GENETYKA Gazeta Wyborcza

42 geny dysleksji. Naukowcy odnajduj� w DNA korzenie tego zaburzenia

dysleksja

Margit Kossobudzka

Wcze�niejsze badania sugeruj�, �e dziedziczno�� dysleksji si�ga a� 70 proc. Jednak dot�d znaleziono niewiele przekonuj�cych marker�w genetycznych tego zaburzenia.
20.10.2022 | 17:00

adhd

genetyka

koncentracja

m�zg
Naukowcy bior� si� za kocie DNA. S� pierwsze wyniki du�ych bada�

zwierz�ta

Margit Kossobudzka

Wyniki tych bada� mog� wydawa� si� zbyt specjalistyczne, ale daj� wgl�d w dziedzictwo genetyczne r�nych ras kot�w oraz podkre�laj� znaczenie tego typu przekrojowych prac dla poprawy diagnostyki weterynaryjnej czy zalece� zdrowotnych dla kot�w.
16.10.2022 | 14:43

dna

genetyka

genom

koty
Co ��czy pandemi� hiszpanki ze wsp�czesnym wirusem grypy? Ca�kiem du�o - twierdz� uczeni

grypa

Margit Kossobudzka

Tak jak ludzki genom mo�e nam przekaza� kluczowe informacje o tym, gdzie, kiedy i jak ewoluowa� nasz gatunek, zmiany genomowe wirusa mog� nam powiedzie� o post�pach pandemii. Teraz m�wi� nam o s�ynnej hiszpance.
07.10.2022 | 10:00

genetyka

genom

nauka

wirusy
Neandertalczycy i ludzie wsp�cze�ni nie s� r�nymi gatunkami

antropologia

Tomasz Ulanowski

Inaczej nie mogliby si� skrzy�owa� i sp�odzi� p�odnego potomstwa - podkre�la w rozmowie z "Wyborcz�" archeolog dr Miko�aj Urbanowski. I ostrzega przed paleolitycznym rasizmem.
03.10.2022 | 14:35

archeologia

genetyka

nauka

neandertalczyk
Geny d�ugowieczno�ci - naukowcy dorzucaj� kolejne informacje

d�ugowieczno��

Margit Kossobudzka

Szwajcarscy naukowcy z �cole Polytechnique F�d�rale w Lozannie zidentyfikowali kilka wariant�w genetycznych, kt�re maj� zwi�zek z d�ugowieczno�ci�, daj�c nowy wgl�d w to, jak to, co zawiera nasze DNA, mo�e wp�ywa� na d�ugo�� ycia.
30.09.2022 | 14:28

d�ugowieczni

genetyka

nauka

zdrowie
Nie mo�esz uczesa� swojego dziecka? Spokojnie, to pewnie wina genu niesfornych w�os�w

Uroda

Matylda Walczak

Syndrom w�os�w nieuczesanych dotyczy dzieci przed okresem dojrzewania i charakteryzuje si� suchymi, k�dzierzawymi, szorstkimi blond w�osami, kt�re rosn� powoli i opieraj� si� wszelkim pr�bom czesania.
30.09.2022 | 05:31

genetyka

geny

piel�gnacja w�os�w

uczesanie
Nowe i zaskakuj�ce badania na temat tego, jak Anglosasi (na chwil�) podbili Angli�

archeologia

Tomasz Ulanowski

Wyniki bada� publikowane w najnowszym wydaniu tygodnika "Nature" s� kolejnym wk�adem genetyki w puzzle wiedzy historycznej i prehistorycznej.
21.09.2022 | 17:52

genetyka

klimat

nauka

przyroda
Archeogenetyk prof. David Reich: Jeste�my genetycznymi kundlami, miesza�cami poddawanymi ci�g�ej zmianie

nauka

Tomasz Ulanowski

�yjemy w czasach niezwykle intensywnego mieszania si� r�nych populacji. Oczekiwanie, �e Europ� zawsze b�d� zamieszkiwali tacy ludzie jak dzi�, to mrzonka.
20.09.2022 | 09:09

antropologia

archeologia

biologia

genetyka
Czy cz�owiek ma geny wra�liwo�ci na zimno?

