CHEMIA Gazeta Wyborcza

Biotechnolo�ka: Odkry�am nowy spos�b na wprowadzanie lek�w do kom�rek

polscy naukowcy donosz�

Aneta Karpi�ska

Moim marzeniem naukowym jest opracowanie skutecznego leku w walce z potr�jnie ujemnym rakiem piersi. To jeden z typ�w nowotwor�w piersi charakteryzuj�cy si� najwi�ksz� �miertelno�ci�, wysokim ryzykiem nawrotu i wci�� niekorzystnym rokowaniem.
01.06.2023 | 13:34

biologia

chemia

mikrobiologia

nowotwory
Pierwsz� parti� amfetaminy zrobi� z ciekawo�ci. Jak pozna�em "Profesora", najlepszego speca od narkotyk�w

narkotyki

Grzegorz Walczak

Tabloidy nie mog�y wyj�� z zachwytu nad jego talentem. Pisa�y, �e chemik z Kielc w przydomowym bunkrze wytworzy� najczystsz� amfetamin� w historii Wielkiej Brytanii.
18.05.2023 | 06:00

amfetamina

chemia

profesor
Rekordowe zarobki polskiego prezesa. Zarobi� ponad 43 mln z�. Chemia lepsza od alchemii

Andrzej Kublik

Ani nazwisko prezesa, ani nawet nazwa firmy wi�kszo�ci czytelnik�w wiele nie powie. Wies�aw Klimkowski, prezes sp�ki chemicznej PCC Rokita, zarobi� w zesz�ym roku rekordowe 43,3 mln z� brutto. Ale to nic dziwnego.
18.04.2023 | 17:27

chemia

GPW

PCC Rokita

przemys�
Tyjemy tak�e przez opakowania na �ywno�� i kosmetyki

zanieczyszczenie �rodowiska

Anita Dmitruczuk

A co je�li zdrowe od�ywianie i regularny ruch fizyczny to za ma�o?
12.04.2023 | 14:37

chemia

hormony

oty�o��

plastik
Mas�o, margaryna, olej. Na czym upiec �wi�teczne ciasta

Nauka

Katarzyna Staszak

Co w babce robi majonez? Dlaczego mas�o jest ma�lane? Czy mas�o w przepisie na ciasto mo�emy zast�pi� margaryn� albo olejem? Odpowiada Rozkoszny, specjalistka od t�uszcz�w i cukiernik.
05.04.2023 | 12:21

chemia

ciasto

cukiernik

dieta
Du�ym �r�d�em zanieczyszczenia wody "wiecznymi chemikaliami" jest m.in. produkcja papieru toaletowego

zanieczyszczenie �rodowiska

Anita Dmitruczuk

S� zwi�zane z chorobami nerek, zaburzeniami uk�adu hormonalnego i uszkodzeniami p�odu. Wszechobecne i praktycznie niemo�liwe do usuni�cia ze �rodowiska. Europa chce rozbroi� kolejn� tykaj�c� bomb�, ale to bardzo trudne.
16.03.2023 | 19:37

chemia

rzeki

Unia Europejska

woda
Dyrektorka liceum wbrew ��daniu kurator Nowak odm�wi�a poprawy oceny uczennicy. Kara? Nawet 3 lata zakazu wykonywania zawodu

edukacja

Olga Szpunar

Za odmow� poprawienia uczennicy ko�cowej oceny z chemii dyrektorka VIII LO w Krakowie ma bardzo powa�ne k�opoty.
20.02.2023 | 06:00

Barbara Nowak

chemia

Kuratorium O�wiaty

oceny
Kulczyk zdejmuje Ciech z gie�dy. Co zrobi� grupy PZU i PKO BP? Prokuratura dr��y bez efekt�w

aktualno�ci

Ireneusz Sudak

Sebastian Kulczyk chce �ci�gn�� z gie�dy sp�k� Ciech. Na transakcji przy okazji mog� sporo zarobi� fundusze PZU i PKO BP. Tymczasem prokuratura ju� 8 lat prowadzi �ledztwo ws. nieprawid�owo�ci przy prywatyzacji Ciechu, ale sprawy do s�du kierowa�...
13.02.2023 | 11:58

chemia

energetyka

GPW

inwestycje
Naukowcy stworzyli now� odmian� lodu - wprost nie z tej ziemi. Nie r�ni si� g�sto�ci� od wody

