry mia� si� wbi� na g��boko�� 5 m - utkn�� na zaledwie 30 cm. Nie zdo�a� nawet do ko�ca wysun�� si� ze stela�a, kt�ry go podpiera na powierzchni. Od blisko dw�ch miesi�cy NASA i niemiecka agencja kosmiczna DLR...
01.05.2019 | 14:32

kosmos

mars

nasa

nauka
Wajrak: Minister Kowalczyk, nast�pca nies�awnego Jana Szyszki, niestety nie przepoczwarzy� si� w motyla

ochrona �rodowiska

Adam Wajrak

Minister �rodowiska chce zafundowa� Puszczy Bia�owieskiej wycink�. Uzasadnia j�, manipuluj�c faktami i strasz�c zagro�eniem po�arowym. Wszystko po to, by Lasy Pa�stwowe mog�y zn�w pokaza�, kto tu rz�dzi.
30.04.2019 | 16:28

nauka

puszcza bia�owieska
Prof. Abramowicz: Bez multi-kulti scze�niemy w czarnej dziurze

nauka

Marek Abramowicz, profesor fizyki teoretycznej

Pierwsze zdj�cie czarnej dziury - w centrum galaktyki M87 - jest wydarzeniem naukowym o epokowym znaczeniu, kt�re b�dzie pami�tane przez wieki wiek�w. Nie dosz�oby do niego, gdyby nie multi-kulti.
30.04.2019 | 11:21

kosmos
Im wi�cej t�uszczu, tym m�zg gorzej pracuje

zdrowie

Wojciech Moskal

Kolejne odkrycie rzuca �wiat�o na to, jak oty�o�� czy nadwaga mog� wp�ywa� na ludzki m�zg.
30.04.2019 | 06:00

medycyna

m�zg

nauka

oty�o��
I sta�a si� chemia. Oto pierwszy zwi�zek Wszech�wiata

kosmos

Piotr Cie�li�ski

W jednej z pobliskich mg�awic planetarnych astrofizycy odkryli d�ugo poszukiwan� cz�steczk� - pierwsz� moleku��, kt�ra pojawi�a si� we Wszech�wiecie (nie od razu!) po Wielkim Wybuchu. To dodatni jon wodorku helu, czyli HeH+.
29.04.2019 | 14:11

chemia

nauka
Najpierw susza, potem ulewa? Pogoda na sterydach z ostatnich lat to wina z�ego uk�adu

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

W ostatnich dw�ch dekadach ekstremalne zjawiska pogodowe uk�adaj� si� w niepokoj�cy wz�r. Naukowcy wi�� go z globalnym ociepleniem.
29.04.2019 | 12:02

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie�temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W ostatnim tygodniu polskie media �y�y odrobin� czerwonego py�u z Sahary, kt�ry wraz z po�udniowymi wiatrami nap�yn�� nad Polsk�. To nie ten py� jest jednak problemem, lecz pustynnienie naszego kraju - efekt nie tylko zmian klimatu, ale tak�e...
29.04.2019 | 06:33

nauka
Andrzej Dragan: profesor mnie poinformowa�, �e ma do�wiadczenia z hipnoz� i �e to jako� dzia�a

Du�y Format

Tomasz Kwa�niewski

Cz�owiek racjonalny, rozs�dny, inteligentny jest w stanie z przekonaniem gada� albo nawet robi� kompletne bzdury
29.04.2019 | 06:00

czarna dziura

fizyka

fizyka kwantowa

m�ody naukowiec
Boisz si� paj�k�w? Id� do kina - radz� naukowcy z Izraela

Nauka

Mateusz Sowi�ski

W obecnych czasach rzadko kiedy mamy do czynienia z naprawd� gro�nymi paj�kami, no mo�e poza mieszka�cami Australii czy Brazylii, ale wci�� si� ich boimy.
28.04.2019 | 15:04

arachnofobia

nauka

paj�ki

spider-man
Kto ci� utrzyma w formie, gdy sam nie dasz rady? Najlepszym trenerem osobistym jest... pies

zdrowie

Tomasz Ulanowski

W�a�ciciele ps�w czterokrotnie cz�ciej ni� osoby "bezpsie" spe�niaj� zalecenia dotycz�ce aktywno�ci fizycznej - wyliczyli naukowcy z Wielkiej Brytanii i Australii.
27.04.2019 | 12:15

nauka

zwierz�ta
O czym nie �ni�o si� Einsteinowi. "Ca�a nasza obecna wiedza to zbi�r przybli�e� lub nonsens�w"