m�zg

Tomasz Ulanowski

Dlaczego robi nam si� zimno i jak to si� zmieni wraz globalnym ociepleniem - t�umaczy "Wyborczej" prof. Aida Andr�s, genetyczka ewolucyjna z University College w Londynie, zajmuj�ca si� adaptacj� organizm�w do �rodowiska.
19.09.2022 | 12:12

antropocen

ekocyd

genetyka

globalne ocieplenie
O�le pocz�tki - naukowcy ustalili, kiedy udomowiono K�apouchego

zwierz�ta

Margit Kossobudzka

Osio� jako gatunek nie zdoby� do tej pory uwagi genetyk�w. Tymczasem zrozumienie o�lej genetyki jest nie tylko kluczem do oceny ich wk�adu w histori� ludzko�ci, ale tak�e do poprawy zarz�dzania tym gatunkiem w przysz�o�ci.
12.09.2022 | 18:35

biologia

genetyka

nauka
Ka�dy z nas ma gdzie� na �wiecie swojego sobowt�ra - twierdz� hiszpa�scy naukowcy

genetyka

Margit Kossobudzka

Taki sam kszta�t nosa, oczu, ust, a nawet struktura ko�ci. To zdumiewaj�ce, �e sprawi� to przypadek, a nie dziedziczenie.
03.09.2022 | 16:53

biologia

epigenetyka

ewolucja

ludzko��
Lulu i Nana - pierwsze dzieci z edycj� gen�w

genetyka

Margit Kossobudzka

Trzy lata temu chi�ski badacz Jiankui He poinformowa� niczego niespodziewaj�cych si� uczestnik�w mi�dzynarodowego zjazdu na temat in�ynierii genetycznej, �e stworzy� pierwsze dzieci zmodyfikowane genetycznie. Co dzi� dzieje si� z dziewczynkami?
31.08.2022 | 09:00

biotechnologia

dna

nauka

zdrowie
W ko�cu wiemy, gdzie i kiedy wirus SARS-CoV-2 przeskoczy� na ludzi

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Mi�dzynarodowy zesp� naukowc�w przeprowadzi� drobiazgowe �ledztwo geograficzne oraz genetyczne w celu ustalenia pocz�tku i epicentrum pandemii COVID-19. Jego wyniki publikuje magazyn "Science" w dw�ch artyku�ach.
27.07.2022 | 17:19

Chiny

COVID-19

genetyka

koronawirus
M�czy�ni �yj� kr�cej ni� kobiety - nowe badania wskazuj� wa�n� przyczyn�

nauka

Paulina Mozolewska

W USA kobiety �yj� �rednio o pi�� lat d�u�ej ni� m�czy�ni. W Polsce r�nica jest jeszcze wi�ksza.
22.07.2022 | 06:00

choroby

choroby serca

chromosomy

genetyka
By�a edycja gen�w, b�dzie edycja baz. Genetycy coraz sprawniej majstruj� w naszym DNA

genetyka

Margit Kossobudzka

Nie robi� tego po to, �eby si� bawi�, ale by leczy� ludzi, kt�rym medycyna nie oferuje dzi� trwa�ego wyleczenia. Rozpoczyna si� kluczowy rok dla precyzyjnej techniki edycji genomu.
21.07.2022 | 14:00

biologia

genom

nauka

zdrowie
Dlaczego omikron jest tak zaka�ny? Naukowcy ju� wiedz�

koronawirus

Margit Kossobudzka

Wariant omikron koronawirusa namna�a si� i wnika do kom�rek na podobnym poziomie co wariant delta. To, co je r�ni, to skuteczno�� w unikaniu przeciwcia�. Oto, jak omikron to robi.
20.07.2022 | 15:49

