CHEMIA Gazeta Wyborcza

Uniwersytet Wroc�awski kupi� mikroskop za 6,5 mln z� - jedyny taki w Polsce

Uniwersytet Wroc�awski

Joanna Dzikowska

By zbudowa� mikroskop, na zlecenie Uniwersytetu Wroc�awskiego wsp�pracowali ze sob� najwi�ksi konkurenci �wiata optyki: Zeiss i Leica. - Nasze cacko kosztowa�o a� 6,5 mln z�, ale by�o warto. Je�li si� nie rozwijamy, to si� cofamy - m�wi dziekan...

28.01.2021 | 21:36

biologia

chemia

fizyka

nauka

System mikroskopii wysokorozdzielnczej na Uniwersytecie Wroc�awskim

Ekologiczny prezent? Podpowiadamy, jak w domu przygotowa� kosmetyki i chemi� do sprz�tania

Szanuj�, nie marnuj�

Katarzyna Ludwi�ska

Razem z uczestniczkami warsztat�w ekologicznych podczas kieleckiego spotkanie "Kobiety wiedz�, co robi�" przygotowywa�y�my dezodorant. Opowiada�am te� o �rodkach czysto�ci, jakie przygotowuj� w domu. Nie wystarczy�o nam czasu, �eby je przygotowa�,...

17.12.2020 | 10:30

chemia

diy

ekologia

kosmetyki

Kt�re tabletki do zmywarki s� najlepsze? Ranking UOKiK rozstrzygn��

handel

Edyta Bry�a

Urz�d Ochrony Konkurencji i Konsument�w przetestowa� dziesi�� marek tabletek do zmywarek do naczy�. Najgorzej wypad�y tabletki Kraft produkowane dla Biedronki. A najlepiej?

16.11.2020 | 12:45

agd

chemia

UOKiK

Polskie Noble 2020. Nagrody za najstarsz� map� kosmosu, ciek�e kryszta�y, odporno�� na patogeny i pradzieje Sahary

Nauka

Piotr Cie�li�ski, Joanna Grabowska

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej po raz 29. przyzna�a najwa�niejsze wyr�nienia naukowe w naszym kraju, zwane polskimi Noblami. Tegoroczni laureaci to: prof. Jacek Radwan, prof. Ewa G�recka, prof. Krzysztof M. G�rski oraz prof. Romuald Schild....

04.11.2020 | 06:09

archeologia

biologia

chemia

fizyka

Mapa nieba z naniesion� temperatur� promieniowania t�a, kt�r� zmierzy� satelita Planck (na zdj�ciu w dolnym prawym rogu). Kluczowy udzia� w jej numerycznym opracowaniu mia� prof. Krzysztof G�rski, tegoroczny laureat Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej

Odwo�any prezes Grupy Azoty Wojciech Wardacki. Czystki epoki pandemii

energetyka

Andrzej Kublik

Podczas gdy wi�kszo�� Polak�w �yje obawami przed koronawirusem, rz�d rozpocz�� roszady we w�adzach pa�stwowych sp�ek. Niespodziewanie odwo�ano prezesa Grupy Azoty Wojciecha Wardackiego i jego zast�pc� Paw�a �api�skiego.

23.10.2020 | 12:59

chemia

energetyka

gaz

Grupa Azoty

Podczas gdy wi�kszo�� Polak�w �yje obawami przed koronawirusem, rz�d rozpocz�� roszady we w�adzach pa�stwowych sp�ek. Niespodziewanie odwo�ano prezesa Grupy Azoty Wojciecha Wardackiego (na zdj�ciu) i jego zast�pc� Paw�a �api�skiego.

"Wiruj�ca t�cza". Cudowny wynalazek polskich chemik�w

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Po��czenie polskich umys��w z korea�skimi pieni�dzmi zaowocowa�o wynalazkiem, kt�ry ozdobi� jedn� z ostatnich ok�adek magazynu "Nature". To wiruj�cy "t�czowy" reaktor, kt�ry mo�na zaprogramowa� do wykonywania skomplikowanych serii reakcji...

23.10.2020 | 07:05

chemia

nauka

wynalazki

Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie chemii w r�kach kobiet. To dzi�ki nim dokona�a si� rewolucja w badaniach nad genami

Praca

Irena Cie�li�ska

Emmanuelle Charpentier i Jennifer A. Doudna do��czy�y do w�skiego grona 57 kobiet noblistek. Nagrod� Nobla w dziedzinie chemii otrzyma�y za metod� edycji gen�w CRISPR/Cas nazywan� molekularnymi no�yczkami. Na czym polega ta metoda, wyja�nia dr Marta...