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Witamy w dziedzinie, w kt�rej trzeba pyta�: czy ten pomys� jest dostatecznie szalony, aby by� prawdziwy?
27.04.2019 | 08:05

albert einstein

fizyka kwantowa

nauka

teoria wzgl�dno�ci
Nie tylko Wawel czy Sukiennice. Krak�w s�ynie tak�e z r�niczek

Matematyka si� liczy

Marcin B�jko

Gdy fizyk tworzy model jakiego� zjawiska, to prawie na pewno b�dzie musia� si� zmierzy� z r�wnaniem r�niczkowym. Dobrze wi�c, �eby mia� koleg�w matematyk�w. A najlepiej z Krakowa.
26.04.2019 | 06:56

Krak�w

matematyka

nauka
Sk�d si� wzi�y j�zyki chi�sko-tybeta�skie

nauka

Tomasz Ulanowski

Zagadk� ich ewolucji rozwi�zuj� w najnowszym "Nature" naukowcy z Chin.
26.04.2019 | 06:37

antropologia
Co roku 4 mln dzieci zapadaj� na astm� spowodowan� spalinami samochodowymi. Najgorzej jest w Kuwejcie

astma

Wojciech Moskal

Tak szacuj� i alarmuj� autorzy raportu opublikowanego przez "The Lancet Planetary Health".
25.04.2019 | 18:48

astma u dzieci

medycyna

nauka

zdrowie
W Malawi rozpocz�y si� pierwsze w �wiecie masowe szczepienia dzieci przeciwko malarii

Nauka

Margit Kossobudzka

Malawi jest pierwszym pa�stwem w Afryce, w kt�rym od wtorku podaje si� pierwsz� szczepionk� uodparniaj�c� na malari�. Dostanie j� 120 tys. dzieci, kt�re nie uko�czy�y dw�ch lat. Do powszechnych szczepie� przyst�pi� te� wkr�tce Ghana i Kenia.
25.04.2019 | 17:09

malaria

nauka

szczepienia dzieci

zdrowie
Zostaw chwasty na trawniku, polub pszczo�y, osy i szerszenie. Bo nie przetrwamy

Nauka

Tomasz Ulanowski

Owady nie tylko zapylaj� kwiaty, lecz tak�e s� jednym z fundament�w piramidy troficznej. Bez nich ekosystemy si� zawal�, a razem z nimi ca�a ludzko��.
24.04.2019 | 16:05

nauka

newsletter

zwierz�ta
To nie py� z Sahary, to Polsk� wywiewa

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Wprawdzie ten z Sahary te� do nas akurat nap�ywa, ale tumany py�u, kt�re we wtorek wida� by�o nad naszym krajem, to zwiastun du�o powa�niejszych k�opot�w.
24.04.2019 | 11:50

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Hormon strachu - recepta na adrenalin�. Spotkanie z Ann� Matej� i prof. UJ Bart�omiejem Dobroczy�skim

nauka

red

Gdyby Napoleon Cybulski, odkrywca adrenaliny i elektrycznej aktywno�ci m�zgu pracowa� na jednej z zachodnich uczelni, by�by znany na ca�ym �wiecie. O wybitnym krakowskim medyku w 100. rocznic� jego �mierci podyskutuj� w pi�tek uczestnicy spotkania...
24.04.2019 | 11:20

literatura

medycyna
Dlaczego podczas wrzenia wody pojawiaj� si� b�belki? Cie�li�ski opisuje ten proces