COVID-19

genetyka

omikron

pandemia koronawirusa
Po raz pierwszy sklonowano myszy z liofilizowanych kom�rek ich sk�ry

klonowanie

Margit Kossobudzka

Nowa metoda mo�e kiedy� doprowadzi� do przechowywania kom�rek sk�ry zwierz�t jako polisy ubezpieczeniowej dla gatunk�w zagro�onych wygini�ciem dzi� lub w przysz�o�ci. Ale trzeba j� dopracowa�.
09.07.2022 | 15:55

genetyka

myszy

nauka
Dob�r naturalny ci�gle selekcjonuje ludzi. Obecnie lubi tych gorzej wykszta�conych i z ADHD

antropologia

Tomasz Ulanowski

Ludzie dobrze wykszta�ceni maj� mniej dzieci i rzadziej przekazuj� swoje wysokie zdolno�ci poznawcze kolejnym pokoleniom - przekonuj� na �amach pisma "Behavior Genetics" naukowcy z Wielkiej Brytanii i Holandii. Czy ludzko�� g�upieje?
06.07.2022 | 13:21

biologia

genetyka

m�zg

nauka
Wiadomo, sk�d przysz�a czarna �mier�. Najwi�ksza pandemia d�umy w historii ludzko�ci

D�uma

Margit Kossobudzka

Multidyscyplinarny zesp� naukowc�w zbada� stare genomy d�umy i zako�czy� trwaj�c� ponad sze�� i p� wieku dyskusj� o pochodzeniu czarnej �mierci.
15.06.2022 | 17:05

archeologia

choroby zaka�ne

genetyka

nauka
Chcemy do�y� setki. Tylko jak to zrobi�?

zdrowie

Katarzyna Staszak, Margit Kossobudzka

Pr�bujemy wykorzysta� odkrycia naukowc�w, �eby d�ugo �y�. Co si� sprawdza? - dziennikarki "Wyborczej" podpowiadaj� sposoby na lepsze zdrowie.
15.06.2022 | 06:02

choroba

dieta

genetyka

nauka
Naukowcy tworz� map� wi��c� ka�dy ludzki gen z jego funkcj�. Robi� to przy pomocy molekularnych no�yczek

nauka

Paulina Mozolewska

To, jak wygl�damy i jak funkcjonuje nasze cia�o, jest wypadkow� wp�ywu gen�w oraz �rodowiska. Niekt�re cechy, takie jak wzrost, s� determinowane genetycznie w oko�o 80 proc.
10.06.2022 | 08:57

genetyka

zdrowie
Jaskinia, w kt�rej malowa� neandertalski Jackson Pollock, by�a zasiedlona przez ponad 50 tys. lat

antropologia

Tomasz Ulanowski

Ludzie, kt�rzy zamieszkiwali andaluzyjsk� Cueva de Ardales, nale�eli nie tylko do r�nych kultur, ale te� r�nych gatunk�w. Ale czy na pewno?
01.06.2022 | 20:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Start-up, kt�ry wie, jak skutecznie walczy� z rakiem. "W tym kierunku rozwija si� wsp�czesna onkologia"

startup

Maria Bielicka

Ju� dzi� MNM Diagnostics jest jedn� z nielicznych na �wiecie firm, kt�re potrafi� analizowa� tysi�ce genom�w nowotworowych. A to dopiero pocz�tek mo�liwo�ci pozna�skiego start-upu.
24.05.2022 | 05:23

biznes

choroby genetyczne

genetyka

nauka
Genetycy badaj� staro�ytne DNA w poszukiwaniu pierwszych rolnik�w

archeologia

Margit Kossobudzka

Badania genetyczne dowodz�, �e pierwsi rolnicy reprezentowali mieszank� grup �owc�w-zbieraczy epoki lodowcowej, rozprzestrzenionych od Bliskiego Wschodu a� po po�udniowo-wschodni� Europ�.
22.05.2022 | 19:00

