NAUKA Gazeta Wyborcza

Nowa "Czerwona ksi�ga". Jedna trzecia gatunk�w na kraw�dzi zag�ady

nauka

Tomasz Ulanowski

Mi�dzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uaktualni�a swoj� s�ynn� "Czerwon� ksi�g�". Po raz pierwszy oceni�a w niej dobrostan przesz�o 100 tys. gatunk�w.
19.07.2019 | 12:09

biologia

ochrona �rodowiska

przyroda
Wieprzowy t�uszcz, a nie kosmici! Tak do Stonehenge przeniesiono pot�ne g�azy

Nauka

Joanna Grabowska

Do tej pory naukowcy uwa�ali, �e resztki t�uszcz�w zebrane z ceramicznych skorup znalezionych w osadzie budowniczych Stonehenge to zwyk�e �lady po posi�kach. Okazuje si�, �e mo�e to by� tylko cz�� prawdy.
19.07.2019 | 06:39

archeologia

nauka

Stonehenge
Fizyka jest lepsza ni� rock'n'roll! Gwiazda �wiata nauki profesor Brian Cox i jego niezwyk�y serial "Planety"

Telewizja

Anna �abi�ska

Profesor Brian Cox to w Wielkiej Brytanii prawdziwa gwiazda. Nazywany jest nast�pc� sir Davida Attenborough, a jego programy o kosmosie maj� doskona�� ogl�dalno��. Nic wi�c dziwnego, �e "Planety" to osza�amiaj�ce widowisko i fascynuj�ca kosmiczna...
19.07.2019 | 05:55

BBC

Brian Cox

dokument

nauka
Prognoza pogody. Upa� przypiecze Europ�. Polsk� na szcz�cie tylko "ma�nie"

pogoda

Tomasz Ulanowski

Afryka�skie powietrze znowu mo�e nap�yn�� do Europy. Najmocniej upa� ma przygrza� w zachodniej i �rodkowej cz�ci naszego kontynentu.
18.07.2019 | 11:22

globalne ocieplenie

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
S�odkie napoje - w tym soki - mog� przyczynia� si� do raka

Nauka

Wojciech Moskal

Ostrzegaj� przed tym autorzy pracy opublikowanej w "BMJ".
18.07.2019 | 06:20

nauka

rak

zdrowie
Nawet 100 tys. z� za rok nauki. Co wybra�: studia pa�stwowe czy prywatne? Po kt�rych uczelniach s� najwy�sze zarobki?

Finanse i podatki

Justyna Sobolak

Nawet 100 tys. z� za rok trzeba zap�aci� na studia na najlepszych prywatnych uczelniach w Polsce. P�aci si� nie tylko za presti�, wykwalifikowan� kadr� - cz�sto mi�dzynarodow� - ale te� za szybk�, bardzo dobrze p�atn� karier�. Absolwenci najlepszych...
18.07.2019 | 05:33

nauka

studia

wydatki
Samolot jak kamie� obijaj�cy si� od tafli wody? Wyja�nia Piotr Cie�li�ski

Wideo Gazety Wyborczej

Piotr Cie�li�ski, zdj�cia: Micha� Toczek, monta�: Bartosz Chili�ski

Czy wiedzieli�cie, �e istniej� mistrzostwa �wiata w puszczaniu kaczek? Naukowcy od lat badaj� ten temat. Zabawa sta�a si� te� inspiracj� do stworzenia projektu samolotu, kt�ry tak jak kamie�, odbija�by si� od granicy stratosfera - kosmos pozwalaj�c...
17.07.2019 | 17:50

nauka

Piotr Cie�li�ski
Zmiany klimatu. Globalne ocieplenie unicestwi �lady wiking�w, a zaraz potem nas

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Archeolodzy ostrzegaj�, �e ocieplenie klimatu zagra�a �ladom zostawionym przez ludzi - Inuit�w i wiking�w - na Grenlandii, a tak�e w innych miejscach Arktyki.
17.07.2019 | 15:16

arktyka

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
S�owo na lato. Czy wiesz, kiedy "wakacja" zamieni�a si� w "wakacje"?

