I WOJNA ŚWIATOWA Gazeta Wyborcza

Hans Alexander, czołowa postać w Breslau, 90 lat temu zamordowany przez nazistów. Przywracamy pamięć o nim

Breslau

Beata Maciejewska

Pogrzeb zamordowanego 90 lat temu Hansa Alexandra, żydowskiego socjaldemokraty, "generała" Reichsbanneru, był ostatnią dużą manifestacją antynazistowską w Breslau. Tysiące wrocławian nad jego grobem krzyczało "Rache!" (Zemsta), ale nie nadeszła. O...
02.09.2023 | 08:50

I wojna światowa

nazizm

obóz koncentracyjny

Wrocław
Porównajmy w myślach dwie mapy polityczne Europy: tę z roku 1924 i z 2023

Wolna Sobota

Krzysztof Pomian

Unia powinna głosić zasadę, że nie ma w niej miejsca dla narodu niezdolnego do życia z innym narodem w jednym państwie. "Adam Michnik poleca".
08.04.2023 | 05:55

Europa

i wojna światowa

II wojna światowa

III Rzesza
Ekranizacja legendarnej powieści z Oscarem. "Na Zachodzie bez zmian" najlepszym filmem międzynarodowym

Netflix

Jacek Szczerba

Oscary 2023. "Na Zachodzie bez zmian" Edwarda Bergera to trzecia spektakularna ekranizacja powieści Ericha Marii Remarque'a. Dziewięc nominacji do Oscara zmienił na cztery statuetki.
13.03.2023 | 05:30

Erich Maria Remarque

I wojna światowa

Na Zachodzie bez zmian
Powstaje superprodukcja o pilocie Wojska Polskiego. Skąd Polska Fundacja Narodowa weźmie pieniądze?

Polska Fundacja Narodowa

Dawid Dróżdż

Polska Fundacja Narodowa pracuje nad filmem o Merianie C. Cooperze, twórcy "King Konga", który walczył w I wojnie światowej.
08.09.2022 | 12:36

I wojna światowa

wojna polsko-bolszewicka
Świat na wojnie ducha. Pozostał po niej wstyd, bo inteligentni ludzie wygadywali głupstwa z poczucia patriotyzmu

Ale Historia

Maciej Górny

Gdy tuż po wybuchu I wojny światowej brytyjscy akademicy zarzucili Niemcom "charakterystyczne dla ich kultury okrucieństwo", niemieccy profesorowie odpowiedzieli im oskarżeniem, że "judzą Mongołów i Murzynów przeciwko białej rasie".
19.05.2022 | 18:40

i wojna światowa

inteligencja

Tylko na Wyborcza.pl

wojna w Ukrainie
Pompa i groteska jak na defiladzie. O czym jest nowa płyta popularnego w Polsce szwedzkiego zespołu

Sabaton

Jarek Szubrycht

Szwedzki zespół Sabaton wymyślił sobie metal batalistyczny i zrobił na tym niemałą karierę, również w Polsce. Na nowej płycie - "The War to End All Wars" - udziela dziesięciu lekcji historii o I wojnie światowej.
09.03.2022 | 13:14

I wojna światowa

nowe płyty
24 grudnia. James Cook odkrył Wyspę Bożego Narodzenia [KALENDARIUM]

kalendarium

Igor Rakowski-Kłos

Powstanie ZOMO i rozejm bożonarodzeniowy. Co jeszcze wydarzyło się 24 grudnia?
24.12.2021 | 05:50

i wojna światowa

kalendarium

zomo
W Glasgow protestują, w Katmandu świętują, a w Krakowie się modlą. Dzień na zdjęciach: 3 listopada 2021.

