NAUKA Gazeta Wyborcza

Naukowcy z Bydgoszczy w�r�d najcz�ciej na �wiecie cytowanych pracownik�w UMK

nauka

Aleksandra Lewi�ska

Troje uczonych z Collegium Medicum UMK znalaz�o si� na li�cie najcz�ciej cytowanych w ubieg�ym roku naukowc�w na �wiecie.
05.12.2022 | 11:20

profesor

UMK
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Nieziemskie minera�y, najstarsze zdanie, buddyzm na depresj� i �ar�oczna czarna dziura. Najwa�niejsze odkrycia ubieg�ego tygodnia
05.12.2022 | 09:43

archeologia

buddyzm

czarne dziury

homo sapiens
Czy 5G wp�ywa na ludzki m�zg? Poddali�my si� naukowemu eksperymentowi

nauka

Ada Chojnowska

Czy pole elektromagnetyczne wp�ywa na nasze zdolno�ci psychomotoryczne? Sprawdza to dr Grzegorz Tato� z Collegium Medicum UJ. I cho� najbardziej chcia�by przebada� osoby podaj�ce si� za elektrowra�liwe, te niespecjalnie garn� si� one do naukowych...
05.12.2022 | 06:10

5g

Collegium Medicum

eksperyment

teorie spiskowe
Dlaczego tw�j pies zaczyna nagle biega� jak szalony?

zwierz�ta

Paulina Mozolewska

Siedzia�am na kanapie wci�gni�ta po uszy w filmow� fabu��, kiedy przez pok�j z pe�n� pr�dko�ci� przebieg� pies mojego wsp�lokatora. Dotar� do �ciany, ledwo wyrobi� si� na zakr�cie, zawr�ci� i ponownie p�dzi� przed siebie. Czy to normalne psie...
04.12.2022 | 12:00

jak pies z kotem

nauka

pies
Walcz� z udarami, kardiomiopati�, chorob� zwyrodnieniow�. A� po�owa stypendystek presti�owego programu to badaczki z Krakowa

nauka

ACH

Trzy badaczki z Krakowa nagrodzone w kolejnej edycji programu L'Or�al-UNESCO "Dla Kobiet i Nauki". To po�owa wyr�nionych w tym roku stypendystek, wybranych spo�r�d ponad 120 kandydatek.
04.12.2022 | 11:52

kobiety

Krak�w

Uniwersytet Jagiello�ski
Pi�� buddyjskich wskaza�, kt�re chroni� przed depresj�

zdrowie psychiczne

Kasper Kalinowski

Naukowcy, por�wnuj�c r�ne tradycje wyznaniowe w Korei Po�udniowej, udokumentowali najni�szy wynik na skali depresji u buddyst�w, nast�pnie u rzymskich katolik�w i protestant�w. Jak buddyzm chroni przed czarnymi my�lami?
04.12.2022 | 09:00

buddyzm

depresja

nauka

poradniki Wyborczej
Mikroorganizmy w naszym kale mog� pom�c w diagnostyce raka trzustki. Wreszcie optymistyczne wie�ci

onkologia 2022

Paulina Mozolewska

Nie wyst�puje cz�sto, ale jest niezwykle gro�ny. �miertelno�� w przypadku raka trzustki wynosi a� 95 proc.
03.12.2022 | 13:45

mikrobiota

nauka

nowotw�r

poradniki Wyborczej
Musk twierdzi, �e w ci�gu p� roku zaczipuje ludzki m�zg, ��cz�c go "na sicher" z komputerem

m�zg

Tomasz Ulanowski

Firma Elona Muska Neuralink nie tylko nie dosta�a jeszcze zgody na eksperyment, ale nie z�o�y�a nawet wszystkich potrzebnych dokument�w do ameryka�skiej Agencji �ywno�ci i Lek�w (FDA).
02.12.2022 | 12:49

biologia

Elon Musk

nauka

neuralink
Napi�rkowski: Bardzo nie lubi� narracji, �e to gatunek Homo sapiens jest rakiem tocz�cym nasz� planet�

