NAUKA Gazeta Wyborcza

Woja�e 2050. Europejska Agencja Kosmiczna wybra�a tematy przysz�ych misji badawczych

kosmos

Tomasz Ulanowski

Spo�r�d 100 pomys��w nades�anych przez naukowc�w w ramach programu Voyage 2050 ESA wybra�a trzy. Konkretne misje wy�oni� si� z nich w niedalekiej przysz�o�ci. Na razie cia�em staje si� nowa europejska misja na Wenus.
14.06.2021 | 19:05

nauka
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Kasper Kalinowski

Sp�r o miejsce narodzin Kolumba. Rozmro�enie wrotka sprzed 24 tys. lat. Renaturalizacja Ziemi jako jedyna droga do powstrzymania katastrofy klimatycznej. Szczepienia chroni� r�wnie� dzieci i... antyszczepionkowc�w. Rekonstrukcja psychodelicznego...
14.06.2021 | 14:00

nauka

naukowcy odkryli

odkrycia
Niekt�re rybitwy to tajemnicze ptaki. Do tego ornitologiczna sensacja w Gliwicach

Nauka

Jacek Betleja

S�ynne ��ki w Zajkach nad Biebrz� s� w tym roku zalane, czego mo�na by�o si� spodziewa� po �nie�nej zimie i do�� deszczowej wio�nie. Taka sytuacja nie zdarza si� corocznie, szczeg�lnie w czasie, kiedy ocieplenie klimatu zaczyna si� objawia� u nas...
14.06.2021 | 09:47

biologia

nauka

ptaki

Rybitwy
Dlaczego polskie jeziora si� dusz�? Limnolo�ka prof. Julita Dunalska t�umaczy

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Ledwie pi�� metr�w pod powierzchni� naszych jezior znajduj� si� beztlenowe pustynie. Rozci�gaj� si� a� do dna. Tak d�awi� si� ca�e ekosystemy. Co mo�emy na to poradzi�? Przede wszystkim musimy zostawi� przyrodzie troch� miejsca.
12.06.2021 | 15:11

antropocen

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

nauka
"M�scy" m�czy�ni preferuj� "kobiece" kobiety (i na odwr�t)

Nauka

Kasper Kalinowski

Je�li wysoko oceniasz swoj� atrakcyjno�� fizyczn�, to preferujesz przesadnie typowe cechy p�ciowe u innych p�ci - twierdz� naukowcy. Badacze analizowali dane zebrane w�r�d blisko 10 tys. os�b z 41 kraj�w.
12.06.2021 | 09:00

atrakcyjno��

ewolucja

nauka

psychologia
Muzeum? Pami��? Nie rozumiem. Niech co� zrobi� dla dziewczynek

Felietony

Monika P�atek

Pomy�l, ile potencjalnych noblistek Polska straci�a i nadal traci, wci�� lekcewa��c kobiety.
12.06.2021 | 05:55

feminizm

Maria Curie-Sk�odowska

nauka

r�wnouprawnienie
Plemniki w Kosmosie radz� sobie znakomicie - twierdz� naukowcy z Japonii

kosmos

Tomasz Ulanowski

Dowodzi tego ich eksperyment na mysich plemnikach, kt�re w formie zliofilizowanej przebywa�y na niskiej orbicie oko�oziemskiej przez blisko sze�� lat, a potem sp�odzi�y zdrowe potomstwo.
11.06.2021 | 20:00

biologia

nauka

zwierz�ta
Istniej� dwa typy narcyz�w. Niekt�rzy to delikatni i wra�liwi ludzie

zdrowie psychiczne

Kasper Kalinowski

- Szukaj�c w internecie informacji dotycz�cych osobowo�ci narcystycznej, natrafimy g��wnie na negatywne por�wnania, os�dy i oskar�enia, a nawet zalecenia dotycz�ce unikania kontaktu z takimi osobami. A pod ka�dym zaburzeniem kryje si� cz�owiek ze...
11.06.2021 | 18:20