dna

genetyka

nauka

paleobiologia
Dlaczego umar� David Bennett? Pierwszy pacjent z modyfikowanym �wi�skim sercem

transplantologia

Margit Kossobudzka

�wi�skie serce przeszczepione ameryka�skiemu pacjentowi na pocz�tku tego roku w prze�omowej operacji zawiera�o wirusa, kt�ry m�g� przyczyni� si� do jego �mierci dwa miesi�ce p�niej - twierdz� specjali�ci od transplantacji.
10.05.2022 | 18:16

genetyka

nauka

transplantacje

zdrowie
Rasa psa nie jest przes�ank� decyduj�c� o jego charakterze - twierdz� uczeni, obalaj�c powszechny pogl�d

psy

Margit Kossobudzka

Mia� by� karny, a w og�le nas nie s�ucha? Obiecywali �agodnego baranka, a ten warczy na dzieci? A mo�e mia� by� nam wiernym kompanem, tymczasem najlepiej czuje si� w swoim towarzystwie? Psie zachowanie trudniej przewidzie�, ni� s�dzono.
29.04.2022 | 18:38

genetyka

nauka

zwierz�ta
Uczeni maj� wyniki najwi�kszego na �wiecie badania mutacji nowotworowych

genetyka

Margit Kossobudzka

Przesiewaj�c setki milion�w mutacji czaj�cych si� w genomach ponad 12 tys. guz�w, naukowcy zidentyfikowali wzorce zmian DNA, kt�re mog� dostarczy� wskaz�wek o genetycznych i �rodowiskowych przyczynach raka.
26.04.2022 | 16:03

nauka

nowotwory

zdrowie
Genom ziemniaka rozszyfrowany. Otwarta droga do hodowli odmian odpornych na zmiany klimatu

rolnictwo

Anita Dmitruczuk

Genom ziemniaka uchodzi� dot�d za szczeg�lnie skomplikowany. Sekwencjonowania uda�o si� dokona� ponad 20 lat po rozszyfrowaniu genomu ludzkiego. Dokonali tego niemieccy naukowcy.
07.04.2022 | 11:28

genetyka

Niemcy

ziemniaki

Zmiana Klimatu
Naukowcy odkryli nowe czynniki genetyczne zwi�zane z chorob� Alzheimera

choroba Alzheimera

Paulina Mozolewska

Choroba Alzheimera jest najcz�stsz� form� demencji, kt�ra rozwija si� zazwyczaj po 65. roku �ycia. To z�o�ona i wieloczynnikowa choroba, w kt�rej du�e znaczenie odgrywa pod�o�e genetyczne.
05.04.2022 | 18:54

choroby neurodegeneracyjne

genetyka

nauka

zdrowie
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Margit Kossobudzka

To by� tydzie� odkry� w skali mikro i makro. Kosmos zaskoczy� nas lodowymi wulkanami na Plutonie oraz zdj�ciem najdalszej gwiazdy, jak� kiedykolwiek uda�o si� zobaczy�. Uczeni wreszcie odczytali ca�y ludzki genom i maj� now� koncepcj�, dlaczego brak...
04.04.2022 | 13:03

archeologia

astronomia

genetyka

kosmos
Sukcesy ��dzkich naukowc�w. "Podaj� w w�tpliwo�� stan tego, co mnie otacza"

nauka

Justyna Mysior-Paj�cka

By� mo�e za jaki� czas b�dziemy mogli powiedzie� osobie zagro�onej dziedziczeniem zaburzenia: "nie martw si�, masz zestaw niekorzystnych gen�w, ale poprzez odpowiedni� profilaktyk� nie dojdzie do ich ekspresji i tej choroby nie b�dziesz mia�".
02.04.2022 | 09:51

badania naukowe

genetyka

Uniwersytet ��dzki
Naukowcy odczytali ludzki genom! Tak, dopiero teraz. Mamy "o chromosom" wi�cej

