NAUKA Gazeta Wyborcza

Praca umys�owa ci� m�czy, zasypiasz za kierownic�? Naukowcy ju� wiedz�, dlaczego 4-godzinny dzie� pracy ma sens

m�zg

Tomasz Ulanowski

Przyczyna tego, �e praca umys�owa potrafi zm�czy� tak jak praca fizyczna, jest czysto fizyczna. A w zasadzie chemiczna, bo w zm�czonym m�zgu kumuluje si� pewien przydatny, ale potencjalnie toksyczny zwi�zek chemiczny.
11.08.2022 | 17:00

antropologia

biologia

nauka

przyroda
Prof. Jadwiga Waniakowa, j�zykoznawczyni: przekopuj� Europ�, szukaj�c �r�de� gwarowych nazw ro�lin

polscy naukowcy donosz�

Jadwiga Waniakowa

Wiele z nich ma bogat� histori�. Gdyby nie j�zykoznawcy, zosta�aby zupe�nie zapomniana - razem z gwarami i ro�linami.
11.08.2022 | 15:01

Europa

historia

j�zyk polski

nauka
"The New York Times": Dlaczego pocimy si� podczas snu?

Tylko Zdrowie

Alice Callahan

Jak zauwa�a dr Kate Rowland, nocne poty "to dziwny objaw". - W wi�kszo�ci przypadk�w nocne poty s� ca�kowicie nieszkodliwe, jednak raz na jaki� czas jest inaczej, dlatego traktujemy ten objaw powa�nie - m�wi lekarka medycyny rodzinnej z Uniwersytetu...
11.08.2022 | 13:45

nauka

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej

zdrowie
Drzewa-uchod�cy. Uciekaj� przed zmianami klimatu

antropocen

Tomasz Ulanowski

Wielkie migracje r�nych gatunk�w drzew - obserwowane ju� w Europie - potwierdzaj� badania przeprowadzone w USA. Tak globalne ocieplenie zmienia biosfer�.
11.08.2022 | 06:00

ekocyd

globalne ocieplenie

nauka

przyroda
Kichaj� nawet g�bki, jedne z najstarszych zwierz�t na Ziemi. A ich "gluty" to �akome k�ski

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

G�bki kichaj� z tego samego powodu co my - twierdz� naukowcy.
10.08.2022 | 17:00

biologia

nauka

przyroda

ro�liny
Krakeny, legendarne stwory morskie rozpalaj�ce wyobra�ni�, istniej� naprawd�

Nauka

Mateusz Sowi�ski

�yj�ce w g��binach, gigantycznych rozmiar�w zwierz� pojawia�o si� w przesz�o�ci w opowie�ciach �eglarzy. Teraz krakenem, czyli ka�amarnic� olbrzymi� zajmuj� si� naukowcy.
10.08.2022 | 15:00

biologia

legenda

morze

nauka
Jak prze�y� upa�y - poradnik

zdrowie

Wojciech Moskal

Jak chroni� si� przed udarem s�onecznym? Kto bezwzgl�dnie powinien zosta� w domu? Ile pi� wody? Jak przygotowa� si� do podr�y?
10.08.2022 | 10:15

medycyna

nauka

podr�e

poradnik zdrowie
Ministerstwo Edukacji i Nauki oceni�o UWM

Wiadomo�ci z Olsztyna

Grzegorz Szyd�owski

Osiem nowych dyscyplin naukowych na UWM uzyska�o uprawnienia do nadawania stopnia doktora habilitowanego.
10.08.2022 | 10:05

Ministerstwo Edukacji Narodowej

nauka

UWM
Byli�my we wroc�awskim Muzeum Iluzji. Oto, jakie figle p�ata nam nasz m�zg [ZDJ�CIA]

nauka

Karolina Kozakiewicz

W Muzeum Iluzji we Wroc�awiu mo�na si� dowiedzie�, jak w rzeczywisto�ci wygl�damy, sk�d si� bior� popularne sztuczki i kiedy oszukuje nas w�asny m�zg.
10.08.2022 | 10:02

iluzje optyczne

muzeum

wakacje

wakacje 2022
"The New York Times": Czy niekt�re rodzaje w�dlin s� mniej zdrowe od pozosta�ych?