narcyzm

nauka

osobowo��

psychologia
Natura i ludzka g�upota. Naukowcy wiedz�, co doprowadzi�o do katastrofalnej powodzi w Himalajach

antropocen

Tomasz Ulanowski

W lutym tego roku gwa�towna pow�d� w indyjskiej cz�ci Himalaj�w zmiot�a kilka hydroelektrowni i zabi�a przesz�o 200 os�b. Cho� jej przyczyny by�y po cz�ci naturalne, to jej skutki wynika�y z ludzkich b��d�w.
10.06.2021 | 20:00

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

nauka

trz�sienie ziemi
Kryzys klimatyczny? Nie, katastrofa ekologiczna - podkre�laj� klimatolodzy i biolodzy

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Jak z niej wyj��? Teoretycznie to proste. Najwy�szy czas na renaturalizacj� Ziemi - wzywaj� naukowcy z Mi�dzyrz�dowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC) i Mi�dzyrz�dowej Platformy ds. Bior�norodno�ci i Ekosystem�w (IPBES). Bez dziczy cz�owiek nie...
10.06.2021 | 15:00

antropocen

biologia

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko
Grant NCN na badania naukowc�w z Politechniki Bia�ostockiej dotycz�ce antyoksydant�w w �ywno�ci

Politechnika Bia�ostocka

xp

Naukowcy z Wydzia�u Budownictwa i Nauk o �rodowisku Politechniki Bia�ostockiej podj�li walk� z wolnymi rodnikami. B�d� poszukiwa� nowych, efektywnych antyoksydant�w w technologii �ywno�ci oraz �ywieniu cz�owieka. Na swoje badania zdobyli grant...
09.06.2021 | 18:13

badania

nauka

zdrowie
Po co szczepi� ma�e dzieci? 5 odpowiedzi naukowc�w na pytania zadawane przez rodzic�w

szczepienia przeciw COVID-19

Margit Kossobudzka

Szczepienia dzieci przyspieszaj�. Pfizer zapowiedzia�, �e rozpocznie drug� faz� bada� klinicznych nad swoj� szczepionk� przeciw COVID-19 z udzia�em dzieci w wieku od 6 miesi�cy do 11 lat. Po co szczepi� tak ma�e dzieci?
09.06.2021 | 15:00

nauka

szczepienia dzieci

zdrowie
Ci�ka forma COVID-19 mo�e by� chorob� autoimmunologiczn�

koronawirus

Jacek Kubiak

Do tej hipotezy zainspirowa� profesora McMillana fakt, �e ci�kie objawy COVID-19 pojawiaj� si� zwykle ju� po ust�pieniu infekcji wirusowej. Zaczynaj� si� dopiero ok. 11-12 dni po pierwszych symptomach. Je�li wi�c gro�ny stan pacjent�w nie jest...
09.06.2021 | 12:00

COVID-19

epidemia koronawirusa

nauka

pandemia koronawirusa
Za�mienie S�o�ca ju� w czwartek. Gdzie i kiedy we Wroc�awiu najlepiej je ogl�da�?

za�mienie s�o�ca

Joanna Dzikowska

Za�mienie S�o�ca 2021 we Wroc�awiu. Cz�ciowe za�mienie b�dzie mo�na ogl�da� z terytorium Polski w czwartek, 10 czerwca. Oto jak i kiedy we Wroc�awiu je obserwowa�.
09.06.2021 | 10:15

astronomia

fizyka

nauka

s�o�ce
Kanadyjska le�niczka, kt�ra odkry�a "mow� drzew", opowiada, czym jest inteligentny las i mi�o�� do niego

lasy

Suzanne Simard

Uznanie, �e ekosystemy le�ne, podobnie jak spo�ecze�stwa, posiadaj� elementy inteligencji, pomog�oby nam porzuci� stare wyobra�enie, �e s� one bezw�adne i przewidywalne - przekonuje Suzanne Simard, kanadyjska le�niczka z Uniwersytetu Kolumbii...
09.06.2021 | 06:03