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Odkrycie tego lodu mo�e nas zbli�y� do rozwik�ania tajemnicy niezwyk�ych w�asno�ci wody i jej roli we Wszech�wiecie - pisz� w "Science" naukowcy z londy�skiego University College i University of Cambridge.
03.02.2023 | 17:55

chemia

fizyka

planety

woda
20-latka z Tczewa ukrad�a z supermarketu jedzenie i chemi� o warto�ci 1,1 tys. z�. Grozi jej do pi�ciu lat wi�zienia

kradzie�

Anna Dobiega�a

20-latka przyzna�a si� do winy podczas przes�uchania na komisariacie policji. Wnioskowa�a o dobrowolne poddanie si� karze. Za kradzie� grozi od trzech miesi�cy do pi�ciu lat wi�zienia.
19.01.2023 | 17:06

chemia

jedzenie

policja

supermarket
Chemia to rodzaj gry atom�w, kt�ra trwa od miliard�w lat

Nauka

Robert M. Hazen

Gdyby wszystkie atomy by�y jednakowo zadowolone ze swojego wyj�ciowego przydzia�u elektron�w, nie by�oby powodu do zmian konfiguracji i dzielenia si� nimi, wi�zania chemiczne nie musia�yby powstawa�, a w konsekwencji droga do naszej niezwykle...
13.12.2022 | 11:00

chemia

nauka

w�giel
Biochemik prof. Mariusz Wi�ckowski: Staramy si� zrozumie� rzadkie choroby genetyczne wyst�puj�ce u dzieci

polscy naukowcy donosz�

Mariusz Wi�ckowski

To choroby wi��ce si� z odk�adaniem si� �elaza w m�zgu. Prowadz� do niepe�nosprawno�ci oraz przedwczesnej �mierci.
24.11.2022 | 12:32

biologia

chemia

dzieci

nauka
Bez wody nie ma �ycia. Ale obecno�� wody utrudnia jego narodziny. I co teraz?

przyroda

Nicolas M. Morato [Purdue University]

Naukowcy proponuj� wyja�nienie tego paradoksu.
23.11.2022 | 14:00

biologia

chemia

nauka
Dzieci ucz� si� szybciej od doros�ych. Naukowcy ju� wiedz� dlaczego

m�zg

Tomasz Ulanowski

W �atwiejszej nauce pomaga dzieciom wi�ksza ilo�� pewnego neuroprzeka�nika w m�zgu uwalnianego podczas przyswajania nowej wiedzy.
15.11.2022 | 17:00

antropologia

biologia

chemia

dzieci
Polskie Noble 2022 r. za napraw� DNA, graffiti z Doliny Nilu i inteligentn� alchemi�

Polskie Noble

Piotr Cie�li�ski

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej po raz 31. przyzna�a nagrody, kt�re s� uwa�ane za najwa�niejsze wyr�nienie naukowe w Polsce. Nieoficjalnie zwane s� polskimi Noblami. W tym roku laureatami zostali: prof. Marcin Nowotny, prof. Bartosz Grzybowski i...
03.11.2022 | 06:00

chemia

dna

Egipt

fundacja na rzecz nauki polskiej
Dr Barbara Kowalewska, chemiczka: Wykorzystam grafen do odczytywania danych medycznych z potu, moczu lub krwi

polscy naukowcy donosz�

Barbara Kowalewska

Sensor przyklejony do sk�ry b�dzie m�g� na bie��co zbiera� dane o zdrowiu, np. poziom glukozy. Bez �adnego wk�ucia.
27.10.2022 | 14:00

