BIOLOGIA Gazeta Wyborcza

Prognoza pogody na Wielkanoc

pogoda

Krzysztof Drozdowski

Jeszcze na pocz�tku tygodnia prognozy na Wielkanoc m�wi�y o znacznym i d�u�szym och�odzeniu oraz o opadach, tak�e �niegu. Najnowsze prognozy s� bardziej optymistyczne.
02.04.2021 | 07:00

biologia

wiosna
Bonobo te� mog� by� mamami zast�pczymi. Nawet dla dzieci spoza w�asnej grupy

zwierz�ta

Kasper Kalinowski

Po raz pierwszy zaobserwowano tak� adopcj�. To kolejny dow�d na to, �e r�nica mi�dzy lud�mi, a pozosta�ymi gatunkami ma charakter wy��cznie ilo�ciowy.
01.04.2021 | 15:00

biologia

nauka
Inteligentny projekt si� rozp�dza. Oto xenoboty 2.0 - drugie pokolenie robot�w z �ywych kom�rek

nauka

Tomasz Ulanowski

Potrafi� ju� nie tylko si� porusza� i przenosi� male�kie �adunki, a tak�e wykazywa� spo�eczne zachowania, ale same si� sk�adaj�. No i gromadz� informacje.
01.04.2021 | 10:00

antropocen

biologia

technologie
Naukowcy odkryli �lady tajemniczej populacji Y u kolejnych Indian Ameryki Po�udniowej

antropologia

Tomasz Ulanowski

Te �lady to mutacje genetyczne wskazuj�ce na pokrewie�stwo z pierwotnymi ludami Australazji. Jak australazjatyckie DNA znalaz�o si� po drugiej stronie Pacyfiku?
30.03.2021 | 17:00

archeologia

biologia

genetyka

nauka
Jest sterniczka, nie ma trznadla. No i czekam na �lepowrony

nauka

Jacek Betleja

Pora�ka boli, ale przecie� nie o to chodzi. Wa�ne s� jedynie pozytywne emocje, w�asne prze�ycia, przygoda i mi�o sp�dzony czas.
29.03.2021 | 15:57

biologia

ornitologia

wielki rok ptasiarza

�rodowisko
O�miornice �ni�! Dlaczego ewolucja dwa razy wynalaz�a marzenia senne?

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Naukowcy z Brazylii przyjrzeli si� o�miornicom podczas snu. Okaza�o si�, �e podobnie jak u ludzi ich sen ma dwie fazy - spokojn� i aktywn�. Podczas tej ostatniej - wszystko na to wskazuje - maj� marzenia senne. Tak jak my.
28.03.2021 | 07:35

biologia

m�zg

nauka

o�miornica
Naukowcy z Yale stworzyli "map� nieodkrytego �ycia"

antropocen

Tomasz Ulanowski

Hic sunt dracones. Oto mapa nieodkrytych jeszcze gatunk�w kr�gowc�w �yj�cych na l�dzie.
27.03.2021 | 08:20

biologia

nauka

zwierz�ta
A co by by�o, gdyby�my przestali si� u�miecha�?

Wolna Sobota

Tomasz Ulanowski

Na sam� my�l robi mi si� smutno. Ale co� by�my wymy�lili, jeste�my w ko�cu lud�mi - m�wi prof. Bogus�aw Paw�owski.
27.03.2021 | 05:59

biologia

jutronauci

jutronauci 2021

nowa normalno��
Dramat afryka�skich s�oni. S� krytycznie zagro�one wygini�ciem

antropocen

Tomasz Ulanowski

Powodem jest dramatyczne skurczenie si� ich populacji w ostatnich dekadach - podaje Mi�dzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN).
26.03.2021 | 09:10

biologia

nauka

zwierz�ta
Ludzki neuron rodzi si� w tydzie�. Naukowcy bli�ej rozwi�zania tajemnicy wyj�tkowo�ci cz�owieka

nauka

Tomasz Ulanowski

Dlaczego ludzki m�zg jest trzykrotnie wi�kszy od tego szympansiego? W�a�nie ukaza�o si� kolejne arcyciekawe badanie, kt�re pomaga w wyja�nieniu tej zagadki. Gen ZEB2 - zapami�tajcie te s�owa.
25.03.2021 | 14:20

biologia

zwierz�ta
Wyg�odnia�e pijawki ruszy�y na �owy, a ropuchy rozpocz�y wiosenne harce