19.10.2020 | 10:30

chemia

genetyka

kobieta

nagroda nobla

Laureatki Nagrody Nobla 2020 w dziedzinie chemii: Jennifer A. Doudna (z lewej) i Emmanuelle Charpentier.

Kt�ry proszek do prania jest najlepszy? Ranking UOKiK nie pozostawia w�tpliwo�ci

chemia

Justyna Sobolak

Ariel, Bryza, Dosia, E, a mo�e Vizir lub Persil? Urz�d Ochrony Konkurencji i Konsument�w przeprowadzi� w swoim laboratorium testy 10 proszk�w do prania kolorowych tkanin. Sprawdzi� ich skuteczno�� w usuwaniu plam, bezpiecze�stwo pod k�tem...

13.10.2020 | 15:09

handel

UOKiK

zakupy

Czy kosmici �mierdz�? I co ma z tym wsp�lnego �led� po szwedzku

Nauka

Wojciech Orli�ski

Czy jest �ycie na Wenus, tego oczywi�cie nie wiemy. Ale wiemy, �e je�li jest, to jest zapewne bardzo �mierdz�ce: bo na razie jedyn� przes�ank� za nim jest zaobserwowanie na Wenus fosforowodoru.

08.10.2020 | 16:37

chemia

kosmos

wenus

�ycie

Litwini zrozpaczeni, mogli mie� Nobla. Komitet Noblowski skrzywdzi� Virginijusa �ik�nysa?

nauka

Wojciech Moskal

Nie ma w�tpliwo�ci, �e wczorajsze laureatki Nobla z chemii: Emmanuelle Charpentier i Jennifer A. Doudna, na nagrod� zas�u�y�y. Ale na li�cie zwyci�zc�w zabrak�o jeszcze jednego nazwiska.

08.10.2020 | 12:22

chemia

geny

medycyna

Nagroda Nobla

Noble 2020. Chemia kobiet! Nieprzeci�tne laureatki niezwyk�ej nagrody

Tomasz Ulanowski

Czy rozmawia pani z Bogiem? To by�o pierwsze z pyta�, kt�re us�ysza�a Emmanuelle Charpentier po wiadomo�ci o przyznaniu jej Nagrody Nobla z chemii (pytanie zada�a dziennikarka z Chin, kt�ra relacjonowa�a sesj� Komitetu Noblowskiego w Sztokholmie) .

07.10.2020 | 13:42

chemia

Nagroda Nobla

nauka

Laureatki Nobla w dziedzinie chemii Jennifer A. Doudna(po lewej) i Emmanuelle Charpentier.

Nagroda Nobla z chemii za odkrycie metody edycji gen�w!

Nauka

Margit Kossobudzka

Nagrod� Nobla z chemii dosta�y dwie kobiety: Emmanuelle Charpentier i Jennifer A. Doudna . Podziel� si� kwot� 10 mln koron (ok. 950 tys. euro)

07.10.2020 | 11:50

chemia

Nagroda Nobla

Laureatki Nagrody Nobla z chemii 2020. Emmanuelle Charpentier i Jennifer A. Doudna

Dzisiaj Nagroda Nobla z chemii. Kto j� dostanie?

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Komitet Noblowski og�osi laureat�w Nobla z chemii dzi� przed po�udniem. Nagroda mo�e by� przyznana maksymalnie trzem osobom. Opr�cz medalu i dyplomu do podzia�u jest kwota 10 mln koron, czyli oko�o 950 tys. euro.

07.10.2020 | 07:04

chemia

Nagroda Nobla

nauka

Oto feromon prowokuj�cy szara�cze do zbierania si� w �ar�oczne stada

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Naukowcy, kt�rzy go odkryli, ju� my�l�, jakby go wykorzysta� przeciwko szara�czom.

13.08.2020 | 11:45

biologia

chemia

nauka

Neonikotynoidy mog� szkodzi� ptakom

antropocen

Tomasz Ulanowski

Badania, kt�re wskazuj� na to, �e neonikotynoidy mog� by� szkodliwe dla ptak�w, wykonano w USA. Publikuje je najnowsze wydanie pisma "Nature Sustainability".