Wolna Sobota

Katarzyna W�yk

Napi�rkowski: W najgorszych horrorach, kt�re ludzko�� sobie zgotowa�a, wojnach �wiatowych i ludob�jstwach, zabija�y sny i opowie�ci. Ludzie byli tylko wykonawcami.
02.12.2022 | 11:00

Elon Musk

globalne ocieplenie

kryzys klimatyczny

nauka
Poczwarki mr�wek daj� mrowisku narkotyczne mleko

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Poczwarkowe "mleko" jest pe�ne substancji od�ywczych i psychoaktywnych, a doros�e mr�wki oraz larwy je spijaj� - pisz� w najnowszym "Nature" naukowcy.
02.12.2022 | 07:00

biologia

nauka

owady

przyroda
Od d�umy po COVID-19. Pandemie zawsze zmusza�y do honorowania �mierci i celebrowania �ycia

pandemia

N�khet Varlik [Rutgers University - Newark]

Pandemie od zawsze zmienia�y postrzeganie �ycia i �mierci. Mimo �e szkielety i czaszki symbolizuj�ce �mier� pojawia�y si� ju� w sztuce staro�ytnej i �redniowiecznej, to po nadej�ciu czarnej �mierci symbole zyska�y na znaczeniu.
01.12.2022 | 21:34

COVID-19

czarna �mier�

d�uma

historia
Ludzkie oczy s� wyj�tkowe. Biel tward�wki mog�a zapewni� Homo sapiens przewag�

Klikbajt i fakt

Kasper Kalinowski

Je�li chcemy komu� odebra� cz�owiecze�stwo, wystarczy zamaza� bia�e tward�wki oczu. Jak wskazuj� naukowcy, unikalna dla ludzi biel tward�wki wp�ywa na to, jak oceniamy atrakcyjno��, stan zdrowia i wiek, r�wnie� w przypadku ludzi wsp�czesnych oraz...
01.12.2022 | 15:25

antropologia

ewolucja

nauka

oczy
Prof. Jan Marcin W�s�awski, biolog morza: Zdobyli�my najwi�kszy w Polsce europejski grant na badania morza

polscy naukowcy donosz�

Jan Marcin W�s�awski

Dzi�ki unijnemu programowi Horyzont Europa w cztery lata i za 16 mln euro zbadamy bior�norodno�� czterech akwen�w morskich, w tym Ba�tyku.
01.12.2022 | 15:25

Ba�tyk

biologia

ekocyd

nauka
Osoba zaka�ona HIV musi na zawsze zrezygnowa� z seksu?

�wiatowy Dzie� AIDS

Margit Kossobudzka

Leczenie zaka�enia HIV daje szanse na ca�kowicie normalne funkcjonowanie niemaj�ce wi�kszego wp�ywu na codzienno��.
01.12.2022 | 12:39

AIDS

HIV

nauka

prawda czy mit
Diagnosta z Bydgoszczy zdoby� najwy�sze wyniki na egzaminie. Wyr�ni� go minister zdrowia

Collegium Medicum w Bydgoszczy

Aleksandra Lewi�ska

Piotr Ko�li�ski, adiunkt z Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy zdoby� tytu� "Specjalista 2021" nadawany przez ministra zdrowia.
01.12.2022 | 07:14

lekarze

Ministerstwo Zdrowia

nauka

zdrowie
El Ali, czyli dar z niebios. Kanadyjscy naukowcy odkryli w meteorycie z Somalii dwa nieziemskie minera�y

kosmos

Tomasz Ulanowski

Teraz analizuj� trzeci, kt�rego Ziemia te� mog�a nie stworzy� w swoich trzewiach.
30.11.2022 | 20:37

nauka
Micha� Zajda, programista: Blockchain - pozwala konkurowa� nawet ze starlinkiem Elona Muska

