NAUKA Gazeta Wyborcza

Supermiasta i Superregiony 2040. Poniedzia�ek z UMK: Postawmy na zielon� ekonomi�

supermiasta

Robert Robaszewski

Pytamy znanych olsztynian o najwa�niejsze wyzwania dla miasta i regionu na najbli�sze dwie dekady. Dzi� poprosili�my o to Jacka Poniedzia�ka, olszty�skiego socjologa z Uniwersytetu Miko�aja Kopernika.
05.04.2021 | 09:01

ekologia

nauka

Olsztyn

Warmia i Mazury
Szympans �wi�t by nie wymy�li�? Nie by�bym taki pewien

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Kultura wcale nie czyni cz�owieka. Zachowania, kt�re mo�na by uzna� za religijne, zauwa�ono u pewnej populacji szympans�w.
05.04.2021 | 08:51

biologia

nauka
Byli wojownikami w epoce �elaza. Na wieczny spoczynek u�o�ono ich na puchowej po�cieli

archeologia

Joanna Grabowska

To dzi� najstarsza puchowa po�ciel w Skandynawii. Wype�nia�o j� pierze pochodz�ce od kilkunastu gatunk�w ptak�w. Czy dob�r u�ytych pi�r mia� jakie� specjalne znaczenie?
02.04.2021 | 13:14

nauka
Bonobo te� mog� by� mamami zast�pczymi. Nawet dla dzieci spoza w�asnej grupy

zwierz�ta

Kasper Kalinowski

Po raz pierwszy zaobserwowano tak� adopcj�. To kolejny dow�d na to, �e r�nica mi�dzy lud�mi, a pozosta�ymi gatunkami ma charakter wy��cznie ilo�ciowy.
01.04.2021 | 15:00

biologia

nauka
Szczepi� 40-latk�w, a kiedy zaszczepi� dzieci?

szczepienia

Margit Kossobudzka

Pfizer twierdzi, �e szczepionka chroni�ca przed COVID-19 jest bezpieczna i w 100 proc. skuteczna u dzieci w wieku 12-15 lat. Szczepionka jest ju� dopuszczona do stosowania u m�odzie�y w wieku od 16 lat.
01.04.2021 | 13:10

COVID-19

dzieci

nauka
Inteligentny projekt si� rozp�dza. Oto xenoboty 2.0 - drugie pokolenie robot�w z �ywych kom�rek

nauka

Tomasz Ulanowski

Potrafi� ju� nie tylko si� porusza� i przenosi� male�kie �adunki, a tak�e wykazywa� spo�eczne zachowania, ale same si� sk�adaj�. No i gromadz� informacje.
01.04.2021 | 10:00

antropocen

biologia

technologie
Uczeni badaj� wirus MERS, aby zapobiec nast�pnej pandemii

wirusy

Jacek Kubiak

MERS-CoV mo�e wywo�a� jeszcze gorsz� w skutkach zaraz� ni� SARS-CoV-2. Jest o wiele bardziej �miertelny ni� COVID-19 - powoduje zgony a� u oko�o 34 proc. pacjent�w.
31.03.2021 | 13:07

koronawirus

nauka

SARS-CoV-2
Naukowcy odkryli �lady tajemniczej populacji Y u kolejnych Indian Ameryki Po�udniowej

antropologia

Tomasz Ulanowski

Te �lady to mutacje genetyczne wskazuj�ce na pokrewie�stwo z pierwotnymi ludami Australazji. Jak australazjatyckie DNA znalaz�o si� po drugiej stronie Pacyfiku?
30.03.2021 | 17:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Niszcz�, wi�c jestem. Dlaczego ludzie niszcz� �rodowisko?

ochrona �rodowiska

Kasper Kalinowski

Ludzka natura ukszta�towana w znacznej mierze w plejstocenie nie sprzyja zdrowiu planety. To, �e wi�kszo�� z nas ma �wiadomo��, �e nie jest dobrze niszczy� jedynej planety, na kt�rej mo�emy �y�, wcale nie zmienia sytuacji.
30.03.2021 | 12:43

ekologia

nauka
Prognoza pogody na Wielkanoc 2021. �wi�ta s�oneczne, ale niezbyt ciep�e

prognoza pogody

Tomasz Ulanowski

W Wielkanoc kwiecie� zaplecie pogod�. Po ciep�ym tygodniu w Wielki Pi�tek przyjdzie deszcz, �nieg i och�odzenie.
30.03.2021 | 11:19

nauka

pogoda

Wielkanoc
Badacze z UWM pracuj� nad tym, by kiedy� na Marsie wyr�s� las

UWM

Tomasz Kurs

M�odzi naukowcy z UWM pracuj� nad stworzeniem gleby, kt�ra umo�liwi wzrost ro�linno�ci na Marsie.
30.03.2021 | 08:40

nauka
Studenci AGH opracowali biodegradowalne opakowanie na mleko, kt�re roz�o�y si� w minimum 90 proc.