chemia

nauka
Wytapiaj� krzemian sodu, stawiaj� magazyn i chc� produkowa� energi� ze spalin

gospodarka

�uk

Kolejna inwestycja CIECH-u w �arach. Potentat w produkcji krzemianu sodu stawia magazyn za 4 mln z� i my�li o nowym ogrzewaniu na wypadek, gdyby zabrak�o gazu ziemnego oraz produkcji energii ze spalin.
20.10.2022 | 11:19

chemia

Ciech Vitrosilicon

inwestycje

przemys�
Dzi�ki chemii "click" mog� podgl�da� "moje" RNA w akcji

Nagroda Nobla

Prof. dr hab. Jacek Jemielity

Chemia "click" to co� wi�cej ni� tylko tworzenie nowych zwi�zk�w. Mo�na t� metod� wykorzysta� do tego, by �ledzi� to, co si� dzieje w �ywych kom�rkach i lepiej zrozumie� jak one funkcjonuj�.
05.10.2022 | 15:45

biologia

chemia

medycyna

nauka
Ten Nobel nap�dzi "zielon� chemi�" i tworzenie ekologicznych materia��w

Nagroda Nobla

Prof. dr hab. Pawe� Kulesza

Zamiast wielkich zak�ad�w przemys�owych z kominami b�dziemy mieli pawilony, w kt�rych reakcje chemiczne b�d� prowadzone w zupe�nie inny spos�b ni� dzisiaj.
05.10.2022 | 15:36

chemia

medycyna

nauka
Nagroda Nobla z chemii. Sylwetki laureat�w: niedosz�a muzyczka Carolyn R. Bertozzi, Du�czyk Morten Meldal i podw�jny noblista K. Barry Sharpless

Nagroda Nobla

Tomasz Ulanowski

Bertozzi jest dopiero �sm� kobiet�, kt�rej przyznano Nobla z chemii. Sharpless swojego pierwszego nobla z chemii otrzyma� w 2001 r.
05.10.2022 | 11:54

chemia

nauka

przyroda
Nagroda Nobla z chemii za "genialn� metod� budowania moleku�"

Nagroda Nobla

Paulina Mozolewska

Laureatami Nagrody Nobla z chemii w 2022 r. zostali Carolyn R. Bertozzi, Morten Meldal i K. Barry Sharpless. Nagrodzono rozw�j technologii "click", kt�ra w prosty spos�b umo�liwia otrzymywanie skomplikowanych cz�steczek. Dla jednego z laureat�w to...
05.10.2022 | 11:49

chemia

nauka
Dzisiaj Nagroda Nobla z chemii. Kto jest typowany?

Nagroda Nobla

Paulina Mozolewska

Jak zwykle kilka tygodni wcze�niej Clarivate Analytics na podstawie wska�nik�w cytowa� publikacji przedstawi�a faworyt�w do Nagrody Nobla z chemii.
05.10.2022 | 06:05

chemia

nauka
W przezroczystych butelkach bia�e wino �adnie wygl�da, ale �le smakuje

m�zg

Tomasz Ulanowski

�wiat�o szybko nadaje takiemu winu zapach gotowanej kapusty, pra�onej kukurydzy i mokrego psa - pisz� naukowcy w najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS".
05.07.2022 | 11:39

biologia

chemia

nauka

przyroda
Dlaczego obcy ludzie si� zaprzyja�niaj�? Bo pachn� podobnie

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

To nie �art. Naukowcy potwierdzili w�a�nie, �e to zbli�ony zapach czyni przyjaciela.
25.06.2022 | 08:00

antropologia

biologia

chemia

m�zg
Wyciek amoniaku. W wysokim st�eniu niszczy w�ch, wi�c nawet go nie poczujemy

Nauka

Katarzyna Staszak

Dzisiaj rosyjski ostrza� uszkodzi� zbiornik amoniaku w zak�adach chemicznych na przedmie�ciach Sum. Amoniak w kontakcie z �zami i �luz�wk� nosa zamienia si� w substancj� �r�c�. W wysokim st�eniu jest niewyczuwalny, bo pora�a zako�czenia w�chowe....
21.03.2022 | 15:33

amoniak

chemia

wojna w Ukrainie
Teatr na wskro� dokumentalny. Po premierze "Czaru moleku�y" w Teatrze Miejskim w Gdyni