genom

Margit Kossobudzka

Po co robi� to po raz kolejny, skoro ju� 21 lat temu uczeni pono� odczytali ludzki genom?
31.03.2022 | 20:00

choroby genetyczne

dna

genetyka

nauka
Odczytali�my pe�en genom cz�owieka? Guzik prawda. Dopiero ten projekt poka�e ogromn� r�norodno�� ludzkiego DNA

genom

Margit Kossobudzka

Projekt "Pangenom" jest bardzo ambitny. Naukowcy chc� pokaza� pe�ne drzewo ludzkiego DNA - wraz ze wszystkimi rzadkimi wariantami, kt�re dziedzicz� ludzie w r�nych stronach �wiata.
26.03.2022 | 08:49

dna

genetyka

nauka
Naukowcy rozszyfrowali genom wampir�w i odkryli tajemnic� ich przyja�ni

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Chodzi, oczywi�cie, o nietoperze - wyj�tkowe ssaki, kt�re �ywi� si� wy��cznie krwi�. Tajemnica ich przystosowania si� do tej niezwyk�ej diety tkwi w ich DNA.
26.03.2022 | 06:54

biologia

genetyka

nauka
Firma z USA odczytuje DNA zarodk�w in-vitro. By prognozowa� ryzyko rozwoju chor�b serca czy cukrzycy w doros�o�ci

genetyka

Margit Kossobudzka

Kalifornijska sp�ka MyOme ju� nawi�za�a wsp�prac� z klinikami zap�odnienia in vitro oraz parami, kt�re chc� pozna� oceny przysz�ego ryzyka rozwoju chor�b cywilizacyjnych dla swoich zamro�onych zarodk�w.
24.03.2022 | 11:00

embriologia

nauka

zarodek

zdrowie
Sa�ata GMO uchroni astronaut�w przed utrat� ko�ci

kosmos

Tomasz Ulanowski

Na Ziemi genetycznie modyfikowana sa�ata przyda si� osobom zagro�onym osteoporoz�.
23.03.2022 | 17:20

genetyka

GMO

nauka
Geny ma�ego torbacza o�ywi� wymar�ego wilka tasma�skiego?

The Conversation

Parwinder Kaur

Kiedy� to by�a naukowa fantastyka: przywracanie dawno wymar�ego gatunku przez sk�adanie pe�nej sekwencji jego DNA. Nie jest to wprawdzie tak proste, jak to pokazywa� film "Park Jurajski", ale w dobie edycji gen�w takie przedsi�wzi�cie nie jest ju�...
22.03.2022 | 18:46

Australia

genetyka

nauka

ochorna �rodowiska
Jacy s� przyw�dcy? Inteligentni, zadowoleni z siebie, pij�cy i chorzy, tak�e psychicznie

genetyka

Tomasz Ulanowski

Tak sugeruje badanie genetyczne, kt�rego wyniki ukaza�y si� w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS"
16.03.2022 | 12:39

antropologia

biologia

nauka

zdrowie
Psy r�ni� si� wielko�ci� bardziej ni� jakikolwiek inny gatunek ssak�w. Uczeni badaj� dlaczego

psy

Margit Kossobudzka

Za tak du�� zmienno�ci� stoi prawdopodobnie gen IGF1, kt�ry pochodzi od staro�ytnych wilk�w.
01.02.2022 | 13:07

genetyka

nauka

wilki

zwierz�ta
Etiopskie szcz�tki Homo sapiens s� znacznie starsze, ni� my�leli�my. Odkryli�my kolebk� ludzko�ci?

antropologia

Tomasz Ulanowski

Pochodz�ce z Etiopii szcz�tki zwane Omo I maj� co najmniej 233 tys. lat - pisz� naukowcy w najnowszym wydaniu "Nature". To kolejny dow�d na to, �e Homo sapiens narodzi� si� wcze�niej, ni� jeszcze niedawno my�lano.
12.01.2022 | 17:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka

Poprzednia 2 3 4 5 6 ... Nast�pna