biologia

• Udomowienie psa. Już 11 tys. lat temu w Eurazji żyło pięć psich "ras"

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  W cudzysłowie, bo chodzi nie tyle o rasy w dzisiejszym rozumieniu tego słowa, ale o trochę odrębne linie ewolucyjne. Nowe badanie potwierdza, że pies to zwierzę, które udomowiliśmy jako pierwsze - co najmniej 15 tys. lat temu.

  30.10.2020 | 11:26

  biologia

  genetyka

  nauka

  psy

  

• Jako dziki biofil krzyczę to samo, co dziś krzyczą Polki i nasze dzieci

  przyroda

  Tomasz Ulanowski

  To ostatni moment, żebyśmy wszyscy otrzeźwieli i przemyśleli, jak chcemy na nowo ułożyć sobie życie. A także jak chcemy ułożyć je innym gatunkom. Bo po prostu tak dalej nie da się żyć.

  30.10.2020 | 07:00

  antropocen

  biologia

  globalne ocieplenie

  natura

  

• Wtyk amerykański włazi nam do domów. Nasze rodzime pluskwiaki wolą zimować w lesie

  zwierzęta

  Mateusz Sowiński

  Bliskim krewniakiem naszego zbrojca dwuzębnego jest występujący w USA zbrojec dwuplamy. Ponieważ poluje na stonkę ziemniaczaną, w latach 60. ub. wieku próbowano go sprowadzić do Polski. Okazało się jednak, że nasz klimat mu nie sprzyjał.

  28.10.2020 | 10:00

  biologia

  nauka

  

• Jesteś chory? Bądź jak wampir. Trzymaj dystans

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Kiedy nietoperze wampiry chorują, ograniczają kontakty ze swoimi znajomkami w stadzie.

  27.10.2020 | 10:40

  biologia

  nauka

  

• W USA zniszczono pierwsze gniazdo groźnych szerszeni azjatyckich

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Owady, zwane potocznie mordercami, zostały zabite przez przebranych w skafandry "kosmiczne" pracowników Departamentu Rolnictwa Stanu Waszyngton.

  26.10.2020 | 10:52

  biologia

  nauka

  

• Szympansy, jak ludzie, na starość cenią tylko prawdziwą przyjaźń

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Dlatego ograniczają grono znajomych do tych sprawdzonych, nie zawracając sobie głowy małpami, z którymi im nie do końca po drodze.

  23.10.2020 | 06:00

  biologia

  nauka

  

• Jeśli zależy ci na zdrowym sercu, nie przeprowadzaj się do miasta

  zdrowie

  Tomasz Ulanowski

  Taki krótki, dosadny - i może przesadny - wniosek można wysnuć z badania kenijskich pasterzy, którzy zapragnęli lepszego życia. Miejskie wygody przypłacili problemami metabolicznymi i chorobami układu krążenia.

  22.10.2020 | 11:07

  antropologia

  biologia

  nauka

  

• Dodo dały radę zmianom klimatu. Przegrały dopiero z człowiekiem

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  To człowiek najpewniej odpowiada za zagładę wielkich zwierząt żyjących kiedyś na Madagaskarze, Mauritiusie i wyspie Rodrigues - twierdzą naukowcy w piśmie "Science Advances".

  16.10.2020 | 20:00

  biologia

  klimat

  nauka

  zwierzęta

  

• Wielka Rafa ginie. Populacje koralowców zmniejszyły się o przeszło połowę w ciągu 25 lat

  globalne ocieplenie

  Tomasz Ulanowski

  Wskazują na to pomiary przeprowadzone przez naukowców z Australii w latach 1995-2017.

  15.10.2020 | 11:12

  biologia

  nauka

  zwierzęta

  

• Wtyk amerykański. Ten wielki pluskwiak właśnie włazi nam do domów. Aby przezimować

  owady

  Mateusz Sowiński

  Jesień należy do okresów, gdy owady przygotowują się do zimowania, a wiele z nich szuka schronienia w naszych domach. Między innymi spory pluskwiak - wtyk amerykański (Leptoglossus occidentalis) - który jest gatunkiem inwazyjnym, do Europy dostał...

