NAUKA Gazeta Wyborcza

Milion dolar�w za odczytanie pisma staro�ytnej cywilizacji doliny Indusu

staro�ytno��

Joanna Bujakiewicz

Lingwi�ci i archeolodzy od dawna pr�buj� z�ama� ten szyfr, �eby dowiedzie� si� wi�cej o kulturze, kt�ra kwit�a 5 tysi�cy lat temu na pograniczu Indii i Pakistanu. Czy wreszcie to si� komu� uda?
30.01.2025 | 16:00

archeologia

cywilizacja

Indie

nauka
Szko�a podstawowa tylko z trzema klasami. Na wi�cej Toruniowi nie wystarczy�o pieni�dzy

szko�y

Paulina B�aszkiewicz

- W dobie licznych trudno�ci i problem�w emocjonalnych, z kt�rymi borykaj� si� uczniowie, powinno si� robi� wszystko, by zapewni� dzieciom stabilno�� i poczucie bezpiecze�stwa. Zmiany szk� i dojazdy na odleg�e osiedla takiego poczucia nie daj� -...
30.01.2025 | 13:54

edukacja

nauka

o�wiata

prezydent Torunia
Psycholo�ka ewolucyjna: Oczy odgrywaj� kluczow� rol� w interakcjach spo�ecznych

polscy naukowcy donosz�

Anna Szala

Zacz�o si� od dzieci�cej fascynacji �wiatem, a nauka szybko sta�a si� moj� �yciow� pasj�. Obecnie badam mi�dzy innymi to, jak wygl�d oczu wi��e si� z naszym zachowaniem spo�ecznym.
30.01.2025 | 13:35

antropologia

ewolucja

ma�py

nauka
Naukowcy k�ad� kom�rkowy plaster na serce... pacjent�w z niewydolno�ci�

niewydolno�� serca

Margit Kossobudzka

Wst�pne wyniki bada� pokazuj�, �e plastry mi�nia sercowego mog� bezpiecznie odbudowywa� serce pacjenta z zaawansowan� niewydolno�ci� serca. To ogromny post�p w leczeniu. Na czym polega?
29.01.2025 | 19:50

biologia

choroby uk�adu kr��enia

kom�rki macierzyste

nauka
Kosmiczna spi�arnia �ycia. W pr�bkach z asteroidy Bennu naukowcy znale�li aminokwasy oraz cegie�ki DNA i RNA

asteroida bennu

Piotr Cie�li�ski

Pr�bki ska� i py�u przywiezione z asteroidy Bennu zawieraj� sk�adniki materii organicznej, z kt�rej narodzi�o si� �ycie na Ziemi. To potwierdza, �e nasza planeta zosta�a u�y�niona w erze wielkiego bombardowania u zarania Uk�adu S�onecznego.
29.01.2025 | 17:00

astrobiologia

dna

kosmos

nauka
Dziennikarka "Wyborczej" Katarzyna Staszak wyr�niona w konkursie Sukces Roku w Ochronie Zdrowia - Liderzy Medycyny

nagrody dla dziennikarzy gazety wyborczej

Ewa Tomkowska

Katarzyna Staszak odbierze wyr�nienie w kategorii Lider Roku 2024 w Ochronie Zdrowia - media i public relations.
29.01.2025 | 15:09

dziennikarze

konkurs

nagroda

nauka
Mikroplastik tworzy gro�ne zatory w m�zgu

mikroplastik

Tomasz Ulanowski

Naukowcy wykryli to zjawisko na razie u myszy. Ale w zasadzie nie ma w�tpliwo�ci, �e dotyczy ono wszystkich zwierz�t wyposa�onych w m�zg, w tym ludzi.
29.01.2025 | 14:00

antropocen

m�zg

nauka

udar m�zgu
Zosta�o ledwie 89 sek. Wskaz�wki Zegara Zag�ady nigdy nie by�y tak blisko p�nocy

zegar zag�ady

Tomasz Ulanowski

- Wysy�amy �wiatu powa�ne ostrze�enie - m�wi� eksperci z "Biuletynu Naukowc�w Atomowych", kt�rzy wczoraj przesun�li wskaz�wki Zegara Zag�ady o sekund� do przodu.
29.01.2025 | 10:15

antropocen

Bliski Wsch�d

bro� atomowa

nauka
Cyklon "Eowyn". Sk�d si� wzi�a jego moc i na czym polega�a jego wyj�tkowo��

zjawiska pogodowe

Krzysztof Drozdowski

Sztorm "Eowyn", kt�ry w pi�tek 24 styczna uderzy� w Irlandi� i Wielk� Brytani�, a dzie� p�niej da� si� we znaki po�udniowej Norwegii, by� pod wieloma wzgl�dami niezwyk�y.
29.01.2025 | 06:00

globalne ocieplenie

nauka

pogoda

przyroda
Katastrofa "Challengera". Czy 39 lat p�niej przez po�piech Muska grozi nam powt�rka?

