LITERATURA Gazeta Wyborcza

Nike 2024. Og�aszamy si�demk� finalist�w najwa�niejszej polskiej nagrody literackiej

Nagroda Literacka Nike

Wojciech Szot, Juliusz Kurkiewicz

Nike pe�na poezji. Ju� dawno w ostatnim etapie najwa�niejszej nagrody literackiej w Polsce poezja nie odgrywa�a tak wa�nej roli. Zobacz, kto znalaz� si� w finale Nagrody Literackiej "Nike" 2024.

06.09.2024 | 05:56

artyku�

literatura

nagroda literacka

Nagroda Nike

Z�oto? Nie, to tylko b�oto. Jak Galicja mia�a sta� si� drugim Katarem

Ksi��ki

Izabella Adamczewska

Powie�ci Roberta Nowakowskiego "Kalikst. Fermentacja pragnie�" o galicyjskim boomie naftowym przyda�aby si� solidna destylacja.

05.09.2024 | 13:11

literatura

literatura polska

magazyn ksi��ki

recenzja

Drohobycz, rafineria nafty 'Austria', przed 1911 r.

"Op�tani Literatur�". Wielkie �wi�to ksi��ek i czytania w Radomiu. Kto zgarnie 40 tys. z�otych?

kultura

Konrad Wojciechowski

8 wrze�nia zaczyna si� kolejna edycji festiwalu "Op�tani Literatur�", kt�remu patronuje Witold Gombrowicz. Has�o przewodnie to rodzina jako inspiracja dla literatury.

04.09.2024 | 18:01

festiwal

ksi��ki

literatura

Witold Gombrowicz

Wiersze Jerzego Ficowskiego. 100. rocznica urodzin poety

Wolna Sobota

Jerzy Ficowski, Krzysztof Czy�ewski

Wiersze Jerzego Ficowskiego poleca Andrzej Zagozda.

04.09.2024 | 18:00

Jerzy Ficowski

Komitet Obrony Robotnik�w

Krzysztof Czy�ewski

literatura

U�piona Ksi�garnia tu� obok modnych klub�w i bram diler�w. Czy nowe miejsce przyjmie si� na Pradze?

ksi�garnia

Rafa� G�rski

Podczas gdy co trzy dni w Polsce zamyka si� jedna ksi�garnia, na warszawskiej Pradze otwarto now� - nazywa si� U�piona. - Chcemy by� centrum lokalnej spo�eczno�ci - m�wi w�a�cicielka Ola Bartelska.

03.09.2024 | 17:01

literatura

Praga P�noc

rynek ksia�ki

'Kocham ��d�, ale to trudna mi�o��'. Zamyka si� ksi�garnia Do Dzie�a, w�a�cicielka wyje�d�a z miasta

ksi�garnia

Izabella Adamczewska

- ��d� nie prowadzi �adnej polityki kulturalnej. Nie docenia inicjatyw oddolnych, nie inwestuje w nie, podobnie jak niewystarczaj�co dotuje instytucje miejskie. Zamiast promowa� lokalne wydarzenia, importuje festiwale i inicjatywy innych miast -...

02.09.2024 | 18:33

ksi��ki

kultura w �odzi

literatura

Paulina Frankiewicz z ��dzkiej ksi�garni Do Dzie�a

Magdalena Salik: Mo�emy by� na �cie�ce do ekoterroryzmu klimatycznego

katastrofa klimatyczna

Robert Jurszo

Ale �adna przemoc nie jest w stanie zmieni� tego, �e wytworzyli�my system ekonomiczny dzia�aj�cy na skal� globaln� w imi� zasady "zawsze wi�cej" - m�wi Magdalena Salik, dziennikarka naukowa i pisarka. W tym roku ukaza�a si� jej powie�� "W�ciek", w...

