NAUKA Gazeta Wyborcza

Kowal, pszczolinka, pawik - czy potrzebujemy polskich nazw owad�w?

owady

Mateusz Sowi�ski

Naukowcy ich nie lubi�, a zwykli ludzie i tak je nadaj�. W rezultacie w r�nych krajach czy nawet w r�nych regionach ten sam gatunek mo�e nosi� ca�e mn�stwo r�nych nazw. Jak z tego wybrn��?

04.04.2020 | 15:44

biologia

nauka

Czy Mount Everest to najwy�szy szczyt �wiata? Niekoniecznie

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Himalajski szczyt Mount Everest, wznosz�cy si� 8848 metr�w nad poziom morza, jest najwy�szym wierzcho�kiem na Ziemi. Tak� informacj� znajdziecie w ka�dej encyklopedii i podr�czniku geografii

03.04.2020 | 10:20

geografia

nauka

wideo

zdalne lekcje

Pandemia koronawirusa obna�y�a dyktatur� idiot�w. Dow�d w o�miu punktach

antropocen

Tomasz Ulanowski

�yjemy w systemie, kt�ry nie tylko nie potrafi� przygotowa� nas na gromadz�ce si� na horyzoncie czarne chmury, ale wr�cz �ci�gn�� nam je na g�owy. Pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 jest tego dowodem. Jest te� prologiem katastrofy, kt�ra nadejdzie,...

03.04.2020 | 06:00

globalne ocieplenie

klimat

koronawirus

nauka

Koronawirus w czwartek. Pad� tragiczny rekord: prawie 400 nowych zaka�e� i a� 14 ofiar

koronawirus

Wojciech Moskal, Maciej Or�owski

Liczba os�b zaka�onych koronawirusem SARS-CoV-2 na �wiecie przekroczy�a milion. W Polsce Jaros�aw Gowin sprzeciwia si� pomys�owi wybor�w korespondencyjnych, co stawia koalicj� po znakiem zapytania. Onet podaje, �e minister zdrowia �ukasz Szumowski...

02.04.2020 | 21:35

Codzienny Poradnik Antywirusowy

epidemia koronawirusa

nauka

zdrowie

Ludzie i nieludzie w jednym stali domu. Wielkie odkrycie w Afryce Po�udniowej

antropologia

Tomasz Ulanowski

Naukowcy znale�li najstarsze czaszki nale��ce do gatunk�w Homo erectus oraz Paranthropus robustus. Jak pisz� w "Science", okazuje si�, �e oba �y�y w tym samym czasie i okolicy co starsze ewolucyjnie gatunki australopitek�w.

02.04.2020 | 20:00

biologia

nauka

Odkryty w Afryce Po�udniowej fragment czaszki Homo erectusa (opisany jako DNH 134) sprzed blisko dw�ch milion�w lat

Dlaczego m�odzi te� umieraj� z powodu koronawirusa? Bo wywo�uje on tzw. burz� cytokinow� - twierdz� lekarze

epidemia koronawirusa

Margit Kossobudzka

Kiedy organizm po raz pierwszy napotyka jakiego� wirusa lub bakteri�, uk�ad odporno�ciowy przyspiesza i zaczyna walczy� z naje�d�c�. Czasami nie ma w tym umiaru i wywo�uje tzw. burz� cytokinow�.

02.04.2020 | 06:30

nauka

zdrowie

O powstawaniu cz�owieka. Sk�d, u diab�a, si� wzi�li�my?

antropologia

Tomasz Ulanowski

Cho� biolodzy s� teraz skupieni na koronawirusie, to gruszek w popiele nie zasypiaj� antropolodzy. Mo�e zanim wyginiemy, dzi�ki naukowcom badaj�cym ewolucj� cz�owieka dowiemy si�, sk�d pochodzimy? W dw�ch periodykach naukowych ukaza�y si� w�a�nie...

01.04.2020 | 20:00

biologia

nauka

Wirtualna czaszka ostatniego wsp�lnego przodka gatunku Homo sapiens (czerwona)

Dlaczego zwierz�ta potrafi� liczy�? Bo zwi�ksza to ich szans� przetrwania

biologia

Tomasz Ulanowski

Tak, tak, licz� (na siebie i innych) nie tylko ludzie, ale tak�e inne zwierz�ta.

