NAUKA Gazeta Wyborcza

Pierwsza ro�lina na Ksi�ycu... zwi�d�a. Zabi�a j� noc

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Srebrny Glob by� zielony tylko przez kilka dni. P�dy bawe�ny, kt�ra wykie�kowa�a z nasion w chi�skim l�downiku Chang'e 4, obumar�y, kiedy w niedziel� w miejscu l�dowania zapad�a noc i temperatura spad�a do 170 stopni poni�ej zera.
16.01.2019 | 21:35

change

Chiny

Ksi�yc

l�downik
Inwazja much�wek w Antarktyce

zwierz�ta

Mateusz Sowi�ski

Antarktyda jest jednym z najbardziej niego�cinnych miejsc na Ziemi. Temperatura mo�e tam spada� nawet do blisko minus 90 st. C. Tylko wzd�u� wybrze�a roczna suma opad�w utrzymuje si� na poziomie 200 mm. Im dalej w g��b kontynentu, tym bardziej sucho...
16.01.2019 | 18:01

biologia

nauka
W twoim smartfonie jest wi�cej z�ota i srebra ni� w kopalniach metali szlachetnych

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W typowym smartfonie znajduje si� tysi�czna grama platyny, kilka setnych grama z�ota i kilka dziesi�tych grama srebra. To wi�ksza koncentracja tych metali, ni� w z�o�ach naturalnych. Jeszcze wi�kszym skarbem, bo cz�sto nie do zast�pienia, s� w...
16.01.2019 | 14:00

chemia

metale ziem rzadkich

nauka

nowe technologie
Tw�j smartfon to kopalnia z�ota i innych rzadkich pierwiastk�w

Nauka Extra

Piotr Cie�li�ski

W typowym smartfonie znajduje si� tysi�czna grama platyny, kilka setnych grama z�ota i kilka dziesi�tych grama srebra. To mo�e wydawa� si� niewiele, ale szacuje si�, �e smartfon�w u�ywa dzi� a� 2,5 mld ludzi na �wiecie. Ale prawdziwym skarbem, bo...
16.01.2019 | 11:29

dane

nauka

Piotr Cie�li�ski

smartfony
Gor�czka wspomaga odporno��

zdrowie

Wojciech Moskal

Naukowcy z Szanghaju odkryli, �e dzi�ki wysokiej temperaturze kom�rki uk�adu odporno�ciowego szybciej podr�uj� przez naczynia krwiono�ne i docieraj� do miejsca infekcji.
16.01.2019 | 05:30

infekcja

medycyna

nauka

odporno��
Tylko natychmiastowe rozpocz�cie dekarbonizacji gospodarki mo�e zatrzyma� globalne ocieplenie na 1,5 st. C

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Przyhamowanie globalnego ocieplenia jest wi�c mo�liwe, ale b�dzie jeszcze trudniejsze, ni� wynika�o to z niedawnego specjalnego raportu Mi�dzyrz�dowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC).
15.01.2019 | 17:00

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Na Ksi�ycu wykie�kowa�a pierwsza ro�lina. W chi�skim l�downiku Chang'e

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Chang'e wyl�dowa� 3 stycznia nad ranem po niewidocznej z Ziemi stronie Srebrnego Globu. Dzie� p�niej zjecha� z niego sze�cioko�owy �azik Yutu-2, a na platformie l�downika w aluminiowym pojemniku rozpocz�� si� eksperyment biologiczny. Chi�czycy...
15.01.2019 | 16:27

change

Chiny

Ksi�yc

l�downik
Co� dziwnego dzieje si� z ziemskim polem magnetycznym. Rosn� anomalie

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W ostatnich latach zmiany pola magnetycznego tak przyspieszy�y, �e geofizycy zdecydowali si� na niecodzienny ruch. O rok wcze�niej, ni� planowali, nanios� poprawki do modelu ziemskiego pola, kt�ry u�ywany jest w nawigacji morskiej i powietrznej, a...
15.01.2019 | 14:00

biegun p�nocny

nauka

nawigacja

pole magnetyczne
Polski MOOC ju� dzia�a. Czy czeka nas rewolucja w e-learningu?