  14.10.2020 | 07:00

  biologia

  nauka

  zwierzęta

  

• Grenlandzki przodek Polaka. "Niewiarygodne!" Jak odkryliśmy szczątki najstarszego ssaka

  paleontologia

  Tomasz Ulanowski

  Maleńki fragment żuchwy z dwoma zębami został odsłonięty przez cofający się lądolód na Grenlandii. Szczątki prassaka żyjącego aż 215 mln lat temu uczeni z Polski i Danii opisują w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS".

  13.10.2020 | 06:00

  biologia

  nauka

  

• Spotkałem całujące się szerszenie

  Nauka

  Mateusz Sowiński

  O tej porze roku szerszeni nie brakuje, więc spotkanie z nimi to niby nic dziwnego. Ale sposób, w jaki się zachowywały... był niesamowity.

  10.10.2020 | 07:42

  biologia

  mrówki

  owady

  szerszeń

  

• Podkasaniec zwyczajny - nowy gatunek nietoperza w Polsce

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Miniopterus schreibersii jest nie tylko 27. gatunkiem nietoperza w naszym kraju, ale i pierwszym przedstawicielem trzeciej rodziny polskich nietoperzy, podkasańcowatych - tłumaczy "Wyborczej" prof. Wiesław Bogdanowicz, chiropterolog z Muzeum i...

  06.10.2020 | 11:55

  biologia

  globalne ocieplenie

  nauka

  

• Zwierzęta mają cierpieć. Ponoć Bóg to lubi

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Mięso halal i koszerne pochodzi od zwierząt, które przed śmiercią niepotrzebnie cierpią, o wiele bardziej niż te ogłuszone i pozbawione świadomości przed zabiciem - tłumaczy biolog prof. Andrzej Elżanowski.

  29.09.2020 | 11:00

  biologia

  nauka

  ustawa o ochronie zwierząt

  

• Neandertalki wolały mężczyzn Homo sapiens? Tak mówi DNA

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Mężczyźni mogli być dla neandertalek bardziej atrakcyjni niż ci z ich własnego gatunku. Wskazuje na to badanie neandertalskich chromosomów Y, którego wyniki publikuje najnowsze "Science".

  25.09.2020 | 10:02

  biologia

  nauka

  

• Pół tysiąca grindwali umiera na plażach Tasmanii

  biologia

  Wojciech Moskal

  Ratownikom udało się dotychczas ocalić kilkadziesiąt zwierząt, ale większość stada już nie żyje. To być może największa tego typu tragedia w historii.

  23.09.2020 | 10:40

  Australia

  nauka

  wieloryby

  zoologia

  

• Czarujmy zwierzęta magicznymi trikami - proponują naukowcy

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Dla dobra nauki oczywiście. Zdaniem autorów publikacji w ostatnim "Science" iluzjonistyczne sztuczki pomogą nam lepiej zrozumieć zdolności i nieumiejętności poznawcze zwierząt. Podobnie jak pomagają nam poznać ludzki umysł.

  23.09.2020 | 08:23

  antropologia

  biologia

  nauka

  

• Ile gatunków gadów mamy w Polsce? Na które możemy trafić podczas wyprawy na grzyby?

  nauka

  Mateusz Sowiński

  Gady są najmniejszą grupą kręgowców w Polsce. Podanie więc dokładnej liczby żyjących u nas gatunków nie powinno być szczególnie trudne. Nic bardziej mylnego.

  22.09.2020 | 12:00

  biologia

  gady

  zoologia

  

• Jak dokonaliśmy rzezi ssaków w Ameryce Łacińskiej. Niestety, niczego nas to nie nauczyło

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Tamtejszą megafaunę spotkał po przybyciu Europejczyków prawie tak samo zły los jak ludzi - rdzennych mieszkańców Ameryki Południowej i Środkowej. Do dziś populacja dużych ssaków zmniejszyła się tam o ponad połowę.

  17.09.2020 | 08:29

  biologia

  nauka

  wymieranie

  Zmiana Klimatu

  

• Który z naszych owadów jest największy?

  owady

  Mateusz Sowiński

  Polskie owady nie są jakoś szczególnie duże. Większość z nich osiąga mniej niż 2 cm. Mimo to, niektóre nasze gatunki potrafią zaskoczyć swoimi rozmiarami.

