nauka

• 30 lat stowarzyszenia Borussia. "Znów musimy siê dopominaæ o elementarne prawa"

  historia

  Iwona Görke

  - Impuls, który da³a "Borussia" dla inicjatyw lokalnych, regionalnych, ogólnopolskich i proeuropejskich, jest nie do podwa¿enia - uwa¿a wspó³za³o¿yciel stowarzyszenia.

  08.12.2020 | 16:19

  nauka

  region

  warmia i mazury

  

• Mount Everest urós³ o prawie metr. To jednak jeszcze nie koniec zmian Jego Wysoko¶ci

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Swoje pomiary wysoko¶ci najwy¿szego szczytu ¶wiata uzgodni³y wreszcie Chiny i Nepal. Od dzi¶ oficjalnie Mount Everest ma wysoko¶æ 8 tys. 848 m i 86 cm. Choæ Amerykanie mog± protestowaæ.

  08.12.2020 | 12:56

  antropocen

  geologia

  globalne ocieplenie

  

• Google hakuje biologiê. Sztuczna inteligencja DeepMind okazuje siê niezrównana w odgadywaniu struktury bia³ek

  Nauka

  Wojciech Orliñski

  W rozgrywanym co dwa lata konkursie CASP wygrywa ten, kto najlepiej przewidzi strukturê przestrzenn± bia³ek. W tym roku wszystkich daleko w tyle pozostawi³a sztuczna inteligencja AlphaFold zaprogramowana przez spó³kê DeepMind nale¿±c± do Google'a....

  08.12.2020 | 12:18

  bia³ka

  biologia

  google

  nauka

  

• Sus³ogon arktyczny przesypia osiem miesiêcy w roku. Naukowcy w³a¶nie odkryli, jak i czym siê wtedy ¿ywi

  zwierzêta

  Tomasz Ulanowski

  Sus³ogon arktyczny to niewielki gryzoñ z rodziny wiewiórkowatych. Gdy zapada w sen, temperatura jego cia³a spada do blisko -3 st. C. Jak i czym siê wtedy ¿ywi? Okazuje siê, ¿e sekret polega na... recyklingu.

  08.12.2020 | 08:38

  biologia

  nauka

  

• Pamiêta czasy dinozaurów. Dopiero teraz grozi mu zag³ada

  Nauka

  Wojciech Miko³uszko

  Polski naukowiec udowodni³ w³a¶nie, ¿e koralowiec z okolic Antarktydy to ¿yj±ca skamienia³o¶æ, pami±tka z ery dinozaurów. Niestety, zwierzêciu grozi wymarcie z powodu globalnego ocieplenia.

  07.12.2020 | 19:00

  dinozaury

  ewolucja

  nauka

  rafy koralowe

  

• To ju¿ pewne: rok 2020 bêdzie w Europie rekordowo gor±cy. Globalnie te¿ idziemy na rekord

  globalne ocieplenie

  Tomasz Ulanowski

  Wskazuj± na to dotychczasowe pomiary temperatury, analizowane przez naukowców z europejskiego programu obserwacji Ziemi "Copernicus".

  07.12.2020 | 16:38

  klimat

  nauka

  Zmiana Klimatu

  

• Jak nie zniszczyæ u dzieci naturalnego zainteresowania matematyk±? 7. Festiwal Matematyki

  Wideo Gazety Wyborczej

  Magdalena Warchala-Kopeæ, redakcja Dorota Roman, realizatorka nagrania Anna Czuba, monta¿ystka Weronika Fabjañska

  Jak nie zniszczyæ u dzieci naturalnego zainteresowania matematyk±? "Gazeta Wyborcza" wspólnie z mFundacj± zapraszaj± na serwis: wyborcza.pl/matematyka w dniach 1-14 grudnia na 7. Festiwal Matematyki. Nasze spotkania odbywaj± siê w formule online....