nowe technologie

Kasper Kalinowski

- W �wiecie kryptowalut bardzo popularn� konwencj� jest pos�ugiwanie si� dowodem istnienia lub dowodem nieistnienia. Nasze tradycyjne imi� i nazwisko nie zosta�o zaprojektowane do ery cyfrowej. Ujawnia zbyt wiele i zbyt ma�o jednocze�nie - opowiada...
30.11.2022 | 18:12

bitcoin

blockchain

kryptowaluty

nauka
Profesor z Bydgoszczy otrzyma tytu� doktora honoris causa pozna�skiej uczelni

zdrowie

Aleksandra Lewi�ska

Prof. Arkadiusz Jawie�, wybitny chirurg naczyniowy z Collegium Medicum UMK, wkr�tce odbierze tytu� doktora honoris causa Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
30.11.2022 | 13:06

nauka
Nietoperze warcz� niczym wokali�ci deathmetalowi i �piewacy gard�owi. W jakim celu?

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Biolodzy z Uniwersytetu Po�udniowej Danii jako pierwsi sfilmowali drgania niezwyk�ych strun g�osowych nietoperzy.
30.11.2022 | 11:39

biologia

m�zg

nauka

przyroda
Pandemia smogu. Brudne powietrze wywo�uje poronienia

smog

Tomasz Ulanowski

W najnowszym wydaniu pisma "Nature Communications" ostrzegaj� przed tym naukowcy z Chin i USA.
30.11.2022 | 07:00

ci��a

COVID-19

nauka

przyroda
DNA neandertalczyk�w, denisowian i innych gatunk�w ludzi jest obecne w naszych genach. Jak do tego dosz�o?

The Conversation

Joshua Akey [Princeton University]

Przysz�e badania pomog� ustali�, czy to dziedzictwo jest dla nas korzystne, jak wp�ywa na stan zdrowia i takie cechy jak kolor oczu
29.11.2022 | 17:52

antropologia

archeologia

ewolucja

nauka
Mieszka�cy Migrantowa �l�skiego doceniaj� polsk� s�u�b� zdrowia i �yczliwo��. Cudzoziemcy przyjechali do nas i ju� tu zostan�

cudzoziemcy

Magdalena Warchala-Kope�

- Na terenie wojew�dztwa mieszka ju� populacja imigrant�w dor�wnuj�ca swoj� liczebno�ci� jego najwi�kszym miastom. Mo�emy uzna�, �e powsta�o nowe miasto, Migrantowo �l�skie - m�wi dr Rafa� Cekiera, socjolog z U�, kt�ry zbada� sytuacj� obcokrajowc�w...
29.11.2022 | 07:01

G�rno�l�sko-Zag��biowska Metropolia

Katowice

migranci

nauka
Samce kilku gatunk�w ssak�w obywaj� si� bez m�skiego chromosomu Y. Jak to mo�liwe?

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Naukowcy ju� wiedz�. Wskazuj� na konkretny rejon w DNA kolcoszczurka amamijskiego, jednego z tych wyj�tkowych gatunk�w.
29.11.2022 | 07:00

biologia

genetyka

nauka

przyroda
Poznali�my Wroc�awianki Roku 2022. Specjalne wyr�nienie dla inicjatywy Matki na Granic�

kobiety

Rafa� Zieli�ski

W poniedzia�ek, 28 listopada, podczas gali w Narodowym Forum Muzyki poznali�my nazwiska kobiet, kt�re zdoby�y tytu�y Wroc�awianek Roku 2022. Przyznano je w siedmiu kategoriach, a wyr�nienie specjalne trafi�o do inicjatywy Matki na Granic�.
28.11.2022 | 21:05