Wiosna 2021

Mateusz Sowi�ski

Wczesna wiosna to dobry czas, aby wybra� si� w teren i poszuka� pierwszych oznak budz�cej si� do �ycia przyrody.
24.03.2021 | 14:00

biologia

nauka

owady

zoologia
Kalandra szara wr�ci�a do Polski. Po 143 latach!

ptaki

Jacek Betleja

Ostatni raz widziano j� w 1878 roku pod Jeleni� G�r�. Teraz ten gatunek z rodziny skowronk�w zauwa�ono na polach mi�dzy Krosnem a Sanokiem.
24.03.2021 | 12:14

biologia

nauka

wielki rok ptasiarza

zoologia
Wiosenny spektakl w�druj�cych g�si

Wiosna 2021

Jacek Betleja

Mamy pocz�tek astronomicznej wiosny i wszyscy wypatruj� jej oznak. Tak�e w�r�d ptak�w.
22.03.2021 | 15:18

biologia

nauka

ptaki

wielki rok ptasiarza
"Wi�cej �wiat�a!". Sk�d zwierz�ta wiedz�, �e przysz�a wiosna?

Nauka

Kasper Kalinowski

"Otw�rz jeszcze drug� okiennic�, wpu�� wi�cej �wiat�a". Tak mia�y brzmie� ostatnie s�owa Goethego, kt�ry umar� na zapalenie p�uc 22 marca, dzie� po nastaniu kalendarzowej wiosny.
21.03.2021 | 16:21

biologia

Wiosna 2021

zwierz�ta
Je�li nie uchronimy oceanu, pope�nimy samob�jstwo - wyliczaj� naukowcy

antropocen

Tomasz Ulanowski

Publikacja w "Nature" to kolejny g�os ze �wiata nauki domagaj�cy si� zostawienia dzikiej przyrodzie znacznej cz�ci Ziemi.
19.03.2021 | 08:14

biologia

nauka
W nazwach grzyb�w szykuje si� rewolucja! Zmiany czekaj� podgrzybki, ko�laki, ma�laki

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Czy przyzwyczaimy si� do nowych nazw? Niekt�re a� tak bardzo si� nie zmieniaj�. Popularny podgrzybek ma by� teraz podgrzybem, a borowik - krasnoborowikiem.
17.03.2021 | 09:05

biologia

grzyby

nauka
Bez linii papilarnych ludzki dotyk by�by upo�ledzony. Naukowcy wk�uli si� i to zbadali

nauka

Tomasz Ulanowski

"Chc� czuciem rz�dzi�, kt�re jest we mnie" - a dok�adniej na opuszkach palc�w i koniuszkach linii papilarnych. Okazuje si�, �e istotna jest nawet pojedyncza zmarszczka nask�rka.
16.03.2021 | 15:58

antropologia

biologia
M�twy zwyczajne potrafi� si� nadzwyczajnie powstrzyma�. Zda�y test op�nionej gratyfikacji

Nauka

Tomasz Ulanowski

To jeden z test�w, kt�rym psychologowie po�rednio mierz� umiej�tno�ci poznawcze ludzi i innych zwierz�t. Je�li umiesz si� powstrzyma� przed po�arciem smako�yku - bo na horyzoncie majacz� dwa albo jeden smaczniejszy - to znaczy, �e jeste� bystry.
13.03.2021 | 15:00

biologia

nauka

zwierz�ta
Inwazyjny "cuchn�cy pluskwiak" dotar� do Wielkiej Brytanii. W Polsce te� ju� jest

zwierz�ta

Mateusz Sowi�ski

To tarcz�wka marmurkowata (Halyomorpha halys), pluskwiak pochodz�cy z po�udniowo-wschodniej Azji.
13.03.2021 | 10:42

biologia

nauka
Jeste� chory? Trzymaj dystans! B�d� m�dry jak gupik i inne zwierz�ta

zwierz�ta

Margit Kossobudzka

Nie jeste�my jedynym gatunkiem, kt�ry wpad� na to, �e zachowanie dystansu fizycznego mo�e zmniejszy� ryzyko zaka�enia si� gro�nym patogenem. Wiedz� o tym tak�e mr�wki, gupiki i zi�by.
11.03.2021 | 10:02

biologia

choroby zaka�ne

nauka
G�owa odrzuca cia�o i idzie w sin� dal. Naukowcy sfilmowali niezwyk�e zjawisko

