STALINIZM Gazeta Wyborcza

To w domu prof. Lipi�skiego zapad�a decyzja o utworzeniu Komitetu Obrony Robotnik�w

Ale Historia

Rafa� Zakrzewski

Gdy w 1976 r. sta� si� wsp�za�o�ycielem KOR-u , biografia - w naturalny spos�b - czyni�a go jednym z autorytet�w demokratycznej opozycji. A jego mieszkanie jednym z najwa�niejszych adres�w tego �rodowiska.
29.11.2024 | 15:31

antysemityzm

dwudziestolecie mi�dzywojenne

getto �awkowe

Komitet Obrony Robotnik�w
Guzik z orze�kiem. Dziewi�� szkielet�w ods�oni�tych na ��dzkim Brusie

Historia �odzi

Robert Grze�kowiak

To miejsce mia�o znikn�� z pami�ci. - Kto� pr�bowa� zatrze� �lady zbrodni, aby miejsce poch�wku zosta�o zapomniane i nieodkryte - m�wi dr Krzysztof Latocha.
07.10.2024 | 13:48

badania archeologiczne

egzekucja

II wojna �wiatowa

IPN
Tuwim, jakiego nie znacie. Nieznane zapiski poety

magazyn ksi��ki

Ewa Zarzycka-B�rard

W czasach stalinowskich oskar�y� Polsk� o antysemityzm, jakiego nie by�o nawet przed wojn�, a socjalizm o przyj�cie na sw�j o�tarz hekatomby polskich �yd�w i rosyjskich ch�op�w.
04.09.2024 | 15:10

antysemityzm

Julian Tuwim

J�zef Stalin

komunizm
Prezes IPN w koszulce z Babiarzem walczy z komun�. A w akcji "Wis�a" stalinowskiej zbrodni nie widzi

Ale Historia

Grzegorz Motyka

Masowa przemoc wobec Ukrai�c�w i �emk�w budzi w Karolu Nawrockim mniejsze emocji ni� piosenka "Imagine" Johna Lennona.
20.08.2024 | 06:19

akcja wis�a

Imagine

IPN

john lennon
Sejm uzna� deportacje Tatar�w krymskich za ludob�jstwo. Przeciw tylko pos�owie Konfederacji

stalinizm

Grzegorz Motyka

Polscy narodowcy uznali, �e stalinowskie czystki etniczne na Tatarach krymskich to normalny spos�b uprawiania polityki.
24.07.2024 | 13:35

czystki

II wojna �wiatowa

Konfederacja

ludob�jstwo
Nie by�oby zbrodni "Burego", gdyby nie pewien prosiak. Historycy nie u�ywaj� terminu "�o�nierze wykl�ci"

konspiracja

Piotr G�uchowski

Razem z Rafa�em Wnukiem nie uznajemy okre�le� "wykl�ci" czy "niez�omni". Oba s�owa powoduj�, �e wrzucamy do jednego worka konspirator�w o zupe�nie r�nych profilach politycznych. Antykomunistyczne podziemie nie mia�o jednego programu dla Polski -...
07.06.2024 | 05:04

II wojna �wiatowa

podziemie

prl

stalinizm
"Statystyki". Wiersz Krzysztofa Lisowskiego

Wolna Sobota

Krzysztof Lisowski

Wiersz Krzysztofa Lisowskiego poleca Andrzej Zagozda
01.06.2024 | 04:00

literatura

poezja

rodzina

Rosja
Jan Lecho� wierszem "Podwaliny" Leopolda Staffa by� zachwycony: To program dla wszystkich Polak�w

poezja

Maciej Janowski

W epoce stalinowskiej, kiedy wszyscy pisali o budowie Nowej Huty, pisanie o wewn�trznych rozterkach sta�o si� odwa�n� deklaracj� ideow�.
31.05.2024 | 09:39

Leopold Staff

stalinizm
Boles�aw Bierut. Z pozoru nudny, prywatnie bardzo kochliwy. Liczby kochanek do tej pory nie ustalono

Du�y Format

Piotr Lipi�ski

"Na widzenia do Bieruta zg�asza si� kilka �on - pisa� w latach 30. naczelnik wi�zienia we Wronkach do s�dziego - kt�rej mam wyda� zgod�"?
12.02.2024 | 05:00

Belweder

Boles�aw Bierut

komunizm

mi�o��
Historycy sprzedali byka za indyka. Na konferencji otwockiej nawr�cili si� na jedynie s�uszn� ideologi�

nauka w Polsce

Rafa� Stobiecki

Dla m�odych historyk�w konferencja w Otwocku wi�za�a si� z niepowtarzaln� szans� wej�cia, dos�ownie i w przeno�ni w �wiat "wielkiej historii". Dla �redniego i starszego pokolenia - miejscem zawarcia kompromisu z w�adz� za cen� dalszego...
21.01.2024 | 17:00

historycy

intelektuali�ci

marksizm

Otwock
Kt�ra r�nica jest istotna, mi�dzy "�ydami a Polakami" czy "�ydami a chrze�cijanami"?