02.09.2024 | 10:43

cyberterroryzm

globalne ocieplenie

literatura

pisarka

"�wi�ty Bo�e". Wiersz Kazimierza Wierzy�skiego [85. ROCZNICA WYBUCHU II WOJNY]

Wolna Sobota

Kazimierz Wierzy�ski

Wiersz Kazimierza Wierzy�skiego z 30 sierpnia 1939 roku poleca Andrzej Zagozda. 85. rocznica wybuchu II wojny �wiatowej

31.08.2024 | 04:00

II wojna �wiatowa

III Rzesza

literatura

modlitwa

�o�nierze polscy z jednostki artylerii przeciwlotniczej w rejonie Dworca G��wnego podczas obrony Warszawy w pierwszych dniach wrze�nia 1939 r.

Koledzy Brunona Schulza uznali, �e jako �ydowscy pisarze musz� porzuci� polski, ich j�zyk ojczysty

Wolna Sobota

Karen Underhill

Powr�t do ziemi obiecanej to nie jest powr�t do geograficznego Izraela, ale do stanu sprawiedliwo�ci i wolno�ci. Do kresu wojny i czasu pokoju

31.08.2024 | 04:00

Bruno Schulz

Drohobycz

Izrael

kultura �ydowska

"Robi rozr�b�" i s�ucha nowych g�os�w. Wr�czono jedn� z najwa�niejszy polskich nagr�d literackich

Ksi��ki

Wojciech Szot

- Nagroda "Gdynia" robi rozr�b� na polu literackim - m�wi� Grzegorz Jankowicz, dyrektor Instytutu Ksi��ki podczas gali wr�czenia nagr�d w Teatrze Muzycznym w Gdyni.

30.08.2024 | 20:15

artyku�

Gdynia

literatura

nagrody

Historia �odzi nie istnieje, s� tylko opowie�ci o niej. Nowa biografia miasta [RECENZJA]

ksi��ki

Izabella Adamczewska

B�a�ej Ciarkowski, architekt i historyk sztuki, napisa� dla W.A.B. fabularyzowan� biografi� "��d�. Ziemia wymy�lona". Po �ladach "kr�la bawe�ny" Karola Scheiblera chodzi w niej sprzedaj�cy poczucie bezpiecze�stwa Janusz Baranowski, kt�rego Westa...

29.08.2024 | 16:45

historia

literatura

��d�

Po Wielkopolsce podr�uje tabor literat�w. Pod namiotami w parkach debatuj� o sztucznej inteligencji

Wiadomo�ci z Poznania

Janusz Jaros

Festiwal literacki "Po Drodze" rozpocz�� si� 23 sierpnia w Poznaniu debat� "Czyta� m�drze". Zako�czy 31 sierpnia na rynku w Pleszewie. W �rod� (28 sierpnia) festiwalowe namioty stan�y w kaliskim parku. - Rozmowy s� trudne i wymagaj�ce. To �wiadczy...

28.08.2024 | 22:45

czytanie

festiwal

ksi��ki

kultura

Ojcowskie opowie�ci s� przed�u�eniem bajek, kt�re opowiadamy jako ch�opcy

ksi��ki

Izabella Adamczewska

Jacek Pa�nik wydaje drug� powie��. Premiera "Tak szybko si� nie umiera" (W.A.B.) - 11 wrze�nia. - To ksi��ka przygodowa, bardzo filmowa, wykorzystuj�ca motywy z polskiego kina i literatury lat 80.: pr�bki, kt�re poddaj� w niej wsp�czesnemu...

28.08.2024 | 17:47

literatura

powie��

stan wojenny

Czy bohaterowie ksi��ek maj� prawo do s�abo�ci, g�upich pogl�d�w albo bycia okropnymi lud�mi?

magazyn ksi��ki

Emilia D�u�ewska

Coraz rzadziej. Pot�pienie bohatera zmienia si� bowiem w pot�pienie ca�ej ksi��ki, a pot�pienie ksi��ki w pot�pienie autora - bo przecie� z pewno�ci� stworzy� bohater�w na sw�j obraz i podobie�stwo.

27.08.2024 | 13:02

literatura

Czy bohaterowie ksi��ek maj� prawo do s�abo�ci, g�upich pogl�d�w albo bycia okropnymi lud�mi?