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Niezwyk�� umiej�tno�� odbudowy prawie ca�ego cia�a posiadaj� niekt�re �limaki morskie. Badacze z Japonii zaobserwowali j� przypadkowo u dw�ch gatunk�w.
09.03.2021 | 06:00

biologia

nauka
Po odstrzale wilk�w na Podkarpaciu. Strach ma wielkie oczy, ale cz�owiek ma podobno rozum

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Populacja wilk�w w Polsce i Europie Zachodniej ro�nie, b�dzie wi�c coraz wi�cej wilczo-ludzkich konflikt�w. - Musimy si� nauczy� lepiej je rozwi�zywa� - m�wi "Wyborczej" prof. Rafa� Kowalczyk, szef Instytutu Biologii Ssak�w PAN w Bia�owie�y.
08.03.2021 | 07:00

biologia

nauka

ochrona przyrody

ochrona �rodowiska
Budujcie pa�ace pami�ci. To spos�b na popraw� pami�ci d�ugoterminowej - dowodz� naukowcy

nauka

Tomasz Ulanowski

W serii eksperyment�w i bada� obrazowych m�zgu wykazali to uczeni z Holandii, Austrii i Niemiec.
05.03.2021 | 11:00

antropologia

biologia

pami��

zdrowie
Kiedy �y� prawdziwy smok wawelski? Jak naprawd� wygin�y dinozaury? Polski badacz wyja�nia zagadki wielkich gad�w

paleontologia

Wojciech Miko�uszko

Czy powodem by� upadek meteorytu, czy raczej ozi�bienie klimatu? Rozmowa z prof. Tomaszem Sulejem, paleontologiem, odkrywc� szcz�tk�w smoka wawelskiego, autorem niedawno wydanej ksi��ki "Gdy na Ziemi �y�y dinozaury".
05.03.2021 | 06:00

biologia

dinozaury

nauka

zoologia
Pierwsze wa�ki ju� lataj� w naszych lasach. S� p�ochliwe, ale warto si� na nie zaczai� z aparatem

owady

Mateusz Sowi�ski

W ubieg�ym tygodniu wybra�em si� do lasu, aby sprawdzi�, czy obudzi�y si� ju� pierwsze wiosenne owady. Mia�em na to du�e nadzieje, poniewa� jak na koniec lutego zrobi�o si� naprawd� ciep�o i mog�y ju� zacz�� lata� pierwsze cytrynki lub pszczolinki.
04.03.2021 | 11:32

biologia

ekologia

nauka

ochrona �rodowiska
Lasy Pa�stwowe zn�w chc� ci�� Puszcz� Bia�owiesk�

puszcza bia�owieska

Adam Wajrak

Ci�cia w Puszczy mog� ruszy� w ci�gu najbli�szych tygodni. Lasy Pa�stwowe nie maj� zamiaru zwa�a� ani na okres l�gowy ptak�w, ani na tegoroczne obchody stulecia Bia�owieskiego Parku Narodowego. Drogi zrywkowe ju� s� wyznaczane.
04.03.2021 | 05:30

adam wajrak

biologia

drzewa

ekologia
Mandarynka czy krzy��wka - kt�ra kaczka jest pi�kniejsza?

wielki rok ptasiarza

Jacek Betleja

Dzierlatka, mimo �e nie jest taka �adna, oczaruje ka�dego, kto zwr�ci na ni� uwag�. Warto te� poszuka� po�wierki i turkawki wschodniej.
01.03.2021 | 12:24

biologia

ekologia

nauka

ptaki
I po zimie?

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Moja prywatna fenologiczna wiosna zaczyna si� zawsze tego samego dnia - kiedy wracaj� szpaki.
28.02.2021 | 15:00

biologia

nauka

pogoda
Czy wkr�tce zabraknie czekolady? Wszystko zale�y od pewnego drzewka i malutkich owad�w

owady

Mateusz Sowi�ski

W ostatnich latach naukowcy na ca�ym �wiecie obserwuj� spadki liczebno�ci owad�w i kto wie, czy ten problem nie dosi�gnie tak�e tych, kt�re s� zwi�zane z czekolad�.
28.02.2021 | 12:00

biologia

czekolada

ekologia

nauka
Czy kochamy swoje zwierz�ta bardziej ni� partner�w? Najnowsze badania

nauka

Ewa Tomkowska

Co trzeci Brytyjczyk woli sp�dza� czas ze swoim psem lub kotem ni� z partnerem czy partnerk�.
27.02.2021 | 15:23

