GENETYKA Gazeta Wyborcza

Prof. Urba�czyk: Gdyby uda�o nam si� odizolowa�, jak chce w�adza, to skazaliby�my si� na degeneracj� biologiczn�

Wolna Sobota

Przemys�aw Urba�czyk

Jeste�my biologicznymi i kulturowymi dziedzicami niezliczonych fal imigrant�w, za co powinni�my podzi�kowa� losowi
07.01.2022 | 15:00

genetyka

imigranci

migracja

neandertalczyk
DNA jest jak mi�o��, unosi si� w powietrzu. To wspania�e narz�dzie do badania bior�norodno�ci

genetyka

Tomasz Ulanowski

W dw�ch niezwyk�ych eksperymentach opisanych w najnowszym "Current Biology" udowodnili to niezale�nie naukowcy z Danii i Wielkiej Brytanii.
07.01.2022 | 06:00

biologia

nauka

zwierz�ta
Rasowe psy maj� coraz wi�cej chor�b. K�opoty ze zdrowiem maj� cho�by francuskie buldogi

rasy ps�w

Margit Kossobudzka

Rasy ps�w s� cz�sto rozpoznawane po charakterystycznych cechach - kr�tkie nogi jamnika, pomarszczony pysk mopsa, c�tkowana sier�� dalmaty�czyka. Niestety, genetyka, kt�ra nadaje r�nym rasom ich szczeg�lne cechy, jest cz�sto wynikiem chowu wsobnego.
02.01.2022 | 13:48

genetyka

nauka

psy

zwierz�ta
Pfizer przebada� swoj� zmienion� wersj� szczepionki stworzon� dla omikronu. Dzia�a

Nauka

Jacek Kubiak

Firma farmaceutyczna Pfizer pracuje nad specyficzn� szczepionk� przeciwko wariantowi omikron. Obiecuje, �e uzyskana wsp�lnie z firm� BioNTech szczepionka b�dzie dost�pna w ci�gu 100 dni, tzn. ju� w marcu 2022 r. Czy taka szczepionka ma jeszcze sens?
27.12.2021 | 12:20

genetyka

nauka

omikron

szczepionka na koronawirusa
Sk�d si� wzi�li brytyjscy Celtowie? Genetycy ju� chyba wiedz�

nauka

Tomasz Ulanowski

Naukowcy odkryli nieznan� wcze�niej wielk� imigracj� na Wyspy Brytyjskie. Jak pisz� w najnowszym "Nature", do jej szczytu mia�o doj�� w latach 1000-875 p.n.e.
22.12.2021 | 19:48

antropologia

archeologia

biologia

genetyka
O powstawaniu wina. Naukowcy rozszyfrowali pochodzenie europejskich odmian winoro�li

nauka

Tomasz Ulanowski

Europejskie wina zawdzi�czamy udomowieniu winoro�li w Azji Zachodniej i jej p�niejszemu skrzy�owaniu z dzikimi odmianami rosn�cymi w Europie - twierdz� genetycy.
21.12.2021 | 17:00

alkohol

antropologia

biologia

genetyka
Nie miej kompleks�w. Rakietowi in�ynierowie czy neurochirurdzy nie s� bystrzejsi od ciebie - donosz� naukowcy

biologia

Tomasz Ulanowski

To tylko stereotypy, kt�re utrwali� j�zyki angielski - uspokajaj� naukowcy z Wielkiej Brytanii.
15.12.2021 | 06:35

antropologia

genetyka

inteligencja

j�zyk
"Do�wiadczaj� rzeczy, kt�rych inne dzieci nigdy nie prze�yj�". Badania na 4 tys. par bli�niak�w