Zdjęcia

Fotoedytorzy

Każdego dnia fotoedytorzy "Gazety Wyborczej" przeglądają tysiące zdjęć w serwisach informacyjnych. Najlepsze i najciekawsze fotografie ilustrują później wydarzenia dnia opisywane przez dziennikarzy "Wyborczej". Nie wszystkie zdjęcia trafiają do...
03.11.2021 | 07:01

bogini Kali

COP26

i wojna światowa

Kard. Stanisław Dziwisz
18 października. Harry Farr został rozstrzelany przez Brytyjczyków. Po 90 latach został uniewinniony [KALENDARIUM]

kalendarium

Igor Rakowski-Kłos

Ukazała się powieść "Moby Dick", a Adolf Hitler wydał tajny rozkaz, w którym nakazywał zabijanie alianckich spadochroniarzy i komandosów. Co jeszcze wydarzyło się 18 października?
18.10.2021 | 05:50

i wojna światowa

moby dick
Wzgórze Kaim, rok 1914. Zapomniana bitwa u wrót Krakowa

forty Twierdzy Kraków

Jerzy Lewiński

Symbolem toczonych w 1914 roku wokół Krakowa krwawych walk stał się obelisk na wzgórzu Kaim, gdzie znajdowała się polowa pozycja obronna twierdzy.
03.09.2021 | 15:20

forty krakowskie

historia

I wojna światowa

Twierdza Kraków
Twierdza Przemyśl. Wizyta na polu bitwy Wielkiej Wojny

forty Twierdzy Kraków

Krzysztof Wielgus, Jerzy Lewiński

Kto chce w pełni zrozumieć fenomen Twierdzy Kraków, prędzej czy później musi wybrać się do Przemyśla - na pole jednej z największych bitew początku I wojny światowej.
03.09.2021 | 15:15

forty krakowskie

historia

I wojna światowa

Przemyśl
Człowiek umiera dwa razy. Ten drugi raz, gdy przestaje być wspominany

Górny Śląsk

Peadar De Burca

Multikulturowa Irlandia to zjawisko całkiem świeżej daty. Jeżeli przypadkiem jesteś lesbijką z Nigerii i potrzebujesz aborcji - możesz być spokojna. Otrzymasz pomoc. Ale jeśli przypadkiem chciałbyś przywrócić pamięć o swoim pradziadku, którego ciało...
27.06.2021 | 08:34

historia

I wojna światowa

pamięć

Peadar de Burca
Ponadmetrowy pocisk artyleryjski z czasów I wojny światowej wykopany w żwirowni

niewybuch

ACH

Kolejny niewybuch znaleziony przez operatora koparki w kopalni kruszywa w Bobrownikach Wielkich. Pokaźnych rozmiarów pocisk pochodzi najprawdopodobniej z czasów I wojny światowej.
12.05.2021 | 17:17

I wojna światowa

policja

saperzy
Oscarowe "1917" w TV i na VOD. To świetne kino i antologia wojennych okropieństw

Film

Jacek Szczerba

Zdobywca Złotego Globu i trzech Oscarów "1917" to film pacyfistyczny, choć dzieje się podczas wojny - I światowej. W sobotę 24 kwietnia film będzie można zobaczyć w telewizji.
23.04.2021 | 21:00

film 1917

I wojna światowa

Irlandczyk

Sam Mendes
I wojna światowa. Belgowie szukają niemieckiego żołnierza z gminy Cisek. Kim był Antoni Pośpiech?

historia

pioz

Belgijska organizacja pielęgnująca pamięć ofiar I wojny światowej poszukuje informacji o żołnierzu pochodzącym z powiatu kędzierzyńsko-kozielskiego. Czy uda się odnaleźć informacje o ślązaku poległym na zachodnim froncie I wojny światowej?
09.04.2021 | 14:53

Belgia

I wojna światowa

wojna

śląsk
Ta niezwykła wystawa od trzech lat jeździ po Europie. Od czwartku do zobaczenia na placu Wolności

historia

Marta Kaźmierska

Kiedy tak naprawdę zakończyła się pierwsza wojna światowa? Ile nowych państw pojawiło się na mapie, kiedy się zakończyła? Co zmieniła w sytuacji kobiet? To tylko kilka zagadnień, które porusza wystawa "Po Wielkiej Wojnie. Nowa Europa 1918-1923"
03.03.2021 | 08:05

