NAUKA Gazeta Wyborcza

Prezenty pod choink�. Te ksi��ki (popularno)naukowe trzeba przeczyta�

nauka

Piotr Cie�li�ski, Margit Kossobudzka, Wojciech Moskal, Tomasz Ulanowski, Olga Wo�niak

Redaktorki i redaktorzy dzia�u nauka "Gazety Wyborczej" polecaj� ksi��ki, kt�re sami chcieliby dosta� w prezencie. Gdyby ich ju� nie czytali.
17.12.2019 | 17:00
Teleskop Hubble'a wykona� pi�kne zdj�cia "obcej" komety 2I/Borisov

kosmos

Tomasz Ulanowski

2I/Borisov jest ledwie drug� komet� spoza Uk�adu S�onecznego, kt�ra nas odwiedza. To znaczy drug�, kt�r� zauwa�yli�my, bo astronomowie podejrzewaj�, �e takich mi�dzygwiezdnych w�drowc�w mo�e by� wi�cej.
17.12.2019 | 07:00

nauka
18 st. C w �wi�ta! To prawda? Nieprawda. Ale pogoda nie b�dzie w najbli�szych dniach przypomina� tej zimowej

pogoda

Tomasz Ulanowski

Je�li natkn�li�cie si� gdzie� na tak "ciep��" prognoz� pogody na Bo�e Narodzenia A.D. 2019, nie dawajcie jej wiary. Nie dlatego, �e jest niemo�liwa. Dlatego, �e jest niewiarygodna.
16.12.2019 | 16:15

klimat

nauka
"Wyginiemy, a na nagrobkach mo�emy wyry� 219a". Lasy Pa�stwowe wyda�y wyrok na dziki las w Bieszczadach

ochrona �rodowiska

Adam Wajrak

Wyginiemy. A na nagrobkach, je�eli kto� zd��y je postawi�, zamiast epitafium mo�emy wyry� trzy cyfry i jedn� liter� z samego pocz�tku alfabetu: 219a. Taki symbol ma na le�nych mapach unikalny kawa�eczek lasu przy granicy Bieszczadzkiego Parku...
16.12.2019 | 10:30

antropocen

nauka

ochrona przyrody
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Naukowe odkrycia zesz�ego tygodnia potwierdzaj� nierozerwalny zwi�zek naszego gatunku - Homo sapiens - z reszt� �wiata przyrody. Wszystkie nasze zachowania s� zakorzenione w przesz�o�ci, czasem bardzo odleg�ej - sprzed setek milion�w lat. Dotyczy to...
16.12.2019 | 06:47

nauka
Rze�biarz z Wroc�awia podbija azjatyckie konkursy

Politechnika Wroc�awska

Joanna Dzikowska

Figura pod nazw� "S�o�ce, ch�op i osio�" stan�a w miejskim parku w Xiliuhu, w stolicy chi�skiej prowincji Henan. Projekt architekta i rze�biarza z Politechniki Wroc�awskiej zosta� wybrany z ponad 2 tys. prac nades�anych na Zhengzhou International...
15.12.2019 | 19:39

architektura

nauka

rze�ba

sztuka
Sery i kefiry zawdzi�czamy pewnej muszce, kt�ra niegdy� utopi�a si� w garnku z mlekiem

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Naszym przodkom w wytwarzaniu ser�w i jogurt�w pomog�a muszka owocowa - sugeruj� naukowcy.
15.12.2019 | 16:28

archeologia

dro�d�e

kefir

mleko
Co druga g�bka do makija�u zanieczyszczona grzybami, bakterie na b�yszczykach i tuszach do rz�s

zdrowie

Wojciech Moskal

Na p�dzlach, g�bkach i innych narz�dziach wykorzystywanych w kosmetyce mog� si� rozwija� potencjalnie gro�nie mikroby, takie jak np. Escherichia coli czy gronkowiec z�ocisty - ostrzegaj� specjali�ci. Powodem jest to, �e za rzadko (lub wcale) s� one...
14.12.2019 | 07:00

kosmetyki

medycyna

nauka
Inwazja penis�w w zatoce San Francisco

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Rozpisuj� si� o niej media ca�ego �wiata. Tydzie� temu po okresie sztormowej pogody mieszka�cy okolic zatoki San Francisco zastali swoje pla�e zas�ane czym�, co wygl�da�o jak tysi�ce pulsuj�cych, r�owych penis�w.
13.12.2019 | 17:30

biologia

nauka

San Francisco
Fascynuj�ca i gro�na bezlodna Antarktyda. Taka b�dzie nazajutrz po apokalipsie