01.04.2020 | 17:00

nauka

zwierz�ta

Koronawirus. 200 przy�bic dla szpitali od Politechniki Bia�ostockiej

koronawirus

pcg

Bia�ostockie Centrum Onkologii, Szpital w Bielsku Podlaskim, Szpital MSWiA, Szpital Wojew�dzki w �om�y, Szpital Zaka�ny w Bia�ymstoku, Szpital Wojew�dzki w Bia�ymstoku, Szpital Miejski w Bia�ymstoku - do tych plac�wek ju� trafi�y lub trafi� dzisiaj...

01.04.2020 | 16:12

bezpiecze�stwo

epidemia koronawirusa

nauka

Politechnika Bia�ostocka

Koronawirus. Do szpitali trafi�y ochronne przy�bice medyczne wyprodukowane przez Politechnik� Bia�ostock�

Koronawirus to nie wszystko. Egzotyczne choroby id� do nas z buszu

epidemia

Wojciech Miko�uszko

Zmieniaj�c �rodowisko w spos�b, jakiego nie rozumiemy, zwi�kszamy ryzyko pojawienia si� w�r�d ludzi kolejnych chor�b odzwierz�cych - twierdzi ekolo�ka prof. Marion East.

01.04.2020 | 15:11

ekologia

ewolucja

koronawirus

nauka

Demokratyczna Republika Konga boryka si� z drug� najwi�ksz� na �wiecie epidemi� wirusa Ebola, w kt�rej zgin�o ponad 1800 os�b.

Uczony, kt�ry w Chinach dowodzi walk� z koronawirusem: "Pope�niacie b��d w USA i Europie"

koronawirus

Tomasz Ulanowski

George Gao, szef chi�skiego Centrum Kontroli i Prewencji Chor�b, jest g��wnym m�zgiem walki z epidemi� w Chinach. Wywiad z nim na temat pandemii COVID-19 uda�o si� przeprowadzi� tygodnikowi "Science" (dziennikarze starali si� o to przez dwa...

01.04.2020 | 07:10

epidemia koronawirusa

nauka

zdrowie

Specjalna sesja pozna�skiej Rady Miasta w Sali Ziemi MTP

26 milion�w dla lubelskiego naukowca. Odkry� lek na ci�k� chorob�

nauka

Alina Pospischil

Profesor Konrad Rejdak z Uniwersytetu Medycznego w Lublinie otrzyma� od Agencji Bada� Medycznych wielomilionowy grant na badania skuteczno�ci kladrybiny w leczeniu miastenii. Do tej pory nie istnia� skuteczny lek na t� chorob�.

01.04.2020 | 06:00

odkrycia

Uniwersytet Medyczny w Lublinie

wynalazki

Przez twoje cia�o przechodzi bilion cz�stek materii. Czujesz to? Wyja�nia Piotr Cie�li�ski

Wideo

Piotr Cie�li�ski

31.03.2020 | 21:27

fizyka

nauka

Codziennie u�ywasz teorii wzgl�dno�ci Einsteina. Wyja�nia Piotr Cie�li�ski

Wideo

Piotr Cie�li�ski

31.03.2020 | 21:23

fizyka

nauka

teoria wzgl�dno�ci

Koronawirus. Szpitale w Nowym Jorku przygotowuj� si� do u�ycia krwi ozdrowie�c�w

koronawirus

Margit Kossobudzka

Podawania osocza od os�b, kt�re przeby�y chorob� i wyzdrowia�y, pr�bowano przy epidemii wirus�w SARS i Ebola. Z r�nym skutkiem. Teraz jednak ma si� uda� - twierdz� ameryka�scy uczeni.

31.03.2020 | 17:00

epidemia koronawirusa

nauka

zdrowie

Medycy musz� przebywa� d�ugie godziny w niewygodnym stroju, maj� ograniczon� mobilno��, widoczno��, trudno im wykonywa� proste czynno�ci, jak pobieranie krwi

Zmar� Philip Anderson, genialny fizyk. Laureat Nagrody Nobla - tylko jednej, cho� zas�u�y� na cztery

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Philip Anderson umar� 29 marca w Princeton w wieku 96 lat. By� ma�o znany poza fizyk�, cho� to jeden z najbardziej p�odnych i genialnych umys��w XX wieku.