Nauka Extra

Piotr Cie�li�ski, monta�: Bartek Chili�ski

Ameryka�scy naukowcy opublikowali nowe informacje na temat wrzenia wody. Piotr Cie�li�ski komentuje ten proces fizyczny, t�umacz�c szczeg�y zjawiska, z kt�rym mamy do czynienia codziennie.
24.04.2019 | 10:51

ameryka�scy naukowcy

nauka

woda
Muchy fa�szuj� policyjne �ledztwa - ostrzegaj� naukowcy

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Muchy nale�� bez w�tpienia do jednych z najbardziej znienawidzonych owad�w na �wiecie. Ju� sama ich obecno�� potrafi nam napsu� krwi i ka�dy, kto musia� si� budzi� o poranku w akompaniamencie brz�czenia ich skrzyde�, z ca�� pewno�ci� przyzna temu...
24.04.2019 | 06:11

biologia

kryminalistyka

muchy

nauka
Samotna ��wica z Galapagos czeka na partnera

Nauka

Aleksander Gurgul

Na pocz�tku roku �wiat obieg�a sensacyjna informacja: na Fernandinie - jednej z wysp archipelagu Gal�pagos - natrafiono na ��wic� z gatunku, kt�ry nie by� widziany w tych stronach od ponad 100 lat. Naukowcy szukaj� teraz dla niej partnera, z kt�rym...
23.04.2019 | 16:18

galapagos

nauka

zwierz�ta

��wie
Niezwyk�e fortele matek. W�amuj� si� do obcego gniazda i s� bezlitosne

owady

Mateusz Sowi�ski

Samice wielu zwierz�t musz� si� naprawd� natrudzi�, aby zapewni� swoim pociechom bezpiecze�stwo oraz warunki do szcz�liwego dorastania. Nie ma si� wi�c co dziwi�, �e znalaz�y si� gatunki, kt�re wol� zrzuci� ten obowi�zek na barki kogo� innego.
22.04.2019 | 15:45

biologia

nauka

zoologia
Festiwal zamiast szko�y: nauka po��czona ze �wietn� zabaw�

Toru�

kop

Dlaczego mucha nie powinna chodzi� do kina, jak silne jest powietrze oraz czy to prawda, �e im kto� jest ni�szy, tym ma d�u�sze w�osy - na Festiwalu Naukowym E(x)plory m�odzi torunianie b�d� si� nie tylko �wietnie bawili, ale r�wnie� pog��bi� swoj�...
22.04.2019 | 13:35

nauka

szko�y
Jak ocali� przyrod� i nas samych? Naukowcy podaj� przepis na lepsze jutro

nauka

Tomasz Ulanowski

"Globalna umowa przyrodnicza" wymaga jednak od nas sporego samoograniczenia.
22.04.2019 | 07:00

klimat

ochrona �rodowiska
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Dwie wiadomo�ci w zesz�ym tygodniu wywar�y na mnie najwi�ksze wra�enie. Zdumiewaj�cy eksperyment, w kt�rym naukowcom uda�o si� cz�ciowo o�ywi� m�zgi �wi� w wiele godzin po ich �mierci, a tak�e wyniki bada� wskazuj�cych na to, �e drobinki plastiku...
22.04.2019 | 06:45

nauka
Mo�emy trenowa� bycie szcz�liwym. Zr�b to sam - �wi�ta to dobry czas, by zacz��

magazyn wroc�aw

Izabela �bikowska

Nasze pierwsze dwa-trzy lata �ycia decyduj� o tym, czy b�dziemy optymistami, czy zamartwiaj�cymi si� pesymistami. Ale nie jeste�my skazani na jedn� rol�. W doros�ym �yciu sami mo�emy zdecydowa�, czy chcemy pom�c szcz�ciu.
21.04.2019 | 17:17

nauka

psychologia

SWPS
Jak nazwa� czarn� dziur�, kt�rej zrobiono zdj�cie? Astronomowie maj��problem

Nauka

Piotr Cie�li�ski

10 kwietnia zesp� Teleskopu Horyzontu Zdarze� pokaza� pierwsze zdj�cie, na kt�rym wida� cie� czarnej dziury. Jest to ogromna czarna dziura, ale dot�d bezimienna. Astronomowie na Hawajach, nie ogl�daj�c si� na innych, wybrali dla niej swoj� nazw�....
21.04.2019 | 08:15

astronomia

czarna dziura

nauka
P� tysi�ca lat ��czy�o ich... piwo. Gdy go zabrak�o, imperium upad�o

nauka

Tomasz Ulanowski

Imperia p�yn� na powierzchni alkoholu. To znaczy, najpierw p�yn�, a potem nieuchronnie dryfuj� - taki wniosek mo�na wyci�gn�� z bada� nad losami peruwia�skiego imperium Wari.
21.04.2019 | 07:00

archeologia

Poprzednia 159 160 161 162 163 ... Nast�pna