Nauka

Sophie Egan

Oto co na ten temat m�wi� eksperci.
10.08.2022 | 06:00

mi�so

nauka

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej
"The New York Times": Jak zapewni� bezpiecze�stwo kieruj�cym seniorom?

Nauka

Jane E. Brody

Osoby w wieku 70, 80 i wi�cej lat mog� bezpieczne prowadzi� samoch�d, je�li tylko podejm� odpowiednie kroki w celu utrzymania swoich umiej�tno�ci.
09.08.2022 | 17:10

nauka

poradniki Wyborczej

seniorzy

zdrowie
Jak si� zabra� za e-learning? I jak uczy� si� efektywnie i skutecznie

e-learning

Marcin Czy�ewski

E-learning to nowa forma nauki. Czy warto rozpocz�� z ni� przygod� i czy trzeba za to p�aci�?
09.08.2022 | 05:10

edukacja

nauka

poradniki Wyborczej
Dieta �r�dziemnomorska na zdj�ciach z wakacji. Jak naprawd� jedz� W�osi i Hiszpanie

zdrowie

Katarzyna Staszak

W�osi jedz� dzi� mniej makaron�w i pij� mniej wina ni� ich dziadkowie. Hiszpanie pod wzgl�dem ilo�ci wypijanego piwa upodobnili si� do Niemc�w, a w ilo�ci jedzonego mi�sa nawet ich wyprzedzili.
08.08.2022 | 20:03

dieta

dieta �r�dziemnomorska

nauka

poradniki Wyborczej
"The New York Times": Czy kremy pod oczy rzeczywi�cie redukuj� zmarszczki?

piel�gnacja twarzy

Annie Sneed

Niezale�nie od tego, czy jest to efekt starzenia si�, opalania, palenia papieros�w, cz�stego mru�enia oczu, �miechu czy te� marszczenia brwi - nikt nie jest odporny na pojawiaj�ce si� wraz z wiekiem zagniecenia sk�ry i drobne zmarszczki.
08.08.2022 | 18:00

nauka

poradniki Wyborczej

sk�ra

uroda
Przepi�rka nawo�uje do �niw, a potem trafia pod lufy my�liwych

Dr Betleja patrzy na ptaki

Jacek Betleja

Szacuje si�, �e corocznie ok. 1,6 miliona przepi�rek zmierzaj�cych na afryka�skie zimowiska pada ofiar� polowa�. Ta bezsensowna rze� musi si� w ko�cu zako�czy�.
08.08.2022 | 15:00

nauka

przyroda

ptaki

zwierz�ta
Kolejna fala upa��w w Polsce? Nie w najbli�szym tygodniu. S� za to Perseidy

prognoza pogody

Tomasz Ulanowski

Tych, kt�rzy licz� na kolejn� fal� upa��w w Polsce, musimy zawie��. Cho� b�dzie kilka gor�cych dni, to tylko gdzieniegdzie. Ale warto spojrze� w niebo z innych powod�w. To b�dzie tydzie� spadaj�cych gwiazd - Perseid�w.
08.08.2022 | 11:40

nauka

perseidy

pogoda

upa�
Modliszki podbijaj� Polsk�

nauka

Mateusz Sowi�ski

Te rzadkie owady staj� si� w naszym kraju coraz liczniejsze. Dlaczego tak si� dzieje i jak reagowa�, gdy je spotkamy?
08.08.2022 | 10:00

biologia

owady
Da� opakowaniom po �ywno�ci drugie �ycie. Naukowcy PAN pomog� dba� o �rodowisko