By� rodzicem

C�line Lauer, Die Welt

"Kilka razy mia�em kontakt z bli�niakami jednojajowymi, kt�re dorasta�y osobno, nie wiedzia�y o istnieniu tego drugiego, i w pewnym momencie �ycia zosta�y po��czone. Czasami my�l� o tym, jak by to by�o, gdyby okaza�o si�, �e gdzie� na �wiecie jest...
14.12.2021 | 06:01

bli�niaki

bli�ni�ta

bli�ni�ta jednojajowe

genetyka
"The New York Times": Nieetyczne badania genetyczne Rom�w

genetyka

Sabrina Imbler

Od dziesi�cioleci pobiera si� pr�bki krwi Rom�w - dyskryminowanej mniejszo�ci zamieszkuj�cej dzi� przede wszystkim Europ� - a ich DNA trafia do publicznych rejestr�w. Rzekomo chodzi wy��cznie o lepsze zrozumienie romskiej historii i genetyki.
30.11.2021 | 14:00

antropologia

biologia

nauka
Sk�d si� wzi�y j�zyki a�tajskie, w tym japo�ski? Kontrowersyjna teoria w najnowszym "Nature"

nauka

Tomasz Ulanowski

�r�d�o j�zyk�w a�tajskich, zwanych te� transeurazjatyckimi, bi�o w Mand�urii w p�nocno-wschodnich Chinach blisko 9 tys. lat temu - twierdz� naukowcy.
10.11.2021 | 17:00

archeologia

genetyka
Rasa jest realna tylko wtedy, gdy j� dostrzegamy. Rasizm nie ma podstaw naukowych

Nauka

Adam Rutherford

Sukces to nieustanne migracje i czerpanie z innych kultur. Wg wsp�czesnej nauki trudno zdefiniowa�, czym jest rasa. Mimo to rasizm wci�� pozostaje istotnym problemem.
28.10.2021 | 12:15

antropologia

ewolucja

genetyka

nauka
Bli�ni�ta jednojajowe ��czy epigenetyczny wz�r

genetyka

Paulina Mozolewska

Bli�ni�ta jednojajowe powstaj� wtedy, kiedy zygota, czyli pojedyncza zap�odniona kom�rka jajowa, dzieli si� na dwa embriony. Naukowcy wci�� nie do ko�ca rozumiej�, dlaczego tak si� dzieje.
01.10.2021 | 07:00

biologia

nauka

zwierz�ta
Jak wygl�dali Krzy�acy spod Grunwaldu? 40 tys. ko�ci poleg�ych rycerzy przebadaj� naukowcy ze Szczecina

genetyka

Adam Zadworny

Ko�ci ze zbiorowej krzy�ackiej mogi�y rycerzy poleg�ych w 1410 r. w bitwie pod Grunwaldem trafi�y ju� do Zak�adu Genetyki S�dowej PUM w Szczecinie. Powinny pom�c m.in. w ustaleniu wygl�du ofiar bitwy, koloru ich oczu, diety i przebytych chor�b.
26.09.2021 | 14:49

bitwa pod Grunwaldem

historia Polski

Krzy�acy

Pomorski Uniwersytet Medyczny
Genetycy m�c� w Oceanie Spokojnym. Nowa historia podboju Polinezji

antropologia

Tomasz Ulanowski

Trudy, z jakimi podczas wypraw na kolejne z przesz�o tysi�ca wysp - rozdzielonych cz�sto przez tysi�ce kilometr�w otwartego oceanu - musieli boryka� si� polinezyjscy wio�larze, a tak�e ich wytrzyma�o��, s� trudne do wyobra�enia.
23.09.2021 | 07:00

archeologia

genetyka

nauka
Sk�d si� wzi�li Japo�czycy? Genetycy zaczynaj� rozwik�ywa� t� zagadk�

antropologia

Tomasz Ulanowski

Wsp�cze�ni Japo�czycy s� owocem zmieszania si� a� trzech dawnych lud�w - twierdz� naukowcy w najnowszym wydaniu pisma "Science Advances". A genetycznie Japo�czykom najbli�ej do... Chi�czyk�w Han.
17.09.2021 | 20:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Chc� stworzy� hybryd� mamuta i s�onia. Koszt? 15 mln dol. Sens? W�tpliwy

mamut

Robert Jurszo

Ameryka�ska firma Colossal chce wskrzesi� mamuta. A w zasadzie stworzy� hybryd� mamuta i s�onia indyjskiego. - To niemoralne, bo nie istnieje ju� �wiat, do kt�rego biologicznie by�y przystosowane mamuty - m�wi "Wyborczej" etyk �rodowiskowy prof....
15.09.2021 | 16:43