Kacper Sulowski

Wystarczy komputer, tablet lub telefon pod��czony do internetu. Z kanapy b�dzie mo�na nauczy� si� informatyki, j�zyka chi�skiego lub szyde�kowania. - Polski MOOC to szansa rewolucji w e-learningu - m�wi� pomys�odawcy nowej platformy kszta�cenia na...
15.01.2019 | 06:02

biznes

e-learning

nauka
Antarktyda traci dzi� l�d blisko sze�ciokrotnie szybciej ni� w latach 80. ub. wieku

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Jej topnienie wyra�nie przyspieszy�o ju� w XXI w.
15.01.2019 | 05:30

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Znajd� swoich krewnych - oto najwi�ksze drzewo genealogiczne �wiata

nauka

Andrzej Hennel*

Wielkie Drzewo liczy sobie ju� blisko 130 mln ludzi. Jutro b�dzie nas jeszcze wi�cej.
14.01.2019 | 16:00
7 rzeczy, o kt�rych nie wiedzieli�my tydzie�temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Najciekawsze doniesienia naukowe z ubieg�ego tygodnia, a w�r�d nich - informacja o zagadkowych sygna�ach radiowych spoza Drogi Mlecznej. Naukowcy nie wykluczaj� �adnej hipotezy, nawet tej, �e to sygna� od obcej cywilizacji. Ten rok zapowiada si�...
14.01.2019 | 06:49

nauka
Rze� dzik�w, czyli cz�owiek to jednak �winia

Nauka

Tomasz Ulanowski

Dziki nie ludzie, g�osu nie maj�. Co oznacza, �e nie g�osuj�. Politycy PiS postanowili wi�c zrzuci� na nie odpowiedzialno�� za afryka�ski pom�r �wi� (ASF) - zara�liw� chorob� wirusow�, kt�ra zagra�a polskiej hodowli �wi�.
13.01.2019 | 12:51

dziki

nauka

zwierz�ta
Czarne wdowy podbijaj� Kanad�. Czy przyjd� te� do Polski?

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Ocieplenie klimatu prowadzi do coraz wi�kszego zamieszania w naturze. Do�wiadczaj� tego chocia�by w Kanadzie, gdzie coraz cz�ciej pojawia si� paj�k, kt�rego jad stanowi dla ludzi du�e zagro�enie.
13.01.2019 | 06:48

biologia

nauka

paj�ki

zwierz�ta
Sp�r o mur na granicy USA z Meksykiem mo�e o�lepi� teleskop Hubble'a

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Awantura o mur na granicy ameryka�sko-meksyka�skiej uniemo�liwia uchwalenie bud�etu USA. Z tego powodu setki tysi�cy pracownik�w instytucji federalnych, m.in. NASA, nie dostaj� wynagrodzenia i musia�y i�� na przymusowe urlopy. Pech chcia�, �e akurat...
12.01.2019 | 08:14

NASA

nauka

teleskop kosmiczny
Na Islandii wiking�w grzebano razem z ich ogierami. Po co im by�y konie po �mierci?

Nauka

Joanna Grabowska

Genetycy zajrzeli w z�by koniom, kt�re oko�o 1000 lat temu zosta�y pochowane we wsp�lnych grobach z islandzkimi wikingami. Antyczne DNA zwierz�t pokaza�o, �e niemal wy��cznie by�y to m�ode, cztero-pi�cioletnie ogiery.
12.01.2019 | 06:56

archeologia

dna

Islandia

konie
Dziki seks w orzeszkach i zapasy w b�ocie. Lustrujemy dzika

Nauka

Tomasz Ulanowski

Dzicze gody - zwane przez ludzi huczk� - trwaj� od listopada do stycznia. Lochy bior� w niej udzia�, kiedy maj� dwa lata, ody�ce w wieku czterech-pi�ciu lat
12.01.2019 | 05:59

dziki

nauka

zwierz�ta
Niewygodne fakty o dzikach i afryka�skim pomorze �wi�

Nauka

Adam Wajrak

Czego nie wzi�y pod uwag� nasze w�adze, wydaj�c wyrok �mierci na polskie dziki?
10.01.2019 | 06:20

ASF

dziki

nauka
Co� lub kto� znowu nadaje spoza Drogi Mlecznej. Odebrano powtarzaj�ce si� sygna�y radiowe FRB

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Nadchodz� z r�nych miejsc na niebie, s� kakofoni� najr�niejszych cz�stotliwo�ci i urywaj� si� po zaledwie kilku milisekundach. Do niedawna �aden z sygna��w si� nie powtarza�, trwa�y milisekundy, gas�y i ju� nie wraca�y. Kilka lat temu jednak jeden...
11.01.2019 | 09:12

astrofizyka

czarna dziura

fale radiowe

nauka
Po raz pierwszy w historii uda�o si� uchwyci� moment narodzin czarnej dziury?

