biologia

• Nie taki straszny Ik. Naukowcy rehabilitują lud z Afryki

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Tak, być może Ikowie zostawiali na pastwę losu swoje dzieci. Tak, mogli wydzierać jedzenie staruszkom. Ale zachowywali się nie gorzej od innych ludzi, którzy znaleźli się w podbramkowej sytuacji - podkreślają uczeni.

  01.07.2020 | 06:00

  biologia

  nauka

  

• Miliony ryb giną przez polskie elektrownie

  ekologia

  Monika Waluś

  Co roku systemy chłodzące elektrownie w Kozienicach i Ostrołęce zasysają z pobieraną do chłodzenia wodą dziesiątki milionów larw ryb. Z powrotem do Wisły i Narwi trafiają jako podgrzana zupa rybna.

  30.06.2020 | 15:00

  biologia

  nauka

  ryby

  Wisła

  

• Człowiek nie ma monopolu na empatię. Oto przykłady

  Nauka

  Ewa Tomkowska

  Uczeni nadal zadają sobie pytanie, czy wzruszające zachowania to skutek empatii, czy jedynie prostych algorytmów postępowania?

  28.06.2020 | 13:32

  biologia

  empatia

  zwierzęta

  

• Unia Europejska chce zasadzić 3 mld drzew. Naukowcy: to bez sensu!

  ochrona przyrody

  Tomasz Ulanowski

  W "Science" uczeni z Polski, Szwecji i Niemiec przestrzegają Unię Europejską przed strategią ochrony lasów, która ma polegać na zasadzeniu 3 mld drzew.

  27.06.2020 | 11:17

  biologia

  globalne ocieplenie

  klimat

  nauka

  

• Dzięki nim podbiliśmy Arktykę. Genetyczna historia psów grenlandzkich, malamutów i husky

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Bez psów zaprzęgowych człowiek by nie zdobył Dalekiej Północy. Ich wspólni przodkowie pochodzą z Syberii i zostali udomowieni co najmniej 9,5 tys. lat temu - piszą genetycy w najnowszym "Science".

  26.06.2020 | 06:00

  antropologia

  biologia

  genetyka

  nauka

  

• Krótka historia o tym, jak raniuszki unikają kazirodztwa

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  W najnowszym wydaniu tygodnika "PNAS" opisują ją naukowcy z Wielkiej Brytanii. Okazuje się, że w unikaniu kazirodztwa najważniejszy może być... śpiew.

  25.06.2020 | 08:06

  nauka

  zdrowie

  

• Diego, słynny żółw z Galapagos, który ocalił swój gatunek, wrócił do domu

  biologia

  Wojciech Moskal

  Żółw najpewniej jest już stulatkiem. W ciągu swojego życia został ojcem ponad 900 małych żółwi.

  21.06.2020 | 18:08

  nauka

  zoologia

  

• Kwiat paproci równie trudno znaleźć, jak wypowiedzieć jego nazwę. Tak, on naprawdę istnieje

  rośliny

  Radosław Nawrot

  Gdyby ktoś w noc świętojańską chciał wyprawić się po kwiat paproci, jest w stanie go znaleźć. Nie wiadomo, czy dzięki niemu złapie się męża albo żonę, za to mandat w wysokości 50 zł można wyłapać bez trudu

  21.06.2020 | 14:07

  biologia

  ekologia

  noc świętojańska

  

• Najstarsze lądowe zwierzę na świecie?

  nauka

  Mateusz Sowiński

  Badania pokazały, że szkocka skamielina krocionoga ma 425 mln lat!

  20.06.2020 | 11:02

  biologia

  owady

  paleontologia

  

• Był sobie pomidor, czyli historia GMO

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy odkryli blisko 240 tys. tzw. strukturalnych mutacji w DNA 100 odmian pomidorów.

  17.06.2020 | 17:00

  nauka

  

• Kolibry widzą świat bardziej kolorowo

  nauka

  Margit Kossobudzka

  Aby znaleźć jedzenie, olśniewać partnerów i uciec przed drapieżnikami ptaki polegają na doskonałym, kolorowym widzeniu. Jak wiele barw widzą?