genetyka

klonowanie

mamuty

ochrona przyrody
Naukowcy natkn�li si� na bajeczne afryka�sko-eurazjatyckie skrzy�owanie ludzko�ci

antropologia

Tomasz Ulanowski

W dw�ch miejscach P�wyspu Arabskiego uczeni odkryli artefakty pozostawione przez pi�� ludzkich migracji, odleg�ych o dziesi�tki, a nawet setki tysi�cy lat. Najstarsza przetoczy�a si� a� ok. 400 tys. lat temu.
01.09.2021 | 17:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Czy to dzi�ki rozwi�z�o�ci dziedziczymy "geny homoseksualno�ci"?

biologia

Tomasz Ulanowski

U ludzi anga�uj�cych si� w zachowania homoseksualne naukowcy znale�li warianty genetyczne, kt�re u os�b uprawiaj�cych seks wy��cznie heteroseksualny prowadz� do wi�kszej liczby partner�w - a wi�c potencjalnie do wi�kszej liczby potomstwa. Wyniki...
23.08.2021 | 17:00

antropologia

genetyka

nauka

zwierz�ta
Komitet Genetyki Cz�owieka ostrzega przed chi�skimi testami genetycznymi. "Nie mamy nad nimi kontroli"

genetyka

Sylwia Sa�wacka

Wed�ug przybli�onej oceny obecnie w dalekowschodnich laboratoriach mo�e znajdowa� si� ok. 100 000 kompletnych polskich genom�w. Nad zawartymi w nich wra�liwymi danymi osobowymi nie ma �adnej kontroli - ostrzega Komitet Genetyki Cz�owieka i Patologii...
19.08.2021 | 10:02

badania DNA

badania prenatalne

Chiny

polska akademia nauk
Blond w�osy, piegi, gen wiking�w i podobie�stwo do Brytyjczyk�w. Powsta� portret genetyczny Polak�w

genetyka

Martyna �migiel

Mamy znaczne predyspozycje do posiadania blond w�os�w, pieg�w i �ysienia typu m�skiego, ale rzadko kichamy na s�o�cu. Tak wskazuje genetyczny portret Polak�w, kt�ry powsta� dzi�ki projektowi "Nasze Genomy". To nie tylko ciekawostka, ale te� spos�b...
08.07.2021 | 18:11

medycyna
Zadziwiaj�cy enzym, kt�ry mo�e pom�c w walce z rakiem. Ma wyj�tkow� cech� - odkryli genetycy

Nauka

Jacek Kubiak

Naukowcy sprawdzaj�, jak� rol� ten enzym odgrywa w kom�rkach rakowych.
04.07.2021 | 17:01

dna

enzymy

genetyka

nowotwory
Pozna�: pierwszy w Polsce pacjent przeszed� terapi� genetyczn�, kt�ra mo�e przywr�ci� wzrok

terapia genowa

Sylwia Sa�wacka

- Uczucie jest pot�ne, kiedy widz� zielone drzewa, spalon� s�o�cem traw�, czy sylwetk� mamy. Wcze�niej by�em w stanie odr�ni� tylko �wiat�o od mroku - opowiada Darek Grucha�a, 21-letni student prawa, kt�ry pierwszy w Polsce przeszed� terapi�...
29.06.2021 | 07:02

genetyka

okulistyka

utrata wzroku

wzrok
Pozna�: Instytut Genetyki Cz�owieka otworzy� superlaboratorium. "Badania na �wiatowym poziomie"

genetyka

Sylwia Sa�wacka

Innowacyjne Centrum Medyczne zajmie si� mi�dzy innymi diagnozowaniem chor�b rzadkich. Ale mo�emy tu przej�� te� - w rekordowym czasie - test na koronawirusa.
23.06.2021 | 07:00

laboratorium

polska akademia nauk

Pozna�
Kr�tka historia o tym, jak mieszka�cy p�nocnej Syberii podbili Ameryk�

nauka

Tomasz Ulanowski

Ta opowie�� jest mo�liwa tylko dzi�ki rewolucji genetycznej, kt�ra w ostatniej dekadzie przeora�a archeologi�.
16.06.2021 | 17:49