czarna dziura

Wojciech Moskal

Teleskopy uchwyci�y dok�adny moment �mierci gwiazdy w wyniku kolapsu (czyli zapadania) i powstania nowego, znacznie bardziej g�stego obiektu.
11.01.2019 | 06:00

astronomia

nauka
Wajrak: Jak zrobi�em zdj�cie s�ynnego dziczka

dziki

Adam Wajrak

To historia dziczka, kt�rego w ostatnich kilku dniach tysi�ce ludzi wstawi�o na swoich zdj�ciach profilowych. Sta� si� on symbolem kampanii przeciwko masowemu odstrza�owi dzik�w.
10.01.2019 | 16:04

nauka
Meksyka�scy archeolodzy odkryli pierwsz� �wi�tyni� "Naszego Pana Obdartego ze Sk�ry"

Nauka

Joanna Grabowska

Xipe T�tec to jego imi� w j�zyku n�huatl. By� mi�dzy innymi bogiem wiosny, p�odno�ci, odradzania si� cykl�w rolnych i wojen. W ofierze przyjmowa� sk�ry �wie�o zdarte z ludzi
10.01.2019 | 07:00

archeologia

Meksyk

nauka
Minister cyfryzacji Marek Zag�rski o cyfrowej rewolucji w szko�ach: Chcemy przy��cza� do sieci tysi�c szk� miesi�cznie

Kraj

Justyna Suchecka

To jak nalewanie wody do basenu. Najpierw trzeba go wybudowa�, nast�pnie nape�ni� wod�, a dopiero wtedy mo�na uczy� dzieci p�ywa�. Nie na sucho, ale w realnych warunkach - m�wi o projekcie Og�lnopolskiej Sieci Edukacyjnej minister cyfryzacji Marek...
10.01.2019 | 06:00

ministerstwo cyfryzacji

nauka

szko�y
Wajrak: Rze� dzik�w jest bez sensu. Masakra ma trwa� stale

Nauka

Adam Wajrak

Zaczyna si� najwi�ksze w historii polowanie na dziki. Cel: wybi� 90 proc., by zapobiec roznoszeniu si� afryka�skiego pomoru �wi�. Jednak ta rze� nie zapobiegnie chorobie, a skutki b�d� fatalne dla przyrody i ludzi
10.01.2019 | 00:00

ASF

dziki

nauka

zwierz�ta
Kobiety tak�e by�y w �redniowieczu ilustratorkami �wi�tych ksi�g

archeologia

Tomasz Ulanowski

Na ich przynale�no�� do tego elitarnego zawodu wskazuj� �lady niebieskiego barwnika na kamieniu naz�bnym mniszki �yj�cej na prze�omie pierwszego i drugiego tysi�clecia pochowanej ko�o klasztoru Dalheim w Niemczech.
09.01.2019 | 20:00

nauka
Wrony i wiatr, czyli jak ptaki potrafi� ocenia� wag�

biologia

Wojciech Moskal

Patrz�c na ko�ysz�cy si� na wietrze obiekt, wrony brodate s� w stanie �wietnie oceni�, ile on wa�y - dowiedli angielscy naukowcy
09.01.2019 | 14:55

inteligencja

nauka

wrony

zoologia
�owcy mamut�w spod Krakowa z "dymi�cym pistoletem"

mamuty

Tomasz Ulanowski

Naukowcy znale�li w Krakowie fragment �ebra mamuta z wbitym wierzcho�kiem krzemiennego grotu. To pierwsze takie odkrycie w Europie dokonane na s�ynnym cmentarzysku mamut�w.
09.01.2019 | 07:00

nauka
Noc Biolog�w na Uniwersytecie Warmi�sko-Mazurskim

UWM

Norbert Kaczan

To znana ju� w Olsztynie og�lnopolska akcja promuj�ca wiedz� biologiczn� w popularnonaukowej formie.
08.01.2019 | 18:11

nauka

szko�y Olsztyn
Rok 2018 by� jednym z najgor�tszych. W Polsce zapewne pad� historyczny rekord ciep�a

Nauka

Tomasz Ulanowski

Pierwsze podsumowania klimatyczne ubieg�ego roku potwierdzaj� to, co w Polsce da�o si� odczu� na w�asnej sk�rze - 2018 r. by� bardzo gor�cy.
08.01.2019 | 14:19

globalne ocieplenie

klimat

nauka

pogoda
Czytelnicy "Wyborczej" zn�w okazali swoje wsparcie. 66 550 z� na pomoc zagro�onym gatunkom!