Kanada

Klimat i �rodowisko

kolumbia brytyjska

nauka
Jest d�ugo wyczekiwany lek na chorob� Alzheimera. Kiedy b�dzie w Polsce?

zdrowie

Margit Kossobudzka

Aducanumab - pierwszy lek na chorob� Alzheimera, kt�ry ma dzia�a� na przyczyn� choroby, a nie na jej objawy, zosta� w�a�nie zatwierdzony przez Ameryka�sk� Agencj� ds. Kontroli Lek�w. To nadzieja dla milion�w ludzi, ale lek budzi kontrowersje.
08.06.2021 | 19:33

choroba alzheimera

demencja

nauka
Poznajcie aseksualnego wrotka, kt�ry prze�y� zamro�ony 24 tys. lat

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Naukowcy wydobyli go (a w zasadzie j�) z syberyjskiej wieloletniej zmarzliny, rozmrozili i z podziwem patrzyli, jak o�ywa i... wydaje potomstwo.
08.06.2021 | 19:00

biologia

globalne ocieplenie

nauka
O "Polskiego Nobla" ubiegaj� si� tylko dwie kobiety. Obie nominowane przez uczelnie z �odzi

uczelnie

Aleksandra Pucu�ek

Ta nagroda honoruje polskich naukowc�w, kt�rych odkrycia zmieniaj� �wiat. Do "Polskiego Nobla" uczelnie z ca�ego kraju nominowa�y 12 os�b.
08.06.2021 | 12:43

nauka

Politechnika ��dzka

Uniwersytet ��dzki
Prognoza pogody na najbli�sze dni. Letnia sielanka. Gorzej z klimatem

prognoza pogody

Tomasz Ulanowski

Wy�owa s�oneczna i ciep�a pogoda utrzyma si� co najmniej do ko�ca tygodnia. W po�udniowej i �rodkowej cz�ci Polski mo�e troch� popada�. Klimat Ziemi przekroczy� w�a�nie symboliczn� granic�.
08.06.2021 | 12:10

antropocen

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

nauka
W�tpliwo�ci w kwestii trzeciej dawki szczepionki

szczepienia na covid

Margit Kossobudzka

Wraz z rosn�c� liczb� os�b zaszczepionych przeciwko COVID-19 w Europie coraz wi�cej os�b pyta czy jesieni� b�d� musia�y powtarza� szczepienie trzeci�, przypominaj�c� dawk�. Niestety, nikt tego nie wie i troch� potrwa zanim uczeni dadz� nam...
07.06.2021 | 20:04

epidemia koronawirusa

nauka

zdrowie
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Ewa Tomkowska

W Chinach wykryto pierwsze zaka�enie wirusem ptasiej grypy H10N3 u cz�owieka - od drobiu. Twarde lockdowny szybciej zabijaj� gospodark� ni� wirusa. Nasze jeziora dusz� si� szybciej od oceanu. �miej� si� nie tylko ludzie. Zapraszamy na przegl�d...
07.06.2021 | 07:00

nauka

naukowcy odkryli

odkrycia
Kr�tka historia jednego zdj�cia. O bocianie, kt�ry �wiata nie widzia� [WAJRAK]

kr�tka historia jednego zdj�cia

Adam Wajrak

Bocian wystartowa� z pobliskiej ��ki i obra� kurs na gniazdo. Szczerze m�wi�c, nie wiem, jak radzi� sobie z obraniem kierunku. Solidny wieche� siana, kt�ry ni�s� w dziobie, musia� mu przys�ania� �wiat.
06.06.2021 | 17:00

