NAUKA Gazeta Wyborcza

Tropy sprzed 3,66 mln lat opisane w "Nature". Oto kolejny najstarszy dwuno�ny przodek cz�owieka

antropologia

Tomasz Ulanowski

Chodzi� w tak przedziwny spos�b, �e wcze�niej brano go za... nied�wiedzia.
01.12.2021 | 17:00

archeologia

nauka
Studenci z Wroc�awia wymy�lili spos�b na betonoz� i miejskie wyspy ciep�a. To wyj�tkowe parasole

ekologia

Karolina Kozakiewicz

- Trzeba odchodzi� od betonozy, ale s� miejsca, w kt�rych nie da si� zasadzi� drzew. Zastanawiali�my si�, jak mo�na zniwelowa� negatywne skutki takich przestrzeni - m�wi studentka Politechniki Wroc�awskiej.
01.12.2021 | 09:45

edukacja

nauka

Nowy Targ

plac Nowy Targ
"The New York Times": Strata dziecka wywo�uje choroby serca

Nauka

Nicholas Bakalar

Rodzice pogr��eni w �a�obie po stracie dziecka, w okresie tu� po jego �mierci, znajdowali si� w grupie podwy�szonego ryzyka wyst�pienia zawa�u serca. Mo�e ono utrzymywa� si� przez wiele lat.
01.12.2021 | 09:43

choroby serca

nauka

�a�oba
Popularny wska�nik depresji zakwestionowany. To cz�� wi�kszego kryzysu psychologii?

Nauka

Kasper Kalinowski

Badanie polskich psycholog�w kwestionuje u�yteczno�� popularnej w�r�d ekspert�w metody maj�cej pom�c oszacowa� ryzyko depresji - tzw. asymetrii czo�owej.
01.12.2021 | 06:00

depresja

m�zg

nauka

psychologia
Woda w oceanie pochodzi ze S�o�ca. Zaskakuj�cy wniosek badania asteroidy Itokawa

kosmos

Piotr Cie�li�ski

Mi�dzynarodowy zesp� naukowc�w znalaz� �r�d�o cz�ci wody, jaka znajduje si� dzi� na Ziemi. To S�o�ce.
30.11.2021 | 19:00

nauka

s�o�ce

woda
"The New York Times": Nieetyczne badania genetyczne Rom�w

genetyka

Sabrina Imbler

Od dziesi�cioleci pobiera si� pr�bki krwi Rom�w - dyskryminowanej mniejszo�ci zamieszkuj�cej dzi� przede wszystkim Europ� - a ich DNA trafia do publicznych rejestr�w. Rzekomo chodzi wy��cznie o lepsze zrozumienie romskiej historii i genetyki.
30.11.2021 | 14:00

antropologia

biologia

nauka
Xenoboty 3.0. Biologiczne roboty zaczynaj� si� powiela�. Czy to ju� rozmna�anie?

nauka

Paulina Mozolewska

Naukowcy stworzyli pierwsze xenoboty w 2020 roku. Tradycyjnie maj� nadziej�, �e uda si� je zastosowa� m.in. w medycynie. Badanie wsp�finansuje DARPA, ameryka�ska agencja rozwijaj�ca technologie wojskowe.
30.11.2021 | 10:41

biologia

biotechnologia

roboty

zdrowie
Staro�ytni mieszka�cy P�wyspu Iberyjskiego chorowali z mi�o�ci do czerwieni

archeologia

Miko�aj Marcysiak

Moda na czerwie� w odcieniu dojrza�ego pomidora mog�a przyczyni� si� do ci�kich zatru� rt�ci� wielu mieszka�c�w staro�ytnej Iberii - wynika z najnowszych ustale� naukowc�w z USA.
30.11.2021 | 06:00

nauka
Kilka miejsc, gdzie teraz mo�na zobaczy� tysi�ce ptak�w

wielki rok ptasiarza

Jacek Betleja

Czernina z czernic to ulubiona zupa ptasiarzy. Dlaczego?
29.11.2021 | 19:00

biologia

nauka

zwierz�ta
Omikron w ataku. �wiat bez koronawirusa? To mrzonki - ostrzegaj� wirusolodzy

epidemia koronawirusa

Margit Kossobudzka

Testy laboratoryjne i wzorce rozprzestrzeniania si� omikronu poka��, czy liczne mutacje nowego wariantu SARS-CoV-2 stanowi� powa�ne zagro�enie. Wirusolodzy ju� jednak s� zgodni, �e koronawirus zostanie z nami na d�ugo. A z czasem z�agodnieje.
29.11.2021 | 15:42