Nauka

Olga Wo�niak

Wakacje przyw�drowa�y do naszego j�zyka w wieku XIV.
17.07.2019 | 06:43

historia

j�zyk polski

nauka
Naukowcy ostrzegaj�: Karaluchy coraz odporniejsze na �rodki chemiczne

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Badano karalucha dobrze nam znanego: prusaka (Blattella germanica), kt�ry wyst�puje pospolicie na terenie ca�ej Polski.
17.07.2019 | 06:38

karaluchy

nauka

owady

zwierz�ta
Chi�skie przedszkolaki g��wkuj� lepiej ni� ameryka�skie. Dlaczego? Sprytny eksperyment

Nauka

Irena Cie�li�ska

Dzieci zaczynaj� my�le� abstrakcyjnie bardzo wcze�nie, wcze�niej nawet, ni� zaczynaj� m�wi�. Okazuje si�, �e z pewnymi zadaniami, kt�re wymagaj� abstrakcyjnego rozumowania, chi�skie przedszkolaki radz� sobie znacznie lepiej ni� maluchy ameryka�skie.
16.07.2019 | 15:54

dzieci

my�lenie

nauka

psychologia
W nocy za�mienie Ksi�yca. Najciekawsze astronomiczne zjawisko wakacji. Co musisz o nim wiedzie�

Nauka

Karol W�jcicki

Dzisiaj w nocy od godz. 22 do godz. 1 warto si� gapi� w niebo. Srebrny Glob w du�ej cz�ci skryje si� w cieniu naszej planety. Zobaczymy cz�ciowe za�mienie Ksi�yca.
16.07.2019 | 15:43

nauka

za�mienie ksi�yca
Mars zdatny do zamieszkania? Naukowcy wpadli na genialnie prosty pomys�

kosmos

Tomasz Ulanowski

Zainspirowa�y ich lodowe czapy na biegunach Czerwonej Planety. Zastrzegaj� jednak, �e zanim zamieszkamy na Marsie, musimy rozwi�za� kilka moralnych dylemat�w.
16.07.2019 | 06:25

mars

nauka
Klinika in vitro z Katowic odczytuje genom ludzki w kilkana�cie godzin. Pierwsi w Polsce

Katowice

Magdalena Warchala

Klinika Gyncentrum z Katowic jako pierwsza w Polsce wprowadzi�a najnowocze�niejsz� technologi� sekwencjonowania genomu ludzkiego. System Illumina NGS pozwala kompleksowo zbada� zarodki jeszcze przed umieszczeniem ich w �onie matki.
15.07.2019 | 12:34

medycyna

nauka
Nie wyrywaj muchom n�ek! To dla nich najgorsza tortura i b�l

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Owady te� czuj� b�l. I to uporczywy. Po urazie przewlek�y b�l potrafi d�ugo je m�czy�. Prawdopodobnie jest dla nich tak bolesny, jak dla nas rwa kulszowa.
15.07.2019 | 11:30

biologia

nauka
10 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Dzia�o si� w nauce! Naukowcy znale�li w Grecji najstarszy �lad gatunku Homo sapiens poza Afryk�; sztuczna inteligencja wygrywa w wieloosobowego pokera; japo�ska sonda Hayabusa l�duje na asteroidzie; a w Polsce pojawia si� nowy gatunek kleszcza....
15.07.2019 | 06:24

nauka
Nowy gatunek kleszcza podbija Polsk�. Winne globalne ocieplenie?

zwierz�ta

Mateusz Sowi�ski

Na razie kleszcz ten jest na tyle rzadki, �e nie doczeka� si� jeszcze polskiej nazwy.
14.07.2019 | 11:36

biologia

globalne ocieplenie

nauka

owady
Ptaki powinny by� przepisywane na recept�

Nauka

Ewa Tomkowska

- Obstawiamy z mam�, �e to skowronki albo pliszki - powiedzia� do mnie tata, wpatruj�c si� w gniazdo z pisklakami uwite na kominie grilla tu� przy tarasie naszego domku na dzia�ce.
13.07.2019 | 08:09

nauka

ptaki

zwierz�ta
Narzekasz na kr�tkie �ycie? Wszystko przez te cholerne telomery

zdrowie

Tomasz Ulanowski

Naukowcy udowadniaj�, �e to w�a�nie tempo skracania si� telomer�w mo�e decydowa� o d�ugo�ci �ycia poszczeg�lnych gatunk�w zwierz�t.
12.07.2019 | 17:00

biologia

nauka
Google Doodle �wi�tuje urodziny Ren� Favaloro, kt�ry pierwszy wszczepi� by-passy

medycyna

Wojciech Moskal

Google Doodle oddaje dzi� ho�d cz�owiekowi, kt�ry zmieni� medycyn�. Ren� Favaloro obchodzi�by dzi� 96. urodziny.
12.07.2019 | 12:17

google doodle

kardiologia

nauka

zdrowie
Koniec �ywego pokera. Sztuczna inteligencja (AI) wygrywa z elit� zawodowc�w

sztuczna inteligencja

Piotr Cie�li�ski

Najnowsze "Science" opisuje program sztucznej inteligencji Pluribus, kt�ry pobi� najlepszych profesjonalist�w w najbardziej popularnej odmianie pokera zwanej teksa�skim klinczem (ang. Texas Hold'em) w wersji bez ogranicze� (No-Limit) na sze�ciu...
12.07.2019 | 08:45

nauka

poker
Japo�ska sonda Hayabusa l�duje na asteroidzie. Ryzykowna misja 300 mln km od Ziemi

