NAUKA Gazeta Wyborcza

Afryka Po�udniowa kolebk� Homo sapiens?

antropologia

Tomasz Ulanowski

Pramacierz� (nie praojczyzn�!) wszystkich �yj�cych obecnie ludzi ma by� rejon po�o�ony na po�udnie od rzeki Zambezi. Nasi przodkowie mieszkali tam blisko 200 tys. lat temu.
28.10.2019 | 17:00

nauka
9 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Spo�r�d wszystkich wiadomo�ci, jakimi bombardowa�y nas w zesz�ym tygodniu media, powinni�my zwr�ci� uwag� na dwie. Pierwsza podaje, �e genetycy odkryli now� metod� naprawy DNA, dzi�ki kt�rej b�d� mogli robi� precyzyjne zmiany w naszym kodzie...
28.10.2019 | 12:00

nauka
Ostra zmiana pogody. Cyklon "Jaros�aw" niesie nam ch�odn� jesie�

pogoda

Tomasz Ulanowski

Prognoza pogody a la "Jaros�aw" nie rozpieszcza. Czas po�egna� pa�dziernikowy powiew lata. Po dw�ch tygodniach ciepe�ka wracamy do jesiennych przymrozk�w.
28.10.2019 | 06:00

klimat

nauka
Blob - nowy lokator paryskiego zoo. Ten tajemniczy organizm ma 720 p�ci

Nauka

Mateusz Sowi�ski

W ubieg�ym tygodniu w�adze paryskie zoo przedstawi�y �wiatu nowego lokatora, kt�ry - co ciekawe - wcale nie jest zwierz�ciem (nie jest te� ro�lin� ani grzybem). Dyrektor plac�wki Bruno David nada� mu nazw� "Blob" w nawi�zaniu do galaretowatego...
27.10.2019 | 07:04

nauka
Kr�tka historia o tym, jak �ycie podnosi si� po zag�adzie

biologia

Tomasz Ulanowski

66 mln lat temu upadek pot�nej planetoidy pogrzeba� �wiat nielotnych dinozaur�w i wybi� blisko trzy czwarte gatunk�w. Dzi�ki temu Ziemi�, a szczeg�lnie jej l�dy, we w�adanie wzi�y ssaki. �ycie podnios�o si� po tamtej katastrofie naprawd� szybko,...
26.10.2019 | 10:00

nauka
G��wna nagroda w Konkursie Naukowym E(x)plory dla m�odej badaczki ze Szczecina

gdynia

Anna Dobiega�a

Gdynia E(x)plory Week w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym to trzy dni pokaz�w, warsztat�w i wyk�ad�w. Ostatniego dnia wydarzenia poznali�my zdolnych m�odych naukowc�w - laureat�w Krajowego Fina�u Konkursu Naukowego E(x)plory 2019.
25.10.2019 | 20:10

explory

nauka

pomorski park naukowo-technologiczny
Co z podwy�kami na Uniwersytecie Wroc�awskim? Rektor i zwi�zkowcy si� nie dogadali. Nawet mediator nie pom�g�

Uniwersytet Wroc�awski

Joanna Dzikowska

Uniwersytet Wroc�awski i dzia�aj�ce na uczelni zwi�zki zawodowe nie dogada�y si� w sprawie podwy�ek dla pracownik�w. W poniedzia�ek podpisz� protok� rozbie�no�ci. - Warto podkre�li�, �e negocjacje p�acowe od samego pocz�tku toczy�y si� w bardzo...
25.10.2019 | 18:01

nauka

uczelnie wy�sze

zwi�zki zawodowe
Oto najwi�kszy potw�r Polski

nauka

Wojciech Miko�uszko

- Odkryli�my najwi�kszego drapie�nika, jaki kiedykolwiek zamieszkiwa� Polsk� - og�osi� dr Daniel Tyborowski z Muzeum Ziemi PAN. Na konferencji prasowej naukowiec pokaza� skamienia�o�ci z czas�w dinozaur�w znalezione w pobli�u wsi Krzy�anowice w...
25.10.2019 | 12:00

paleontologia
Zmiana czasu na zimowy - w ten weekend. Dlaczego Azjaci si� w to nie bawi�?