challenger

Piotr Cie�li�ski

39 lat temu, 72 sekundy po starcie na wysoko�ci 15 km rozpad� si� wahad�owiec kosmiczny "Challenger". Zgin�o siedmioro astronaut�w. NASA zagra�a nimi w rosyjsk� ruletk�. Nie pierwszy i nie ostatni raz.
28.01.2025 | 19:00

elon musk

katastrofa

kosmos

nasa
Zmiany klimatu rozpali�y po�ary w Los Angeles - dowodz� naukowcy. Trump obwinia endemiczn� rybk�

po�ary

Aleksander Gurgul

Prezydent Donald Trump polecia� do Kalifornii i zdenerwowa� lokalnych urz�dnik�w swoimi opiniami na temat przyczyn i skutk�w niszczycielskich po�ar�w w okolicy Los Angeles.
28.01.2025 | 18:00

Donald Trump

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

Los Angeles
Kobiety wol� starszych m�czyzn? Nieprawda - udowadniaj� naukowcy

seks

Tomasz Ulanowski

Kobiety wol� m�odszych m�czyzn, podobnie jak m�czy�ni wol� kobiety m�odsze od siebie. Na to wskazuj� randki w ciemno.
28.01.2025 | 11:37

biologia

ewolucja

kobiety

nauka
Ma�y, ale wariat. I coraz lepiej radzi sobie na P�wyspie Skandynawskim

Rosomak

Aleksander Gurgul

Odbudowa skandynawskiej populacji rosomaka pokazuje, �e mo�liwe jest wsp�istnienie drapie�nik�w szczytowych z lud�mi - uwa�aj� naukowcy.
28.01.2025 | 06:00

drapie�niki

Klimat i �rodowisko

nauka

przyroda
Konopie w��kniste na pomoc Zielonemu �adowi. "Polska sta�a kiedy� konopiami i lnem. Mo�emy do tego wr�ci�"

m�j biznes

S�awomir Szyma�ski

Od lat wiadomo, jak produkowa� kompozyty odnawialne z wykorzystaniem konopi w��knistych. Mog�yby zast�pi� spor� cz�� tworzyw sztucznych. Ale rynek wcale nie czeka� na takie innowacyjne kompozyty z wypiekami na twarzy. Producenci woleli plastik....
28.01.2025 | 05:27

biznes

nauka

ubrania

zielony �ad
Rak zatruwa kom�rki, podrzucaj�c im zgni�e jajo

rak

Margit Kossobudzka

Kom�rki nowotworowe mog� zatruwa� atakuj�ce je kom�rki odporno�ciowe, t�umi�c si�y obronne organizmu. Uczeni odkryli, jak to si� dzieje.
27.01.2025 | 19:00

choroby mitochondrialne

kom�rka

nauka

nowotw�r
Luksusowy samoch�d dla Politechniki Bydgoskiej. Ministerstwo nauki przeprowadza kontrol�

ministerstwo nauki i szkolnictwa wy�szego

Ma�gorzata Czajkowska

Luksusowy samoch�d kupiony przez Politechnik� Bydgosk� najpierw wywo�a� reakcj� wiceministra nauki i szkolnictwa wy�szego prof. Marka Gzika, teraz posz�a za ni� kontrola uczelni.
27.01.2025 | 17:09

lexus

nauka

Politechnika Bydgoska

wydatki
Globalne ocieplenie znacznie zwi�kszy w Europie liczb� zgon�w z powodu upa��w

upa�

Tomasz Ulanowski

Naukowcy wymienili dziesi�tk� miast w Europie, w kt�rych warunki w upalne dni b�d� najgorsze, a co za tym idzie, b�d� umiera� mieszka�cy.
27.01.2025 | 17:00

antropocen

globalne ocieplenie

mr�z

nauka
Powstaje szpital kliniczny Uniwersytetu Kaliskiego. Pozostanie w�asno�ci� samorz�du wojew�dztwa