AGH

ACH

Zamiast k�opotliwych Tetra Pak�w - karton z materia��w biodegradowalnych. Nad takim rozwi�zaniem pracuj� w�a�nie studenci AGH. I licz� na to, �e uda im si� produkt wprowadzi� na rynek.
30.03.2021 | 07:14

ekologia

innowacje

nauka

opakowania
Uczeni wyliczaj�: lubisz kaw�, kakao i s�odycze? Odpowiadasz za niszczenie las�w tropikalnych

antropocen

Tomasz Ulanowski

Kraje bogate chroni� swoje lasy, dewastuj�c lasy w krajach biedniejszych. Tak mo�na by kr�tko podsumowa� publikacj� naukowc�w z Japonii. Kraj Kwitn�cej Wi�ni, mog�cy pochwali� si� ogromn� powierzchni� w�asnych las�w, te� �upi cudze.
29.03.2021 | 20:00

nauka
Nagroda naukowc�w dla naszej dziennikarki Margit Kossobudzkiej

Tylko Zdrowie

Joanna Bujakiewicz

Margit Kossobudzka, dziennikarka dzia�u nauka i zdrowie "Wyborczej", otrzyma�a nagrod� Zdrowe Pi�ro 2021.
29.03.2021 | 18:28

grypa

nauka

zdrowie
Jak si� zacz�a pandemia? Dyplomaci ujawniaj� raport WHO i naukowc�w z Chin

COVID-19

Wojciech Moskal

Koronawirus nie uciek� z laboratorium; �r�d�em pandemii COVID by�y zwierz�ta - takie s� pono� g��wne wnioski raportu.
29.03.2021 | 18:26

epidemia koronawirusa

koronawirus

medycyna

nauka
Jest sterniczka, nie ma trznadla. No i czekam na �lepowrony

nauka

Jacek Betleja

Pora�ka boli, ale przecie� nie o to chodzi. Wa�ne s� jedynie pozytywne emocje, w�asne prze�ycia, przygoda i mi�o sp�dzony czas.
29.03.2021 | 15:57

biologia

ornitologia

wielki rok ptasiarza

�rodowisko
Dlaczego jajko od wiek�w inspiruje nie tylko naukowc�w, ale te� in�ynier�w?

WIDEO CLASSIC

Piotr Cie�li�ski, Zdj�cia: Anna Czuba, Monta�: Katarzyna Szczepa�ska, �ukasz Carbone, Grafika: Micha� Nowacki

Jakie fizyczne sekrety kryje w sobie jajko? Dlaczego od wiek�w inspiruje nie tylko naukowc�w, ale te� in�ynier�w? Co si� dzieje z jajkiem jak le�y na boku, a jak reaguje, gdy postawimy je na sztorc? W cyklu "Czy wiesz, �e na co dzie�..." Piotr...
20.03.2020 | 23:18

fizyka

jaja

jajka

nauka
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W zesz�ym tygodniu bohaterami doniesie� naukowych byli: s�o� le�ny z Afryki, czarna dziura z galaktyki M87, koronawirus z Wuhanu, Idol z Szygiru, kalandra szara z Polski i neurony z m�zgu cz�owieka. Zapraszamy na przegl�d najciekawszych wiadomo�ci.
29.03.2021 | 09:31

nauka
O�miornice �ni�! Dlaczego ewolucja dwa razy wynalaz�a marzenia senne?

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Naukowcy z Brazylii przyjrzeli si� o�miornicom podczas snu. Okaza�o si�, �e podobnie jak u ludzi ich sen ma dwie fazy - spokojn� i aktywn�. Podczas tej ostatniej - wszystko na to wskazuje - maj� marzenia senne. Tak jak my.
28.03.2021 | 07:35

biologia

m�zg

nauka

o�miornica
Archeologiczna sensacja. Idol z Szygiru jest dwa razy starszy ni� s�ynne Stonehenge

archeologia

Joanna Grabowska

Najstarsza na �wiecie rze�ba z drewna ma ponad 12 tys. lat. To zupe�nie zmienia nasze patrzenie na histori� - przekonuj� naukowcy.
27.03.2021 | 16:00