31.03.2020 | 14:12

fizyka

nauka

Wirus SARS-CoV-2 nie zginie latem

epidemia koronawirusa

Margit Kossobudzka

Koronawirus mo�e si� od czerwca troch� wycofa�, ale potem zn�w zaatakuje. Ale wycofa si� nie dlatego, �e b�dzie mu za ciep�o, tylko dlatego, �e wykorzysta naj�atwiejsze kana�y szerzenia si�, czyli bliskie kontakty w zag�szczonych populacjach.

31.03.2020 | 11:08

koronawirus

nauka

zdrowie

Jak bardzo �miertelny jest tak naprawd� koronawirus SARS-CoV-2?

koronawirus

Tomasz Ulanowski

Patrz�c na podawane przez r�ne pa�stwa liczby ofiar choroby COVID-19, mo�na si� pogubi�. Naukowcy przedstawiaj� pierwsze wiarygodne dane dotycz�ce �miertelno�ci w�r�d zaka�onych koronawirusem SARS-CoV-2.

30.03.2020 | 17:03

epidemia koronawirusa

nauka

zdrowie

30.03.2020 r. Pozna� , kolejka przed urz�dem pocztowym

K��biasta chmura wa�y tyle co 200 s�oni. Dlaczego nie spada?

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Czy wiesz, �e na co dzie� nad twoj� g�ow� wisi ci�ar tysi�cy ton? Zw�aszcza w pochmurny dzie�.

30.03.2020 | 15:03

edukacja

fizyka

nauka

wideo

Koronawirus. Rusza laboratorium UMB wykrywaj�ce koronawirusa u pacjent�w. Drugie w Podlaskiem

koronawirus

pcg

Od dzi� (30.03) Uniwersytet Medyczny w Bia�ymstoku rozpoczyna molekularne testy diagnostyczne w kierunku zaka�enia wirusem SARS-CoV-2. Na etapie wdra�ania metody przepustowo�� bada� zaplanowano na 200 test�w dziennie, a docelowo liczba ta wzro�nie...

30.03.2020 | 09:52

bezpiecze�stwo

Bia�ystok

epidemia koronawirusa

nauka

Rusza laboratorium UMB wykrywaj�ce koronawirusa u pacjent�w

Neil deGrasse Tyson i podr� do odleg�ych �wiat�w, kt�re zagin�y w mrokach przesz�o�ci i kt�re dopiero powstan�

Telewizja

Anna �abi�ska

Program "Kosmos" ma 40-letni� tradycj�. Powraca w kolejnej ods�onie. O czym tym razem opowie nam znakomity ameryka�ski astrofizyk Neil deGrasse Tyson?

29.03.2020 | 07:39

dokument

kosmos

National Geographic

nauka

Neil deGrasse Tyson w programie 'Kosmos'

Tajemniczy cz�owiek modliszka. Mo�e mie� nawet 40 tys. lat

archeologia

Mateusz Sowi�ski

W pobli�u ira�skiej wioski Sarkubeh w stanie Markazi znaleziono wyj�tkowy petroglif przedstawiaj�cy posta� b�d�c� po��czeniem cz�owieka z modliszk�.

29.03.2020 | 07:00

historia

nauka

owady

Cz�owiek modliszka i prawdziwy owad na podobie�stwo kt�rego najprawdopodobniej zosta� stworzony.

Nadchodz� wspania�e koniunkcje na niebie. Dzi�: Wenus z Ksi�ycem

kosmos

Karol W�jcicki

Na niebie zakazy zgromadze� nie obowi�zuj�, wi�c cia�a niebieskie spotykaj� si� ze sob� w najlepsze. W ci�gu najbli�szych dni czeka nas ca�a seria pi�knych koniunkcji.