Teatr Miejski w Gdyni

Katarzyna Fryc

Czy to nie ironia, �e czeski chemik Antonin Holy - wynalazca leku na AIDS i g��wny bohater sztuki "Czar moleku�y" - umiera na ci�k� odmian� parkinsona, na kt�r� nikt leku nie wynalaz�?
11.03.2022 | 07:50

chemia

Gdynia

kultura

Petr Zelenka
Naukowcy wymy�lili, jak z dwutlenku w�gla zrobi� alkohol i inne przydatne zwi�zki chemiczne

antropocen

Tomasz Ulanowski

Do tej po�ytecznej pracy uczeni z USA zaprz�gli genetycznie zmienione bakterie. Ca�y proces opisuj� w najnowszym wydaniu pisma "Nature Biotechnology".
22.02.2022 | 19:05

biologia

biotechnologia

chemia

globalne ocieplenie
Dr Ewa Zapora, chemiczka, i prof. Halina Car, lekarka: Znale�li�my grzyb, kt�ry niszczy kom�rki raka jelita grubego

polscy naukowcy donosz�

Prof. Halina Car, Dr n. farm. Ewa Zapora

Wykorzystujemy nowoczesne technologie do badania potencja�u leczniczego grzyb�w, kt�re rosn� w Puszczy Bia�owieskiej. Interesuj� nas grzyby, kt�re rozk�adaj� martwe drewno. Medycyna ludowa wiedzia�a o ich zdrowotnych w�a�ciwo�ciach.
03.02.2022 | 13:52

chemia

nauka

onkologia

rak
By�y premier Francji dosta� kolejn� posad� w Rosji

aktualno�ci

Andrzej Kublik

By�y premier Francji Francois Fillon dosta� fotel w radzie dyrektor�w rosyjskiego prywatnego koncernu chemicznego Sibur. Wcze�niej Fillon, kt�ry jest zaprzyja�niony z Putinem, zosta� przez rz�d Rosji powo�any do rady dyrektor�w pa�stwowej firmy...
24.12.2021 | 12:17

chemia

Francja

ropa naftowa

Rosja
Chcemy je�� du�o i tanio, wi�c si�gamy po chemi�. Zapominamy, �e to katastrofa dla �rodowiska

�ywno��

Dominika Wantuch

"Zielona Rewolucja" - zwi�kszenie produkcji �ywno�ci przez wprowadzenie monokultur rolnych i �rodk�w chemicznych - uratowa�a od g�odu ok. miliarda ludzi na �wiecie. Ile zmar�o z powodu wyja�owienia gleb, braku wody i ska�enia �rodowiska pestycydami?
10.12.2021 | 05:09

chemia

ekologia

nawozy

pestycydy
Najbogatszy Polak na zakupach. Synthos So�owowa dopi�� przej�cie niemieckich zak�ad�w

Micha� So�owow

Sebastian Og�rek

Micha� So�owow idzie na zach�d. Jego firma Synthos poinformowa�a w�a�nie o doko�czeniu procesu zakupu niemieckiego producenta kauczuku syntetycznego w Schkopau. Cena? 460 mln dolar�w.
01.12.2021 | 13:57

chemia

kauczuk

motoryzacja

Synthos
Pracoholicy List i MacMillan: ledwie 53-letni nobli�ci z chemii

Nagroda Nobla

Tomasz Ulanowski

Jak na laureat�w Nagrody Nobla Benjamin List i David MacMillan s� bardzo m�odzi. Komitet Noblowski cz�sto nagradza nie naukowc�w b�d�cych u szczytu kariery, ale tych wyci�gni�tych "z krypty". Dw�ch wczorajszych noblist�w z fizyki mia�o po 90 lat.
06.10.2021 | 14:23

chemia

nauka
Nagroda Nobla z chemii za stworzenie metody, kt�ra przyspiesza tworzenie nowych zwi�zk�w chemicznych