Wolna Sobota

Jan Olaszek

"Mia�em potrzeb� uporz�dkowania, co jest dobre a co z�e". Zosta� komunist�, bo liczy�, �e w tym nowym porz�dku �ydowskie pochodzenie przestanie by� obci��eniem. Adam Michnik poleca histori� cz�owieka, kt�ry przeszed� drog� od stalinisty do...
23.12.2023 | 04:00

antysemityzm

Holocaust

J�zef Stalin

komunizm
Nag�y atak zimy, w kamiennym kr�gu, spok�j po�r�d burzy... Dzie� na zdj�ciach: 22 grudnia 2023 r.

Zdj�cia

Fotoedytorzy Gazety Wyborczej

Jako fotoedytorzy "Gazety Wyborczej" wczoraj, dzi� i jutro ogl�dali�my, ogl�damy i b�dziemy ogl�da� setki, a nawet tysi�ce zdj�� z kraju i ze �wiata. W ramach obowi�zk�w s�u�bowych. Taka praca (a nawet pasja - �yczyliby�my sobie corocznej...
22.12.2023 | 13:22

atak zimy

komunizm

orangutany

stalinizm
Nie najlepsza pora, by zajmowa� si� tym rosyjskim geniuszem. Flirtowa� z bezpiek�, walczy� przeciw Polakom, ok�amywa� swoje kobiety

Wolna Sobota

Anna Arno

Niby si� ba�. I naraz wyskakiwa� z czym�, na co naj�mielszy by si� nie odwa�y�. Kr��y�, zbieraj�c materia� do pisania, ko�o ludzi bezpieki. Jak �ma. A� go przyskrzynili. "Adam Michnik poleca".
25.11.2023 | 04:00

Bitwa Warszawska 1920

literatura rosyjska

rewolucja pa�dziernikowa

Rosja
Ameryka�ski badacz uwa�a, �e wi�kszo�� Polak�w nie odczuwa�a zabor�w, stalinizmu i stanu wojennego. Nawet gdyby to by�a prawda, to co z tego?

historia Polski

Maciej Janowski

Wzmo�enie konflikt�w etnicznych w Polsce sz�o z g�ry - od nacjonalistycznie nastawionych inteligent�w. Niemniej nie da si� utrzyma� tezy, �e konflikt wynika wy��cznie z przej�cia si� biednych mas truj�c� ideologi� inteligencji.
16.09.2023 | 06:30

ko�ci� katolicki

ksi��ki

Polacy

stalinizm
19 sierpnia. Pierwszy proces moskiewski, czyli pocz�tek stalinowskich czystek [KALENDARIUM]

kalendarium

irk

Kr�lem Polski zosta� Zygmunt III, a Francis Gary Powers, pilot ameryka�skiego samolotu szpiegowskiego, zosta� skazany na trzy lata wi�zienia. Co jeszcze wydarzy�o si� 19 sierpnia?
19.08.2023 | 05:50

proces

stalinizm
"Rozstrzelanie". Wiersz Wiktora Chorodczinskiego

Wolna Sobota

Wiktor Chorodczinski

Wiersz Wiktora Chorodczinskiego poleca Andrzej Zagozda
15.07.2023 | 04:00

literatura

ofiary stalinizmu

poezja

stalinizm
Wykopaliska na Cmentarzu Br�dnowskim. IPN poszukiwa� szcz�tk�w ofiar stalinowskiego terroru

IPN

Tomasz Urzykowski

Ekipa IPN zako�czy�a kolejny etap wykopalisk w kwaterze 45N Cmentarza Br�dnowskiego. To miejsce, w kt�rym w czasach stalinowskich potajemnie grzebano osoby stracone i zmar�e w wi�zieniu karno-�ledczym UB i NKWD przy ul. 11 Listopada, nazywanym...
23.11.2022 | 20:20

Cmentarz Br�dnowski

groby

stalinizm

wykopaliska
Jerofiejew: Nasza kultura zamarz�a. Ale wiosna przyjdzie. Jest w rosyjskiej historii taka pora roku