28.03.2020 | 15:20

astronomia

fizyka

nauka

niebo

Czy zapalenie spoj�wek mo�e by� objawem zaka�enia koronawirusem? Wyja�niamy

koronawirus

Wojciech Moskal

Wyd�u�a si� lista objaw�w, jakie mog� si� ��czy� z koronawirusem SARS-CoV-2. To r�wnie� ostrze�enie dla okulist�w.

28.03.2020 | 11:00

Codzienny Poradnik Antywirusowy

epidemia koronawirusa

medycyna

nauka

Zapalenie spoj�wek (conjunctivitis) mo�e by� jednym z element�w zaka�enia koronawirusem.

Nauka zdalna. Uczniowie boj� si� test�w �smoklasisty i narzekaj� na ogrom zada�. Chwal�, �e mog� sami organizowa� sobie czas

edukacja

Alicja Lehmann

- Wstaj� w po�udnie, ale potem siedz� nad lekcjami do wieczora. Najbardziej stresuje mnie pilnowanie kilku platform, bo nauczyciele korzystaj� z r�nych form komunikacji - m�wi licealistka. O tym, jak radz� sobie ze zdaln� nauk�, opowiedzieli nam...

27.03.2020 | 06:14

epidemia koronawirusa

koronawirus

nauka

nauka zdalna

Nauka zdalna jak szko�a przetrwania. 130 tys. dzieci uczy si� w mieszkaniach jednopokojowych, 17 proc. dzieli komputery

mieszkania

Gabriela �azarczyk

Wiemy dok�adnie, jak wygl�daj� zdalne lekcje: w du�ych miastach wiele dzieci uczy si�, przebywaj�c w jednym pomieszczeniu z rodzicami. Na wsiach uczniowie cz�sto musz� dzieli� si� komputerem z rodze�stwem.

28.03.2020 | 07:17

edukacja

epidemia koronawirusa

koronawirus

nauka

Mo�emy pobiec o 50 proc. szybciej bez dodatkowego wysi�ku

nauka

Tomasz Ulanowski

Wystarczy, �e za�o�ymy na siebie egzoszkielet wymy�lony przez in�ynier�w z Uniwersytetu Vanderbilt w Nashville w USA.

28.03.2020 | 07:00

nowe technologie

Tak ma dzia�a� przyspieszaj�cy bieg egzoszkielet zaproponowany przez in�ynier�w z USA

Jaki prezent pod choink� znajdzie sztuczna inteligencja?

Wideo

Piotr Cie�li�ski; Realizacja: Micha� Lechowicz, Maciej Jaworski; Monta�: Katarzyna Szczepa�ska

Co ma wsp�lnego ze �wi�tami eksperyment z algorytmem pod tytu�em 's�o� w pokoju'? Niewiele, ale je�li w ramach �wi�tecznej zabawy zastanowimy si� nad tym czego brakuje sztucznej inteligencji a mog�aby dosta� pod choink� to ten eksperyment odpowiada...

27.03.2020 | 19:39

nauka

sztuczna inteligencja

technologie

Tajemnicza wi�. O kwantowym spl�taniu opowiada Piotr Cie�li�ski

Wideo

Piotr Cie�li�ski

27.03.2020 | 19:33

fizyka

nauka

W oceanach b�dzie wi�cej plastiku ni� ryb. Kiedy to nast�pi? Wyja�nia Piotr Cie�li�ski

Wideo

Piotr Cie�li�ski

27.03.2020 | 19:32

ekologia

nauka

plastik

Niezwyk�y proces tektoniczny na dnie Atlantyku. Wyja�nia Piotr Cie�li�ski

Wideo

Piotr Cie�li�ski

27.03.2020 | 19:27

nauka

Czy sztuczna inteligencja pozbawi nas pracy? Wyja�nia Piotr Cie�li�ski

Wideo

Piotr Cie�li�ski

27.03.2020 | 19:23

nauka

sztuczna inteligencja

technologie

Neandertalczycy byli sprawnymi rybakami. Pada kolejny mit

antropologia

Tomasz Ulanowski

Im wi�cej wiemy o neandertalczykach, tym bardziej ludzcy nam si� wydaj�. Tym ciekawsza staje si� te� tajemnica ich wymarcia.