  10.09.2020 | 15:00

  biologia

  nauka

  

• Trujące sieci. Odkryto pająka, który pokrywa pajęczynę jadem

  Nauka

  Mateusz Sowiński

  Biolodzy molekularni z Brazylii wzięli pod lupę nici wytwarzane przez tropikalne prządki, które są uważane za największe pająki budujące pajęczyny.

  27.08.2020 | 14:44

  biologia

  nauka

  pająki

  

• Oto feromon prowokujący szarańcze do zbierania się w żarłoczne stada

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy, którzy go odkryli, już myślą, jakby go wykorzystać przeciwko szarańczom.

  13.08.2020 | 11:45

  biologia

  chemia

  nauka

  

• Neonikotynoidy mogą szkodzić ptakom

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Badania, które wskazują na to, że neonikotynoidy mogą być szkodliwe dla ptaków, wykonano w USA. Publikuje je najnowsze wydanie pisma "Nature Sustainability".

  11.08.2020 | 15:36

  biologia

  chemia

  nauka

  

• Naukowcy po raz pierwszy nagrali, jak mózg usuwa obumarłe neurony

  medycyna

  Wojciech Moskal

  Nasz mózg jest jak Nowy Jork. Niesprzątany - szybko umiera. Jak więc sprawić, by usuwał swoje śmieci skuteczniej i dłużej - zastanawiają się badacze z Yale?

  09.08.2020 | 11:49

  biologia

  mózg

  nauka

  

• Która z wysp ma najbogatszą roślinność? Niesamowita Nowa Gwinea

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Tak twierdzą naukowcy w najnowszym "Nature". To cudowna wyspa także z innych powodów. W swoich skromnych progach Nowa Gwinea gości jedną siódmą wszystkich języków świata, a w ostatnim półwieczu przeszła rewolucję od epoki kamienia łupanego do...

  05.08.2020 | 17:26

  antropocen

  antropologia

  biologia

  

• Ile przeciętny Polak myśli w swoim życiu?

  nauka

  Kasper Kalinowski

  W umyśle przeciętnego Polaka w ciągu całego życia pojawi się ok. 160 mln myśli. Tak wynika z badań kanadyjskich psychologów, którzy opracowali "myślomierz" - metodę pozwalającą wyznaczyć linię demarkacyjną między końcem jednej a początkiem drugiej...

  05.08.2020 | 06:00

  biologia

  myślenie

  mózg

  

• Jak plemniki przez 350 lat robiły nas w konia

  nauka

  Wojciech Moskal

  Nie węgorze, lecz raczej bawiące się wydry - tak naprawdę pływają plemniki - przekonują autorzy badań, które obalają obowiązującą kilkaset lat wiedzę na temat naszej reprodukcji.

  04.08.2020 | 15:00

  biologia

  medycyna

  niepłodność

  plemniki

  

• Jak długo można żyć? Na największej pustyni świata nawet ponad 100 mln lat

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  Tak stare są mieszkające w osadach na dnie oceanu kolonie bakterii, które właśnie odkryli naukowcy.

  28.07.2020 | 17:00

  antropocen

  nauka

  

• Co wiesz o owadach? Odpowiedzi do quizu

  Nauka

  Paulina Mozolewska, Tomasz Ulanowski, Mateusz Sowiński, Piotr Cieśliński

  Tu znajdziesz poszerzone odpowiedzi do naszego quizu o owadach i odnośniki do naszych tekstów, z których możesz się dowiedzieć jeszcze więcej.

  28.07.2020 | 10:33

  biologia

  nauka

  owady

  quizy Wyborczej

  

• Ludzie żyli w Ameryce już ponad 30 tys. lat temu - twierdzą naukowcy. Jak przetrwali ostatnie zlodowacenie?

  archeologia

  Tomasz Ulanowski

  Autorzy dwóch publikacji, które ukazały się w najnowszym "Nature", znaleźli dowody na dużo wcześniejsze, niż sądzono, zasiedlenie obu Ameryk.