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W czerwcu zesz�ego roku sonda Hayabusa (po japo�sku Sok�) zaparkowa�a obok planetoidy Ryugu. Dzisiaj po raz drugi wyl�dowa�a na jej powierzchni i pobra�a z niej pr�bki gruntu. Pozosta�o jej jeszcze jedno zadanie, po czym wyruszy z cennym �adunkiem...
11.07.2019 | 18:02

hayabusa

kosmos

nauka
W Ameryce P�nocnej wymieraj� motyle. Co z reszt� �wiata?

nauka

Tomasz Ulanowski

O skali zag�ady alarmuj� eksperci, kt�rzy prze�ledzili monitoring motyli �yj�cych w stanie Ohio prowadzony od dw�ch dekad przez naukowc�w amator�w, czyli po prostu przez mi�o�nik�w motyli.
11.07.2019 | 12:18

biologia

ochrona �rodowiska
Powszechne �rodki przeciwpalne wywo�uj� nadczynno�� tarczycy. Co najmniej u domowych kot�w

zdrowie

Wojciech Moskal

Stosowane powszechnie w domach i mieszkaniach �rodki przeciwpalne mog� zwi�ksza� ryzyko zaburze� hormonalnych - ostrzegaj� naukowcy z Oregon State University.
11.07.2019 | 06:30

koty

nauka

ochrona �rodowiska
Niezwyk�e odkrycie w Grecji. Czaszka Homo sapiens sprzed co najmniej 210 tys. lat! Najstarszy �lad naszego gatunku poza Afryk�

antropologia

Tomasz Ulanowski

Cz�owiek wsp�czesny ci�gle zaskakuje. Naukowcy znowu wywracaj� nasz� wiedz� o zdobywaniu �wiata przez gatunek Homo sapiens.
10.07.2019 | 19:00

biologia

nauka
Fale grawitacyjne pomog� odkrywa� obce planety przy bia�ych kar�ach!

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Fale grawitacyjne to nasze nowe okno na Wszech�wiat. Dzi�ki nim od kilku lat wykrywamy i badamy zjawiska, kt�re dot�d wymyka�y si� naszemu poznaniu: zderzenia czarnych dziur i gwiazd neutronowych. Wkr�tce zobaczymy znacznie wi�cej - pisz� naukowcy w...
10.07.2019 | 10:30

fale grawitacyjne

kosmos

nauka

planety
Naukowcy znale�li zaginione miasto Ziklag. To w nim, wed�ug Biblii, mia� si� schroni� kr�l Dawid

archeologia

Wojciech Moskal

Odkrycie mo�e dowodzi�, jak naprawd� pot�ny i wp�ywowy by� najs�ynniejszy w�adca Izraela.
10.07.2019 | 06:30

Biblia

historia

Izrael

nauka
Po kim niekt�rzy ludzie maj� dziwne trzonowce z trzema korzeniami? By� mo�e w spadku po denisowia�skim "dziadku"

nauka

Tomasz Ulanowski

Tak przynajmniej uwa�aj� naukowcy, kt�rzy zbadali odkryt� w Tybecie �uchw� denisowianina z trzonowcem zakotwiczonym w�a�nie trzema korzeniami.
09.07.2019 | 14:35

antropologia
Pacyficzny eksperyment. W drewnianej d�ubance przep�yn�li z Tajwanu do Japonii

nauka

Joanna Grabowska

Przez dwie doby p�yn�li przez Pacyfik bez map i kompasu w �odzi z pnia cedru. Tak jak ich przodkowie 30 tys. lat temu.
09.07.2019 | 10:03

antropologia
Oto historia ludzko�ci odlana w... o�owiu i lodzie

nauka

Tomasz Ulanowski

Rozw�j gospodarczy, nowe technologie, dobrobyt, ale te� n�dza, g��d, zarazy, wojny - naukowcy odczytali 1,5 tys. lat historii Europy z arktycznych lodowc�w zanieczyszczonych o�owiem.
09.07.2019 | 06:30

Arktyka

arktyka

ochrona �rodowiska
Twoje cia�o jest m�odsze, ni� si� boisz. Ale jest te� starsze, ni� mog�e� mie� nadziej�

nauka

Olga Wo�niak

Do niedawna uwa�ano, �e tak stare jak PESEL s� tylko neurony. Kom�rki m�zgu odnawiaj� si� d�ugo i niech�tnie. Okazuje si� jednak, �e tak�e inne narz�dy s� pe�ne starych kom�rek. Ta wiedza mo�e pom�c w walce z chorobami i starzeniem si�.
08.07.2019 | 15:01

biologia

zdrowie
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my jeszcze tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