I wojna światowa
Państwa chciały policzyć ludzi. Ale wszyscy okłamywali wszystkich i już niczego się nie dowiemy

Ale Historia

Maciej Górny

Sto lat temu w kilku regionach Europy spytano ludzi, do którego z państw chcieliby należeć. Odpowiedź na plebiscytowe pytania jednych wbiła w pychę, innych wpędziła w kompleksy, dla niektórych stała się intelektualnym wyzwaniem. No bo jak zmierzyć...
13.02.2021 | 06:00

Czechosłowacja

Europa

Górny Śląsk

I wojna światowa
Makabryczne walentynki. "On to zrobił" i "tylko on mógł to zrobić" dzieli cienka granica

Ale Historia

Beata Maciejewska

Szesnastoletnia Dorothea, sierota i jedyna dziedziczka wielkiego majątku, została zastrzelona razem z młodszą kuzynką. Sekcja zwłok wykazała, że dwunastoletnia Ursula nie była dziewicą. Skazany za podwójną zbrodnię Peter Grupen nigdy nie przyznał...
13.02.2021 | 05:59

Dolny Śląsk

hipnoza

I wojna światowa

morderstwo
Dron latający nad światem w roku 1920 i pacjenci, którzy sami proszą się o kłopoty

Ale Historia

Mirosław Maciorowski, Joanna Banaś

David Charlwood opowiada o zarówno "nudnym", jak i "zmieniającym postać świata" roku 1920, a Thomas Morris o eksplodujących zębach oraz innych ciekawostkach z historii medycyny. Polecamy książki
23.01.2021 | 05:59

adolf hitler

historia medycyny

I wojna światowa

Józef Piłsudski
Stanisław Ossowski o szmalcownikach mówił "takie osobniki". Nie w każdym udawało mu się widzieć człowieka

Wolna Sobota

Magdalena Grochowska

"Wewnętrzna wolność to znaczy nie podlegać nikomu i niczemu - nawet sacrum". Magdalena Grochowska o Stanisławie Ossowskim
05.12.2020 | 05:52

dwudziestolecie międzywojenne

historia

i wojna światowa

II wojna światowa
Gloryfikujący wojnę nie lubią, by przypominać, że wojna to mężczyźni krzyczący: "Chcę do mamy"

Magazyn Wyborczej

Marcin Zegadło

W roku 1914 przeciwko sobie stanęli umundurowani mężczyźni, których ojczyzny były wysoko rozwiniętymi bytami państwowymi o wyrafinowanej kulturze, nauce i technice
17.10.2020 | 05:54

Francja

i wojna światowa

wielka wojna

wojna
Za Niemca było lepiej? 100 lat temu Polska zajęła Pomorze

Ale Historia

Maciej Drzewicki

Postępowanie wojsk generała Hallera wkraczających w 1920 r. na Pomorze, a później polskich urzędników, którzy przyjechali z centralnej Polski, zraziło Kaszubów. W dwudziestoleciu międzywojennym zaczęli się odwracać od polskości.
03.10.2020 | 05:59

I wojna światowa

II RP

józef haller

kaszuby
Dwa kryzysy liberalizmu. Im większy spokój, tym mocniej kusi radykalizm

felietony

Maciej Janowski

W polityce masowej liberalizm, który źle się czuje, jeśli musi apelować do emocji, jest już na starcie na gorszej pozycji. Tak zaczyna się kryzys liberalizmu
26.09.2020 | 05:55

Francis Fukuyama

i wojna światowa

internet

liberalizm
Chleb na kartki, a kościelne dzwony na złom. O wpływie I wojny światowej na Śląsk

Górny Śląsk

Józef Krzyk

Gdy ludność cywilna przymierała głodem, powołani pod broń bili się za kajzera tysiące kilometrów od domu - w Chinach i Afryce. Rozpoczęta 106 lat temu I wojna światowa miała kolosalne skutki dla losów Górnego Śląska.
02.08.2020 | 20:52

I wojna światowa
Najsłynniejsi powstańcy wielkopolscy: jeden siał dywersję, drugi zwiał z armii kajzera razem z samolotem