27.03.2020 | 06:30

biologia

nauka

neandertalczyk

Muszle czaszo�ki odkryte na neandertalskim stanowisku w jaskini Figueira Brava w Portugalii

Prawdy i mity o koronawirusie. Czy psy si� zaka�aj�? Olej zabija wirusa? Odka�a� banknoty?

koronawirus

Wojciech Moskal

�wiatowa Organizacja Zdrowia (WHO) stworzy�a list� najcz�stszych mit�w, pomy�ek i w�tpliwo�ci dotycz�cych nowego koronawirusa i wywo�anej przez niego epidemii oraz... paniki z tym zwi�zanej.

26.03.2020 | 17:43

Codzienny Poradnik Antywirusowy

epidemia koronawirusa

medycyna

nauka

Zakupy i spacer z psem w Pekinie, 13 lutego 2020 r.

Zobacz, jak koronawirus atakuje nasz organizm. Co ju� wiemy [Infografika]

koronawirus

Tekst: Wojciech Moskal, Infografika: Wawrzyniec �wi�cicki

Nos, usta, ale tak�e oczy - t�dy koronawirus SARS-CoV-2 mo�e si� dosta� do naszych dr�g oddechowych. Potem zaczyna si� starcie z uk�adem odporno�ciowym i "przejmowanie" naszych kom�rek tak, by produkowa�y miliony kopii wirusa.

26.03.2020 | 15:39

Codzienny Poradnik Antywirusowy

epidemia koronawirusa

medycyna

nauka

Bociany wracaj� do gniazd. Za liderem

nauka

Adam Wajrak

Cho� g��wna fala powrot�w jeszcze przed nami, to w gniazdach w wielu miejscach w Polsce s� ju� czasami nawet dwa ptaki. W lasach pojawi�y si� te� bociany czarne.

26.03.2020 | 14:00

adam wajrak

biologia

bociany

Jak nie z�apa� koronawirusa. Jakie objawy powinny ci� zaniepokoi�, gdzie si� zg�asza�. Nasz poradnik

epidemia koronawirusa

Wojciech Moskal, Margit Kossobudzka, Piotr Cie�li�ski

Jak mo�na si� zakazi� i jak najlepiej si� przed tym ochroni�? �wiatowa Organizacja Zdrowia (WHO), ameryka�skie Centra Kontroli Chor�b (CDC), nasze G��wny Inspektorat Sanitarny (GIS) i Ministerstwo Zdrowia publikuj� wiele porad dotycz�cych nowego...

26.03.2020 | 12:43

Codzienny Poradnik Antywirusowy

koronawirus

medycyna

nauka

Nowy wirus Hanta zaka�a i zabija w Chinach? Wyja�niamy, co si� dzieje

koronawirus

Wojciech Moskal

�wiatowe media obieg�a informacja o �mierci w Chinach m�czyzny zaka�onego wirusem Hanta. Eksperci uspokajaj�, �e w dobie pandemii koronawirusa SARS-CoV-2 hantawirusy to najmniejsze z naszych zmartwie�.

25.03.2020 | 17:19

epidemia koronawirusa

medycyna

nauka

wirusy

Ludzko�� potrafi si� uratowa�. Mamy na to kolejne naukowe potwierdzenie

nauka

Tomasz Ulanowski

Protok� montrealski, kt�ry ma ocali� warstw� ozonow�, dzia�a - pisz� naukowcy w najnowszym "Nature".

25.03.2020 | 17:00

antropocen

dziura ozonowa

globalne ocieplenie

klimat

St�enie ozonu nad Antarktyd� 22 marca br.

Megaoszustwo. Wszystkie zwoje znad Morza Martwego w Muzeum Biblii s� falsyfikatami

archeologia

Joanna Grabowska

S�ynne Muzeum Biblii w Waszyngtonie jest posiadaczem najkosztowniejszej na �wiecie kolekcji 16 falsyfikat�w fragment�w zwoj�w z kopiami Starego Testamentu. - Jeste�my ofiar� oszustwa - po�ali� si� Harry Hargrave, dyrektor instytucji.

25.03.2020 | 09:10

Biblia

historia

nauka