Adam Wajrak

biologia

nauka

zwierz�ta
Idzie upa�, dajmy zwierzakom pi�

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Nie zapominajmy o tym, �e inne zwierz�ta te� musz� pi�.
06.06.2021 | 10:00

biologia

nauka
Nie b�j si� rekina, bo cz�owiek rekinowi wcale nie smakuje

Wyborcza Classic

Judyta Wato�a

Rekiny pojawi�y si� na Ziemi setki milion�w lat przed cz�owiekiem. Dlatego wcale nie nale�ymy do ich przysmak�w. Wi�ksze jest prawdopodobie�stwo, �e zabije nas krowa ni� rekin - m�wi Dominika Wojcieszek, oceanografka z Zabrza.
05.06.2021 | 19:45

nauka

ocean

Oceanograf

Zabrze
Kocham owady! Oto prawdziwe oblicze �wierszczy

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

�wierszcze niby ka�dy zna. Nie wszyscy jednak wiedz�, jak naprawd� wygl�daj�. Cz�sto mylimy je z pasikonikami i chocia� razem nale�� do rz�du prostoskrzyd�ych, to wygl�daj� zupe�nie inaczej.
05.06.2021 | 17:00

biologia

nauka

owady

zwierz�ta
NASA planuje nowe misje na Wenus. Czy znajd� tam �ycie?

kosmos

Tomasz Ulanowski

Dwie wenusja�skie sondy NASA zbadaj� drug� planet� Uk�adu S�onecznego - kt�ra podobno straci�a zdolno�� do zamieszkania.
04.06.2021 | 12:10

nauka

Wenus
Prognoza pogody na weekend. Lato, lato, lato, ech�e ty! Idealna pogoda na ob�oki srebrzyste

prognoza pogody

Krzysztof Drozdowski

Od 1 czerwca mamy meteorologiczne lato. W nadchodz�cych dniach termometry poka�� nawet ok. 25 st. C. B�dzie sporo s�o�ca, cho� mog� zdarza� si� przelotne deszcze i burze. Wszystko za spraw� przebudowy pola barycznego nad Europ�.
04.06.2021 | 10:49

nauka

pogoda
�miej� si� nie tylko ludzie. Do �miechu jest nawet ptakom i ssakom morskim

zwierz�ta

Kasper Kalinowski

Niedawna analiza wokalizacji towarzysz�cych zabawom obala kolejny mit o wyj�tkowo�ci cz�owieka. �miej� si� r�wnie� pozosta�e gatunki zwierz�t, cho� w przeciwie�stwie do ludzi robi� to z regu�y cicho.
04.06.2021 | 07:00

ewolucja

nauka

psychologia

u�miech
ONZ i nobli�ci ostrzegaj� przed ekocydem. Jak nie pope�ni� ekologicznego samob�jstwa

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Jeszcze w tej dekadzie musimy odda� dzikiej przyrodzie kawa�ek Ziemi wielko�ci Chin. A to nie koniec - g�osi raport Programu �rodowiskowego Organizacji Narod�w Zjednoczonych.
04.06.2021 | 06:00

antropocen

globalne ocieplenie

nauka
Raport UNEP: To ostatni moment na odbudow� dziczy

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Program �rodowiskowy Organizacji Narod�w Zjednoczonych wzywa wszystkie kraje �wiata do wielkiej restauracji przyrody. Bez tego nie wyjdziemy z matni ekocydu - ekologicznego samob�jstwa, kt�re w�a�nie pope�niamy.
03.06.2021 | 11:12

antropocen

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

nauka
"Kobiety wiedz�, co robi�". W �wiecie nowych technologii

kobiety wiedz� co robi�

Ilona Nieba�

Udzia� kobiet w bran�y IT w Polsce, jak i innych krajach Unii Europejskiej jest na tyle niski, �e ci�gle warto o tym rozmawia�. To tak�e temat najbli�szego wydarzenia projektu "Kobiety wiedz�, co robi�".
02.06.2021 | 07:33

biznes

bran�a IT

informatyka

kobiety
Nasze jeziora dusz� si� szybciej od oceanu - ostrzegaj� naukowcy

ekocyd

Tomasz Ulanowski

Jest �le, a je�li nie powstrzymamy globalnego ocieplenia, b�dzie jeszcze gorzej.
02.06.2021 | 17:00

antropocen

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

nauka
Budynki odpowiadaj� a� za 25 proc. emisji CO2 w UE. Naukowcy radz�, jak sobie z tym poradzi�

antropocen

Tomasz Ulanowski

Wsp�lny raport na temat emisji dwutlenku w�gla z budynk�w w Unii opublikowali w�a�nie uczeni z europejskich akademii nauk. Wynika z niego, �e potrzebujemy rewolucji.
02.06.2021 | 11:48