COVID-19

nauka

zdrowie
Prognoza pogody. Czeka nas zimny, mokry, �liski i �nie�ny tydzie�

prognoza pogody

Tomasz Ulanowski

"Atak zimy", sprowokowany przez przesuwaj�cy si� nad naszymi g�owami ni� atmosferyczny, troch� wywieje nam smog.
29.11.2021 | 10:34

globalne ocieplenie

nauka

pogoda

smog
Krakowskie badaczki nagrodzone. Szukaj� sposob�w leczenia zaburze� uk�adu krwiotw�rczego i ostrej bia�aczki u dzieci

Uniwersytet Jagiello�ski

ACH

Mgr Monika Go�ka i dr Agata Szade z Uniwersytetu Jagiello�skiego to kolejne stypendystki presti�owego programu L'Or�al-UNESCO Dla Kobiet i Nauki. - Liczymy, �e nie tylko zmieni� nauk�, ale te� b�d� solidarnie walczy� o pozycj� kobiet w nauce - m�wi�...
29.11.2021 | 06:22

loreal

nauka

odkrycia

stypendia
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Tomasz Ulanowski

Koronawirus znowu kontratakuje (a my nadstawiamy drugi policzek) - to najwa�niejsza wiadomo��, jak� nauka mia�a dla nas w ubieg�ym tygodniu. Ale by�y r�wnie� inne odkrycia, a tak�e naukowa k��tnia oraz informacja o tym, �e Ksi�yc b�dzie mia�...
29.11.2021 | 06:00
"The New York Times": Czy powinienem bra� leki na serce? Wska�nik uwapnienia t�tnic wie�cowych pomo�e ci zdecydowa�

zdrowie

Jane E. Brody

Wielu lekarzy zaleca takie badanie serca, aby wskaza� pacjent�w, kt�rzy mogliby skorzysta� z leczenia obni�aj�cego ryzyko sercowo-naczyniowe.
28.11.2021 | 19:21

nauka

serce
Nadchodzi wariant omikron SARS-CoV-2: nie panikowa�, tylko dzia�a�

koronawirus

Jacek Kubiak

Jest jeszcze za wcze�nie, aby przes�dza�, czy nowy wariant genetyczny wirusa zdominuje panosz�cy si� wsz�dzie wariant delta.
28.11.2021 | 14:37

COVID-19

nauka

pandemia koronawirusa

SARS-CoV-2
Nasz m�zg potrzebuje wi�cej czasu, aby zrozumie� emoji

Nauka

Kasper Kalinowski

Emoji s� ju� codzienno�ci� w internetowej komunikacji. Ich odruchowe stosowanie jest jednak jednym ze zjawisk, kt�rego nie przewidzia�a ewolucja.
27.11.2021 | 19:22

emoji

nauka

psychologia
G�sienica, kt�ra udaje w�a - zmrocznik g�adysz

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Motyle nocne, kt�re potocznie nazywamy �mami, najcz�ciej maj� niezbyt atrakcyjne, brunatne lub szare ubarwienie. To ich strategia ochrony przed drapie�nikami. S� jednak wyj�tki.
27.11.2021 | 17:35

nauka

owady
�wi�ta cnota pokory. Przydatna dla ka�dego

Wolna Sobota

Jonasz

Jest takie tradycyjne okre�lenie: "praca nad sob�". Nie�atwa, wymagaj�ca przekonania, �e�my jeszcze niedoskonali. Bez samokrytycyzmu ani rusz. Z cyklu "Najkr�cej".
27.11.2021 | 05:55

aposto�

Biblia

Ewangelia

Jezus
Koronawirus - podsumowanie tygodnia. Europa jest epicentrum zaka�e�, a �wiat boi si� kolejnej mutacji SARS-CoV-2

epidemia koronawirusa

Margit Kossobudzka

Narastaj�ca z dnia na dzie� czwarta fala koronawirusa dobi�a do weekendu z impetem. W Afryce odkryto kolejny, potencjalnie bardzo gro�ny wariant zarazka. Ale za to wreszcie b�dzie mo�na szczepi� m�odsze dzieci.
26.11.2021 | 18:08