11.08.2020 | 15:36

biologia

chemia

nauka

Czym jest saletra amonowa? Jak mog�o doj�� do wybuchu w Bejrucie? Dlaczego po saletr� tak cz�sto si�gaj� terrory�ci?

nauka

Piotr Cie�li�ski, Wojciech Moskal

W 1995 roku w masakrze w Oklahoma City Timothy McVeigh przy u�yciu ponad 2 ton saletry amonowej uzmys�owi� wszystkim, �e mo�na zrobi� bomb� z produkt�w chemii gospodarczej dost�pnych w sklepach rolnych i budowlanych.

05.08.2020 | 10:24

Bejrut

chemia

wybuch w bejrucie

Zatruta woda Maj�w. Historia upadku miasta Tikal

archeologia

Joanna Grabowska

Wieloletnie susze, przeludnienie, degradacja �rodowiska i wyniszczaj�ce wojny to niejedyne przyczyny upadku Tikal i innych maja�skich miast. Naukowcy dorzucili w�a�nie do nich zatrut� wod�.

12.07.2020 | 11:00

biologia

chemia

nauka

ochrona �rodowiska

Sk�ad proszku do prania ma wp�yw na nasze zdrowie. Czy wiesz, w czym pierzesz?

Ekologia

Aleksandra Str�jw�s

Co roku kupujemy 250 milion�w kilogram�w proszk�w do prania. 93 proc. Polak�w robi pranie co najmniej raz w tygodniu, a ponad po�owa kilka razy w tygodniu*. Pierzemy cz�sto, a nasze ubrania przesi�kaj� tym, co znajduje si� w proszkach. Warto wi�c...

21.05.2020 | 10:07

chemia

detergenty

ekologia

pranie

Jakich sk�adnik�w unika� w proszkach do prania?

Naukowcy z Wroc�awia rozpracowali enzym, kt�ry pomo�e w walce z koronawirusem

koronawirus

AO

Profesor Marcin Dr�g razem z zespo�em wroc�awskich naukowc�w rozpracowa� enzym, kt�ry mo�e okaza� si� kluczowy w walce z koronawirusem. Odkrycie pozwoli m.in. na opracowanie szybkich test�w diagnostycznych, a nawet lek�w na COVID-19.

23.03.2020 | 07:46

chemia

leki

naukowcy

Politechnika Wroc�awska

Pisaki 3D. Chemia i matematyka w trzech wymiarach

odkrycia

Ada Chojnowska

Uczniowie z r�nych zak�tk�w �wiata ucz�cy si� chemii i matematyki przy pomocy modeli z UJ? Szanse s� spore.

13.03.2020 | 08:02

chemia

nauka

UJ

wynalazki

Tarnobrzeg. Bieg�y sprawdzi, dlaczego w szkole podstawowej dosz�o do wybuchu

szko�y

Aleksandra Ko�odziejak

W niedziel� w tarnobrzeskiej podstaw�wce odbywa�y si� dni otwarte. Podczas przygotowa� do pokazu zorganizowanego przed pracowni� chemiczn� wybuch�a mieszanina fotob�yskowa. 55-letnia nauczycielka, kt�ra zosta�a poparzona, przebywa w szpitalu. Bieg�y...

27.02.2020 | 07:29

chemia

Podkarpacie

podkarpacka policja

prokuratura

W niedziel�, w Szkole Podstawowej na 10 w Tarnobrzegu, podczas pokazowej lekcji chemii dosz�o do wybuchu

Chemia gospodarcza z automatu. Rossmann testuje nowe ekologiczne rozwi�zania w Czechach

Szanuj�, nie marnuj�

Katarzyna Seiler

W wybranych czeskich drogeriach klienci b�d� mogli nape�ni� puste opakowania po kosmetykach, zamiast kupowa� nowe. Automaty powsta�e przy wsp�pracy z firm� Henkel maj� pom�c ograniczy� zu�ycie plastiku w bran�y kosmetycznej.

16.01.2020 | 11:47

chemia

ekologia

kosmetyki

plastik

Automaty do nape�niania butelek w czeskich sklepach Rossmann

Zdobywca polskiego Nobla kuszony przez topowe instytuty na �wiecie. Za efekty bada� nad chorobami cywilizacyjnymi, m.in. nowotworami

magazyn wroc�aw

Joanna Dzikowska

Stworzy� unikaln� na skal� �wiatow� bibliotek� enzym�w odpowiadaj�cych za rozw�j praktycznie wszystkich chor�b cywilizacyjnych. Po to, by j� wykorzysta� do wczesnego wykrywania np. nowotwor�w.