Nauka

�aneta Gotowalska

Zn�w to zrobili�cie! Dzi�ki waszej hojno�ci zebrali�my 66 550 z� na pomoc najbardziej zagro�onym gatunkom zwierz�t w Polsce. S�weczka, foka, nied�wied�, wilk, mor�win i ry� maj� dzi�ki wam szans� na prze�ycie, a wszyscy, kt�rzy w��czyli si� w akcj�...
08.01.2019 | 12:45

Donald Tusk

nauka

WWF Polska

zwierz�ta
Jak Rosjanie ulepszyli kefir

zdrowie

Wojciech Moskal

Spos�b, w jaki tego dokonali, mo�e budzi� zdziwienie. Przepu�cili przez kefir ca�kiem spor� ilo�� ultrad�wi�k�w
08.01.2019 | 10:00

flora bakteryjna

kefir

medycyna

mikrobiota
Dlaczego uczonemu tak trudno wr�ci� do kraju?

nauka

ACH

Co drugi polski naukowiec pracuj�cy za granic� nie chce wraca� do kraju - wynika z najnowszego raportu fundacji Polonium. Do powrotu zniech�caj� ich nie tylko r�nice w zarobkach, ale i... w �wiatopogl�dzie.
08.01.2019 | 07:00

studia
Jak je�� pizz�, aby nie poplami� si� sosem? Tak to robi matematyk

matematyka

Paulina Rowi�ska

Wszyscy lubimy pizz�. Ale kto lubi, gdy jej plasterek si� wygina i sos pomidorowy l�duje na naszej ulubionej bluzce? Takim wpadkom mo�na zapobiec dzi�ki matematyce, a konkretnie twierdzeniu doskona�emu Gaussa.
08.01.2019 | 06:00

nauka
Odkryto nowy gatunek w�a. W brzuchu... innego w�a!

nowy gatunek

Mateusz Sowi�ski

Wszystko wskazuje na to, �e poluje on na stawonogi o mocnych, chitynowych pancerzach i prowadzi nocny tryb �ycia
07.01.2019 | 14:09

nauka

W�e

zwierz�ta
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Oto najciekawsze doniesienia naukowe z ostatniego tygodnia. Dzia�o si�! Zw�aszcza w kosmosie, gdzie nabiera tempa wielka rywalizacja mi�dzy Chinami i Ameryk�.
07.01.2019 | 06:20

nauka
Gigant z Polski na ok�adce najnowszego "Science". Pi�kny!

Nauka

Piotr Cie�li�ski

To wielki ssakokszta�tny gad, kt�rego szcz�tki odkryli polscy paleontolodzy w miejscowo�ci Lisowice na �l�sku. Kolejny przyk�ad tego, �e Polska sta�a si� prawdziwym eldorado dla poszukiwaczy skamienia�o�ci dinozaur�w i innych zwierz�t wymar�ych.
06.01.2019 | 18:33

gady

nauka

paleontologia

zwierz�ta
Polacy w Berenike. Jak faraon twierdz� i port dla s�oni wybudowa�

archeologia

Joanna Grabowska

Ponad 2,2 tys. lat temu faraon Ptolemeusz II przekonany o militarnym potencjale s�oni bojowych rozkaza� swoim poddanym wybudowa� nad Morzem Czerwonym port i chroni�c� go twierdz�. Badaj� je polscy archeolodzy.
06.01.2019 | 16:05

Egipt

historia

nauka
T�um faluje niczym ocean - i tak nale�y go traktowa�

fizyka

Tomasz Ulanowski

Je�li czuli�cie si� kiedy� w t�umie r�wnie bezbronnie jak w morzu, naukowcy maj� dla was wyja�nienie tego dyskomfortu - t�umem rz�dzi dynamika p�yn�w.
05.01.2019 | 15:08

maraton

nauka
W Legnicy powstaje Centrum Kultury, Nauki i Edukacji Witelona

Legnica

Rafa� Zieli�ski

Trwa przebudowa Teatru Letniego na nowoczesne, multimedialne i edukacyjne Centrum Witelona. Planowane zako�czenie tego etapu inwestycji to pocz�tek 2021 roku.
05.01.2019 | 12:40

inwestycje

m�odzie�

nauka
W g��binach Pacyfiku panuje jeszcze ma�a epoka lodowa

klimat

Tomasz Ulanowski

Publikacja, kt�ra ukaza�a si� w najnowszym wydaniu "Science", ilustruje to, co oceanografowie m�wi� o oceanie - �e ma d�ug� pami��.
05.01.2019 | 10:57

biologia

nauka

ochrona �rodowiska

Pacyfik

Poprzednia 167 168 169 170 171 ... Nast�pna