historia

nauka

Syberia

zabytki
Naukowcy z Yale stworzyli "map� nieodkrytego �ycia"

antropocen

Tomasz Ulanowski

Hic sunt dracones. Oto mapa nieodkrytych jeszcze gatunk�w kr�gowc�w �yj�cych na l�dzie.
27.03.2021 | 08:20

biologia

nauka

zwierz�ta
Prognoza pogody. �rodek nadchodz�cego tygodnia b�dzie bardzo ciep�y

pogoda

Krzysztof Drozdowski

Wracamy do zmiennej pogody, jednak ju� bez mrozu i �niegu.
26.03.2021 | 16:00

chmury

klimat

nauka

prognoza pogody
Wiemy, dlaczego nowe warianty koronawirusa s� bardziej zaka�ne

koronawirus

Jacek Kubiak

Naukowcy wyja�nili, dlaczego brytyjski czy brazylijski wariant koronawirusa jest gro�niejszy ni� SARS-CoV-2 z Wuhanu.
26.03.2021 | 10:58

COVID-19

epidemia koronawirusa

medycyna

nauka
Dramat afryka�skich s�oni. S� krytycznie zagro�one wygini�ciem

antropocen

Tomasz Ulanowski

Powodem jest dramatyczne skurczenie si� ich populacji w ostatnich dekadach - podaje Mi�dzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN).
26.03.2021 | 09:10

biologia

nauka

zwierz�ta
Zadbaj o dobry sen. Mo�e uchroni� ci� to przed COVID-19 - apeluj� eksperci

COVID-19

Wojciech Moskal

Bezsenno��, przerywany sen i wypalenie zawodowe zwi�kszaj� ryzyko ci�kiego COVID-19. Ka�da godzina snu ekstra zmniejsza za� ryzyko zaka�enia koronawirusem o 12 proc. - pokazuj� najnowsze badania.
25.03.2021 | 14:59

epidemia koronawirusa

koronawirus

medycyna

nauka
Ludzki neuron rodzi si� w tydzie�. Naukowcy bli�ej rozwi�zania tajemnicy wyj�tkowo�ci cz�owieka

nauka

Tomasz Ulanowski

Dlaczego ludzki m�zg jest trzykrotnie wi�kszy od tego szympansiego? W�a�nie ukaza�o si� kolejne arcyciekawe badanie, kt�re pomaga w wyja�nieniu tej zagadki. Gen ZEB2 - zapami�tajcie te s�owa.
25.03.2021 | 14:20

biologia

zwierz�ta
Wyg�odnia�e pijawki ruszy�y na �owy, a ropuchy rozpocz�y wiosenne harce

Wiosna 2021

Mateusz Sowi�ski

Wczesna wiosna to dobry czas, aby wybra� si� w teren i poszuka� pierwszych oznak budz�cej si� do �ycia przyrody.
24.03.2021 | 14:00

biologia

nauka

owady

zoologia
Kalandra szara wr�ci�a do Polski. Po 143 latach!

ptaki

Jacek Betleja

Ostatni raz widziano j� w 1878 roku pod Jeleni� G�r�. Teraz ten gatunek z rodziny skowronk�w zauwa�ono na polach mi�dzy Krosnem a Sanokiem.
24.03.2021 | 12:14

biologia

nauka

wielki rok ptasiarza

zoologia
W �rodowisku akademickim wrze po og�oszeniu wykazu czasopism naukowych Czarnka. "Szkodliwe dla przysz�o�ci Polski"

Uniwersytet Wroc�awski

Joanna Dzikowska

Wg nowego wykazu czasopism naukowych wi�cej punkt�w b�dzie mo�na dosta� za publikacj� w pisemku katolickim ni� w presti�owych, zagranicznych magazynach. - To szkodliwe nie tylko dla nauki i edukacji, ale zab�jcze dla przysz�o�ci Rzeczpospolitej -...
24.03.2021 | 11:09

ministerstwo edukacji i nauki

nauka

Przemys�aw Czarnek
Szko�y w centrum miasta bez dzieci. Rodzice nie zapisuj� ich do rejonowych podstaw�wek

edukacja

Alicja Lehmann

- Kiedy zacz�am prac� w szkole, by�o tu 1100 uczni�w. Dzi� mam nieca�e 300 - m�wi dyrektorka jednej ze szk� w centrum Poznania. W szko�ach od lat wida� spadek liczby uczni�w. W jednej pi�� lat temu nie uda�o si� stworzy� pierwszej klasy.
24.03.2021 | 07:01