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Naukowcy zaprezentowali najdok�adniejsz� dot�d map� topograficzn� "go�ej" Antarktydy (bez okrycia z lodu). Wida� na niej m.in. najg��bszy, jak twierdz� jej autorzy, kanion l�dowy �wiata.
13.12.2019 | 12:59

Antarktyda

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Sensacyjny obraz naskalny sprzed 44 tys. lat! Najstarsza narracja wizualna - z udzia�em zagadkowych postaci

homo sapiens

Joanna Grabowska

Blisko 44 tys. lat temu ludzie �yj�cy na indonezyjskiej wyspie Celebes namalowali w jednej z jaski� scen� polowania na dzikie bawo�y i �winie. Odkrycie ju� okrzykni�to sensacj�.
12.12.2019 | 16:18

archeologia

nauka
Grenlandia dola�a ponad 1 cm do wzrostu poziomu oceanu. Spe�nia si� najczarniejszy scenariusz

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Ka�dy wzrost �redniego poziomu morza o 1 cm oznacza, �e przybrze�nymi powodziami zagro�onych jest kolejne 6 mln ludzi na ca�ym �wiecie.
12.12.2019 | 09:22

antropocen

arktyka

klimat

nauka
Czy pustynne chrz�szcze pomog� w zbieraniu wody?

chrz�szcze

Mateusz Sowi�ski

Gdy nadchodzi mg�a, owad ustawia si� tak, aby jego g�owa by�a skierowana w kierunku wiej�cego wiatru. Drobne kropelki osadzaj� si� na jego pokrywach, po czym sp�ywaj� po ciele wprost do aparatu g�bowego.
12.12.2019 | 07:00

nauka

owady
Po co nam babcie? Jest hipoteza, kt�r� potwierdzaj�... orki

nauka

Tomasz Ulanowski

Ludzie to musz� by� g�upie stworzenia, skoro odpowiedzi na pytanie: "Po co nam starsze kobiety", szukaj� u waleni. Prawda? A sk�d!
11.12.2019 | 14:50

biologia

ewolucja

zwierz�ta
Czy ma�a epoka lodowa, o kt�rej wspomnia�a Olga Tokarczuk, rzeczywi�cie sch�odzi�a Ziemi�?

klimat

Tomasz Ulanowski

Ma�a epoka lodowa mia�a na kilka wiek�w zmrozi� �wiat. Klimatolodzy pow�tpiewaj� jednak w jej globalno��.
10.12.2019 | 12:00

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

Zmiana Klimatu
Ma�a i bardzo stara figurka z piaskowca. Archeologiczny szach mat!

nauka

Joanna Grabowska

To mo�e by� najstarsza na �wiecie figura szachowa. Ale trzeba mie� wyobra�ni� archeologa, �eby w niewielkim kamieniu dopatrze� si� szachowej wie�y sprzed 1300 lat. Zw�aszcza �e wcale nie wygl�da jak jej wsp�czesny smuk�y odpowiednik.
10.12.2019 | 08:05

archeologia

szachy
Homoseksualno�� stara jak �wiat? Nowa hipoteza na temat seksu mi�dzy osobnikami tej samej p�ci

Nauka

Jacek Kubiak

Ameryka�scy naukowcy z Uniwersytetu Yale zaproponowali na �amach "Nature Ecology and Evolution" zupe�nie nowe wyt�umaczenie zachowa� homoseksualnych u zwierz�t.
09.12.2019 | 11:22

biologia

homoseksualno��

nauka
Nowa Zelandia: Jak to mo�liwe, �e ludzie spacerowali w kraterze aktywnego wulkanu?

nauka

Tomasz Ulanowski

Do tej pory potwierdzono �mier� pi�ciu os�b. Osiem uznano za zaginione, przesz�o 30 jest rannych. Naukowcy spr�bowali odtworzy� przebieg katastrofy.
09.12.2019 | 10:47

wulkan
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

"Co� jest ze �wiatem nie tak" - zauwa�y�a Olga Tokarczuk w swojej sobotniej mowie noblowskiej. Mia�em to samo wra�enie, dokonuj�c dla pa�stwa wyboru naukowych wiadomo�ci, kt�re dotar�y do nas w ostatnich siedmiu dniach. Coraz wi�cej wiemy o...
09.12.2019 | 06:44

nauka
"W�adze w Polsce prowadz� kampani� przeciwko mniejszo�ciom seksualnym, wykorzystuj�c t� grup� w celach politycznych"

protesty spo�eczne

Dorota Kara�

Ci�ko jest dzi� przewidzie� efekty negatywnej kampanii przeciw osobom LGBT+, kt�r� prowadz� w�adze. Wiemy, �e wywo�ywanie paniki moralnej i wykluczanie cz�ci os�b ze wsp�lnoty "prawdziwych" obywateli mo�e mie� skutki tragiczne.
09.12.2019 | 06:10

aktywizm

M�odzie�owy Strajk Klimatyczny

nauka

uniwersytet gda�ski
Po raz pierwszy zmierzono t�tno u p�etwala b��kitnego. Rezultat zdumia� badaczy

