NAUKA Gazeta Wyborcza

Cichy i buntownik. Dwaj pogromcy raka - tegoroczni nobli�ci z medycyny

Nauka

Tomasz Ulanowski

Obaj laureaci nie s� ju� m�odzi, ale pierwsze leki oparte na ich odkryciach pojawi�y si� dopiero kilka lat temu. I wspaniale dzia�aj�.
01.10.2018 | 13:44

immunoterapia

medycyna

Nagroda Nobla

nauka
Nobel z medycyny za immunoterapie w onkologii

Nagroda Nobla

Wojciech Moskal

Tegoroczna Nagroda Nobla z medycyny i fizjologii trafi do Jamesa P. Allisona z USA oraz Tasuku Honjo z Japonii. Laureaci podziel� si� kwot� 9 mln koron szwedzkich, czyli ok. 870 tys. euro.
01.10.2018 | 11:33

medycyna

nauka

zdrowie
Paj�ki opanowa�y greckie wybrze�e

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Wybrze�e Etoliko w zachodniej cz�ci Grecji zosta�o opanowane przez niecodziennych go�ci. Tysi�ce paj�k�w stworzy�o tam ogromn� 300-metrow� paj�czyn�, kt�ra pokry�a praktycznie ca�� okolic�, przyci�gaj�c tym samym uwag� medi�w na ca�ym �wiecie.
01.10.2018 | 11:05

nauka

paj�k

zwierz�ta
7 rzeczy, kt�rych nie wiedzieli�my tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Neandertalczycy wygin�li, bo byli zbyt delikatni. Tak sugeruj� ostatnie badania, kt�re coraz bardziej zmieniaj� obraz naszych wymar�ych krewniak�w. Neandertalczyk by� przecie� do niedawna niemal synonimem nieokrzesanego troglodyty. A dzi�? To ju�...
01.10.2018 | 06:15

nauka
Kto wygra Nobla? Dla "Wyborczej" typuje prof. Brian Kobilka - zdobywca Nobla z chemii z 2012 roku

Nagroda Nobla

Wojciech Moskal, Wilno

Naprawa gen�w za pomoc� techniki CRISPR oraz terapie antynowotworowe. To mog� by� tegoroczni zwyci�zcy - uwa�a noblista.
30.09.2018 | 14:38

biologia

chemia

choroby genetyczne

nauka
Bardzo wa�ny telefon ze Sztokholmu. Jak laureaci Nobla reagowali na wie�� o nagrodzie

Nauka

Anita Karwowska

Na pok�adzie samolotu, podczas robienia prania, wyrwani z g��bokiego snu. O tym, �e dostali Nagrod� Nobla laureaci dowiaduj� si� w najr�niejszych okoliczno�ciach.
30.09.2018 | 08:11

Nagroda Nobla

nauka
Kto dostanie Nagrod� Nobla? Typujemy kandydat�w

Nauka

Rafa� Marsza�ek

Laureaci tegorocznej naukowej Nagrody Nobla zostan� og�oszeni w nadchodz�cym tygodniu. W poniedzia�ek - z medycyny i fizjologii, we wtorek - z fizyki, w �rod� - z chemii.
30.09.2018 | 06:58

Nagroda Nobla

nauka
Nocne �ycie motyli. Naukowcy si� zdziwili

Nauka

Mateusz Sowi�ski

W przesz�o�ci �my nie by�y doceniane w roli zapylaczy ro�lin. Wszystko jednak wskazuje na to, �e to si� zmieni.
29.09.2018 | 09:52

nauka

owady

zwierz�ta

�my
Kryzys w fizyce. Spe�nia si� czarny scenariusz?