Wiadomo�ci z Poznania

Janusz Jaros

Rozpocz�� si� proces przekszta�cania Wojew�dzkiego Szpitala Zespolonego im. Ludwika Perzyny w Szpital Kliniczny Uniwersytetu Kaliskiego. - Docelowo wszystkie oddzia�y lecznicy zostan� oddzia�ami klinicznymi - informuje rzecznik uczelni.
27.01.2025 | 10:46

lekarze

medycyna

nauka

studia
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

odkrycia naukowe

Tomasz Ulanowski

S�owo tygodnia? Megasusza. Czy warto mie� psa w domu? Naukowcy odpowiadaj� na pytanie nurtuj�ce wielu z nas.
27.01.2025 | 09:45

biologia

klimat

nauka

przyroda
D�ugi COVID nie odpuszcza nawet po dw�ch latach - dowodz� najnowsze badania

d�ugi covid

Margit Kossobudzka

Chocia� wiele os�b wraca do zdrowia po ostrej infekcji, znaczna cz�� do�wiadcza jej d�ugotrwa�ych skutk�w, okre�lanych jako d�ugi COVID lub post COVID.
27.01.2025 | 06:00

COVID-19

kobiety

nauka

p�e�
Zawisak borowiec, sosnowy korowiec. Spr�buj go wypatrzy�!

kocham owady!

Mateusz Sowi�ski

Istnieje wiele owad�w, kt�re s� prawdziwymi mistrzami kamufla�u. W�r�d nich jest zawisak borowiec (Sphinx pinastri), kt�rego ubarwienie do z�udzenia przypomina sosnow� kor�.
26.01.2025 | 15:55

biologia

nauka

owady

przyroda
Sikanie te� jest zara�liwe. Spo�eczny wymiar oddawania moczu

szympansy

Kasper Kalinowski

Wsp�lne oddawanie moczu mo�e pe�ni� funkcj� spo�eczn�. Jak wskazuj� naukowcy, to jedna z cech, kt�ra ��czy nas z szympansami.
26.01.2025 | 12:00

antropologia

ewolucja

nauka

przyroda
Domowy reaktor j�drowy Enronu. Dlaczego w to wierzymy?

elektrownia atomowa

Franciszek Badziak

Widzieli�cie ju� domow� elektrowni� atomow� Enronu? W kszta�cie jaja, rozmiaru storczyka. Kto by nie chcia� takiego podr�cznego reaktora j�drowego.
25.01.2025 | 12:00

energetyka

energia j�drowa

nauka

religia
Siedz�cy tryb pracy zwi�ksza ryzyko bezsenno�ci. Nowe badanie

bezsenno��

Ewa Tomkowska

Jestem szcz�liwym �piochem. Przesypiam ca�e noce. Niestety, moja grupa zawodowa jest nara�ona na bezsenno��.
24.01.2025 | 17:00

aktywno�� fizyczna

nauka

praca

sen
Co wiesz o planach podr�y na Marsa i jego kolonizacji? Rozwi�� quiz

quizy Wyborczej

Robert Jurszo

Co pokaza�o pierwsze zdj�cie wys�ane z Marsa? Czyim marzeniem jest �mier� na Czerwonej Planecie (nie podczas l�dowania)?
24.01.2025 | 16:00

kosmos

mars

nauka

quiz
Historyczny sztorm "Eowyn" nad Irlandi�. Czy u nas te� zawieje?

cyklon

Krzysztof Drozdowski

W wielu rejonach �wiata pogoda jest obecnie bardzo niespokojna, wr�cz ekstremalna.
24.01.2025 | 12:19

globalne ocieplenie

nauka

pogoda

prognoza pogody
Oszustwo czy pom�wienia? Kontrowersyjny doktorat z Uniwersytetu Medycznego w �odzi

Uniwersytet Medyczny w �odzi

Tomasz Matusiak

Uniwersytet Medyczny w �odzi. Sfabrykowanie bada� na potrzeby doktoratu zarzuca �rodowisko naukowe ��dzkiemu fizjoterapeucie. Ten twierdzi, �e pad� ofiar� bezpodstawnych pom�wie�.
24.01.2025 | 10:07

doktorat

nauka

s�d
Parada sze�ciu planet na wieczornym niebie. Jak je wypatrzy�?

planety

Ewelina Krajczy�ska-Wujec

W najbli�szych tygodniach - przy dobrej pogodzie - na nocnym niebie b�dzie mo�na obserwowa� go�ym okiem Marsa, Jowisza, Wenus i Saturna. A z pomoc� lornetki lub lunety - Urana i Neptuna. Pod koniec lutego do��czy do nich Merkury.
24.01.2025 | 09:47

astronomia

kosmos

nauka

niebo
Kolana mog� nam naprawd� mi�kn��?