Napisa�a ksi��k� o babci, "tej od Bia�oszewskiego". Powr�t by� bolesny

Ksi��ki

Wojciech Szot

Przyjaci�ka Bia�oszewskiego, intryguj�ca pisarka, ale te� po prostu babcia. Justyna Sobolewska napisa�a �wietn� biografi� Jadwigi Sta�czakowej.

26.08.2024 | 05:00

Justyna Sobolewska

literatura

nowo�ci wydawnicze

Jadwiga Sta�czakowa, bohaterka ksi��ki 'Jadwiga...' Justyny Sobolewskiej

Wiersze o prze�ladowanych: Pawe� Stefanowski, Marzanna Bogumi�a Kielar

Wolna Sobota

Pawe� Stefanowski, Marzanna Bogumi�a Kielar

Wiersze Paw�a Stefanowskiego i Marzanny Bogumi�y Kielar poleca Andrzej Zagozda

24.08.2024 | 04:00

literatura

nacjonalizm

Niemcy

poezja

Delegacja �emk�w podczas obchod�w �wi�ta 3 Maja. Gorlice, 3 maja 1933 r.

Papie� Franciszek: Dlaczego ksi�a powinni czyta� literatur�?

Opinie

Stanis�aw Obirek

Nie doceniamy Franciszka. Rozczarowani faktem, �e z wielkich reform Ko�cio�a nic nie wysz�o, nie dostrzegamy, �e zaproponowa� zmiany, kt�re wprawdzie nie s� spektakularne, ale g��bokie i nieodwracalne.

22.08.2024 | 06:00

Ko�ci�

literatura

papie� Franciszek

Literacki Sopot czas zacz��. W tym roku rz�dzi� b�d� autorzy z siedmiu kraj�w ba�tyckich

Literacki Sopot

Joanna Wi�niowska

Literacki Sopot to nie tylko spotkania autorskie i debaty, to tak�e warsztaty i spotkania dla dzieci, czytania performatywne i projekcje filmowe. W tym roku zaplanowano a� 74 wydarzenia.

20.08.2024 | 07:00

Ba�tyk

literatura

Sopot

young adults

Elektryzuj�ca i rozkoszna w czytaniu. Ta ksi��ka to lesbijski poch�d przez dzieje

Ksi��ki

Renata Lis

Ksi��ka Selby Wynn Schwartz "Po Safonie" ma nadzwyczajny blask. A Safona od�ywa w naszych biografiach za ka�dym razem, gdy uciekamy, by �y� na w�asnych warunkach.

17.08.2024 | 05:18

esej

lesbijki

LGBT

literatura

Dorota Mas�owska bada polskie rany. Czas na gda�sk� premier� jej najnowszej powie�ci

Dorota Mas�owska

Przemys�aw Gulda

Dorota Mas�owska wydaje now�, d�ugo oczekiwan�, powie��. Gda�ska premiera "Magicznej rany" z udzia�em autorki odb�dzie si� w Instytucie Kultury Miejskiej.

16.08.2024 | 07:00

Gda�sk

Instytut Kultury Miejskiej

kultura

literatura

Nie �yje prof. Zdzis�aw Jerzy Adamczyk, wybitny badacz tw�rczo�ci Stefana �eromskiego

zmarli

Wiktor Dziarmaga/PAP, Karolina Kijek

O jego �mierci poinformowa� Instytut Literaturoznawstwa i J�zykoznawstwa Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach.

15.08.2024 | 18:01

literatura

UJK

Zmar� literaturoznawca prof. Zdzis�aw Adamczyk, wybitny specjalista od tw�rczo�ci Stefana �eromskiego

Modernizacja i przemoc id� ze sob� w parze. Smakowity debiut, ale nie dla wszystkich

Ksi��ki

Katarzyna Sawicka-Mierzy�ska

Debiut Stanis�awa Syca "Suplementy siostry Flory" musia� si� we mnie ule�e�. Im wi�cej razy go wertowa�am, tym bardziej mnie przekonywa� smakowitymi niuansami, humorem i przewrotno�ci�.