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W nocy z soboty na niedziel� cofamy wskaz�wki zegar�w o godzin� - z godz. 3 na 2. Zmieniamy czas z letniego na zimowy, czyli wracamy do naszego czasu strefowego. Tej nocy �pimy wi�c o godzin� d�u�ej.
25.10.2019 | 08:18

nauka

zmiana czasu

zmiana czasu na zimowy
Hodowlane �ososie i krewetki, kt�re kupujesz z certyfikatem "zr�wnowa�onego rozwoju", kryj� mroczny sekret

ryby

Monika Walu�

Hodowle ryb to biznes p�czniej�cy kosztem ocean�w, ogo�oconych z �awic sardynek czy makreli. Z certyfikatem "zr�wnowa�onego rozwoju" przez znane dyskonty trafiaj� na nasze talerze.
25.10.2019 | 07:00

nauka

ochrona �rodowiska
Wyj�tkowe odkrycie w Chorwacji - kurhan z rzymskim rydwanem i dwoma ko�mi sprzed 1800 lat

archeologia

Joanna Grabowska

Nie wiadomo, kto spocz�� w kurhanowym grobowcu, ale musia� to by� wp�ywowy i maj�tny rzymski dostojnik. Takie poch�wki z rydwanem i ko�mi by�y prawdziw� rzadko�ci� w rzymskiej Panonii.
24.10.2019 | 15:22

nauka
�tzi i bakterie, czyli dlaczego tak cz�sto chorujemy?

zdrowie

Wojciech Moskal

Zmiana sposobu od�ywiania i nawyki dotycz�ce codziennej higieny sprawi�y, �e w naszych jelitach zmniejszy�a si� liczba bakterii u�atwiaj�cych trawienie. Skutkiem mo�e by� epidemia chor�b cywilizacyjnych.
24.10.2019 | 06:55

jelita

mikrobiota

nauka
M�otki i gwo�dzie, czyli jak uczy� matematyki, �eby nauczy�

matematyka

Pawe� Hekman

- Nauczycielka j. polskiego stara�a si� wyt�umaczy� uczniom, czym jest metafora, na co uczniowie odpowiedzieli: "To tak jak z mno�eniem w matematyce. Bo wie pani, mno�enie to taka skr�cona forma dodawania, wi�c piszemy kr�tko i zwi�le, zamiast si�...
24.10.2019 | 06:01

nauka

szko�a
W Gdyni trwa �wi�to nauki - E(x)plory Week

gdynia

Anna Dobiega�a

Za nami pierwszy dzie� wielkiego �wi�ta polskiej nauki w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym - Gdynia E(x)plory Week. Wydarzenie potrwa do pi�tku.
23.10.2019 | 20:44

nauka

pomorski park naukowo-technologiczny
Brawo, neandertalczycy! Nasi kuzyni dobrze wiedzieli, do czego u�y� �y�ki dziegciu

nauka

Tomasz Ulanowski

Neandertalczycy u�ywali smo�y drzewnej do przylepiania krzemiennych grot�w.
23.10.2019 | 15:00

antropologia

archeologia
Polski naukowiec lepiej radzi sobie za granic�? Ze zdobywaniem grant�w ERC na pewno

nauka

Ada Chojnowska

Polska ma na koncie 34 presti�owe granty ERC, Polacy za granic� maj� ich jednak wi�cej. A to i tak kropla w morzu europejskiego finansowania nauki - ka�dego roku przyznawanych jest ok. tysi�ca grant�w wartych 2 mld euro. Rozmowa z prof. Jean-Pierrem...
23.10.2019 | 08:00
Naukowcy odkryli zaginiony kontynent! Zapad� si� jak Atlantyda, pozosta�y po nim marne resztki

geologia

Andrzej Ho�dys

Opis tego kontynentu przypomina losy mitycznej Atlantydy. Znajdowa� si� jeszcze nie tak dawno pomi�dzy Afryk� a Europ�, a potem zapad� si� pod ziemi�, ale... nieca�y. Jego kawa�ek ocala� na szczytach Alp.
23.10.2019 | 07:00

kontynenty

nauka
Gdynia E(x)plory Week. Wielkie �wi�to polskiej nauki potrwa do pi�tku

pomorski park naukowo-technologiczny

Anna Dobiega�a

W �rod�, 23 pa�dziernika w Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym w Gdyni wystartuje Gdynia E(x)plory Week - najwi�ksze w Polsce �wi�to nauki. Po raz �smy Gdynia go�ci� b�dzie innowator�w, edukator�w i pasjonat�w nauki z ca�ej Polski.
23.10.2019 | 06:00

gdynia

nauka
Nowa metoda naprawy gen�w. Wyleczy ludzko�� z chor�b?

genetyka

Margit Kossobudzka

Ma naprawi� najbardziej szkodliwe mutacje DNA. Te, o kt�rych wiadomo, �e prowadz� do chor�b takich jak m.in. mukowiscydoza czy anemia sierpowata.
22.10.2019 | 15:00

medycyna

nauka
Wroc�awianie zaprojektowali marsja�skie kolonie. Ich pomys�y zosta�y docenione w presti�owym konkursie w USA