biologia

koty

psy

psychologia
Wajrak: Kr�tka historia jednego zdj�cia. Opuncja figowa i kr�lik europejski, czyli jak ludzie potrafi� narozrabia�

adam wajrak

Adam Wajrak

To zdj�cie zrobi�em na skraju lotniska w Sewilli, w parku, do kt�rego chodzimy z Nuri� na spacery. Nuria m�wi po swojemu, �e to park "kr�liczny" czyli pe�en kr�lik�w.
27.02.2021 | 11:45

biologia

ekologia

kr�tka historia jednego zdj�cia

nauka
Dlaczego Usain Bolt jest najlepszym sprinterem �wiata? Czy�by naukowcy rozwi�zali t� zagadk�?

antropologia

Tomasz Ulanowski

Czarni sprinterzy bij� na g�ow� bia�ych. Tajemnica mo�e le�e� w przystosowaniu do ch�odu potomk�w ludzi, kt�rzy... blisko 60 tys. lat temu opu�cili Afryk�.
25.02.2021 | 06:00

biologia

fizjologia

nauka
Osiem prostych rzeczy, kt�re mo�e zrobi� ka�dy z nas, aby pom�c owadom

owady

Mateusz Sowi�ski

Jak powinien wygl�da� trawnik przyjazny owadom, kt�re kwiatki posadzi� w ogr�dku, czego nie sypa� na ulic�? Naukowcy apeluj�, by�my zaprzyja�nili si� z owadami.
24.02.2021 | 11:07

biologia

ekologia

nauka

pestycydy
Mewa delawarska - to w Polsce wci�� ptasi rarytas

wielki rok ptasiarza

Jacek Betleja

Mew� delawarsk� widzia�em w Irlandii i przede wszystkim w Kanadzie, gdzie jest jedn� z najliczniejszych mew. Cho� liczba jej obserwacji w naszym kraju stale wzrasta, to wci�� wielki ptasi rarytas.
22.02.2021 | 12:28

biologia

ekologia

nauka

ptaki
Gdzie mo�esz zobaczy� 10 gatunk�w mew naraz? Na �mietnisku

ptaki

Jacek Betleja

Par�wki, resztki kurczak�w, niedojedzone do ko�ca kawa�ki pizzy i inne tego typu frykasy zwabiaj� mewy i ptaki krukowate: kawki, gawrony, czasem sroki, wrony i kruki.
18.02.2021 | 10:00

biologia

nauka

ornitologia

wielki rok ptasiarza
Oto zwierz�ta rosn�ce na dnie morza, 900 m pod lodowcem i 260 km od otwartego oceanu!

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

To prze�omowe odkrycie. Nikt si� nie spodziewa�, �e tak daleko od �wiat�a s�onecznego, w ujemnej temperaturze mog� trwa� jakie� morskie zwierz�ta. Co one tam jedz�?
17.02.2021 | 12:44

antarktyka

biologia

globalne ocieplenie

nauka
Apokalipsa wed�ug �w. Billa (Gatesa)

antropocen

Tomasz Ulanowski

Kiedy technokraci i ekonomi�ci zaczynaj� domaga� si� ochrony przyrody, to wiedz, �e co� si� dzieje. Houston, mamy problem. Je�li si� nie ogarniemy, nasz �wiat czeka armagedon.
16.02.2021 | 06:00

bill gates

biologia

globalne ocieplenie

nauka
Wajrak: Kr�tka historia jednego filmiku. S�weczka truchleje przez s�jk�

zwierz�ta

Adam Wajrak

Zamiast historii jednego zdj�cia dzi� b�dzie kr�tki film o "mojej" s�weczce.
14.02.2021 | 10:12

Adam Wajrak

biologia

kr�tka historia jednego zdj�cia

nauka
Jak paj�ki chwytaj� ofiary ci�sze od siebie

zwierz�ta

Mateusz Sowi�ski

Naukowcy odkryli, �e paj�ki wykorzystuj� w tym celu napr�one nici. Sk�d wiedz�, jak mocno je napi�� i ile ich uprz��?
09.02.2021 | 09:50

biologia

nauka
Naukowcy potwierdzaj�: chcesz si� dogada� z kotem, zmru� oczy

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Przyjacielskie mruganie dzia�a tak�e na koty obce. Nie powinni�my za to patrze� na nie oczami szeroko otwartymi, bo odbieraj� to jako akt agresji.
03.02.2021 | 19:06

biologia

nauka

Poprzednia 13 14 15 16 17 ... Nast�pna