Nauka

Piotr Cie�li�ski

To najwi�ksze znane zwierz� w dziejach Ziemi, wszystko, co jest z nim zwi�zane, jest ekstremalne. Nic dziwnego, �e rytm, w jakim bije jego serce, te� jest ekstremalny. Ameryka�scy naukowcy po raz pierwszy monitorowali prac� serca tych olbrzym�w.
08.12.2019 | 14:57

biologia

nauka

p�etwal b��kitny

walenie
Presti�owy grant dla studenta Uniwersytetu Medycznego w Bia�ymstoku

nauka

pcg

Konrad Zuzda, student VI roku kierunku lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Bia�ymstoku, zosta� laureatem presti�owego konkursu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wy�szego "Najlepsi z najlepszych! 4.0".
07.12.2019 | 14:15

Bia�ystok

studenci

Uniwersytet Medyczny

zdrowie
Jej �ycie pasuje do opis�w Amazonek w mitach greckich. Sensacyjne odkrycie w Armenii

Nauka

Joanna Grabowska

"Dawno, dawno temu, ziemia grzmia�a pod ko�skimi kopytami. W tym dawnym czasie kobiety siod�a�y konie, chwyta�y kopie i wyrusza�y z m�czyznami na spotkanie wroga w bitwie na stepach. Swymi szybkimi, ostrymi mieczami kobiety tamtych czas�w potrafi�y...
07.12.2019 | 07:47

amazonki

archeologia

armenia

nauka
Kazirodcze zwi�zki zdeformowa�y Habsburgom twarze i zniszczy�y hiszpa�sk� ga�� dynastii

Nauka

Joanna Grabowska

Do takich wniosk�w doszli hiszpa�scy genetycy i chirurdzy specjalizuj�cy si� w operacjach twarzy i szcz�ki.
06.12.2019 | 15:58

genetyka

Habsburgowie

historia

kazirodztwo
Katastrofy roku 2019. Raport �wiatowej Organizacji Meteorologicznej

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Wed�ug �wiatowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) ostatnia dekada, czyli lata 2010-19, by�a najgor�tsz� w historii globalnych pomiar�w temperatury.
06.12.2019 | 06:51

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Nasze dzieci b�d� �y� kr�cej? Spada oczekiwana d�ugo�� ycia

Nauka

Margit Kossobudzka

Nikt nie wie, czy to chwilowy spadek, czy trwa�a tendencja. Martwi� si� tym Amerykanie i Brytyjczycy. Pogorszy�y si� tak�e prognozy dla Polski i to mimo tego, �e �rednia d�ugo�� ycia Polak�w wci�� pozostaje w tyle za najbardziej d�ugowiecznymi...
05.12.2019 | 17:32

demografia

d�ugowieczno��

nauka

zdrowie
Afera z metformin�. Czym jest rakotw�rcza N-nitrozodimetyloamina (NDMA)

zdrowie

tom

Obecnie NDMA, wykorzystywana jest g��wnie w badaniach laboratoryjnych, w kt�rych naukowcy chc� sprowokowa� pojawienie si� guz�w nowotworowych u zwierz�t laboratoryjnych. Ale...
05.12.2019 | 15:13

nauka
Sonda NASA na tropie najwi�kszej tajemnicy S�o�ca. Naukowcy ujawnili pierwsze wyniki

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W dzisiejszym "Nature" ukaza�y si� cztery publikacje z opisem wynik�w pomiar�w, jakie przeprowadzi�a sonda NASA im. Eugene Parkera. Zbli�y�a si� ona do powierzchni S�o�ca na rekordowo ma�� odleg�o��.
05.12.2019 | 12:10

kosmos

nasa

nauka

odkrycia
Na oczach naukowc�w odp�yn�o jezioro lodowcowe na Grenlandii

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

W ci�gu ledwie pi�ciu godzin roztopowe jezioro na lodowcu w zachodniej Grenlandii straci�o 5 mln m sze�c. wody. Mo�na by ni� zape�ni� 2 tys. basen�w olimpijskich.
05.12.2019 | 06:27