15.08.2024 | 06:00

debiut

literatura

literatura polska

magazyn ksi��ki

"Czes�aw Mi�osz (1911-2004)". Wiersz Kazimierza Brakonieckiego

Wolna Sobota

Kazimierz Brakoniecki

Wiersz Kazimierza Brakonieckiego poleca Andrzej Zagozda

15.08.2024 | 04:00

cenzura

czerwiec 1976

Czes�aw Mi�osz

Jan Pawe� II

Czes�aw Mi�osz w jednym ze swoich ostatnich wierszy nazwa� go mistrzem, siebie - czeladnikiem

Tylko na Wyborcza.pl

Stanis�aw Zasada

Oscar Wilde siedzi w kawiarni, wchodz� Jean Mor�as i Oskar Mi�osz. O pierwszym m�wi: poeta, o drugim: poezja

14.08.2024 | 14:54

belle epoque

Czes�aw Mi�osz

Francja

literatura

Nowa powie�� Mas�owskiej jest �wietna, a transfer wydawniczy przywraca autorce status gwiazdy

Ksi��ki

Izabella Adamczewska

W nowej powie�ci "Magiczna rana" Dorota Mas�owska opisuje sztuczne raje i prawdziwe piek�a.

13.08.2024 | 12:25

Dorota Mas�owska

literatura

literatura polska

magazyn ksi��ki

Wyrzucili j� z placu Zbawiciela. Kultowa ksi�garnia znalaz�a nowy adres

�r�dmie�cie

Arkadiusz Gruszczy�ski

Ksi�garni� Korekty wyrzuci� z kamienicy przy placu Zbawiciela prywatny w�a�ciciel lokalu. Znalaz�a jednak nowy lokal przy ruchliwej ulicy w samym centrum Warszawy. - Ale przewiduj�, �e niebawem ksi�garnie b�d� jak muzea - m�wi nam kierowniczka...

11.08.2024 | 19:15

ksi�garnia

literatura

plac Zbawiciela

rynek ksia�ki

Ksi�garnia Korekty, ul. Nowogrodzka w Warszawie

"Gr�b matki". Wiersz Czes�awa Mi�osza [20. ROCZNICA �MIERCI POETY]

Wolna Sobota

Czes�aw Mi�osz

W 20. rocznic� �mierci Czes�awa Mi�osza jego wiersz poleca Andrzej Zagozda

10.08.2024 | 04:00

Czes�aw Mi�osz

literatura

matka

pami��

Plagiat, zapo�yczenie czy inspiracja? Czytelniczka alarmuje w sprawie ksi��ki Agaty Tuszy�skiej

literatura

Wojciech Szot

- By�em w szoku - m�wi weterynarz, kt�ry znalaz� fragmenty w�asnej ksi��ki w "Jamnikarium" Agaty Tuszy�skiej.

09.08.2024 | 11:51

listy czytelnik�w

plagiat

zwierz�ta

Gombrowicz wyjecha�, Baczy�ski zgin��. Co wi�cej warte: obrona ojczyzny czy w�asnego talentu

Ale Historia

Andrzej Brzeziecki

Witold Gombrowicz dzi�ki przypadkowi nie walczy� na wojnie. I bardzo dobrze. Odda� Polsce wi�ksze zas�ugi �ywy ni� martwy. Krzysztof Kamil Baczy�ski nie mia� tej szansy.

09.08.2024 | 04:36

II wojna �wiatowa

Krzysztof Kamil Baczy�ski

literatura

poezja

Krzysztof Kamil Baczy�ski i Witold Gombrowicz

"Ju� nie�wie�y oddech pochodu", "Zab�jstwo". Wiersze Juliana Kornhausera

Wolna Sobota

Julian Kornhauser

Wiersze Juliana Kornhausera poleca Andrzej Zagozda.

03.08.2024 | 04:00

cenzura

Janusz Anderman

Julian Kornhauser

k�amstwo

Zdena Koubkov� bi�a rekordy, zdobywa�a medale. I nagle o�wiadczy�a, �e �yje teraz jako m�czyzna

Tylko na Wyborcza.pl

Wojciech Szot

Ju� sto lat temu podczas mi�dzynarodowych zawod�w dzia�acze i rywalki wytyka�y zawodniczki, kt�re ich zdaniem "nie prezentowa�y si� zbyt kobieco".