Ale Historia

Mirosław Maciorowski

Franciszek Jach i Józef Jęczkowiak są bohaterami "Na całego", nowej powieści Piotra Bojarskiego.
06.07.2020 | 05:54

i wojna światowa

książki

Powstanie Wielkopolskie

Wielkopolska
Wacław Lednicki przechował w piwnicy w Moskwie "Bitwę pod Grunwaldem" Matejki

Ale Historia

Piotr Mitzner

Wacław Lednicki w swoich "Pamiętnikach" idealizuje obraz Rosji i Rosjan w odpowiedzi na skrajnie niechętne opinie innych autorów, którzy porównują imperium carów ze Związkiem Sowieckim. To polemika z Janem Kucharzewskim, autorem słynnego dzieła "Od...
29.06.2020 | 05:56

i wojna światowa

II wojna światowa

Jan Matejko

książki
Traktat w Trianon to otwarta rana w sercach Węgrów. Nacjonaliści robią wszystko, aby się nie zagoiła

Ale Historia

Maciej Janowski

Po pierwszej wojnie światowej alianci ukarali Węgry o wiele ostrzej niż Niemcy, jakby to one były głównym jej winowajcą. Węgry zaś po prostu były słabsze. "Smaczny, słaby i w lesie" - przypomina się bajka Krasickiego o jagniątku.
01.06.2020 | 06:00

austro-węgry

I wojna światowa

Węgry
"1917", czyli wojna jako dzieło sztuki. Zwala z nóg

rana vulgaris

Radosław Nawrot

Czasami, gdy zabraknie synonimów na słowo "film", mówimy o nim "obraz". Nie do końca pasuje, ale przynajmniej zwraca uwagę na to, że film to dzieło sztuki. "1917" jest dziełem sztuki. I jest obrazem ponad wszystko.
30.01.2020 | 18:03

film

i wojna światowa

kino

recenzja
"1917" - początek trzyma za gardło, ale potem tylko patos i schematy

Film

Piotr Guszkowski

Sam Mendes przenosi widzów na front w tytułowym roku 1917. Oscarowy faworyt to kino wojenne, które zachwyca od strony realizacyjnej, ale z minuty na minutę coraz bardziej rozczarowuje fabułą.
24.01.2020 | 07:30

film 1917

i wojna światowa

oscary

Sam Mendes
Oscary 2020. "1917" mówi to, co baśnie, mity i Ewangelie. Film Sama Mendesa to oscarowy faworyt

Film

Tadeusz Sobolewski

Akcja filmu Sama Mendesa rozgrywa się w ciągu jednego kwietniowego dnia 1917 roku na froncie I wojny światowej, gdzie służył w armii brytyjskiej 20-letni Alfred Mendes, dziadek reżysera. Na kanwie jego opowieści powstał "1917" - film paradoksalny,...
23.01.2020 | 06:10

film 1917

I wojna światowa

nominacje do oscarów

oscary
Do Bydgoszczy po lepsze życie. Po I wojnie światowej Polacy błyskawicznie zasiedlili opuszczone przez Niemców miasto

Ale Historia

Wojciech Borakiewicz

W rodzinnym archiwum mamy dokument poświadczający zameldowanie dziadka i babci. Wypełniał go polski urzędnik, ale sam druk jest jeszcze niemiecki.
13.01.2020 | 05:59

Bydgoszcz

i wojna światowa

ii rp

ii rzeczpospolita
W tym filmie Petera Jacksona udręka życia w okopach jest przerażająco namacalna. "I młodzi pozostaną" już w TV

Kultura

Paweł Mossakowski

"I młodzi pozostaną" to rewelacyjny dokument, w którym Peter Jackson, twórca "Władcy pierścieni", opowiada o I wojnie światowej za pomocą zrekonstruowanych cyfrowo materiałów archiwalnych.
25.10.2019 | 07:11

film dokumentalny

i wojna światowa

Peter Jackson

Wielka Brytania
W 1919 r. wszystko w Europie było nowe. I wszędzie było widać zalążki rozpadu