Politechnika Wroc�awska

Karolina Kijek

Projekty marsja�skich osiedli autorstwa grupy Space is More i Innspace zaj�y czo�owe miejsca w mi�dzynarodowym konkursie Mars Colony Prize w USA.
22.10.2019 | 07:48

kosmos

mars

nauka
"Supermoce" piwa. Genetycy zbadali, co odr�nia piwo typu Lager od Ale

nauka

Tomasz Ulanowski

Badali, oczywi�cie, nie tyle geny piwa, co geny dro�d�y piwnych.
21.10.2019 | 17:00

biologia
9 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Ludzki m�zg jest lepszy od szympansiego, bo kom�rki nerwowe wolniej si� specjalizuj�. Maj� wi�c wi�cej czasu na rozw�j i organizacj�. Co ciekawe, podobna zale�no�� dotyczy edukacji m�odych ludzi - generalnie im p�niej wybior� specjalizacj�, tym...
21.10.2019 | 06:24

nauka
Czy to Majowie zacz�li psu� klimat na Ziemi?

archeologia

Joanna Grabowska

Na mokrad�ach w Belize archeolodzy odkryli stworzone 1,8 tys. lat temu przez Maj�w ogromne obszary p�l uprawnych g�sto poprzecinane kana�ami irygacyjnymi. Ich skala by�a tak wielka, �e mog�y zmieni� klimat - twierdz� badacze.
20.10.2019 | 17:40

Ameryka �aci�ska

historia

majowie

nauka
Centrum Drogi Mlecznej eksplodowa�o. Nie mamy poj�cia dlaczego

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Na �lad tej gigantycznej eksplozji trafi� prof. Joss Bland-Hawthorn z Uniwersytetu w Sydney w Australii, kiedy na pocz�tku XXI wieku analizowa� zdj�cia rentgenowskie Drogi Mlecznej.
20.10.2019 | 13:06

czarna dziura

droga mleczna

kosmos

nauka
"Diabelskie palce" w polskich lasach. Sk�d si� wzi�y?

grzyby

Mateusz Sowi�ski

Ma czerwone i stercz�ce do g�ry ramiona, kt�re mierz� do 15 cm d�ugo�ci. I roztacza cuchn�c� wo� gnij�cego mi�sa... To cecha charakterystyczna okratka australijskiego. Jest go u nas coraz wi�cej. Poszukajcie go, kiedy b�dziecie na grzybach.
19.10.2019 | 16:00

biologia

botanika

nauka
Zupki w proszku sprzed 400 tys. lat

archeologia

Joanna Grabowska

Prehistoryczni ludzie przechowywali szpik kostny tak, jak my konserwujemy zupy i mi�so w puszkach.
19.10.2019 | 11:43

historia

nauka
Pomidory poprawiaj� m�sk� p�odno��?

zdrowie

Margit Kossobudzka

Dla wielbicieli tych owoc�w (tak, pomidor to owoc!) uczeni maj� bardzo dobr� informacj�. Badania sugeruj�, �e likopen - zwi�zek znajduj�cy si� w pomidorach - mo�e poprawi� jako�� nasienia.
18.10.2019 | 16:06

dieta

nauka

niep�odno��

p�odno��
Pierwszy kobiecy spacer kosmiczny ju� dzisiaj. Poprzedni zosta� odwo�any, bo zabrak�o kombinezon�w dla kobiet

Spo�ecze�stwo

Katarzyna Seiler

Astronautki Jessica Meir i Christina Koch sp�dz� w przestrzeni kosmicznej oko�o pi�ciu godzin. B�dzie to pierwszy wy��cznie kobiecy spacer kosmiczny w historii. Pierwotnie wydarzenie planowane by�o w marcu. Jak poda�a wtedy NASA, spacer by�...
18.10.2019 | 13:40

kosmos

NASA

nauka
Globalne ocieplenie. Drzewa jednak nas nie ocal�

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

W najnowszym "Science" naukowcy wylewaj� kube� zimnej wody na wyliczenia innego zespo�u badaczy sprzed kilku miesi�cy.
18.10.2019 | 12:00

klimat

nauka

ochrona przyrody

ochrona �rodowiska
Edukatorka seksualna diagnozuje zachowanie polityk�w. "W�adza widzi tylko penisa"

edukacja seksualna

Rozmawia�a Anna Dobiega�a

Seks jest w Polsce tematem tabu. Je�eli wi�c doros�y cz�owiek s�yszy, �e jego 15-letnie dziecko ma si� uczy� w szkole, czym jest seksualno��, dla niego jest to szok. Taki rodzic my�li: "Na lito�� bosk�, jak tak mo�na".
18.10.2019 | 06:10

edukacja

gda�sk

nauka

seks
Jak b�dzie wygl�da� jedzenie przysz�o�ci? Jad�by� samego siebie?

