UMIERANIE Gazeta Wyborcza

Mateusz Paku�a: M�j ojciec zas�ugiwa� na to, by umrze� jak pies. Bez zb�dnego cierpienia

umieranie

Angelika Pito�

Wyobra�a�em sobie sceny rodem z Hanekego, kiedy pr�buj� ojca dusi�. Tyle �e moje cia�o si� w�wczas buntowa�o, a cia�o taty - odruchowo ratowa�o. Ta fizyczna granica by�a dla mnie nie do przej�cia - m�wi Mateusz Paku�a. Jego mocn� sztuk� o eutanazji...

29.10.2024 | 10:32

apostazja

eutanazja

Ko�ci�

Mateusz Paku�a

Lila Avil�s: Ojciec mojej c�rki zmar�. Mimo to zawsze podkre�lam, �e "Totem" to film o �yciu

Kultura

Marta Ba�aga

- Kiedy walczysz o �ycie, jedyne, czego wtedy pragniesz, to czas. Chcesz go zatrzyma�. Na co dzie� go nie doceniamy, a w tej rodzinie ka�dy ofiaruje choremu m�czy�nie w�a�nie sw�j czas - m�wi Lila Avil�s, re�yserka filmu "Totem".

12.01.2024 | 06:44

film

kultura

umieranie

W b�lu, z wiaderkiem po og�rkach na szyi. Tak umiera si� w Polsce

umieranie

Ilona Godlewska

Pacjentka w stanie terminalnym. Lekarz pierwszego kontaktu powiadomiony - odm�wi� przyjazdu, na pogotowiu powiedzieli: wczoraj ju� byli, dzi� nie przyjad�. Jest piel�gniarka, ale lek�w na u�mierzenie b�lu nie ma. Mo�e jedynie czeka�, a� kto� je...

24.11.2023 | 07:07

hospicjum

NFZ

Kiedy warto zaplanowa� sw�j pogrzeb

pogrzeb

Katarzyna Staszak

Trumna czy urna? Z ksi�dzem czy bez? Z ulubion� piosenk� czy organami? Takie ustalenia mog� u�atwi� �ycie naszym bliskim.

14.11.2023 | 10:25

hospicjum

poradnik psychologiczny

rodzina

umieranie

Przestali�my oswaja� �mier�. "Nie chc� marnowa� �ycia na negatywne my�lenie"

�mier�

Robert Grze�kowiak

"Kiedy przychodzi noc, co� we mnie spina ka�dy mi�sie� i zrywam si� w przera�eniu, �e umr�. I niczego nie b�dzie - s�ysz�".

05.11.2023 | 16:11

1 listopada

grobbing

pogrzeb

tradycja

Jak m�wi� pacjentowi, �e umrze? Nie powinien widzie� strachu w moich oczach

�mier�

Agnieszka Urazi�ska

Ta rozmowa zapadnie im w pami�� do ko�ca �ycia. B�d� nawet pami�ta�, jakie �ciany by�y w pokoju, w kt�rym rozmawiali�my, w jakim by�am ubraniu.

01.11.2023 | 14:55

dzieci

hospicjum

lekarz

pacjent

Dr Eugenia Szuszkiewicz pracuje w ��dzkim Centrum Opieki Paliatywnej dla Dzieci Fundacji Gajusz

Cmentarz to nie jest miejsce dla dzieci? Psycholo�ka: Jeszcze nie rozumiej�, co znaczy na zawsze

�mier�

Wioletta Kruk

- Dziecko cztero- czy pi�cioletnie pyta: "A co tam dziadziu� je? Czy nie jest mu zimno, gdy spad� �nieg?" Nas to rozczula, a dla dziecka to absolutnie normalny etap rozwoju. Jego my�lenie dopu�ci dok�adnie tyle, ile jest w stanie ud�wign��. Dzieci...

01.11.2023 | 09:20

11 listopada

poradnik psychologiczny

umieranie

Wszystkich �wi�tych

Tytu� tej ksi��ki skrywa paradoks: czy �mier� mo�e posiada� �ycie?

Ksi��ki

Kacper Bartczak

"Autobiografia �mierci" to zbi�r czterdziestu dziewi�ciu poetyckich utwor�w �a�obnych. Struktura ca�o�ci odzwierciedla buddyjski rytua� �a�obny.

21.10.2023 | 06:00

poezja

umieranie

�mier�

Zdj�cia ofiar katastrofy promu 'Sewol', kt�ry zaton�� w Korei Po�udniowej w kwietniu 2014 roku

Mateusz Paku�a: M�j ojciec zas�ugiwa� na to, by umrze� jak pies. Bez zb�dnego cierpienia

eutanazja

Angelika Pito�

- Wyobra�a�em sobie sceny rodem z Hanekego, kiedy pr�buj� ojca dusi�. Tyle �e moje cia�o si� w�wczas buntowa�o, a cia�o taty - odruchowo ratowa�o. Ta fizyczna granica by�a dla mnie nie do przej�cia. Naprawd� ch�tnie podj��bym si� tego zadania; ale...