COVID-19

koronawirus

nauka

zdrowie
"The New York Times": Jak psychoterapia mo�e pom�c w leczeniu przewlek�ego b�lu

b�l

Sushma Subramanian

W czasie gdy lekarze i pacjenci koncentruj� si� na skutkach za�ywania �rodk�w przeciwb�lowych, terapeuci odkrywaj�, �e ich praca mo�e stanowi� pot�n� ulg� w cierpieniu.
26.11.2021 | 16:40

nauka

psychologia

psychoterapia
Greenwashing po polsku, czyli sadzenie produkt�w lasopodobnych i stawianie uli

greenwashing

Adam Wajrak

Najgorszym i najniebezpieczniejszym przyk�adem greenwashingu jest tzw. sadzenie lasu, a robienie tego wsp�lnie z Lasami Pa�stwowymi jest szczytem tego zjawiska, bo oznacza wyr�czenie tej bogatej korporacji z jej ustawowych obowi�zk�w.
26.11.2021 | 15:05

ekologia

Klimat i �rodowisko

Lasy Pa�stwowe

nauka
Przesta�my kombinowa�. Ten koronawirus to waga superci�ka, mo�e zada� kolejny cios

epidemia koronawirusa

Margit Kossobudzka

Mimo �e nauka poczyni�a w ci�gu ostatnich dw�ch lat niezwyk�e post�py w poznaniu i ujarzmieniu nowego zarazka, to z jego powodu wci�� choruj� i umieraj� ludzie na ca�ym �wiecie. Ten wirus jeszcze nie powiedzia� ostatniego s�owa.
26.11.2021 | 14:42

COVID-19

nauka

SARS-CoV-2

zdrowie
"The New York Times": Co si� stanie, je�li zjem naklejk� z jab�ka?

owoce

Sophie Egan

Ci�gle �api� si� na tym, �e wgryzam si� w jab�ko lub brzoskwini� tylko po to, by odkry�, �e zjad�am po�ow� naklejki, kt�r� tam umie�ci� sklep. Czy to mi zaszkodzi?
25.11.2021 | 20:53

nauka

warzywa

zdrowie
Bi�uteria sprzed ponad 41 tys. lat odkryta w jaskini Stajnia. Dzie�o sapiensa czy neandertalczyka?

archeologia

Tomasz Ulanowski

Plakietka wykonana z ciosu mamuta i znaleziona w jaskini Stajnia na Wy�ynie Krakowsko-Cz�stochowskiej ma by� jedn� z najstarszych ozd�b wykonanych w Europie r�k� cz�owieka wsp�czesnego (Homo sapiens). Jeden z jej odkrywc�w zg�asza jednak votum...
25.11.2021 | 17:00

antropologia

nauka
G��boko na dnie Oceanu Spokojnego naukowcy znale�li ogromny cios mamuta

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Zimno i wysokie ci�nienie pacyficznej otch�ani doskonale go zakonserwowa�y.
25.11.2021 | 13:34

antropocen

biologia

nauka
Naukowcy zidentyfikowali bia�ko, kt�re mo�e wp�ywa� na ci�ki przebieg COVID-19

koronawirus

Jacek Kubiak

Chocia� od oficjalnego potwierdzenia pierwszych przypadk�w COVID-19 na �wiecie min�y ju� ponad dwa lata, to czynniki ryzyka ci�kiego przebiegu choroby s� s�abo poznane.
25.11.2021 | 06:00

COVID-19

nauka

pandemia koronawirusa

zdrowie
"The New York Times": Palenie, mia�d�enie, k�ucie. Jak s�owa wp�ywaj� na odczuwanie b�lu?

nauka

Cameron Walker

S�owa, kt�rych u�ywasz, mog� mie� wp�yw na odczuwany przez ciebie b�l.
24.11.2021 | 18:00

b�l

zdrowie
Aspiryna mo�e zwi�ksza� ryzyko niewydolno�ci serca

Tylko Zdrowie

Katarzyna Staszak

Lek, kt�ry wiele os�b stosuje, by chroni� serce, przyspiesza jego niewydolno��. Aspiryna dzia�a tak, gdy ��czy si� j� z paleniem, oty�o�ci�, nadci�nieniem, wysokim cholesterolem, cukrzyc� lub chorobami sercowo-naczyniowymi - wynika z nowych bada�.
24.11.2021 | 14:00

aspiryna

nauka

serce

zdrowie
Dbajmy o drzewa! W upalne dni ch�odz� polskie miasta nawet o kilkana�cie stopni

antropocen

Tomasz Ulanowski

Wed�ug bada� naukowc�w ze Szwajcarii drzewa to nasz najskuteczniejszy naturalny or� w ch�odzeniu miast i innych teren�w zabudowanych.
24.11.2021 | 06:00

globalne ocieplenie

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Czy drukarki przyrz�dz� smaczne posi�ki?