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

nauka

Zmiana Klimatu
Melodia Wszech�wiata to nie kantata Bacha, ale jazz [Tribune de Geneve]

kosmos

Emmanuel Borloz

Astrofizyk i popularyzator nauki Trinh Xuan Thuan rozwa�a mo�liwo�� ycia pozaziemskiego.
02.06.2021 | 06:00

astrofizyka

fizyka

Nasza Europa

nauka
Twarde lockdowny szybciej zabijaj� gospodark� ni� wirusa. Jedna z pierwszych analiz

pandemia koronawirusa

Kasper Kalinowski

Pandemia zmieni�a w zasadzie ka�dy obszar naszego �ycia, a oszacowanie jej d�ugoterminowych konsekwencji wymaga wielu bada�. Jedna z pierwszych prac analizuj�cych wp�yw pandemii na gospodarki w krajach europejskich zauwa�a straty, ale proponuje...
01.06.2021 | 17:00

COVID-19

gospodarka

nauka

Periscope
"Kr�lestwo jak z bajki". Polacy odkrywaj� w Sudanie skarby chrze�cijan wczesnego �redniowiecza

archeologia

Joanna Grabowska

Polscy archeolodzy odkryli w Starej Dongoli w Sudanie najwi�kszy ko�ci� chrze�cija�ski z czas�w wczesnego �redniowiecza. Prawdopodobnie by�a to katedra, przy kt�rej znajduje si� grobowiec - biskupi, a mo�e i kogo� jeszcze wa�niejszego.
01.06.2021 | 10:46

nauka
Zab�jcze zmiany klimatu. Naukowcy podliczaj� ofiary �miertelne fal upa�u

antropocen

Tomasz Ulanowski

Uczeni po raz pierwszy oszacowali, jak du�o ludzi umiera z powodu tego, �e fale upa�u s� podkr�cane przez globalne ocieplenie.
31.05.2021 | 17:00

ekocyd

globalne ocieplenie

klimat

Klimat i �rodowisko
Prognoza pogody na Bo�e Cia�o. Idzie lato

globalne ocieplenie

Tomasz Ulanowski

Polska tkwi obecnie w ch�odnym uk�adzie atmosferycznym. Jest szansa, �e w drugiej po�owie tygodnia ten uk�ad zostanie prze�amany. Prognoza pogody na Bo�e Cia�o jest optymistyczna.
31.05.2021 | 10:34

klimat

nauka

pogoda

prognoza pogody
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Tomasz Ulanowski

Nowy koronawirus. Sk�d pochodzi arbuz. Zagadkowe konstrukcje starsze od Stonhenge. 150 lat - nawet tak d�ugo mogliby�my �y�. Dlaczego biali s� mniej skoczni od czarnych. Atlas mikrob�w miejskich. Dlaczego �nimy. Zapraszamy na przegl�d...
31.05.2021 | 06:00

nauka
Absurd naszych sn�w ma sens. Jest nowa hipoteza, kt�ra t�umaczy, dlaczego �nimy

Nauka

Kasper Kalinowski

Sny, a nawet samo zjawisko snu, pozostaj� zagadk� dla naukowc�w. Najnowsza hipoteza czerpie z do�wiadcze� tw�rc�w sztucznej inteligencji.
30.05.2021 | 13:57

biologia

nauka

neurobiologia

psychologia

Poprzednia 107 108 109 110 111 ... Nast�pna