archeologia

biologia

genetyka
W Polsce s� laboratoria i pseudolaboratoria. Trzeba bardzo uwa�a�, kt�re si� wybiera

badania genetyczne

Sylwia Sa�wacka

Globalny rynek komercyjnych bada� DNA ro�nie niezwykle szybko - to �wietna wiadomo��. Ale te� jest ciemna strona tej historii. W Polsce kwestia bada� genetycznych w og�le nie jest uregulowana. Laboratorium genetyczne w zasadzie mo�e otworzy� ka�dy....
14.06.2021 | 08:00

choroby rzadkie

genetyka

koronawirus

laboratorium
Dlaczego biali s� mniej skoczni ni� czarni? Nie chodzi tylko o mi�nie - odkryli naukowcy

biologia

Tomasz Ulanowski

Brakuje nam bowiem wariantu genetycznego zapewniaj�cego sztywne �ci�gna. Wariantu obecnego u ludzi z dziedzictwem genetycznym pochodz�cym z Afryki Zachodniej.
26.05.2021 | 17:02

ewolucja

genetyka

nauka

sport
Od broni biologicznej do super�o�nierzy. Brytyjczycy przyst�puj� do nowego wy�cigu zbroje� - genetycznego

Nauka

Yusef Paolo Rabiah

Rz�d Wielkiej Brytanii powo�a� niedawno do �ycia Agencj� Zaawansowanych Bada� i Wynalazczo�ci (ARIA), przeznaczaj�c na ni� 800 mln funt�w. Organizacja wzorowana na ameryka�skiej Agencji Zaawansowanych Projekt�w Badawczych w Obszarze Obronno�ci...
12.05.2021 | 16:00

badania

genetyka

The Conversation

wojsko
"Zdiagnozowa�am c�rk�, bo by�am uparta i p�aci�am. Lenka jest pi�tym dzieckiem w Polsce z mutacj� KCNQ2"

By� rodzicem

Agnieszka Urazi�ska

"Us�ysza�am, �e Lenka powinna by� rehabilitowana od trzeciego miesi�ca �ycia. Ona mia�a wtedy 14 i od wielu miesi�cy by�y�my ju� pod opiek� neurologa, kt�ry nie reagowa�. Wyobra� sobie, co ja wtedy czu�am". Rozmowa z Magd�, upart� mam� walcz�c� o...
08.05.2021 | 05:58

choroby genetyczne

choroby rzadkie

dzieci niepe�nosprawne

genetyka
Naukowcy odkryli �lady tajemniczej populacji Y u kolejnych Indian Ameryki Po�udniowej

antropologia

Tomasz Ulanowski

Te �lady to mutacje genetyczne wskazuj�ce na pokrewie�stwo z pierwotnymi ludami Australazji. Jak australazjatyckie DNA znalaz�o si� po drugiej stronie Pacyfiku?
30.03.2021 | 17:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Czy nasza odporno�� jest zapisana w genach?

Tylko Zdrowie

Margit Kossobudzka

Badamy geny, �eby wiedzie� czy grozi nam rak. Ale r�nimy si� tak�e odpowiedzi� na wirusy grypy czy COVID-19. Jak wykorzysta� wiedz� zapisan� w genach? Rozmowa z dr hab. med. Ann� W�jcick�, genetyczk� z Warsaw Genomics w Warszawie.
26.03.2021 | 06:00

COVID-19

genetyka

geny

infekcje
Gdy �ledz� w internecie antyszczepionkowc�w, widz�, jakiego poj�cia nie opanowali w szkole

Du�y Format

Wojciech Orli�ski

Biada temu, kto bez opanowania licealnych podstaw biochemii spr�buje si� z Google'a dowiedzie�, jak dzia�a szczepionka mRNA!
22.03.2021 | 05:55

antyszczepionkowcy

chemia

edukacja

genetyka
Gen�w nie oszukasz. Neurotycy nie bior� si� znik�d

By� rodzicem

Ewa P�gowska

Czy z biegiem lat stajemy si� coraz bardziej podobni do naszych rodzic�w? Czy geny maj� wi�kszy wp�yw na nasz� osobowo�� czy na inteligencj�? Genetyka zachowa� ma na to odpowiedzi. Niekt�re s� naprawd� bardzo zaskakuj�ce. Rozmowa z psychologiem...
16.03.2021 | 05:58