Wolna Sobota

Wiktor Jerofiejew

Niekt�rym artystom z pisaniem dzie� idzie s�abo. Z pisaniem donos�w znakomicie. Dyktatorzy korzystaj� z ich us�ug, ale nimi gardz�.
10.09.2022 | 05:55

donosy

literatura rosyjska

Rosja

rosyjska propaganda
Pierwszy sopocki zlot motocyklowy

Motoryzacja

Bartosz Gondek

By� pocz�tek lipca 1958 roku. Nieca�e p�tora roku od momentu, kiedy W�adys�aw Gomu�ka s�ynnym przem�wieniem od�egna� si� od stalinizmu, w Sopocie oby� si� pierwszy og�lnopolski zlot motocyklowy.
23.07.2022 | 06:43

Bartosz Gondek

Bogumi� Kobiela

motocykle

Motoryzacja na Pomorzu
Adam Michnik: Czy Putin chcia�by by� s�dzony przez czynownik�w, kt�rzy kieruj� si� nie prawem, ale telefonami z Kremla

Wolna Sobota

Pawe� Smole�ski

Adam Michnik: Po skazaniu Nawalnego likwidacja Memoria�u to kolejny sygna�, dok�d zmierza Rosja.
26.11.2021 | 10:25

Aleksander So��enicyn

Kreml

memoria�

polityka historyczna
120 lat temu urodzi� si� rotmistrz Witold Pilecki. Jego �ycie to gotowy scenariusz filmu

Witold Pilecki

Tomasz Urzykowski

By� rotmistrzem kawalerii Wojska Polskiego, �o�nierzem Armii Krajowej, organizatorem ruchu oporu w Auschwitz, powsta�cem warszawskim. Po wojnie sta� si� ofiar� stalinowskiego terroru. Jego �yciorys to gotowy scenariusz filmu. Dok�adnie 120 lat temu...
13.05.2021 | 13:13

Armia Krajowa

Historia

stalinizm
Muzeum Powstania Warszawskiego zaprasza do stalinowskiego aresztu. W poniedzia�ek wst�p wolny

historia

Tomasz Urzykowski

W�r�d przetrzymywanych tu bohater�w byli gen. Emil Fieldorf "Nil" i Jan Rodowicz "Anoda". W poniedzia�ek cele s�ynnego aresztu �ledczego Ministerstwa Bezpiecze�stwa Publicznego mo�na b�dzie zwiedzi� bezp�atnie z przewodnikiem.
28.02.2021 | 17:32

bezpieka

dzie� �o�nierzy wykl�tych

MBP

Muzeum Powstania Warszawskiego
Dlaczego kto� tak m�dry jak Ko�akowski maszerowa� r�wnym krokiem w szeregach partyjnych ideolog�w?

Magazyn Wyborczej

Jan Tokarski

Zagadka pisarzy, filozof�w, poet�w, gotowych przemieni� sw�j umys� w karabin maszynowy, jest zawsze aktualna
07.11.2020 | 05:55

filozofia

ideologia

komunizm

Leszek Ko�akowski
Obywatel Jones na w�asne oczy zobaczy, jak zabija wywo�any przez Stalina g��d

Kultura

Piotr Guszkowski

W losach nieco zapomnianego Garetha Jonesa, kt�re na ekranie w "Obywatelu Jonesie" staj� si� opowie�ci� o g�odzie prawdy, Agnieszka Holland dostrzeg�a mocny przekaz na dzi�. Ju� w TV.
25.10.2019 | 06:00

Agnieszka Holland

Ho�odomor

James Norton

obywatel jones
Jako jedyny m�wi� �wiatu o tej strasznej zbrodni. Zosta� opluty, zdradzony i zamordowany

Kultura

Micha� Noga�

Zniszczenie Jonesa by�o jednym z najbardziej nieprzyjemnych zada�, jakich musieli�my si� podj�� w tych latach przekr�cania fakt�w, by zadowoli� dyktatorskie re�imy - pisano po jego skrytob�jczej �mierci. To o tym bohaterskim dziennikarzu film...
24.10.2019 | 06:49