Kongres Kobiet

kultura

nagrody

nauka
Oty�o�� w ci��y mo�e zwi�ksza� ryzyko neurozaburze� u syn�w

dieta

Tomasz Ulanowski

Przynajmniej u myszy. Ale r�wnie� u ludzi taki zwi�zek jest prawdopodobny. Naukowcy sugeruj�, �e niezdrowa dieta zak��ca komunikacj� pomi�dzy �o�yskiem a m�zgiem m�skiego p�odu.
28.11.2022 | 19:00

ci��a

nauka

zdrowie

zdrowie psychiczne
Lek na depresj� oporn�. Ketamina pomaga walczy� z czarnymi my�lami

The Conversation

Hugo Bottemanne

Po podaniu ketaminy pacjenci zg�aszali dziwne uczucie. Negatywne przekonania, kt�re nosili w sobie przez kilka miesi�cy, zdawa�y si� zanika�. Czy ketamina zmieni �ycie chorych na depresj� oporn�?
28.11.2022 | 14:02

depresja

nauka

poradniki Wyborczej

zaburzenia psychiczne
Na ratunek koralowcom. Zdj�cia z bada� nad raf� koralow� w Australii

Zdj�cia

Agnieszka �elazko, AP

Miliardy mikroskopijnych zwierz�t zwanych polipami zbudowa�y tego zapieraj�cego dech w piersiach kolosa, kt�ry jest widoczny z kosmosu i mo�e liczy� nawet milion lat. Jest domem dla tysi�cy znanych gatunk�w ro�lin i zwierz�t "Koralowce to...
28.11.2022 | 09:32

biologia

globalne ocieplenie

klimat

nauka
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Ewa Tomkowska

W zesz�ym tygodniu Europejska Agencja Kosmiczna wybra�a sze�cioro aktywnych astronaut�w. A tak�e 11 rezerwist�w, m.in. polskiego naukowca dr. S�awosza Uzna�skiego. Naukowcy odkryli potencjalny mechanizm powstawania migreny i to, jak zdiagnozowa�...
28.11.2022 | 06:00

badania naukowe

nauka

naukowcy odkryli

odkrycia
Zima to trudny czas tak�e dla ps�w. Na co zwraca� uwag�?

zwierz�ta

Margit Kossobudzka

Cho� pies ma futro, nie zawsze zapewni mu ono ciep�o i bezpiecze�stwo.
27.11.2022 | 12:00

biologia

nauka

przyroda

psy
Prof. Marek Gzik. Ekspert od in�ynierii biomedycznej na czele Sejmiku Wojew�dztwa �l�skiego

sejmik wojew�dztwa �l�skiego

Magdalena Warchala-Kope�

Po politycznym przewrocie w samorz�dzie wojew�dztwa �l�skiego i utracie w�adzy przez Prawo i Sprawiedliwo�� przewodnicz�cym sejmiku wojew�dztwa �l�skiego zosta� prof. Marek Gzik z Platformy Obywatelskiej. To nie tylko polityk, ale przede wszystkim...
26.11.2022 | 17:05

Gliwice

nauka

Politechnika �l�ska

samorz�d
K�tnik domowy wi�kszy - o�mionogi olbrzym. Szcz�liwy dom, w kt�rym paj�ki s�

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

W naszych domach mieszka wiele gatunk�w paj�k�w, jednak �aden nie wzbudza takiego l�ku jak k�tnik domowy wi�kszy.
26.11.2022 | 13:23

biologia

nauka

przyroda

zwierz�ta
S�siedzi maj� problem z przedszkolem. Rodzice: "Dzieci s� straszone pi�� mechaniczn�, oblewane wod�, wyzywane"

Kowale

Karolina Kijek, Marcin Rybak

Rodzice dzieci z przedszkola "Jask�ka" przy ul. Jask�czej we Wroc�awiu opisuj�, �e okoliczni mieszka�cy, niezadowoleni z takiego s�siedztwa, mieli je straszy� pi�� mechaniczn�, wyzywa� i oblewa� wod�. Prokuratura prowadzi post�powanie ws....
25.11.2022 | 17:27

dzieci

edukacja

konflikt

nauka
Po szczepionce mRNA przeciw COVID naukowcy stworzyli podobn� - na gryp�

szczepienia

Margit Kossobudzka

Chodzi nie o szczepionk� jednosezonow�, ale uniwersaln� - chroni�c� przed wszystkimi znanymi wirusami grypy. Skuteczniejsz� i d�ugoterminow�.
25.11.2022 | 15:48