nauka

rekrutacja

szko�a
Zagadka srebrnego diademu kr�lowej El Argar

archeologia

Joanna Grabowska

Archeolodzy badaj� niezwyk�y gr�b kobiety i m�czyzny �yj�cych 3,7 tys. lat temu. Zostali z�o�eni w du�ym, glinianym dzbanie; ona - w srebrnym diademie, on - ze sztyletem przy boku. Kim naprawd� byli?
24.03.2021 | 06:30

historia

Hiszpania

nauka
We wschodniej cz�ci Olsztyna powstanie centrum badawcze za 95 mln z�

inwestycje

Tomasz Kurs

W stolicy Warmii i Mazur powstanie nowa siedziba Polskiej Akademii Nauk. B�d� tu pracowali naukowcy z Olsztyna i Bia�egostoku.
23.03.2021 | 14:45

nauka

Olsztyn
Wschodnia Australia: od suszy i po�ar�w do powodzi stulecia

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

W niekt�rych miejscach australijskiego stanu Nowa Po�udniowa Walia w ci�gu tygodnia z nieba spad� s�up wody o wysoko�ci blisko metra. Australia potwierdza sw�j status symbolu globalnego ocieplenia.
23.03.2021 | 12:01

Australia

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Podziemny magazyn na spr�one powietrze, brama odka�aj�ca. Politechnika �l�ska zg�asza patenty i jest liderem

politechnika �l�ska

Magdalena Warchala

Politechnika �l�ska by�a w zesz�ym roku liderk� w�r�d polskich uczelni technicznych, kt�re zg�osi�y patenty do Europejskiego Urz�du Patentowego.
23.03.2021 | 10:55

gliwice

koronawirus

nauka
Co COVID m�wi o ludzkiej naturze. 10 spostrze�e� wybitnych ewolucjonist�w

COVID-19

Kasper Kalinowski

COVID-19 to eksperyment spo�eczny na niespotykan� wcze�niej skal�. Zesp� wybitnych naukowc�w opracowa� "ewolucyjny dekalog" tego, co pandemia m�wi o naturze nas samych i ewolucji.
23.03.2021 | 09:54

epidemia koronawirusa

ewolucja

koronawirus

nauka
Wiosenny spektakl w�druj�cych g�si

Wiosna 2021

Jacek Betleja

Mamy pocz�tek astronomicznej wiosny i wszyscy wypatruj� jej oznak. Tak�e w�r�d ptak�w.
22.03.2021 | 15:18

biologia

nauka

ptaki

wielki rok ptasiarza
Czy chorzy na COVID-19 m�wi� w szczeg�lny spos�b. Naukowcy chc� stworzy� aplikacj�, pomagaj�c� w diagnozie

koronawirus

Magdalena Warchala

Naukowcy z zespo�u kierowanego przez prof. Arkadiusza Rojczyka odwiedzaj� w szpitalach chorych na COVID-19, nagrywaj�c ich mow� i kaszel. Efektem bada� ma by� aplikacja, pomagaj�ca w diagnostyce
23.03.2021 | 06:16

nauka

Sosnowiec

Uniwersytet �l�ski
Jak przygotowa� si� do szczepienia przeciw COVID-19? Najlepsi polscy eksperci radz�

szczepienia na covid

Wojciech Moskal

Jak nale�y przygotowa� si� do szczepienia na COVID-19, aby mie� pewno��, �e przebiegnie ono sprawnie i bezproblemowo? Oto zestaw najwa�niejszych zalece�.
22.03.2021 | 12:02

COVID-19

epidemia koronawirusa

koronawirus

medycyna
Szczepionki s� szkodliwe? Dlaczego dajemy si� nabra� "ameryka�skim naukowcom" i szarlatanom

Wysokie Obcasy Extra

Ewa P�gowska

Historie o szkodliwym dzia�aniu szczepionek, podobnie jak te o specyfikach lecz�cych choroby, z kt�rymi medycyna sobie nie radzi, s� preferowane przez osoby, kt�re w nauk� zw�tpi�y
22.03.2021 | 07:20

antyszczepionkowcy

nauka

Wysokie Obcasy Extra
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Jaki rozmiar maj� penisy, a jaki susze? Jak czu�e s� linie papilarne i jak si� zmieni� nazwy grzyb�w? Kto zdoby� matematycznego Nobla, jakie skarby odkryto w Izraelu i co jest niezb�dne dla przetrwania �yraf? W zesz�ym tygodniu dotar�y do nas bardzo...
22.03.2021 | 06:31

nauka

Poprzednia 111 112 113 114 115 ... Nast�pna