Nauka

Stanis�aw Mr�wczy�ski

Badanie najprostszych struktur materii i si� nimi rz�dz�cych by�o od p�wiecza kopalni� fundamentalnych odkry�, a spekulatywne idee okazywa�y si� zgodne z rzeczywisto�ci�. Wielki Zderzacz Hadron�w uruchomiony 10 lat temu w CERN mia� otworzy� nowe...
29.09.2018 | 07:34

cz�stki elementarne

fizyka

kwarki

nauka
Jakie matematyczne odkrycie by�oby najbardziej zdumiewaj�ce?

Matematyka si� liczy

Piotr Cie�li�ski

Na to pytanie niedawno odpowiada� matematyk Alon Amit w internetowym serwisie Quora. Przedstawi� wyb�r siedmiu twierdze�, kt�re matematycy przyj�liby z najwi�kszym zdumieniem, gdyby okaza�y si� prawd�.
28.09.2018 | 18:09

matematyka

nauka
Orkapokalipsa. Wytrwa�y zab�jca orek mo�e u�mierci� przesz�o po�ow� ich �wiatowej populacji

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Naukowcy ostrzegaj� o tym w najnowszym "Science". Orkom zagra�aj�... polichlorowane bifenyle (PCB).
28.09.2018 | 08:11

czerwona ksi�ga

nauka

zanieczyszczenie oceanu

zanieczyszczenie �rodowiska
Biegacz sk�rzasty - nie bierz go do r�ki

Nauka

Mateusz Sowi�ski

Ten ogromny, gro�nie wygl�daj�cy chrz�szcz dobrze wie, jak si� broni� przed wi�kszymi od siebie. Z tego powodu lepiej nie stawa� mu na drodze
27.09.2018 | 14:00

biologia

nauka

owady

zwierzeta
Neandertalczycy mieli zr�czne d�onie. Wygin�li, bo byli zbyt delikatni?

neandertalczyk

Tomasz Ulanowski

Zdaniem naukowc�w budowa neandertalskich d�oni przypomina�a budow� d�oni dzisiejszych ludzi, kt�r� ukszta�towa�a praca wymagaj�ca manualnej precyzji - malarzy czy krawc�w.
27.09.2018 | 10:00

nauka
"Niemcy mog� wycina� las Hambach i bi� ekolog�w, a nam zabraniaj�". Ile w tym prawdy?

Nauka

Adam Wajrak

Las Hambach nie jest Puszcz� Bia�owiesk� w niemieckim wydaniu, ale to wa�ny ekosystem, cho� z ca�kiem innych powod�w. Toczy si� tam bardzo wa�na batalia o klimat i przysz�o�� energetyki w najwa�niejszym kraju Unii Europejskiej.
27.09.2018 | 06:30

Adam Wajrak

nauka

Niemcy

Puszcza Bia�owieska
Supertajfun "Trami" naciera na Tajwan i Japoni�?

zmiany klimatu

Tomasz Ulanowski

Ma moc pi�tej kategorii, nic go nie zatrzyma i zmierza na Japoni� oraz Tajwan - napisa� europejski astronauta Alexander Gerst, publikuj�c w sieci imponuj�ce zdj�cia supertajfunu "Trami", kt�re wykona� z pok�adu Mi�dzynarodowej Stacji Kosmicznej
26.09.2018 | 12:38

globalne ocieplenie

nauka
Roundup szkodzi pszczo�om. A zatem i nam?

pszczo�y

Tomasz Ulanowski

Nie bezpo�rednio, ale zaburza ich mikrobiom jelitowy, czyli niszczy mikroorganizmy �yj�ce w uk�adzie pokarmowym pszcz� i pomagaj�ce im m.in. w trawieniu. Tak� informacj�, istotn� r�wnie� dla ludzi, przynosi najnowsze wydanie tygodnika "PNAS".
26.09.2018 | 10:08

nauka

ochrona �rodowiska

zwierz�ta
Armagedon z op�nionym zap�onem. Sztuczna inteligencja zrobi z nami to samo, co my zrobili�my neandertalczykom?