Olsztyn Green Festival

Tomasz Kurs

Zastanawiasz si� czasem, do kt�rego pojemnika wyrzuci� zu�yte opakowanie? Podczas Olsztyn Green Festivalu Instytut Rozrodu Zwierz�t i Bada� �ywno�ci PAN zaprasza do wsp�lnego odkrywania sposob�w, by opakowania po �ywno�ci zyska�y szans� na drugie...
08.08.2022 | 09:15

edukacja

nauka

ochrona �rodowiska

Polska Akademia Nauk
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Paulina Mozolewska

W minionym tygodniu naukowcy przywr�cili niekt�re funkcje kom�rek po �mierci �wi�, zbadali zjawisko "cyfrowej demencji" i wyt�umaczyli, dlaczego po kawie wydajemy wi�cej pieni�dzy. Ale to nie wszystko. Oto nasze zestawienie siedmiu rzeczy, kt�rych...
08.08.2022 | 06:00

biologia

ciekawostki

kosmos

zdrowie
Iwasi�w: Gowinki i Czarnki na wakacje!

Du�y Format

Inga Iwasi�w

Ucz jak chcesz, to kwestia drugorz�dna. Przyno� punkty, a b�dziesz nagradzany.
08.08.2022 | 05:56

edukacja

Jaros�aw Gowin

nauka

Przemys�aw Czarnek
"The New York Times": Czy nadal jeste�my monogamiczni? Oraz sze�� innych pyta�, kt�re warto zada� swojemu partnerowi

Tylko Zdrowie

Catherine Pearson

Ostatnie dwa lata by�y burzliwe, a terapeuci zajmuj�cy si� zwi�zkami m�wi�, �e z ich konsekwencjami maj� w swojej praktyce do czynienia codziennie.
07.08.2022 | 17:00

nauka

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej

psychologia
Rekin, kt�ry wyszed� na spacer po l�dzie

zwierz�ta

Paulina Mozolewska

Kiedy my�limy o rekinach, najpewniej wyobra�amy sobie ogromn�, drapie�n� besti� �yj�c� w g��binach oceanu. Taki wizerunek tych ryb przebi� si� do �wiadomo�ci ludzi przez kultowy film "Szcz�ki" Stevena Spielberga.
07.08.2022 | 12:00

biologia

dzikie zwierz�ta

nauka

rekin
Astronom: Teleskop Webba potrzebuje zaledwie p� dnia, �eby zobaczy� obraz wczesnego wszech�wiata

nasa

Joanna Dzikowska

Dla teleskopu Hubble'a materia mi�dzygwiezdna by�a jak zas�ona. Teleskop Webba mo�e przejrze� j� na wylot, zagl�damy wi�c jeszcze dalej - do samych pocz�tk�w istnienia wszech�wiata.
07.08.2022 | 08:00

kosmiczny teleskop hubble'a

kosmos

nauka

teleskop Webba
Gaja Staro�: Braku r�k i nogi nie ukrywam. Ale gdy jeste�my z moj� Ol� na mie�cie, to unikamy poca�unk�w

nieustraszona w pracy

Agnieszka Urazi�ska

Z niepe�noprawno�ci� �atwiej si� by�o oswoi�. Taka si� urodzi�am. A to, �e podobaj� mi si� kobiety, u�wiadomi�am sobie dopiero na pewnym etapie �ycia.
06.08.2022 | 06:00

nauka

niepe�nosprawno��

orientacja seksualna

praca
"The New York Times": Czy witamina B6 poprawia zdrowie psychiczne?

zdrowie psychiczne

Hannah Seo

Kto powinien suplementowa� witamin� B6? Eksperci odpowiadaj� na najwa�niejsze pytania zwi�zane z witamin� B6 oraz jej wp�ywem na zdrowie psychiczne.
05.08.2022 | 21:00

nauka

poradnik zdrowie

poradniki Wyborczej

witamina b
Naukowcy przywr�cili niekt�re funkcje kom�rkowe w sercach i m�zgach �wi� godzin� po �mierci zwierz�t