  16.06.2020 | 09:17

  biologia

  ekologia

  

• Mój plemnik jest lepszy niż twój. Naukowo dowiedzione

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  Kobiece komórki jajowe wolą plemniki jednych mężczyzn od plemników innych. I robią wszystko, żeby je do siebie przyciągnąć - odkryli uczeni. No i niekoniecznie muszą to być plemniki mężczyzn będących partnerami właścicielek komórek jajowych.

  12.06.2020 | 16:17

  antropologia

  nauka

  zwierzęta

  

• Dlaczego w tym roku jest tak mało komarów i czy to na pewno dobrze?

  owady

  Mateusz Sowiński

  Wszystko to zasługa zimy, a raczej jej braku. Komary potrzebują do rozwoju wody, ale nie może to być jezioro czy rzeka.

  06.06.2020 | 13:30

  biologia

  nauka

  

• Sukces reprodukcyjny zależy od statusu

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  Nie tylko u ludzi, ale również u samic goryla górskiego.

  03.06.2020 | 20:07

  antropologia

  biologia

  nauka

  

• Oto liczby zagłady. Naukowcy ostrzegają przed armagedonem zwierząt. W tym ludzi

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Przebiegające na naszych oczach szóste wielkie wymieranie gatunków może okazać się największym środowiskowym zagrożeniem, przed jakim staje nasza cywilizacja - piszą uczeni w najnowszym "PNAS". Czasu nie da się cofnąć, a zagłady - odwrócić.

  02.06.2020 | 12:30

  biologia

  globalne ocieplenie

  klimat

  nauka

  

• O pochodzeniu Francuzów - genetycy nie pozostawiają złudzeń

  archeologia

  Tomasz Ulanowski

  Skąd się wzięli mieszkańcy dzisiejszej Francji? Stąd, skąd inni Europejczycy. Uczeni rozkładają na czynniki pierwsze pulę genetyczną Francuzów.

  26.05.2020 | 06:00

  biologia

  genetyka

  nauka

  

• Czy wiesz już wszystko o tych krwiopijcach? Odpowiedzi do quizu o komarach

  Nauka

  Joanna Bujakiewicz, Paulina Mozolewska, Kasper Kalinowski, Tomasz Ulanowski, Piotr Cieśliński

  Tu znajdziesz poszerzone odpowiedzi do naszego quizu o komarach i odnośniki do naszych tekstów, z których możesz się dowiedzieć jeszcze więcej.

  25.05.2020 | 13:51

  biologia

  komary

  owady

  quizy Wyborczej

  

• Czy największy szerszeń na świecie zaatakuje Europę?

  owady

  Mateusz Sowiński

  Na razie dotarł do Ameryki Północnej. To bardzo zła wiadomość dla ludzi i pszczelarzy, ponieważ z tym szerszeniem nie ma żartów.

  24.05.2020 | 17:50

  biologia

  nauka

  zoologia

  

• Trzmiele to sekretni ogrodnicy - ujawniają w "Science" naukowcy

  zwierzęta

  Tomasz Ulanowski

  To może być trzmieli sposób na adaptację do zmian klimatu. Kiedy brakuje im pyłku, podskubują liście roślin, prowokując je do zakwitnięcia nawet o miesiąc wcześniej! O tym, jak dokonać takiej sztuki, śnią ogrodnicy.

  21.05.2020 | 20:00

  biologia

  globalne ocieplenie

  klimat

  nauka

  

• Naukowcy odkryli najstarszy genetyczny most łączący Syberię z Ameryką

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  14 tys. lat temu nad Bajkałem żył człowiek, z którym spokrewnieni są zarówno dzisiejsi amerykańscy Indianie, jak i Europejczycy.

  20.05.2020 | 17:00

  archeologia

  biologia

  genetyka

  

• Dziś Światowy Dzień Pszczół. To najważniejsze zwierzęta na świecie

  pszczoły

  Wojciech Moskal

  Bez pszczół nie byłoby ludzi. To nie tylko producenci miodu, ale również - poprzez zapylanie - kluczowe ogniwo w produkcji żywności. A jednak pszczołom grozi wielkie niebezpieczeństwo. Jak można im pomóc?