Ale Historia

Paweł Smoleński

Zachód obawiał się, że Polska zacznie się za bardzo rozpychać i zamiast pełnić funkcję europejskiej kotwicy bezpieczeństwa, będzie kreować nowe konflikty. Wielka Brytania była przekonana, że Polska szarogęsi się w regionie, jest w konflikcie ze...
09.11.2019 | 05:59

i wojna światowa

Józef Piłsudski

odzyskanie niepodległości

Roman Dmowski
Po roku od odzyskania niepodległości Wielkopolska była nasza, ale bój o Śląsk wciąż trwał

Ale Historia

Igor Rakowski-Kłos

Jesienią 1919 r. pewne już było, że Wielkopolska pozostanie przy Polsce. Sprawa Śląska wciąż była niewiadomą, choć Ślązacy, tak jak wcześniej Wielkopolanie, również chwycili za broń.
09.11.2019 | 05:55

i wojna światowa

powstania śląskie

Powstanie Wielkopolskie

wielka wojna
Wojenne pobojowiska na Podkarpaciu - nowe odkrycia i aplikacja mobilna

archeologia

Ada Chojnowska

Była biała karta na naukowej i konserwatorskiej mapie regionu, są nowe odkrycia i specjalna aplikacja - wszystko dzięki archeologom z UJ, którzy badają pobojowiska na polsko-słowackim pograniczu na Podkarpaciu.
31.07.2019 | 16:02

I wojna światowa

odkrycia

UJ
Nowa mapa Europy, czyli jak zmęczeni politycy narysowali granice po I wojnie światowej

Ale Historia

Maciej Górny

Sto lat temu w Paryżu doszło do rewolucji, której następstwa okazały się nie mniejsze niż tej, która wybuchła tam w 1789 r. Nikt wprawdzie nie zdobywał Bastylii ani nie gilotynował przeciwników, zaś rewolucja dokonała się w gabinetach polityków,...
18.03.2019 | 18:40

i wojna światowa

Roman Dmowski

traktat wersalski

Wersal
"Trudno uwierzyć, że napisał to dwudziestopięcioletni chłopak". Zygmunt Janiszewski chciał wyprowadzić polską matematykę z zaścianka

Matematyka się liczy

Mariusz Urbanek

Zygmunt Janiszewski był współtwórcą polskiej szkoły matematycznej, pomysłodawcą i współzałożycielem pisma "Fundamenta Mathematicae", które zrewolucjonizowało myślenie o czasopismach naukowych. Nie dożył ani rozkwitu szkoły, ani ukazania się...
18.03.2019 | 07:21

i wojna światowa

matematyka

nauka
Listopad 1918. Mamy niepodległość i początek środkowoeuropejskiej wojny domowej

felietony

Anna Machcewicz

Europę Środkowo-Wschodnią po zakończeniu Wielkiej Wojny ogarnęły konflikty o podłożu narodowościowym. Zostali w nią, chcąc nie chcąc, włączeni cywile - dotychczasowi sąsiedzi. Niektórzy z nich musieli zadać sobie po raz pierwszy pytanie, w jakim...
17.12.2018 | 05:54

11 listopada

1918 rok

i wojna światowa

niepodległość
Gorzko-słodkie obchody ujawniają złowieszcze rozłamy w porządku współczesnego świata [APPLEBAUM]

Opinie

Anne Applebaum

Była to tylko uroczystość, tylko zaaranżowane wydarzenie z muzyką i flagami. Być może jednak kiedyś przypomnimy ją sobie jako jedną z ostatnich ceremonii tego rodzaju.
16.11.2018 | 13:38

Donald Trump

Emmanuel Macron

i wojna światowa

theresa may
Czego nas uczy setna rocznica zakończenia I wojny światowej

Opinie

Luca Jahier

Unia Europejska mimo jej ograniczeń to wciąż najlepszy prezent, jaki możemy dać naszym dzieciom i wnukom.
13.11.2018 | 13:04

I wojna światowa

nacjonalizm

Unia Europejska

1 2 ... Następna