jutronauci

Rozmawia�a Ma�gosia Minta

Czy ludzie byliby sk�onni hodowa� mi�so z w�asnych kom�rek? Czy drukowanie jedzenia w 3D ma sens? Jak projektuje si� jedzenie przysz�o�ci?
18.10.2019 | 06:36

dieta

kuchnia

nauka

od�ywianie
NASA pokazuje nowe kombinezony. Tak�e dla kobiet

kosmos

Margit Kossobudzka

Polec� na Ksi�yc, gdzie Amerykanie zamierzaj� powr�ci� po 50 latach. A potem na Marsa. B�d� te� w nie ubrane dwie astronautki podczas pierwszego tylko kobiecego spaceru w otwartej przestrzeni kosmicznej.
17.10.2019 | 18:00

ksi�yc

nasa

nauka
Ta dzisiejsza m�odzie�. Jest beznadziejna, prawda?

nauka

Tomasz Ulanowski

Nieprawda. To tylko z�udzenie starych pryk�w i do tego tylko niekt�rych. A naukowcy ju� wiedz�, kt�rych. Oto kto i dlaczego narzeka na m�odzie�.
17.10.2019 | 15:00
Czym m�zg cz�owieka r�ni si� od m�zgu szympansa

nauka

Tomasz Ulanowski

Na pierwszy rzut oka r�ni si� wielko�ci�. Naukowcy mog� jednak dzi� zajrze� nam do g�owy z o wiele wi�ksz� precyzj�. W najnowszym "Nature" pokazuj�, �e moc ludzkiego m�zgu bierze si� m.in. st�d, i� rozwija si� wolniej ni� szympansi.
17.10.2019 | 07:00

biologia

zwierz�ta
Najwspanialsze zdj�cia przyrody z 2019 roku!

fotografia

Wojciech Moskal

Organizatorzy presti�owego konkursu "Wildlife Photographer of the Year" og�osili zwyci�zc�w. Pierwsz� nagrod� zdoby� ... �wistak z lisem.
16.10.2019 | 21:09

biologia

nauka

ochrona �rodowiska

przyroda
Stypendystka Fulbrighta na Uniwersytecie w Bia�ymstoku

Uniwersytet w Bia�ymstoku

pcg

Natalia Ochman - Amerykanka polskiego pochodzenia - sp�dzi dwa semestry na Uniwersytecie w Bia�ymstoku jako stypendystka programu Fulbright ETA (English Teaching Assistant).
16.10.2019 | 13:27

nauka
Jak wygl�da m�zg w �a�obie

m�zg

Olga Wo�niak

�al po stracie bliskiej osoby zmienia spos�b, w jaki �yjemy. Zmienia nasz m�zg. Smutek to dysfunkcja, kt�ra kiedy� pozwoli�a nam przetrwa�.
16.10.2019 | 12:49

emocje

nauka

�a�oba
Matematyka zaczyna si� w pieluchach. Nie kar� dziecka, daj mu czas i nie por�wnuj z innymi

matematyka

Rozmawia�a: Olga Wo�niak

Ju� kilkumiesi�czne dzieci ucz� si� liczy�. Mo�emy je w tym wspiera� lub wci�� karci�, poprawia� i poucza�. To rodzice maj� wp�yw na pierwsze matematyczne do�wiadczenia swoich dzieci.
16.10.2019 | 06:44

dzieci

nauka

rozw�j
Wspania�e znalezisko w Pompejach: fresk przedstawiaj�cy walk� gladiator�w

archeologia

Joanna Grabowska

Scena jest bardzo realistyczna: jeden gladiator stoi wyprostowany i zwyci�ski, drugi chwieje si� na ugi�tych nogach i broczy krwi� z ran na piersi, nadgarstku i w pachwinie.
15.10.2019 | 17:17

historia

nauka

pompeje

Rzym
Chcesz d�u�ej �y�? Spraw sobie psa

nauka

Tomasz Ulanowski

Pies przed�u�a �ycie szczeg�lnie osobom samotnym i chorym - po zawale serca lub udarze m�zgu.
15.10.2019 | 13:41

zdrowie

zwierz�ta

Poprzednia 150 151 152 153 154 ... Nast�pna