Nauka

Paulina Mozolewska

Odkrycie naukowc�w mo�e zosta� wykorzystane m.in. do ratowaniu ludzi po udarach i zawa�ach oraz w transplantologii.
05.08.2022 | 12:06

eksperyment

nauka

serce

udar
Sonda Gaia stworzy�a gigantyczn� map� 3D Drogi Mlecznej. S� zagadki i zdziwienia

kosmos

Piotr Cie�li�ski

Europejska Agencja Kosmiczna opublikowa�a dane z sondy Gaia, kt�ra od kilku lat mapuje nasz� Galaktyk�. To kopalnia wiedzy o blisko dw�ch miliardach gwiazd. Jednym z najbardziej zaskakuj�cych odkry� jest to, �e Gaia by�a w stanie wykry� "trz�sienia"...
05.08.2022 | 10:42

gwiazdy

nauka

niebo2022

poradniki Wyborczej
Zdj�cie w ci�gniku i gra symulacyjna na Olsztyn Green Festival

ochrona �rodowiska

Tomasz Kurs, Olsztyn

Instytut Rozrodu Zwierz�t i Bada� �ywno�ci PAN zaprasza do wsp�lnego odkrywania zr�wnowa�onych praktyk produkcji �ywno�ci - czyli takich, kt�re pozwalaj� wytwarza� bezpieczn� �ywno�� i minimalizuj� wp�yw rolnictwa na �rodowisko.
05.08.2022 | 10:00

ekologia

nauka

Olsztyn Green Festival

rolnictwo
Daj si� wyci�gn�� pod gwiazdy

kosmos

Karol W�jcicki

Rozgwie�d�one niebo trudno ogarn�� wzrokiem. Jak znale�� porz�dek w tym chaosie?
05.08.2022 | 07:00

astronomia

nauka

niebo2022

poradniki Wyborczej
Optyczne dziwy na niebie. Poradnik letniego obserwatora

nauka

Piotr Cie�li�ski, Krzysztof Drozdowski

Chodzimy z nosami w d�, stale wpatrzeni w smartfony i rzadko podnosimy g�owy w g�r�. A tam, na niebie, dziej� si� rzeczy nie z tej Ziemi. Dos�ownie i w przeno�ni. �wiat�o, atmosfera, krople wody i kryszta�ki lodu nieustannie maluj� obrazy i...
05.08.2022 | 06:00

chmury

niebo2022

poradniki Wyborczej

s�o�ce
Dariusz Kryla uczy breakdance dzieci w Sosnowcu. "Taniec by� odskoczni� od trudnego �ycia"

Sosnowiec

Anna Malinowska

Dariusz Kryla, pedagog ta�ca, znany z takich program�w telewizyjnych jak "You Can Dance" i "Mam talent", za�o�yciel szko�y ta�ca Extreme uczy breakdance dzieci w Sosnowcu. - W �yciu mia�em pod g�rk�, ale taniec sta� si� dla mnie odskoczni� od...
04.08.2022 | 15:53

dzieci

nauka

taniec
Oto najwa�niejsze liczby antropocenu. Koniecznie poznajcie cho� cz�� z nich

antropocen

Tomasz Ulanowski

Naukowcy stworzyli wielk� baz� danych, kt�ra w spos�b przyst�pny dla nas, maluczkich, pokazuje, jak zmienili�my �wiat.
04.08.2022 | 14:07

ekocyd

globalne ocieplenie

m�zg

nauka
Janusz Filipiak, jeden z najbogatszych Polak�w: C�rki irytuj� si�, dlaczego firm� ma przej�� ich brat

Wolna Sobota

Dorota Wodecka

Nie �yje Janusz Filipiak, za�o�yciel Comarchu. "Pora�ka i upokorzenie s� stanami ducha. Powtarzam swoim dzieciom, �e wszystko, co o sobie my�l�, dzieje si� w g�owie".
04.08.2022 | 14:01