Nauka Extra

Piotr Cie�li�ski; Realizacja: Edyta B�aszczak; Zdj�cia: Anna Czuba; Animacje: Micha� Nowacki

Naukowcy od dawna przestrzegali. - Wymknie si� spod kontroli i zgotuje nam armagedon. Jak w "Terminatorze" - m�wi� Stephen Hawking. - To oczywiste, �e nas zdominuje i nami zaw�adnie. Ale zrobi to za naszym przyzwoleniem i z nasz� w�asn� pomoc� -...
26.09.2018 | 08:09

nauka

sztuczna inteligencja
Jak posprz�ta� ten plastik? "Prawdziwe z�o tkwi w produktach jednorazowego u�ytku"

plastik

Irena Cie�li�ska

Nie mam poj�cia, jak posprz�tamy to, co rozrzucili�my po �wiecie. Utylizacja tego wszystkiego wymaga technologii, kt�rej nie ma i kt�ra w najbli�szym czasie si� nie pojawi. Musimy przede wszystkim przesta� �mieci�.
26.09.2018 | 07:00

nauka

ochrona �rodowiska
Masakra d�b�w: wyci��, sprzeda�, nauk� uzasadni� [�roda]

Opinie

Magdalena �roda

Powo�uj�c si� na ustalenia nauki, le�nicy prowadz� brutalne, masowe, zmechanizowane i bezwzgl�dne niszczenie las�w zgodnie z has�em: szybciej, wi�cej, korzystniej.
26.09.2018 | 06:00

ekologia

Lasy Pa�stwowe

nauka

ochrona �rodowiska
Wi�kszo�� diesli w Europie truje kilkunastokrotnie bardziej, ni� im wolno

zanieczyszczenie powietrza

Tomasz Ulanowski

Naukowcy z ameryka�skiego MIT sprawdzili liczb� zanieczyszcze� ulatuj�cych na europejskich szosach z rur wydechowych aut osobowych na olej nap�dowy. Wyniki ich bada� s� zatrwa�aj�ce.
25.09.2018 | 15:00

nauka
Koniec ze zmian� czasu. Przy kt�rym czasie pozosta� - letnim czy zimowym?

Nauka

Andrzej Ho�dys

Kiedy wiosn� przyspieszamy dzie� o godzin�, a jesieni� o tyle samo cofamy zegarki, funkcjonujemy w rytmie wprowadzonym w okresie I wojny �wiatowej przez walcz�ce ze sob� mocarstwa europejskie. Ekonomiczne powody zmiany czasu dawno znik�y. Niech...
25.09.2018 | 13:22

lo1

nauka

Szwajcaria

zegarki
Komary przenosz� nie tylko choroby, ale r�wnie� plastik!

ekologia

Mateusz Sowi�ski

Mikroplastik w cia�ach komar�w nie wp�ywa na ich �ywotno��, ale mo�e zaszkodzi� zwierz�tom, kt�re si� nimi �ywi�. Ca�y �a�cuch pokarmowy ulega ska�eniu.
25.09.2018 | 07:00

nauka

plastik

zwierz�ta
Genialny matematyk twierdzi, �e znalaz� "prosty dow�d" hipotezy Riemanna. To by�oby matematyczne osi�gni�cie stulecia

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Brytyjski matematyk Sir Michael Atiyah, zdobywca najwi�kszych matematycznych wyr�nie� - Nagrody Abela i Medalu Fieldsa - na wyk�adzie w Heidelbergu przedstawi� dow�d s�ynnej hipotezy Riemanna sprzed 160 lat.
24.09.2018 | 21:34

matematyka

nauka
Masakra bocian�w ko�o Burgas. Nasze bo�ki gin� nie tam, gdzie my�licie

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Pozna�scy przyrodnicy za�o�yli w tym roku 54 nadajniki GPS-GSM m�odym bocianom, kt�re mia�y wyruszy� w swoj� pierwsz� w�dr�wk� na zimowiska do Afryki. W ci�gu kilku tygodni po odlocie ponad po�owa z nich ju� zgin�a. Jeden z nadajnik�w badacze...
24.09.2018 | 15:28