  20.05.2020 | 16:49

  biologia

  nauka

  owady

  

• Uwięzione w bursztynie w czasie kopulacji

  zwierzęta

  Mateusz Sowiński

  Oto tete-a-tete dwóch muszek sprzed 41 mln lat. Bardzo możliwe, że samiec przystąpił do kopulacji, kiedy zauważył samicę unieruchomioną w żywicy. Sytuacja potoczyła się jednak niezupełnie po jego myśli.

  17.05.2020 | 13:53

  biologia

  nauka

  

• Genetycy ujawniają prehistorię Chin

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Skąd się wzięli Chińczycy? Częściowo tę tajemnicę rozwiązały badania genetyczne, których wyniki publikuje najnowsze "Science".

  16.05.2020 | 13:05

  antropologia

  archeologia

  biologia

  genetyka

  

• Dlaczego Peruwiańczycy to takie mikrusy? Oto gen, który rządzi wzrostem

  genetyka

  Margit Kossobudzka

  Za wzrost odpowiadają w dużej mierze geny, to jasne. Ale tym razem naukowcom udało się namierzyć jeden konkretny, który czyni z Peruwiańczyków jednych z najniższych ludzi.

  14.05.2020 | 07:00

  biologia

  nauka

  

• Naukowcy wyhodowali zarodki myszy z DNA człowieka

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Wszczepione mysim zarodkom ludzkie pluripotencjalne komórki macierzyste błyskawicznie wyspecjalizowały się w różnych mysich (już nie do końca) tkankach. Takie chimery mogą umożliwić szybką hodowlę komórek i tkanek ludzkich narządów.

  13.05.2020 | 20:00

  biologia

  zdrowie

  

• Oto król lew, przodek wszystkich lwów

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  Żył pół miliona lat temu i i był przodkiem zarówno lwów jaskiniowych, które dawno temu wyginęły, jak i właśnie ginących lwów z Indii oraz Afryki Subsaharyjskiej.

  08.05.2020 | 06:00

  nauka

  

• Prądy morskie tworzą plastikowe wyspy na dnie oceanu

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy obawiają się, że drobinki plastiku zalegające na oceanicznym dnie mogą zagrażać morskiemu życiu. Prądy, które je przenoszą, zaopatrują głębiny w tlen i składniki odżywcze.

  03.05.2020 | 06:00

  biologia

  nauka

  ochrona środowiska

  plastik

  

• Tycz cieśla właśnie wyszedł na gody. Gdzie można go spotkać?

  Nauka

  Mateusz Sowiński

  Samiec tycza cieśli to prawdziwy rekordzista wśród naszych chrząszczy. Jego czułki są aż pięć razy dłuższe od długości jego ciała!

  28.04.2020 | 10:20

  biologia

  nauka

  owady

  

• Owady wymierają, ale jest też dobra wiadomość. Szczypta optymizmu w najnowszych badaniach

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Nie ulega wątpliwości, że trwa armagedon owadów, ale są ekosystemy, w których owadów przybywa - piszą uczeni w najnowszym "Science". Przedstawiają obecny stan wiedzy, mocno niejednoznaczny, na temat owadzich populacji na świecie.

  23.04.2020 | 20:00

  biologia

  globalne ocieplenie

  nauka

  

• Ile w nas człowieka archaicznego. Wielkie badanie DNA w Islandii ujawnia genetyczny spadek po nieznanych praludziach

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy przebadali genomy blisko 28 tys. Islandczyków, poszukując fragmentów DNA pochodzących od neandertalczyków i innych archaicznych gatunków człowieka. Natrafili na kilka genetycznych skarbów. W tym ślady... denisowian.

  22.04.2020 | 17:27

  biologia

  denisowianie

  homo sapiens

  nauka

  

• Erotyczny zapach z nadgarstków. Pierwszy dowód na feromony u ssaków naczelnych

  biologia

  Tomasz Ulanowski

  Samce lemurów katta są pierwszymi ssakami naczelnymi, u których wykazano prawdopodobne wydzielanie się feromonów płciowych. Czy ludzie też wabią się miłośnie zapachami?

  21.04.2020 | 13:23

  nauka

  

• Pszczoła o dwóch twarzach, w połowie samca, w połowie - samicy

  nauka

  Mateusz Sowiński

  Cechy samcze - mały żuwaczek oraz długi czułek - ma lewa połowa twarzy pszczoły. Prawa wygląda jak połówka głowy samicy - jest większa, ma duży żuwaczek z ząbkami oraz krótki czułek. To rzadki przypadek gynandromorfizmu.