nauka

�ukasz Lam�a

Algorytmy odgaduj�ce my�li, nanocz�stki i nanoboty medyczne kr��ce w naszych �y�ach, genetyczna edycja ludzkich embrion�w, samodzielnie chodz�ce i rozmawiaj�ce z nami seksroboty, autonomiczne drony bojowe, organy wewn�trzne na wymian� hodowane w...
23.11.2021 | 15:00

dieta

ksi��ka
Ubrania z kory? Nosili je mieszka�cy staro�ytnej Anatolii i Lewantu

nauka

Miko�aj Marcysiak

Nowe badania ujawniaj�, �e w neolicie do produkcji odzie�y wykorzystywano niespotykane tworzywo: w��kno drewniane.
23.11.2021 | 14:00

archeologia
Po co Polska wraca na Antarktyd�? PAN wyja�nia

Antarktyda

Tomasz Ulanowski

Do zapomnianej od dekad i bardzo trudno dost�pnej Polskiej Stacji Antarktycznej im. Dobrowolskiego wyruszy�a 10 listopada czteroosobowa ekipa naszych naukowc�w.
23.11.2021 | 06:00

Antarktyka

antropocen

nauka

Tylko na Wyborcza.pl
"The New York Times": Chirurgia bariatryczna mo�e zmniejszy� ryzyko chor�b w�troby

zdrowie

Roni Caryn Rabin

Oty�o�� jest jedn� z g��wnych przyczyn st�uszczenia w�troby. U pacjent�w, kt�rzy przeszli operacj� odchudzaj�c�, obserwuje si� mniej objaw�w post�pu choroby.
22.11.2021 | 20:00

nauka

operacja bariatryczna

oty�o��
Najliczniejszy nur w Ameryce P�nocnej - polska pogo� za lodowcem

wielki rok ptasiarza

Jacek Betleja

W�r�d listopadowych obserwacji znalaz� si� kolejny p�nocny i ameryka�ski gatunek - lodowiec. To jeden z pi�ciu gatunk�w nur�w na �wiecie, z kt�rych a� cztery mo�na zobaczy� w Polsce.
22.11.2021 | 12:37

nauka

ptaki

zwierz�ta
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Paulina Mozolewska

Kawa czy herbata? Oba napoje mog� nam pom�c utrzyma� dobry stan zdrowia. Jak si� okazuje, przydadz� si� jeszcze dobrze doprawione posi�ki. W tym tygodniu poznali�my drugi przypadek osoby, kt�ra bez lek�w zwalczy�a zaka�enie wirusem HIV. Dane...
22.11.2021 | 06:00
Czy niekt�rzy z nas rodz� si� tancerzami?

Nauka

Gayle Doherty [University of St Andrews ]

Niezale�nie od wieku, w jakim jeste�my, taniec mo�e mie� olbrzymi wp�yw na dobrostan fizyczny i psychologiczny. Mo�e pom�c w utrzymaniu lub zbudowaniu mi�ni, elastyczno�ci cia�a czy wytrzyma�o�ci. Do tego, ta�cz�c, uwalniamy endorfiny, kt�re...
21.11.2021 | 18:05

m�zg

nauka

taniec

The Conversation
Zaatakowane pszczo�y krzycz� i p�acz� jak ludzie

pszczo�y

Margit Kossobudzka

Te niezwyk�e spo�eczne owady wci�� odkrywaj� przed nami swoje tajemnice. Uczeni wiedzieli, �e pszczo�y potrafi� si� ze sob� komunikowa� w skomplikowany spos�b, ale jeszcze nigdy nie s�yszeli, by p�aka�y jak dziecko.
21.11.2021 | 13:00

nauka

owady
S� zaszczepieni, a choruj� na COVID i trafiaj� do szpitali. Niekt�rzy umieraj�. Dlaczego?

szczepienia przeciw COVID-19

Margit Kossobudzka

To pytanie, kt�re zada�o mi ostatnio kilku znajomych. By na nie odpowiedzie�, trzeba zrozumie�, czym s� szczepienia i jak nasz organizm na nie reaguje.
20.11.2021 | 21:07

nauka

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej

zdrowie
Topielnica - kiepski p�ywak, sprawny drapie�nik [Kocham owady]

Nauka

Mateusz Sowi�ski

20.11.2021 | 15:05

kocham owady!

nauka

owady
Wietrzna pogoda zwi�ksza ryzyko z�apania wirusa. Zw�aszcza je�li kto� obok ciebie kaszle

koronawirus

Paulina Mozolewska

Z ka�dym wydechem wytwarzamy bioareozol, czyli bardzo ma�e kropelki p�yn�w ustrojowych, w tym �liny, kt�re uwalniamy do otoczenia, oddychaj�c. Je�li jeste�my chorzy, w tych kropelkach s� r�wnie� wirusy czy bakterie, kt�re w zale�no�ci od warunk�w...
20.11.2021 | 12:10

COVID-19

maseczki

nauka

pandemia koronawirusa

Poprzednia 93 94 95 96 97 ... Nast�pna