COVID-19

grypa

nauka

szczepienia przeciw grypie
Naukowcy potrafi� wreszcie zdiagnozowa� ADHD nie tylko na podstawie oceny zachowania

ADHD

Margit Kossobudzka

Jak odr�ni� ADHD od normalnego zachowania dziecka? - pytaj� cz�sto rodzice. Do tej pory psycholog lub lekarz m�g� to oceni� tylko na podstawie analizy samego zachowania. Wkr�tce eksperci mog� otrzyma� nowe narz�dzie diagnozy.
25.11.2022 | 14:00

adhd

nauka

zaburzenia koncentracji

zaburzenia rozwojowe
Prognoza pogody. Na wschodzie �agodna zima, na zachodzie - jesie�. B�dzie jeszcze gorszy smog

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Podzia� Polski na ch�odny i bia�y wsch�d oraz relatywnie ciep�y zach�d utrzyma si� przez najbli�szy tydzie�. Za kilka dni ch�odniej zrobi si� jednak w ca�ym kraju. Przestanie za to pada�. I zwi�kszy si� zanieczyszczenie powietrza.
25.11.2022 | 11:18

nauka

pogoda
Na innych planetach prawie na pewno co� ... �yje

kosmos

Kasper Kalinowski

Jak geologia mo�e pom�c w poszukiwaniu �ycia na innych planetach, jakie warunki s� niezb�dne do jego powstania, z jakimi miejscami eksperci wi�� najwi�ksze nadzieje i jak� form� mo�e przybra� �ycie pozaziemskie? Rozmawiamy z geolo�k� planetarn� dr...
25.11.2022 | 06:00

jowisz

Jutronauci 2022

nauka

�ycie pozaziemskie
Choroba nowotworowa zawsze powoduje niedo�ywienie organizmu?

prawda czy mit

Margit Kossobudzka

Rak uruchamia mechanizmy, kt�re prowadz� do wyniszczenia chorego.
25.11.2022 | 06:00

choroby nowotworowe

nauka

nowotwory

rak
Co najmniej kilkana�cie procent Polak�w wierzy w czarn� magi� i czarnoksi�nik�w

m�zg

Tomasz Ulanowski

�rednio na ca�ym �wiecie w czarnoksi�skie zdolno�ci niekt�rych os�b - np. umiej�tno�� rzucania urok�w - wierzy a� 40 proc. ludzi.
24.11.2022 | 16:00

antropologia

czary

nauka

przyroda
Biochemik prof. Mariusz Wi�ckowski: Staramy si� zrozumie� rzadkie choroby genetyczne wyst�puj�ce u dzieci

polscy naukowcy donosz�

Mariusz Wi�ckowski

To choroby wi��ce si� z odk�adaniem si� �elaza w m�zgu. Prowadz� do niepe�nosprawno�ci oraz przedwczesnej �mierci.
24.11.2022 | 12:32

biologia

chemia

dzieci

nauka
Tylko 4 granty ERC dla naukowc�w z Polski, w�r�d nich badacz z UJ. 1,49 mln euro na badania wp�ywu AI na miejsk� mobilno��

nauka

Ada Chojnowska

Niemcy - 81, Wielka Brytania - 70, Polska - 4. Cho� polskim naukowcom wci�� daleko do lider�w w zdobywaniu grant�w ERC, s� powody do dumy. Dr Rafa� Kucharski z UJ otrzyma� niemal maksymaln� wysoko�� presti�owego unijnego dofinansowania.
24.11.2022 | 12:04

badania

granty

sztuczna inteligencja

Uniwersytet Jagiello�ski

Poprzednia 58 59 60 61 62 ... Nast�pna