Comarch Cracovia

Janusz Filipiak

milionerzy

nauka
Dlaczego mo�na zabi� dla religii opartej na mi�o�ci? K��c� si� Harari i de Waal

Wolna Sobota

Bartosz W�glarczyk

Frans De Waal: Co nas odr�nia od zwierz�t? Harari: Wierzymy w nonsensy. I to cz�� naszej pot�gi. W�glarczyk: Jeste�my jedynym gatunkiem, kt�ry zabija dla przyjemno�ci
04.08.2022 | 13:56

biologia

nauka

relacje mi�dzyludzkie

rozmowynalato
U�ywanie smartfon�w mo�e wspomaga� pami��. Naukowcy obalaj� hipotez� "cyfrowej demencji"

Nauka

Paulina Mozolewska

Chc�c co� zapami�ta�, kiedy� pos�ugiwali�my si� g��wnie kartk� i d�ugopisem. Dzi� ch�tniej tworzymy wygodne przypomnienie w telefonie. Czy taki nawyk szkodzi naszej pami�ci? Naukowcy maj� now� hipotez�.
04.08.2022 | 12:56

m�zg

nauka

neurologia

pami��
Z�apanym ptakom zak�adaj� obr�czk� z numerem. Akcja Siemian�wka 2022

Uniwersytet w Bia�ymstoku

xp

W �rod� (3 sierpnia) rozpocz�a si� tegoroczna Akcja Siemian�wka - ob�z ornitologiczny wsp�organizowany przez Ko�o Naukowe Biolog�w z Uniwersytetu w Bia�ymstoku. Pasjonaci ptak�w pozostan� nad najwi�kszym zbiornikiem wodnym w regionie do ko�ca...
04.08.2022 | 07:17

ekologia

nauka

ornitologia

siemian�wka
IMGW ostrzega przed upa�ami. Polska jest tak gor�ca jak W�gry p� wieku temu

upa�

Tomasz Ulanowski

Na szcz�cie fala upa�u, kt�ra dzi� zacz�a przechodzi� przez Polsk�, b�dzie kr�tka. W sobot� upalne powietrze ma zosta� wywiane z naszego kraju przez front ch�odny.
03.08.2022 | 17:10

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

pogoda
Zmar� by�y rektor wroc�awskiej Akademii Muzycznej. Mia� 93 lata

zmarli

Rafa� Zieli�ski

W wieku 93 lat zmar� prof. Eugeniusz S�siadek, absolwent i by�y rektor Akademii Muzycznej we Wroc�awiu. "W naszej pami�ci na zawsze Cz�owiek wielkiego umys�u i serca, wybitny artysta oraz pedagog" - napisa�a uczelnia.
03.08.2022 | 15:26

Akademia Muzyczna

kultura

nauka

uczelnie
Ceny energii rosn�. Jak przetrwa� zim� (a tak�e lato) i nie zbankrutowa�

Tomasz Ulanowski

Przede wszystkim warto oszcz�dza� energi�. Oto kilka prostych sposob�w.
03.08.2022 | 06:00

antropocen

ceny paliw

ceny pr�du

energia
Ministerialna ocena uczelni. Naukowcy: Absurdalna. Historia na Akademii Vistula lepsza od tej na UAM

uczelnie

Alicja Lehmann

Ministerstwo Edukacji i Nauki opublikowa�o tzw. ewaluacj� jako�ci dzia�alno�ci naukowej polskich szk� wy�szych. Od ocen zale�y presti�, znaczenie i finansowanie uczelni. UAM ze swoich jest zadowolony, ale �rodowisko uniwersytetu z tegorocznych ocen...
02.08.2022 | 20:32

Ministerstwo Edukacji i Nauki

nauka

Przemys�aw Czarnek

studia

Poprzednia 68 69 70 71 72 ... Nast�pna