Agnieszka Holland

film

Gareth Jones

Miros�aw Wlek�y
Zygmunt Bauman na w�asnej sk�rze pozna� los wiecznego wygna�ca

Ksi��ki

Marek Beylin

W Polsce debata wok� Zygmunta Baumana sprowadza si� g��wnie do jego stalinowskiej przesz�o�ci sprzed ponad 60 lat. Na Zachodzie trwaj� dyskusje, ile jeszcze znaczy jego pisarstwo.
01.02.2020 | 06:54

filozofia

o�wiecenie

stalinizm

Zygmunt Bauman
Zabi� j� pr�d? Zosta�a otruta? Bu�garzy wci�� zastanawiaj� si�, jak zmar�a c�rka ich dyktatora

felietony

Pawe� Smole�ski

�yciorys Ludmi�y �iwkowej jest r�wnie zagadkowy jak jej �mier�, o kt�r� do dzi� spieraj� si� Bu�garzy.
30.09.2019 | 05:55

Bu�garia

J�zef Stalin

komunizm

ksi��ki
W�odzimierz Goldkorn: Komunizm by� dla wielu �yd�w zwi�zany z ch�ci� wyrwania si� z zat�ch�ych �cian sztetla

Wolna Sobota

W�odzimierz Goldkorn

Ch�opcy i dziewczyny z �ydowskiej ulicy garn�li si� do komunizmu niekoniecznie dlatego, �e kochali Stalina. Oni potrzebowali i pragn�li opowie�ci o braterstwie.
01.06.2019 | 05:52

komunizm

stalinizm
Na W�grzech obowi�zuje has�o "wypierzmy przesz�o��". Tymczasem faszyzm i stalinizm trzeba nazywa� po imieniu

Opinie

Dawid Warszawski

Europa to taki kontynent, w kt�rym ka�dy ma jaki� cie� do zapomnienia lub nie do przypomnienia.
23.11.2018 | 05:00

faszyzm

Grecja

stalinizm

W�gry
List czytelniczki z Targ�wka: By�am �on� wykl�tego

Targ�wek

El�bieta Owczarczyk

Dzi�kuj� za artyku� pt. "Ministranci wykl�ci". Ciesz� si�, �e przypomnieli�cie o tej tragicznej historii - pisze pani El�bieta.
05.08.2018 | 18:00

historia

listy

PRL

stalinizm
Mieli 17 lat i chcieli obali� komunizm. Wykl�ci ministranci z Targ�wka

Targ�wek

Jakub Che�mi�ski

Mieli po 17 lat, trzy bagnety i zardzewia�y karabin. I chcieli obali� stalinizm.
22.07.2018 | 17:00

historia

PRL

stalinizm
Operacja "Wiosna": wysiedlenie 50 tys. Litwin�w zaj�o Sowietom 48 godzin

felietony

Grzegorz Motyka

Do operacji "Wiosna", czyli akcji wysiedlenia Litwin�w, Sowieci byli dobrze przygotowani. Ju� od pocz�tku 1948 r. funkcjonariusze bezpieki tworzyli listy rodzin do wyw�zki. Znale�li si� tam bliscy os�b walcz�cych w podziemiu, ale wi�kszo�� stanowili...
21.05.2018 | 05:53

deportacja

Litwa

Litwini

stalinizm
Zmar� Arsenij Roginski, jeden z za�o�ycieli stowarzyszenia Memoria� i jego przewodnicz�cy

�wiat

Wac�aw Radziwinowicz

Historyk, wielki przyjaciel Polak�w, oddany stra�nik pami�ci o zbrodniach bolszewickich, pami�ci "naszej i waszej".
18.12.2017 | 16:02

prawa cz�owieka

Rosja

stalinizm

zbrodnie
Tam, gdzie protestuje opozycja, Putin postawi� pomnik ofiarom represji politycznych

Wideo Gazety Wyborczej

Wac�aw Radziwinowicz, Roman Imielski; Zdj�cia: Anna Czuba; Monta�: Katarzyna Dworak

- Pierwszy pomnik, kt�ry upami�tnia� ofiary Stalina to Katy� - m�wi Wac�aw Radziwinowicz w rozmowie z Romanem Imielskim. - To paradoks - dodaje. Zdaniem wieloletniego korespondenta "Gazety Wyborczej" w Rosji, to strach spowodowa�, �e przez lata nikt...
06.11.2017 | 17:58

Katy�

ofiary stalinizmu

Rosja

stalinizm
O dw�ch takich, co podpalili

Opinie

Magdalena �roda filozof, etyk

Podpalili flag�, pot�pili komunizm, o faszyzmie nie wspomnieli. Na faszyzmie niekt�rzy lubi� si� teraz wzorowa�. Go�cinne wyst�py. W �rod� - �roda
19.09.2017 | 19:49

faszyzm

hitleryzm

II wojna �wiatowa

Janusz Korwin-Mikke