  07.12.2020 | 13:56

  koronawirus

  matematyka

  nauka

  szko³a zdalna

  

• Dzieñ z ¿ycia peruwiañskiego szamana i wizyta na Tytanie. Najciekawsze wyst±pienia TED 2020

  Rozwój

  AW

  Krótka historia alkoholu, jak wygl±da ¿ycie w g³êbinach Zatoki Meksykañskiej, dzieñ z ¿ycia peruwiañskiego szamana. To tylko niektóre tematy z tegorocznych wyk³adów TED. Oto subiektywny przegl±d 14 najciekawszych wyst±pieñ tego roku.

  07.12.2020 | 13:11

  nauka

  wiedza

  wyk³ady

  

• Mamo, czy ludzie wymr± jak dinozaury?

  Nauka

  Margit Kossobudzka

  T³umaczê dziecku przy ka¿dej okazji, ¿e trzeba szanowaæ przyrodê, bo bez niej cz³owiek nie mo¿e istnieæ, i teraz muszê uspokoiæ dzieciêce rozterki.

  07.12.2020 | 10:00

  nauka

  zwierzêta

  

• Nauka. 13 rzeczy, których nie wiedzieli¶my tydzieñ temu

  Nauka

  Piotr Cie¶liñski

  Nie ¶ledzi³e¶ (¶ledzi³a¶) wydarzeñ naukowych w ostatnim tygodniu? Zapraszam na przegl±d najwa¿niejszych odkryæ i dokonañ, o których informowali naukowcy i media.

  07.12.2020 | 06:58

  nauka

  

• Naukowiec z Olsztyna zamierza stworzyæ prze³omow± aplikacjê do nauki historii

  nauka

  Kasper Kalinowski

  Miko³aj Piotrowski opracowuje nowatorsk± aplikacjê, która ma u³atwiæ naukê tego przedmiotu.

  06.12.2020 | 08:00

  UWM

  

• Niezwyk³a zbroja mrówek grzybiarek

  biologia

  Mateusz Sowiñski

  Biomineralny pancerz mo¿e chroniæ mrówki przed infekcjami, ale te¿ najazdami o wiele wiêkszych wrogów.

  05.12.2020 | 11:31

  mrówki

  nauka

  owady

  zoologia

  

• Chiny skradn± deszcz. Zamierzaj± ujarzmiæ pogodê na po³owie swojej powierzchni

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Manipulowanie rzekami l±dowymi ju¿ Chinom nie wystarcza. Najnowszy plan zak³ada zmianê kierunku przep³ywu wody w rzekach atmosferycznych.

  04.12.2020 | 13:47

  globalne ocieplenie

  klimat

  nauka

  pogoda

  

• Projekty "nie z tej Ziemi" wroc³awskich studentów stanê³y na podium miêdzynarodowych konkursów

  nauka

  Dominika Tworek

  Studenci i absolwenci Politechniki Wroc³awskiej z grupy Innspace w ostatnim czasie dwukrotnie zwyciê¿yli w miêdzynarodowym konkursach. Stanêli na podium za pomys³ wykorzystania pojazdów do efektywnej produkcji ¿ywno¶ci i analizê rynku pasa¿erskich...

  04.12.2020 | 09:03

  kosmos

  mars

  nasa

  Politechnika Wroc³awska

  

• Singapurska metoda uczenia matematyki. Dzia³a! Tam pozbyli siê lêku przed tym przedmiotem

  matematyka

  Olga Wo¼niak

  Nie mam g³owy do matematyki - s³yszeli¶cie to? Mo¿e nawet sami tak mówili¶cie. Mam dla was dobr± wiadomo¶æ: nie ma czego¶ takiego jak "matematyczny mózg".

  04.12.2020 | 06:00

  dzieci

  edukacja

  mózg

  nauka

  

• Cukrowy spray do nosa ochroni przed zaka¿eniem SARS-CoV-2?

  COVID-19

  Jacek Kubiak

  Brytyjscy naukowcy z University of Birmingham opracowali pierwszy spray do nosa i górnych dróg oddechowych, który ma chroniæ przed zaka¿eniem wirusem wywo³uj±cym COVID-19.