  12.04.2020 | 10:00

  biologia

  

• Niemiecki eksperyment. 15 proc. mieszkańców pewnego miasteczka przeszło zakażenie koronawirusem

  koronawirus

  Piotr Cieśliński

  To dobrze czy źle? Zdania naukowców są podzielone. Dyskusja wokół niemieckich badań przesiewowych - jednych z pierwszych na świecie - pokazuje, jak niewiele wiemy o nowym koronawirusie i naszej odporności na niego.

  11.04.2020 | 18:16

  biologia

  epidemia koronawirusa

  nauka

  zdrowie

  

• Szybka moda musi szybko umrzeć. Jeśli nie, to my umrzemy

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Obecne załamanie gospodarcze spowodowane przez pandemię koronawirusa i choroby COVID-19 to dobra okazja, żeby krytycznie przyjrzeć się modelowi dotychczasowej konsumpcji. W wielu przypadkach jest on śmiertelnie szkodliwy - uważają naukowcy.

  10.04.2020 | 12:30

  biologia

  epidemia koronawirusa

  koronawirus

  nauka

  

• Katastrofa ekologiczna i bliskie kontakty z innymi zwierzętami prowokują zarazy wśród ludzi. Takie jak pandemia koronawirusa

  koronawirus

  Tomasz Ulanowski

  To wniosek z badań przeprowadzonych przez naukowców z USA i Australii, których wyniki publikuje najnowsze wydanie pisma "Proceedings of the Royal Society B". Obecna pandemia koronawirusa SARS-CoV-2 nie jest ani pierwszą epidemią odzwierzęcego...

  09.04.2020 | 17:48

  biologia

  epidemia koronawirusa

  nauka

  zdrowie

  

• Dzięki koronawirusowi pandy wreszcie pouprawiały seks. Po 10 latach czekania

  koronawirus

  Tomasz Ulanowski

  Oto krótka historia o tym, jak przyroda pożytkuje pojawienie się koronawirusa SARS-CoV-2 i spowodowaną przezeń pandemię choroby COVID-19.

  08.04.2020 | 14:30

  antropocen

  biologia

  epidemia koronawirusa

  nauka

  

• Dlaczego koronawirus SARS-CoV-2 nie atakuje wszystkich z tą samą siłą

  koronawirus

  Prof. Jacek Kubiak*

  Pojawienie się pandemii podobnej do COVID-19 było od dawna przepowiadane przez epidemiologów. Wiedziano też, że źródłem nowego, odzwierzęcego wirusa będzie Azja Południowo-Wschodnia. Było także jasne, że będzie to zarazek atakujący drogi oddechowe...

  07.04.2020 | 12:50

  biologia

  epidemia koronawirusa

  nauka

  zdrowie

  

• 11 rzeczy, których nie wiedzieliśmy tydzień temu, w tym o koronawirusie

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Większość doniesień naukowych z ub. tygodnia dotyczyła koronawirusa SARS-CoV-2 i pandemii COVID-19. Ale badacze odkryli również kilka tajemnic dotyczących naszego pochodzenia. Poinformowali świat także o tym, po co zwierzętom umiejętność rachowania...

  06.04.2020 | 07:00

  antropologia

  biologia

  koronawirus

  zdrowie

  

• Kowal, pszczolinka, pawik - czy potrzebujemy polskich nazw owadów?

  owady

  Mateusz Sowiński

  Naukowcy ich nie lubią, a zwykli ludzie i tak je nadają. W rezultacie w różnych krajach czy nawet w różnych regionach ten sam gatunek może nosić całe mnóstwo różnych nazw. Jak z tego wybrnąć?

  04.04.2020 | 15:44

  biologia

  nauka

  

• Ludzie i nieludzie w jednym stali domu. Wielkie odkrycie w Afryce Południowej

  antropologia

  Tomasz Ulanowski

  Naukowcy znaleźli najstarsze czaszki należące do gatunków Homo erectus oraz Paranthropus robustus. Jak piszą w "Science", okazuje się, że oba żyły w tym samym czasie i okolicy co starsze ewolucyjnie gatunki australopiteków.

  02.04.2020 | 20:00

  biologia

  nauka