07.11.2019 | 17:49

chemia

nauka

Politechnika Wroc�awska

Tygodnik Wroc�aw

Wroc�awski naukowiec zosta� laureatem polskiego Nobla

Politechnika Wroc�awska

kaki

Prof. Marcin Dr�g z wydzia�u chemicznego Politechniki Wroc�awskiej zosta� laureatem nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. To najwa�niejsze wyr�nienie naukowe w kraju.

06.11.2019 | 10:06

chemia

nauka

Wroclaw.Wyborcza.pl poleca

Prof. Marcin Dr�g zosta� laureatem tzw. polskiego Nobla

Polskie Noble 2019 przyznane!

nauka

Wojciech Moskal

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej po raz 28. przyzna�a najwa�niejsze wyr�nienia naukowe w naszym kraju. Laureatami zosta�o trzech wybitnych uczonych: prof. Marcin Dr�g, prof. Andrzej Kossakowski i prof. Andrzej Wi�niewski. Otrzymaj� po 200 tys. z�.

05.11.2019 | 20:00

chemia

fizyka

medycyna

Nobel z chemii. Jest ma�a, lekka, ale ma du�o poweru

Nagroda Nobla

Tomasz Ulanowski

Kto? Co. Bateria litowo-jonowa. Moc jest z ni�!

09.10.2019 | 17:00

chemia

nauka

Baterii litowo-jonowej nie wyrzucaj do �mieci!

Nobel z chemii. Whittingham, Goodenough i Yoshino zrewolucjonizowali nasze �ycie

Nagroda Nobla

Wojciech Moskal, Tomasz Ulanowski

Tym trzem starszym ju� panom zawdzi�czamy to, �e z komputerem i telefonem mo�emy na wiele godzin oddali� si� od gniazdka z pr�dem.

09.10.2019 | 15:05

chemia

nauka

Nobel z chemii za wynalezienie baterii litowo-jonowych

Nagroda Nobla

Margit Kossobudzka, Piotr Cie�li�ski

Tegoroczn� Nagrod� Nobla otrzymali John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham oraz Akira Yoshino za wynalezienie baterii litowo-jonowych, kt�re zrewolucjonizowa�y nasze codzienne �ycie.

09.10.2019 | 14:50

chemia

nauka

Laureaci Nagrody Nobla z chemii w 2019 roku

Biolodzy s� zdumieni. DNA utrzymuje inna si�a, ni� wszyscy my�leli!

nauka

Piotr Cie�li�ski

Wydawa�o si�, �e w sprawie budowy DNA ju� nic nie mo�e nas zaskoczy�. Wszak to jedna z najwszechstronniej przebadanych cz�steczek. Tymczasem badacze z politechniki Chalmers w Szwecji w�a�nie odkryli, �e nici s�ynnej podw�jnej helisy nie trzymaj� si�...

26.09.2019 | 06:53

biologia

chemia

dna

Chemia w domu? Tak szkodliwa jak paczka papieros�w dziennie

ekologia

Przemys�aw Jedlecki

Rozpoczyna si� cykl darmowych warsztat�w dla mieszka�c�w Katowic, na kt�rych dowiedz� si�, co zrobi�, �eby �y� w spos�b bardziej przyjazny �rodowisku.

24.08.2019 | 16:15

chemia

Katowice

zero waste

Ekologiczne warsztaty odb�d� si� w Katowicach

Mamy now� odmian� w�gla! Chemicy po��czyli atomy w pier�cie� zwany cyklokarbonem

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W�gla w tej postaci nie ma na Ziemi. Chemicy od lat pracowali nad jego syntez�. Uda�o si�, po raz pierwszy otrzymali�my cyklokarbon - informuj� w najnowszym magazynie "Science" naukowcy z Uniwersytetu w Oksfordzie i laboratorium IBM w Zurichu.

21.08.2019 | 16:32

chemia

nauka

w�giel

U g�ry: model cyklokarbonu. Poni�ej: obraz cz�steczki uzyskany za pomoc� mikroskopu si� atomowych

Mamy wielkie sukcesy, ale bez gimnazj�w wkr�tce mo�e by� gorzej

Kraj

Justyna Suchecka

By wspiera� najlepszych, nie wystarczy szerokopasmowy internet w szko�ach i tablice multimedialne. Do tego potrzebni s� r�wnie wybitni nauczyciele, a tych po reformie edukacji r�wnie� w szko�ach ubywa.

09.07.2019 | 04:59

chemia

edukacja

fizyka

matematyka

Reprezentacja Polski na Mi�dzynarodowej Olimpiadzie Biologicznej.