  03.12.2020 | 16:00

  epidemia koronawirusa

  koronawirus

  medycyna

  nauka

  

• Pionierska operacja w Warszawie. Lekarze za pomoc± niskiej temperatury zniszczyli raka nerki

  medycyna

  Wojciech Moskal

  By³ to pierwszy w Polsce zabieg tzw. przezskórnej krioablacji raka nerki.

  03.12.2020 | 13:00

  nauka

  nowotwory

  onkologia

  rak nerki

  

• Pszczo³y jak ludzie - lubi± siê roiæ mniej albo bardziej

  zwierzêta

  Tomasz Ulanowski

  O ró¿nych osobowo¶ciach pszczó³ miodnych - prospo³ecznych i aspo³ecznych - naukowcy informuj± w tygodniku "PNAS".

  03.12.2020 | 10:38

  biologia

  nauka

  pszczo³y

  

• Niewiarygodne odkrycie. Tysi±ce wspania³ych malowide³ sprzed 12 tys. lat w ¶rodku kolumbijskiej d¿ungli

  archeologia

  Joanna Grabowska

  Ju¿ nazywa siê je now± Kaplic± Sykstyñsk±. To prawie 13 km ska³ nasyconych ¿ywymi obrazami ludzi, zwierz±t, ro¶lin, scen my¶liwskich i tanecznych z koñca epoki lodowcowej.

  02.12.2020 | 17:53

  ameryka po³udniowa

  historia

  nauka

  

• Gor±czka Ziemi ro¶nie. To najwiêksze zagro¿enie dla przyrody. ONZ: Cz³owiek wyda³ naturze samobójcz± wojnê

  antropocen

  Tomasz Ulanowski

  Takie trzy ostrze¿enia wyda³y dzi¶ najwiêksze miêdzynarodowe organizacje odpowiedzialne za meteorologiê, dzik± przyrodê i bezpieczeñstwo ludzko¶ci.

  02.12.2020 | 15:06

  biologia

  globalne ocieplenie

  nauka

  przyroda

  

• Osoby z astm± o 30 proc. rzadziej choruj± na COVID-19

  astma

  Margit Kossobudzka

  Wbrew temu, co dotychczas zak³ada³o wielu lekarzy, ludzie z astm± oskrzelow± rzadziej choruj± na COVID-19. I jest to niezale¿ne od wieku, p³ci czy statusu spo³eczno-ekonomicznego.

  02.12.2020 | 13:00

  COVID-19

  epidemia koronawirusa

  koronawirus

  medycyna

  

• Kosmiczna katastrofa. Zawali³ siê radioteleskop w Arecibo

  Nauka

  Piotr Cie¶liñski

  We wtorek rano czasu miejscowego zerwa³y siê czubki masztów, które podtrzymywa³y platformê z urz±dzeniami nadawczo-odbiorczymi radioteleskopu w Arecibo w Portoryko. Wa¿±ca 900 ton instalacja runê³a z wysoko¶ci 150 metrów i staranowa³a le¿±c± poni¿ej...

  02.12.2020 | 12:58

  Aleksander Wolszczan

  arecibo

  astronomia

  nauka

  

• Trzy "Miniatury" dla badaczy z Uniwersytetu w Bia³ymstoku. Granty na 100 tys. z³

  Uniwersytet w Bia³ymstoku

  xp

  Trójka badaczy z Uniwersytetu w Bia³ymstoku zdoby³a dofinansowanie swoich dzia³añ naukowych w konkursie MINIATURA 4 Narodowego Centrum Nauki. Otrzymaj± w sumie ponad 100 tys. z³.

  02.12.2020 | 08:20

  badania

  nauka

  

• Jowisz i Saturn sklej± siê w "podwójn± planetê" na niebie. Po raz pierwszy tak blisko od 800 lat

  astronomia

  Piotr Cie¶liñski

  Spektakularna koniunkcja dwóch najwiêkszych planet Uk³adu S³onecznego nast±pi tu¿ przed Bo¿ym Narodzeniem - w dzieñ przesilenia zimowego 21 grudnia.