02.08.2024 | 20:01

homofobia

literatura

nazizm

sport

Jak wygl�da niebo tych, kt�rych sta�? Gdyby nie ultramaryna z lapis-lazuli byliby�my ubo�si

malarstwo

Wojciech Szot

Dzi� m�odym ludziom b��kit kojarzy si� z depresj�, nie z niebem. A przecie� kiedy� by� uznawany za kolor spokojny, wyciszony, bezpieczny.

02.08.2024 | 10:20

literatura

sztuka

Krymina� ze �lepym Maksem i patodeweloperka. Nowe ksi��ki na wakacje

ksi��ki

Izabella Adamczewska

Dlaczego psychiatra leczy� gr� w szachy? Ile kosztuje dziura w ziemi? Czy pisanie o wsi si� op�aca? Polecam krymina� i psychologiczn� sensacj� retro, powie�� m�odzie�ow� oraz reporta� o patodeweloperce.

29.07.2024 | 17:42

Ba�uty

kultura w �odzi

literatura

��d�

"Mi�nie pachwin, dno macicy, nie pytajcie, po prostu nie chc� tego �wiczy�". Fragment nowej Mas�owskiej

Czytelnia Wyborczej

Dorota Mas�owska

Podoba�a mi si� na maksa. Odk�d pierwszy raz zobaczy�em, jak pochyla si� i w�ancza wie��, na l�ni�cym brzuszku nie maj�c ani grama zb�dnego t�uszczu, i przez rami� rzuca do wszystkich: "To co? Everybody!".

27.07.2024 | 06:18

Dorota Mas�owska

fragment ksi��ki

literatura

literatura polska

T�ga g�owa, mi�nie i neuroza. Czy autor "Conana Barbarzy�cy" by� gejem?

Ksi��ki

Rados�aw Czy�

Po polsku ukaza� si� kanon Conana Barbarzy�cy. Badacze zastanawiaj� si�, czy jego tw�rca Robert E. Howard by� homoseksualny.

27.07.2024 | 06:07

Conan Barbarzy�ca

fantasy

literatura

Literatura ameryka�ska

Arnold Schwarzenegger jako Conan Barbarzy�ca w filmie z 1982 r.

"�yd". Wiersz Mirona Bia�oszewskiego

Wolna Sobota

Miron Bia�oszewski

Wiersz Mirona Bia�oszewskiego poleca Andrzej Zagozda.

27.07.2024 | 04:00

II wojna �wiatowa

literatura

Miron Bia�oszewski

n�dza

"Okna". Wiersz Marty Klubowicz

Wolna Sobota

Marta Klubowicz

Wiersz Marty Klubowicz poleca Andrzej Zagozda.

20.07.2024 | 04:00

literatura

poezja

ruina

s�d

Ta ksi��ka mrozi w upa�y. Je�li thriller, to psychologiczny. I to polski

Ksi��ki

Marta Bratkowska

Pozory mog� myli� - i cz�sto to robi�. Tak, wiem, frazesem o tym, �e nic nie jest takie, jak si� wydaje, cz�sto reklamuje si� seriale i ksi��ki kryminalne. Jednak do nowego thrillera Izabeli Janiszewskiej pasuje to jak ula�.

15.07.2024 | 13:34

artyku�

literatura

magazyn ksi��ki

"Przeciw odkryciom". Wiersz Stanis�awa Jerzego Leca

Wolna Sobota

Stanis�aw Jerzy Lec

Wiersz Stanis�awa Jerzego Leca poleca Andrzej Zagozda.

13.07.2024 | 04:00

kosmos

ksi�yc

literatura

obozy

Startuj� rozmowy o literaturze. Najpierw Ali Smith, czyli mi�o��, strata i przemijanie

Concordia Design

S�awomir Szyma�ski

Wojna, kapitalizm, zmiany spo�eczne czy inwigilacja. Tak pojemna jest literatura szkockiej pisarki, kt�ra b�dzie bohaterk� premierowej ods�ony Concordia Reads, czyli cyklu wydarze� po�wi�conych literaturze. Ka�de ze spotka� ma by� monograficzn�...

06.07.2024 | 17:20