prawda czy mit

Margit Kossobudzka

"Zmi�k�y mi kolana" m�wimy, gdy do�wiadczamy przyt�aczaj�cych emocji. Np. gdy stoimy na kraw�dzi klifu lub s�yszymy druzgoc�ce wie�ci.
24.01.2025 | 06:37

atak paniki

emocje

nauka

stres
Biolo�ki: Sprawdzamy, co mo�e by� lepsze od antybiotyk�w

polscy naukowcy donosz�

Prof. Ma�gorzata �obocka, Dr hab. Tamara Aleksandrzak-Piekarczyk

Zapalenie zatok czy zapalenie p�uc mog� mie� zwi�zek z gronkowcem z�ocistym. To bakteria, kt�ra uodparnia si� na antybiotyki. Dlatego wracamy do terapii odkrytych dawno temu.
23.01.2025 | 15:45

antybiotyki

antybiotykooporno��

bakterie

gronkowiec
Naukowcy publikuj� map� rekombinacji ludzkiego genomu. To od niej zale�y nasza wielka r�norodno��

genetyka

Margit Kossobudzka

Rekombinacja chromosom�w tworzy nowe kombinacje genetyczne u potomstwa. To dzi�ki niej ludzie s� tak r�ni, a dzieci tych samych rodzic�w s� odmienne genetycznie. I inaczej wygl�daj� (chyba, �e s� bli�ni�tami jednojajowymi).
23.01.2025 | 14:00

biologia

chromosomy

dzieci

nauka
Ch�opcy rosn� szybciej ni� dziewczynki - zauwa�yli naukowcy

wzrost

Tomasz Ulanowski

Oznacza to, �e r�nica wielko�ci, w tym wzrostu, pomi�dzy m�czyznami a kobietami si� powi�ksza.
23.01.2025 | 09:03

antropologia

biologia

genetyka

nauka
Sorry, Donald, tw�j jest wyra�nie mniejszy

Donald Trump

Tomasz Ulanowski

Donald Trump ponownie wycofuje USA z porozumienia klimatycznego. Co to zmieni? Niewiele. Albo wr�cz nic.
22.01.2025 | 13:30

antropocen

globalne ocieplenie

Klimat i �rodowisko

nauka
Ci��a ma sw�j molekularny zegar, kt�ry odlicza czas do porodu. Przynajmniej u myszy

ci��a

Margit Kossobudzka

Naukowcy odkryli, �e macica ma zegar z wbudowanym odmierzaniem czasu do "godziny zero", czyli porodu. Jego timer za� jest ustawiany na samym pocz�tku ci��y!
22.01.2025 | 09:53

biologia

genetyka

nauka

por�d przedwczesny
Senat uniwersytetu akceptuje jedn� z liderek bydgoskiej PO na stanowisko kanclerza uczelni

uczelnie

Jacek Glugla

Monika Matowska mo�e zosta� kanclerzem Uniwersytetu Kazmierza Wielkiego - zdecydowa� Senat uczelni. Matowska jest przewodnicz�c� Rady Miasta Bydgoszczy i jedn� z bydgoskich liderek Platformy Obywatelskiej.
21.01.2025 | 19:30

nauka

polityka
Nowa zielona rewolucja? Amoniak uzyskamy z przenawo�onej wody lub... moczu

rolnictwo

Tomasz Ulanowski

Naukowcy przedstawiaj� dwa rewolucyjne pomys�y na ekologiczn� produkcj� nawoz�w sztucznych.
21.01.2025 | 17:27

amoniak

antropocen

chemia

mocz
Mie� psa czy nie mie�? Oto jest pytanie. Naukowcy odpowiadaj�

pies

Tomasz Ulanowski

Gdy czucie zawodzi, pomo�e m�drca szkie�ko i oko. Badacze zwa�yli plusy i minusy psa w domu.
21.01.2025 | 14:00

koty

m�zg

nauka

przyroda
Co sprawia, �e tak �atwo rozpoznajemy w�e?

w�e

Kasper Kalinowski

Ludzie oraz pozosta�e ma�py wykrywaj� w�e zaskakuj�co szybko i dok�adnie. Najnowsze badania mog� wskazywa� przyczyn�.
21.01.2025 | 10:43

ewolucja

m�zg

nauka

psychologia
Megasusza. Nauczcie si� tego s�owa, w czasach zmian klimatu si� przyda

megasusza

Tomasz Ulanowski

Przez globalne ocieplenie megasusze staj� si� coraz d�u�sze i ostrzejsze - ostrzegaj� naukowcy w ostatnim "Science".
20.01.2025 | 17:43

antropocen

globalne ocieplenie

nauka

po�ar
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

nauka

Robert Jurszo

Kastracja spowalniaj�ca staro��, lek na wyniszczenie nowotworowe, choroby ksi�niczek Disneya, cechy futbolowych geniuszy. Zapraszam na przegl�d najciekawszych naukowych odkry� minionego tygodnia!
20.01.2025 | 12:42

7 rzeczy

odkrycia

Siedem odkry�

zdrowie

1 2 3 4 5 ... Nast�pna