bociany

nauka

ochrona zwierz�t

zwierz�ta
7 rzeczy, o kt�rych nie wiedzieli�my jeszcze tydzie� temu

Nauka

Piotr Cie�li�ski

W ostatnim tygodniu zaniepokoi�o nas kilka wie�ci. Naukowcy odkryli, �e �rodki czysto�ci zaburzaj� prawid�owy mikrobiom jelit u dzieci, co mo�e przyczynia� si� do plagi nadwagi. Inne badania wykaza�y za�, �e cz�steczki smogu przenikaj� a� do...
24.09.2018 | 06:02

nauka
Mechaniczne pch�y na asteroidzie! Historyczny wyczyn Japo�czyk�w w kosmosie

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Japo�ska sonda Hayabusa-2, kt�ra w czerwcu dotar�a do asteroidy Ryugu, opu�ci�a na jego powierzchni� dwa ruchome pr�bniki. To pierwsze w dziejach mobilne roboty, kt�re chodz� po powierzchni asteroidy. Id� po niej... skacz�c.
23.09.2018 | 16:04

asteroida

kosmos

l�dowanie

nauka
Czy samochodem elektrycznym dojedziesz z Zakopanego do Gda�ska?

Nauka

Micha� Setlak

Samochody elektryczne s� przysz�o�ci� motoryzacji - z tym zgadzaj� si� nawet szefowie najwi�kszych koncern�w motoryzacyjnych od ponad wieku produkuj�cych pojazdy z silnikami spalinowymi. Nie wszyscy jednak zdaj� sobie spraw� z tego, �e owa...
23.09.2018 | 09:12

nauka

samochody elektryczne

technologie
Bia�uchy i narwale te� przechodz� menopauz�

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Uczeni z Wielkiej Brytanii i USA powi�kszyli liczb� znanych gatunk�w, kt�rych samice ciesz� si� �yciem po przekwitaniu, do... pi�ciu. Ich badania mog� pom�c biologom ewolucyjnym w odpowiedzi na okropne, ale powa�ne naukowe pytanie: "Po co nam stare...
22.09.2018 | 14:05

nauka
Dzielenie si� jest zara�liwe

nauka

Tomasz Ulanowski

Naukowcy odkryli to, badaj�c zamieszkuj�cych Tanzani� Hadza - jeden z ostatnich lud�w zbieracko-�owieckich na �wiecie.
21.09.2018 | 14:00

antropologia

psychologia
Najstarsze piwo �wiata. Sprzed 13,7 tys. lat! Czy�by rewolucj� rolnicz� rozp�ta� nasz poci�g do alkoholu?

archeologia

Joanna Grabowska

Resztki piwa i narz�dzia do jego warzenia archeolodzy znale�li w jaskini Raqefet w p�nocnym Izraelu. 13,7 tys. lat temu korzystali z niej ludzie kultury natufijskiej - tej samej, kt�ra jako pierwsza wypieka�a chleb.
21.09.2018 | 11:00

nauka
W pi�tek ostatni dzie� lata. Czy razem z pi�kn� pogod� sko�czy si� IMGW?

klimat

Tomasz Ulanowski

Mieli�my w tym roku rekordowo d�ugie lato - przysz�o ju� w kwietniu. W weekend, po blisko p� roku ciep�a i upa��w, zacznie si� jesie�. I to z przytupem.
21.09.2018 | 05:30

nauka

pogoda
Odkrywaj� diamenty ju� od trzech lat

Politechnika Bia�ostocka

pcg

Maszyna do szycia dla os�b z niepe�nosprawno�ci� n�g; r�kawica, kt�ra informuje o temperaturze otoczeni; platforma, dzi�ki kt�rej �atwiej nauczy� si� geografii; a tak�e roboty wielozadaniowe i mini �aziki marsja�skie - autorami tych i wielu innych...
20.09.2018 | 20:19

Bia�ystok

innowacje

nauka

szko�y
Oto jedne z najstarszych zwierz�t �wiata

zwierz�ta

Tomasz Ulanowski

Ich skamienia�o�ci licz� sobie ponad p� miliarda lat.
20.09.2018 | 20:00

nauka
Nie masz pomys��w, jak oswoi� matematyk�? Z t� ksi��k� zyskasz ich kilkaset!