13 m�odych os�b z tetraplegi� (czyli ca�kowitym parali�em wszystkich czterech ko�czyn) przesz�o zabieg i terapi�, po kt�rej mog� ju� je��, trzyma� szklank� z napojem czy szczoteczk� do z�b�w, pisa�, robi� makija�, u�ywa� komputera, smartfona,...
08.07.2019 | 06:42

nauka
"W�r�d specjalist�w trwaj� spory", czyli ulubiony argument denialist�w. Mo�e nawet doprowadzi� do �mierci ca�ej redakcji

Du�y Format

Wojciech Orli�ski

W przypadku globalnego ocieplenia o uczciwych sporach mo�na by�o m�wi� mniej wi�cej do ko�ca lat 80. zesz�ego stulecia.
08.07.2019 | 05:55

globalne ocieplenie

klimat

nauka

naukowcy
P�yn� przez Pacyfik bez map i kompasu w ma�ej d�ubance. Nie szukaj� �mierci, wierz� nauce

Nauka

Joanna Grabowska

Wyruszyli kilka godzin temu. W �odzi d�ubance z cedrowego pnia, bez map i kompas�w. U�ywaj�c wiose� i korzystaj�c z Kuro Siwo, ciep�ego pr�du morskiego na Pacyfiku, pi�cioro uczestnik�w japo�skiego eksperymentu zamierza przep�yn�� z Tajwanu na jedn�...
07.07.2019 | 14:59

archeologia

Japonia

nauka
Taszczyny pszczele - drapie�niki, kt�re mog� nam bardzo pom�c

owady

Mateusz Sowi�ski

Poluj� na pszczo�y, wi�c zasadniczo nie powinni�my ich lubi�. Ale taszczyny skrywaj� pewn� tajemnic�, kt�ra mo�e okaza� si� szans� dla cz�owieka.
07.07.2019 | 12:33

biologia

nauka

pszczo�y

zoologia
Naukowcy odczytali kipu sprzed 500 lat. Okaza�o si�, �e to... spis podatkowy imperium Ink�w

archeologia

Joanna Grabowska

Niezwyk�ego odkrycia dokonano w magazynach cytadeli Incahuasi w Peru, w koszach pod papryk� chili i orzeszkami ziemnymi.
06.07.2019 | 12:09

Ameryka Po�udniowa

historia

nauka
Odzyskajmy wiar� w nauk� i postawmy na realn� walk� ze zmianami klimatycznymi

�wiat

Mariusz Kania

Niemal 10 proc. Europejczyk�w nie wierzy naukowcom. Brak stabilno�ci powoduje, �e dryfuj� w stron� p�ynnej rzeczywisto�ci, kt�ra zagra�a walce ze zmianami klimatycznymi.
06.07.2019 | 06:00

Nasza Europa

nauka

zmiany klimatu
Epidemia sceptycyzmu. Czym grozi spadek zaufania do nauki?

szczepienia

Stanis�aw Dudzik, Katarzyna Korzeniowska

Niemal 10 proc. Europejczyk�w nie wierzy w rzetelno�� naukowc�w ani nie ma zaufania do nauki w og�le. Co trzeci Francuz nie zgadza si� ze stwierdzeniem, �e szczepienia s� bezpieczne. Cho� na tle innych region�w �wiata Europa wypada dobrze, to nie...
06.07.2019 | 05:30

Nasza Europa

nauka

sonareurope
Mo�na powstrzyma� katastrof� klimatyczn�. Uratuj� nas drzewa - wyliczaj� naukowcy

Nauka

Adam Wajrak

Trzeba zalesi� obszar wielko�ci USA - wynika z analizy, kt�r� dzi� publikuje tygodnik "Science" .
05.07.2019 | 06:00

drzewa

klimat

lasy

nauka
Adam Wajrak: Dajmy lasom posadzi� si� samym

ochrona �rodowiska

Adam Wajrak

Pomys� naukowc�w og�oszony w dzisiejszym "Science", aby przywr�ci� lasy na blisko miliardzie hektar�w i tak sch�odzi� przegrzan� planet�, jest bardzo poci�gaj�cy. Warto jednak zadba�, by�my przy okazji nie pope�nili b��d�w. Najwi�kszym mo�e by�...
05.07.2019 | 06:00

adam wajrak

ekologia

nauka

puszcza bia�owieska

Poprzednia 154 155 156 157 158 ... Nast�pna