By� rodzicem i przetrwa�

dziedziczenie

genetyka

geny
Badania genetyk�w pokazuj�, �e kobiety to silniejsza p�e� ni� m�czy�ni. Mniej nara�ona na choroby

Wiadomo�ci z Poznania

Maria Bielicka

- M�czy�ni z punktu widzenia genetyki s� s�absi. Genetycznie zaprogramowani na kr�tsze �ycie bez ochrony w postaci drugiego chromosomu X, kt�ry posiadaj� kobiety - m�wi prof. Jadwiga Jaruzelska z Instytutu Genetyki Cz�owieka PAN.
08.03.2021 | 21:08

genetyka

nauka

Polska Akademia Nauk
Psy zosta�y udomowione co najmniej 23 tys. lat temu, prawdopodobnie na Syberii

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

To g��wne wnioski bada� mi�dzynarodowego zespo�u naukowc�w, kt�rego publikacja ukazuje si� w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS".
26.01.2021 | 06:30

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Rogoz�b nam powie, jak zwierz�ta wysz�y z wody na l�d? Odczytano genom - rekordowy, 14 razy d�u�szy od naszego

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Rogoz�b australijski nale�y do najbardziej pierwotnych ryb dwudysznych. To ich przodkowie w dewonie wyszli na l�d i dali pocz�tek wszystkim l�dowym kr�gowcom, tak�e nam.
21.01.2021 | 17:28

dna

genetyka

genom

ryby
Naukowcy przedstawiaj� dok�adny zapis DNA stworze� dr. Frankensteina: dziobaka i kolczatki

zwierz�ta

Margit Kossobudzka

Te australijskie zwierz�ta s� czym� pomi�dzy gadem a ssakiem. Sk�adaj� jaja, ale m�ode karmi� mlekiem. S� ostatnimi z linii ssak�w jajorodnych.
16.01.2021 | 18:00

biologia

genetyka

nauka
Bli�ni�ta jednojajowe wcale nie maj� identycznego DNA

nauka

Margit Kossobudzka

Od niemal samego pocz�cia w DNA bli�ni�t jednojajowych mog� zachodzi� mutacje powoduj�ce, �e dzieci genetycznie r�ni� si� od siebie. Bywa, �e ma to spore znaczenie.
15.01.2021 | 06:00

genetyka

zdrowie
Prof. Franciszek Chrapkiewicz-Chapeville nie �yje. Przez 20 lat UB �ledzi�o ka�dy krok wybitnego genetyka

genetyka

Magdalena Mach

Niezwyk�y �yciorys Franciszka Chrapkiewicza-Chapeville'a, genialnego naukowca z Godowej k. Strzy�owa, brzmi jak scenariusz hollywoodzkiego filmu: kilkakrotnie ucieka� �mierci, by� torturowany, pracowa� w tartaku, by� kurierem antykomunistycznego...
01.12.2020 | 12:00

po�egnania
Planowali uwolni� Polsk� od raka. Koronawirusa nie przewidzieli

biotechnologia

Mateusz Witczak

Naukowcy Uniwersytetu Warszawskiego chcieli sprawdza�, jakie choroby Polacy maj� w genach. Gdy jednak koronawirus zamkn�� nas w domach - z dnia na dzie� zmienili profil dzia�alno�ci.
22.11.2020 | 05:05

genetyka

testy na koronawirusa

uniwersytet warszawski
Udomowienie psa. Ju� 11 tys. lat temu w Eurazji �y�o pi�� psich "ras"

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

W cudzys�owie, bo chodzi nie tyle o rasy w dzisiejszym rozumieniu tego s�owa, ale o troch� odr�bne linie ewolucyjne. Nowe badanie potwierdza, �e pies to zwierz�, kt�re udomowili�my jako pierwsze - co najmniej 15 tys. lat temu.
30.10.2020 | 11:26

biologia

genetyka

nauka

psy

Poprzednia 3 4 5 6 7 ... Nast�pna