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Ju� wiemy, sk�d si� wzi�y rogi u chrz�szczy. Wielka zagadka biologii rozwi�zana

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Rogate chrz�szcze s� jednymi z najbardziej okaza�ych i niezwyk�ych chrz�szczy, jakie mo�emy spotka�. Tak�e w Polsce.
04.12.2019 | 13:11

biologia

chrz�szcze

nauka

odkrycia
Lodo�amacz na �asce lodu. Rozpocz�a si� najwi�ksza ekspedycja w dziejach Arktyki

Nauka

Andrzej Ho�dys

Statek badawczy "Polarstern" z kilkudziesi�cioma naukowcami na pok�adzie zosta� uwi�ziony w lodzie niedaleko bieguna p�nocnego.
04.12.2019 | 06:53

arktyka

ekspedycja

nauka

zmiany klimatu
Rekordowa emisja dwutlenku w�gla na �wiecie. Zamiast spada�, wci�� ro�nie

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Ale ro�nie wolniej ni� w ubieg�ych latach - wyliczaj� naukowcy. No i ludzko�� spala coraz mniej w�gla.
04.12.2019 | 06:05

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Wpatrujemy si� w brodawki sutkowe i ich aureole. Polscy uczeni szukaj� idealnych kobiecych piersi

nauka

Tomasz Ulanowski

Wyniki ich bada� maj� odpowiedzie� na pytanie, jak postrzegamy kobiece piersi i co czyni je atrakcyjnymi.
03.12.2019 | 15:51

biologia

piersi
Studentka z Wroc�awia ma pomys� na dworzec Nadodrze. Jej projekt doceni�o mi�dzynarodowe jury

Wiadomo�ci z Wroc�awia

Karolina Kozakiewicz

- Na nadodrza�skim dworcu brakuje miejsca do odpoczynku oraz zieleni - przekonuje Kinga Sadowska. Studentka postanowi�a odrestaurowa� s�ynny zabytek w swojej pracy in�ynierskiej, kt�r� doceniono w mi�dzynarodowym konkursie.
03.12.2019 | 07:30

architektura

Dworzec Nadodrze

kolej

Nadodrze
Bi�uteria z ludzkich z�b�w. Unikalne odkrycie w prastarym mie�cie �atalh�y�k

Nauka

Joanna Grabowska

Kamienne paciorki i zwierz�ce z�by z precyzyjnie wywierconymi otworami na rzemyk naszyjnika nikogo nie zdziwi�y, ale trzy ludzkie z�by przerobione na wisiorki - tak. Nigdy dot�d archeolodzy nie znale�li na Bliskim Wschodzie takiej bi�uterii.
02.12.2019 | 15:56

archeologia

nauka

odkrycia
9 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Tomasz Ulanowski

Naukowcy ubogacili nas spor� liczb� odkry� - tych podnosz�cych na duchu i tych smutnych - a tak�e jedn� czarn� prognoz�. Jak �y�, panie premierze?
02.12.2019 | 06:30
Zmiany klimatu ocieraj� si� o punkty krytyczne. Nasza cywilizacja mo�e posypa� si� jak kostki domina

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Przed takim rozwojem sytuacji ostrzegaj� w "Nature" naukowcy.
01.12.2019 | 12:28

antropocen

klimat

nauka

Zmiana Klimatu
Krew? W naszych �y�ach p�ynie �elazo z wybuchu supernowych

Magazyn �wi�teczny

Wojciech Moskal

Ten jasnoczerwony p�yn to tak�e woda i s�l, jak morze, kt�re da�o pocz�tek wszelkiemu �yciu. On je daje bez przerwy
30.11.2019 | 05:53

biologia

krew

medycyna

nauka
Dzieci eksperymentuj� w Starym Browarze. Bezp�atna zabawa z ciek�ym azotem, magnetycznym je�em i hologramami

nauka

Rados�aw Nawrot

Prawdziwi naukowcy z tytu�ami du�ych uczelni po��cz� swe si�y z dzie�mi, aby poeksperymentowa� razem. Stary Browar w sobot� od godz. 9 organizuje bezp�atne warsztaty naukowe dla dzieci.
29.11.2019 | 18:32

dzieci

fizyka

Stary Browar
Neandertalczycy wygin�li, bo mieli pecha?

nauka

Margit Kossobudzka

Poczucie winy ocala�ych - tak niekt�rzy naukowcy nazywaj� dzi� odczucie, jakie im towarzyszy, kiedy my�l� o naszym najbli�szym krewniaku - neandertalczyku.
29.11.2019 | 15:00

antropologia

Poprzednia 147 148 149 150 151 ... Nast�pna