Matematyka si� liczy

Olga Wo�niak

Nawet zwyk�e naczynia w kuchni mog� by� �wietnymi obiektami matematycznych eksperyment�w.
20.09.2018 | 17:00

edukacja

matematyka

mBank

nauka
Ameryka�scy psychologowie wyr�nili nowe typy osobowo�ci. Kt�rym jeste�?

psychologia

Piotr Cie�li�ski

W internecie mo�na znale�� mn�stwo test�w osobowo�ci, ale psychologia podchodzi do nich sceptycznie. �adna klasyfikacja nie zyska�a powszechnej aprobaty, a wi�kszo�� test�w jest podobnie bezu�yteczna jak ocena osobowo�ci na podstawie znak�w zodiaku.
20.09.2018 | 16:46

nauka
Nowy podzia� dyscyplin naukowych. Jest astronomia i teologia, nie ma biotechnologii

Kraj

Justyna Suchecka

Minister nauki i szkolnictwa wy�szego Jaros�aw Gowin podpisa� w czwartek rozporz�dzenie o nowym podziale dyscyplin naukowych. Przed reform� mieli�my 102 dyscypliny, teraz b�dzie ich 47, w tym trzy artystyczne. Co to oznacza?
20.09.2018 | 16:00

Jaros�aw Gowin

nauka
Spotkania naukowc�w na PB. Wsp�lny mianownik to matematyka

Politechnika Bia�ostocka

pcg

Politechnika Bia�ostocka jest gospodarzem dw�ch mi�dzynarodowych spotka� naukowc�w, kt�rych prace badawcze opieraj� si� na r�norodnych dzia�ach matematyki. Uczelni� odwiedzili przedstawiciele Akcji COST z 14 kraj�w europejskich oraz uczestnicy...
20.09.2018 | 13:10

nauka
Czy w walce ze szkodnikami pomog� nam ro�liny?

zwierz�ta

Mateusz Sowi�ski

Cho� wci�� nie brakuje os�b, kt�re pr�buj� w�o�y� ocieplenie klimatu mi�dzy bajki, to przyroda pokazuje, �e mamy do czynienia z realnym zjawiskiem. W ca�ej Polsce pojawi�o si� mn�stwo nowych gatunk�w, kt�re wcze�niej wyst�powa�y tylko w po�udniowych...
20.09.2018 | 12:38

klimat

nauka

owady
Rusza VI Kongres Mediewist�w Polskich we Wroc�awiu

�redniowiecze

bm

Dzisiaj zaczyna si� VI Kongres Mediewist�w Polskich. To zjazd badaczy �redniowiecza, ale sesje plenarne s� otwarte.
20.09.2018 | 08:15

archeologia

nauka
Droga Mleczna wci�� pami�ta o zbli�eniu z galaktycznym kar�em. "By�am zszokowana"

Nauka

Piotr Cie�li�ski

Teresa Antoja z Uniwersytetu Barcelony dozna�a szoku, gdy spojrza�a na wykres po�o�e� i pr�dko�ci milion�w gwiazd Drogi Mlecznej. Na ekranie komputera zobaczy�a... gigantyczn� muszl� �limaka. Okaza�o si�, �e nasza Galaktyka w ten spos�b ujawni�a...
19.09.2018 | 19:00

astrofizyka

astronomia

droga mleczna

kosmos

Poprzednia 175 176 177 178 179 ... Nast�pna