Nauka

Margit Kossobudzka

Nagrod� Nobla z chemii w 2021 r. dostali Benjamin List i David MacMillan za metod� asymetrycznej organokatalizy, kt�ra pozwala na tworzenie nowych organicznych zwi�zk�w chemicznych np. lek�w
06.10.2021 | 11:54

chemia

nagrody nobla
Dzisiaj Nagroda Nobla z chemii. Kto jest typowany?

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Komitet Noblowski og�osi laureat�w Nobla z chemii dzi� o godz. 11.45. Nagroda mo�e by� przyznana maksymalnie trzem osobom. Opr�cz medalu i dyplomu do podzia�u jest kwota 10 mln koron, czyli nieco ponad 980 tys. euro.
06.10.2021 | 06:08

chemia

nagrody nobla
"Ma baba charakter!" - m�wi� o niej Pi�sudski. Alicja Dorabialska by�a pierwsz� profesork� Politechniki Lwowskiej

dzielne kobiety

Andrzej Snarski

Kiedy pojawi�y si� sygna�y, �e mog�aby zosta� nominowana na profesora Politechniki Lwowskiej, Alicja Dorabialska nie wierzy�a, �e ma cho�by najmniejsz� szans�. Jej nominacj� mia� zatwierdzi� J�zef Pi�sudski, a ona w�a�nie podpisa�a protest brzeski.
28.09.2021 | 09:29

chemia

J�zef Pi�sudski

maria sk�odowska-curie

naukowczynie
Naukowcy zamienili wod� w p�ynny metal. "Po raz pierwszy w dziejach ludzko�ci widzimy metaliczn� wod�"

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Mi�dzynarodowy zesp� fizyk�w i chemik�w po raz pierwszy uzyska� na Ziemi metaliczn� wod�, kt�ra przewodzi pr�d i ma z�oty po�ysk.
03.08.2021 | 19:18

chemia

fizyka

nauka

woda
Studencki Nobel dla wroc�awianina. Student Uniwersytetu Wroc�awskiego bada m.in. luminofory

Uniwersytet Wroc�awski

JD

Kacper Prokop, student chemii medycznej na Uniwersytecie Wroc�awskim, zosta� laureatem konkursu Niezale�nego Zrzeszenia Student�w.
27.05.2021 | 21:02

chemia

nauka

studenci

uczelnie
Eksplozja pierwszej bomby atomowej w 1945 roku stworzy�a nieznane kwazikryszta�y - odkryli teraz naukowcy

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Najnowszy tygodnik "PNAS" informuje o odkryciu nieznanego stopu o strukturze kwazikryszta�u. Utworzy� si� w miejscu testu pierwszej bomby atomowej na poligonie w stanie Nowy Meksyk w USA.
18.05.2021 | 19:30

bomba atomowa

chemia

fizyka
Gdy �ledz� w internecie antyszczepionkowc�w, widz�, jakiego poj�cia nie opanowali w szkole

Du�y Format

Wojciech Orli�ski

Biada temu, kto bez opanowania licealnych podstaw biochemii spr�buje si� z Google'a dowiedzie�, jak dzia�a szczepionka mRNA!
22.03.2021 | 05:55

antyszczepionkowcy

chemia

edukacja

genetyka
Einstein bez tajemnic? Naukowcy odkryli sekrety jego zwi�zk�w

einstein

Piotr Cie�li�ski

Nie chodzi o genialnego fizyka Alberta Einsteina, tylko o jego imiennika - pierwiastek chemiczny einstein, srebrzysto-bia�y i mi�kki metal zajmuj�cy 99. pozycj� na tablicy Mendelejewa.
12.02.2021 | 10:05

chemia

fizyka

nauka

pierwiastek chemiczny

Poprzednia 1 2 3 4 5 ... Nast�pna