I sta�a si� chemia. Oto pierwszy zwi�zek Wszech�wiata

kosmos

Piotr Cie�li�ski

W jednej z pobliskich mg�awic planetarnych astrofizycy odkryli d�ugo poszukiwan� cz�steczk� - pierwsz� moleku��, kt�ra pojawi�a si� we Wszech�wiecie (nie od razu!) po Wielkim Wybuchu. To dodatni jon wodorku helu, czyli HeH+.

29.04.2019 | 14:11

chemia

nauka

Mg�awica NGC 7027 z jonami wodorku helu, pierwszego zwi�zku chemicznego Wszech�wiata

Zamiast myszy laboratoryjnych wykorzystuj� myszy komputerowe. Jest du�o taniej i szybciej

nanotechnologia

Rozmawia� Dariusz Ga��zka

- Zast�pujemy eksperymenty metodami komputerowymi. Z punktu widzenia przedsi�biorcy rejestruj�cego now� substancj� chemiczn� kilkukrotnie obni�amy te� koszty i czas przeprowadzenia analiz. Przy okazji chronimy zwierz�ta laboratoryjne - m�wi prof. UG...

18.04.2019 | 06:00

chemia

informatyka

uniwersytet gda�ski

wydzia� chemii

Studenci z najlepszych uczelni zaprezentowali efektowne pokazy chemiczne [ZDJ�CIA]

UMK

opr. ber

Finali�ci zaprezentowali kilkunastominutowy pokaz przed publiczno�ci� w toru�skim Dworze Artusa.

07.04.2019 | 16:41

chemia

dw�r artusa

Toru�

Zero waste a sprz�tanie: Jak prze�y� weekendowe porz�dki i nie zrobi� sobie krzywdy

Szanuj�, nie marnuj�

Katarzyna Ludwi�ska, Anita Dmitruczuk

Kiedy zaczyna�y�my nasz miesi�czny wy�cig o najmniejszy �lad w�glowy, wiedzia�y�my, �e wyzwaniem b�dzie prze�o�enie za�o�e� nauki na codzienne �ycie. Wytropienie tych naszych nawyk�w, kt�re maj� wp�yw na �rodowisko oraz znalezienie sposob�w na to,...

05.04.2019 | 13:12

chemia

ekologia

sprz�tanie

zero waste

Nowy wspania�y �wiat g�upoty, czyli radowe piaskownice dla dzieci

Du�y Format

W�odzimierz Kalicki

W roku 1898 Maria Sk�odowska-Curie i Pierre Curie odkryli rad i polon. W 1903 r. za swe odkrycia otrzymali Nagrod� Nobla

11.03.2019 | 05:56

chemia

ksi��ki

maria sk�odowska-curie

Odkryli, jak trucizn� zamieni� w lek. To klucz do tajemnicy �ycia na Ziemi?

Nauka

Marcin Jamkowski

Dwie cz�steczki chemiczne podobne jak dwie d�onie, b�d�ce swoim lustrzanym odbiciem. A jednak jedna jest trucizn�, a druga lekiem. Naukowcy w�a�nie odkryli �atwy spos�b na to, �eby takie cz�steczki zamienia� w swoje lustrzane przeciwie�stwa.

18.02.2019 | 15:30

biologia

chemia

nauka

�ycie

W centrum: prof. Thorsten Bach z Politechniki w Monachium. Przy nim stoj� jego doktoranci. Ka�dy w r�ku trzyma lustrzany wariant cz�steczki, nad kt�r� pracowali - Alena H�lzl-Hobmeier trzyma wersj� D, a Andreas Bauer wariant L.

Zagadki tablicy Mendelejewa. Sprawd�, czego nie wiesz

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Kiedy 150 lat temu Mendelejew publikowa� swoj� tablic�, zawiera�a tylko po�ow� pierwiastk�w, kt�re znamy dzi�.

05.02.2019 | 15:55

chemia

fizyka

nauka

pierwiastek chemiczny

Najnowsza wersja uk�adu okresowego pierwiastk�w.

W twoim smartfonie jest wi�cej z�ota i srebra ni� w kopalniach metali szlachetnych

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W typowym smartfonie znajduje si� tysi�czna grama platyny, kilka setnych grama z�ota i kilka dziesi�tych grama srebra. To wi�ksza koncentracja tych metali, ni� w z�o�ach naturalnych. Jeszcze wi�kszym skarbem, bo cz�sto nie do zast�pienia, s� w...

16.01.2019 | 14:00