  02.12.2020 | 07:00

  Jowisz

  koniunkcja

  nauka

  niebo

  

• Nagrodzono aktywne kobiety dzia³aj±ce na rzecz miasta. Oto Wroc³awianki Roku 2020

  Wroc³aw

  marhol

  Wroc³awianki aktywnie dzia³aj±ce w ¿yciu miasta oraz pracuj±ce na rzecz innych kobiet zosta³y nagrodzone podczas uroczystej gali w Narodowym Forum Muzyki.

  01.12.2020 | 22:36

  ekologia

  Jacek Sutryk

  kobiety

  nagrody

  

• Czy naprawdê odkryli¶my dom Jezusa?

  archeologia

  Joanna Grabowska

  Angielski archeolog uwa¿a, ¿e dom, w którym Maria i Józef wychowywali Jezusa, znajduje siê w podziemiach klasztoru Sióstr Nazaretanek w centrum Nazaretu.

  01.12.2020 | 18:00

  Biblia

  chrze¶cijañstwo

  historia

  nauka

  

• W pandemii COVID-19 nie zapominajmy o HIV

  zdrowie

  Wojciech Moskal

  Dzi¶ ¦wiatowy Dzieñ AIDS. Z tej okazji Czerwone kokardki "Razem przeciw HIV" roz¶wietli³y ulice polskich miast.

  01.12.2020 | 16:35

  aids

  COVID-19

  hiv

  medycyna

  

• Koronawirus. UMB opracowa³ unikatowy test, który wykrywa SARS-CoV-2 w ci±gu 45 minut

  Uniwersytet Medyczny

  xp

  Koronawirus. Uniwersytet Medyczny w Bia³ymstoku z satysfakcj± og³asza: naukowcy z UMB opracowali unikatowy szybki, wysoce czu³y i specyficzny molekularny test diagnostyczny, który wykrywa SARS-CoV-2 w ci±gu 45 minut.

  01.12.2020 | 15:34

  badania

  epidemia koronawirusa

  koronawirus

  nauka

  

• Zaskakuj±ce odkrycie. Aligatorom te¿ odrastaj± ogony

  zwierzêta

  Tomasz Ulanowski

  Do tej pory wydawa³o siê, ¿e w¶ród tzw. owodniowców umiejêtno¶æ regeneracji utraconych czê¶ci cia³a posiadaj± tylko niewielkie gady.

  01.12.2020 | 11:59

  biologia

  nauka

  

• Po³±czenie ¶wiata nauki i biznesu. Efekt: oprogramowanie do automatycznej interpretacji badania EKG

  nauka

  Ada Chojnowska

  Po analizie ponad 13 milionów uderzeñ serca krakowski start-up stworzy³ Cardiomatics, oprogramowanie do automatycznej interpretacji badania EKG. Przy u¿yciu sztucznej inteligencji ma odci±¿yæ lekarzy w ¿mudnej pracy analitycznej.

  01.12.2020 | 06:20

  medycyna

  odkrycia

  wynalazki

  

• Zagadka z³a rozwi±zana. Zbrodniarz tkwi w ka¿dym z nas

  Ksi±¿ki

  Olga Wo¼niak

  Pewnym badaniem dotycz±cym decyzji o zwolnieniu warunkowym objêto wyroki 5 tys. sêdziów w USA. Zmienn±, która najlepiej pozwala³a przewidzieæ, czy sêdzia kogo¶ uwolni, by³o to ile czasu minê³o od jego ostatniego posi³ku. Je¶li sêdzia orzeka³ zaraz...

  01.12.2020 | 05:59

  ewolucja

  ksi±¿ki

  magazyn ksi±¿ki nr 6/45

  nauka

  

• Naukowcy s± coraz bli¿ej wyja¶nienia przyczyn burzy cytokinowej w COVID-19

  COVID-19

  Jacek Kubiak

  Czy pomo¿e to opracowaæ nowe metody leczenia powik³añ COVID-19, które - jak ju¿ wiemy - s± spowodowane nie dzia³aniem samego wirusa, lecz nadmiern± reakcj± uk³adu odporno¶ciowego?