  22.07.2020 | 17:00

  antropologia

  biologia

  genetyka

  nauka

  

• Królicza ebola dziesiątkuje króliki w USA

  zwierzęta

  Wojciech Moskal

  Wirus jest zabójczy i bardzo zakaźny. Na szczęście nie dla ludzi - uspokajają naukowcy.

  22.07.2020 | 13:07

  biologia

  ebola

  królik

  nauka

  

• Zdybaj dyląża. To jeden z największych chrząszczy w naszych lasach

  Nauka

  Mateusz Sowiński

  Wybierając się na popołudniową lub wieczorną przechadzkę po lesie, warto zwrócić uwagę na pnie i gałęzie drzew liściastych. Przy odrobinie szczęścia możemy na nich wypatrzyć chrząszcza o wyjątkowo zacnych rozmiarach.

  20.07.2020 | 08:32

  biologia

  lasy

  owady

  zwierzęta

  

• Naukowcy wszczepili małpom ludzki gen. A ten sfałdował małpią korę mózgową

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  Niezwykłym eksperymentem uczeni potwierdzili wagę kolejnego wyjątkowego, występującego tylko u ludzi genu. Kiedy wszczepili go zarodkom marmozetów (małp szerokonosych), te wykształciły większe, bardziej pofałdowane mózgi.

  18.07.2020 | 12:21

  mózg

  nauka

  

• Inwazja komarów. Pojawiły się znienacka, atakują jak szalone

  Wiadomości z Zielonej Góry

  Szymon Płóciennik

  Jeszcze kilka dni temu nie było ich prawie wcale, teraz trudno wyjść na dwór, by nie zostać ukąszonym. W Zielonej Górze i województwie lubuskim mamy plagę komarów.

  14.07.2020 | 16:17

  biologia

  komary

  owady

  przyroda

  

• Zatruta woda Majów. Historia upadku miasta Tikal

  archeologia

  Joanna Grabowska

  Wieloletnie susze, przeludnienie, degradacja środowiska i wyniszczające wojny to niejedyne przyczyny upadku Tikal i innych majańskich miast. Naukowcy dorzucili właśnie do nich zatrutą wodę.

  12.07.2020 | 11:00

  biologia

  chemia

  nauka

  ochrona środowiska

  

• Chomik europejski krytycznie zagrożony wyginięciem

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody zaktualizowała swoją słynną Czerwoną Księgę. Oprócz naszego chomika, jeszcze dwie dekady temu uważanego za gatunek najmniejszej troski, krytycznie zagrożona jest blisko jedna trzecia gatunków lemurów z...

  10.07.2020 | 14:00

  biologia

  klimat

  nauka

  

• Wołasz o pomoc i nikt nie reaguje? To normalne, nawet gdy jesteś... szczurem

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  Tzw. efekt widza, czyli odpowiedzialność tak rozproszona w tłumie, że nikt nie kwapi się do pomocy, był do tej pory zjawiskiem obserwowanym tylko u ludzi. Po raz pierwszy udowodniono jego występowanie także u innych zwierząt.

  09.07.2020 | 10:27

  nauka

  

• "Kon-Tiki" dopłynęło. Indianie naprawdę uprawiali seks z Polinezyjczykami

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  W najnowszym "Nature" genetycy ujawniają dowód na prehistoryczne kontakty Polinezyjczyków z amerykańskimi Indianami. Miało do nich dojść ok. 1200 r.

  08.07.2020 | 17:00

  antropologia

  archeologia

  biologia

  genetyka

  

• Jak starzeje się pies. Wcale nie siedem razy szybciej niż człowiek

  Nauka

  Margit Kossobudzka

  Psu czas biegnie szybciej niż nam, ale dzieje się to skokowo. Są okresy, kiedy pies starzeje się gwałtownie, i takie, w których czas jest dla niego łaskawszy.

  06.07.2020 | 14:00

  biologia

  nauka

  zwierzęta

  

• Koale wyginą za 30 lat - alarmują naukowcy

  ekologia

  Margit Kossobudzka

  W Nowej Południowej Walii, najstarszym i najludniejszym stanie Australii, koale wyginą przed 2050 r. - stwierdza najnowszy raport przedstawiony w tamtejszym parlamencie.

  01.07.2020 | 12:00

  biologia

  nauka