  30.11.2020 | 14:00

  epidemia koronawirusa

  koronawirus

  medycyna

  nauka

  

• Oto najmniejszy chrz±szcz w Europie. W³a¶nie odkryto, ¿e wystêpuje tak¿e w Polsce

  biologia

  Mateusz Sowiñski

  Baranowskiella ehnstromi to chrz±szcz, którego naprawdê ³atwo przeoczyæ. D³ugo¶æ jego cia³a waha siê w okolicach 0,49-0,56 mm

  30.11.2020 | 09:50

  nauka

  owady

  zoologia

  

• Uniwersytet w Bia³ymstoku. Motyle, historia, polimery. Troje naukowców z nagrodami PAN

  Uniwersytet w Bia³ymstoku

  xp

  Troje naukowców z Uniwersytetu w Bia³ymstoku otrzyma³o Nagrody Naukowe Polskiej Akademii Nauk - Oddzia³u w Olsztynie i Bia³ymstoku. To Antoni Mironowicz, Marcin Piotr Sielezniew i Agnieszka Wilczewska.

  30.11.2020 | 06:59

  badania

  badania naukowe

  nauka

  polska akademia nauk

  

• Stu naukowców ocali³o piêæ miliardów istnieñ. A w szko³ach uczymy siê o genera³ach ¶l±cych miliony na ¶mieræ

  nauka

  Piotr Cie¶liñski, Tomasz Ulanowski

  Jeszcze nigdy nie ¿yli¶my d³u¿ej i zdrowiej. Obecnie wzrostem populacji ju¿ nie rz±dzi cmentarz, lecz sypialnia.

  29.11.2020 | 08:12

  antropocen

  steven pinker

  

• Koronawirus - podsumowanie tygodnia. Druga fala pandemii w Europie s³abnie

  Nauka

  Margit Kossobudzka

  W tym tygodniu w wielu krajach da³o siê zauwa¿yæ lekko spadkowy trend odnotowywanych zaka¿eñ koronawirusem.

  28.11.2020 | 07:00

  COVID-19

  epidemia koronawirusa

  koronawirus

  nauka

  

• Neandertalczycy mieli d³onie stworzone do trzymania m³otków

  nauka

  Tomasz Ulanowski

  Z bardziej precyzyjnymi narzêdziami mieli ju¿ k³opot. Tak mo¿na ¿artobliwie podsumowaæ wyniki badañ opublikowanych w najnowszym wydaniu pisma "Scientific Reports".

  27.11.2020 | 08:00

  antropologia

  archeologia

  neandertalczyk

  

• Osocze ozdrowieñców: dzia³a czy nie dzia³a?

  COVID-19

  Margit Kossobudzka

  Co chwilê pojawiaj± siê sprzeczne informacje dotycz±ce COVID-19. Czy nauka musi byæ a¿ tak zagubiona w tej pandemii?

  27.11.2020 | 06:00

  koronawirus

  nauka

  osocze

  zdrowie

  

• Silny jak Polak? Nie do koñca

  zdrowie

  Wojciech Moskal

  Naukowcy po raz pierwszy sprawdzili, jak czêsto Europejczycy wykonuj± æwiczenia wzmacniaj±ce si³ê miê¶ni. Niestety, zajmujemy w tym zestawieniu jedno z ostatnich miejsc.

  26.11.2020 | 19:18

  aktywno¶æ fizyczna

  medycyna

  nauka

  sport

  

• "Zatruta woda" niesie arsen do Nysy K³odzkiej. Normy przekroczone nawet 100 razy

  ekologia

  Joanna Dzikowska

  Naukowcy z Uniwersytetu Wroc³awskiego odkryli, ¿e stê¿enie arsenu w dop³ywie Nysy K³odzkiej a¿ 100-krotnie przewy¿sza normy wody pitnej.

  26.11.2020 | 16:40

  nauka

  przyroda

  rzeki

  Uniwersytet Wroc³awski