07.04.2023 | 05:55

apostazja

Ko�ci�

teatr

umieranie

Od pandemii cz�ciej my�limy i rozmawiamy o �mierci. Czy to pomaga?

Nauka

Katarzyna Staszak

54 proc. Polak�w chcia�oby umrze� w domu, 16 proc. przekaza�o bliskim instrukcje dotycz�ce swojego pogrzebu.

07.02.2023 | 11:49

raport

relacje i zwi�zki

rodzina

umieranie

Czego najbardziej potrzebuje umieraj�ca osoba? - Blisko�ci - twierdz� autorki 'Raportu o dobrym umieraniu'

Rudnicki: Trudno si� mi przyzwyczai� do mieszkania w ciszy. I ten jej w�zek pusty w rogu

Wolna Sobota

Janusz Rudnicki

Nigdy nie my�la�am, �e b�d� mia�a c�rk�, kt�r� b�dzie moja matka

17.12.2022 | 06:00

choroba

felieton

matka

umieranie

Po �mierci Taty Mama by�a w takiej rozsypce, �e nie mia�am szansy na prze�ycie w�asnej �a�oby

Listy czytelnik�w

Czytelniczka WO

�mier� Taty by�a dla nas szokiem. Najpierw by�a rozpacz, niedowierzanie, w ko�cu pogrzeb, a po nim szara rzeczywisto��. To znaczy szara dla wszystkich, ale nie dla mnie

13.11.2022 | 12:48

opieka

rodzina

umieranie

�mier�

Oswajanie �mierci. Zmieniaj� si� "rekwizyty", potrzeba zostaje ta sama

Strefa czytania i ogl�dania

Matylda Wierietielny

Po�miertny portret m�odej dziewczyny w trumnie, najprawdopodobniej z lat 30-tych lub 40-tych, nieznanego autora. Dziewczyna, sfotografowana z profilu i na zbli�eniu, sprawia wra�enie, jakby by�a pogr��ona we �nie. - W tamtych czasach w rodzinnych...

31.10.2022 | 09:02

muzeum

Muzeum Etnograficzne w Krakowie

umieranie

Wszystkich �wi�tych

Czego �a�ujemy przed �mierci�? "Mog�am by� w �yciu bardziej bezczelna"

Du�y Format

Ewa Kaleta

Niczego. Mia�am dobre �ycie, urodzi�am wspania�e c�rki, mam wnuczki, prawnuczki, czego mog�abym �a�owa�?

31.10.2022 | 05:58

Co czuj�

po�egnanie

Tylko na Wyborcza.pl

umieranie

Nie ma zbyt wczesnego momentu, �eby rozmawia� z dzieckiem o �mierci

Felietony

Natalia Waloch

Rozmawiam z synem o �mierci tak�e dlatego, �eby nie wyl�g�y si� mu w g�owie g�upoty takie jak ta, �e mo�na mie� - jak w grze - wi�cej ni� jedno �ycie

31.10.2022 | 05:58

dzieci

Natalia Waloch-Matlakiewicz

rozmowa

umieranie

Natalia Waloch: m�wi� otwarcie, �e nie s�dz�, �eby babcia nas obserwowa�a z chmurki, ale za to jestem absolutnie przekonana, �e gdyby �y�a, uwielbia�aby si� z nim bawi�.

Jak pogodzi� chorego z pewno�ci�, �e ju� go nie wylecz�, �e medycyna jest bezradna? "Z�udze� pozbawia si� delikatnie"

�mier�

Aleksandra Lewi�ska

W hospicjum by�o 18 ��ek. Zdarzy�o si� raz, �e po tygodniu le�a�o w nich 18 zupe�nie nowych pacjent�w. Kilka razy chcia�em w��czy� wsteczny.

30.10.2022 | 12:01

hospicjum

medycyna paliatywna

umieranie

Wszystkich �wi�tych

Niezgoda na powszechny obowi�zek umierania by�a we mnie tak silna, �e dopuszcza�em w�asn� nie�miertelno��

Wolna Sobota

Jaros�aw Miko�ajewski

Nie ma nic. Jest tylko pami��. I ta najwa�niejsza - mi�o��. I w tym pewien oto cz�owiek mia� racj�.

28.10.2022 | 15:00

chrze�cija�stwo

mi�o��

Tylko na Wyborcza.pl

umieranie

O �mierci �atwiej rozmawia si� z kim� obcym. Umieraj�cy cz�sto pytaj�, jak wygl�daj�

umieranie

Adrian Karpeta

Cz�onek rodziny nie zawsze jest w stanie ud�wign�� ci�ar rozmowy na temat cierpienia, choroby, odnajdywania sensu �ycia. Od tego jest kapelan.

15.04.2022 | 20:24

zdrowie

Ksi�dz doktor Marcin Niesporek, wieloletni kapelan szpitalny, diecezjalny duszpasterz s�u�by zdrowia w archidiecezji katowickiej

Zwierz�ta te� umieraj�. Tokarczuk, Sumi�ska i Rusinek o tym, jak pozby� si� j�zykowej pogardy

Muzeum Manggha

Marta Gruszecka

Dlaczego ludzie umieraj�, a zwierz�ta zdychaj�? Sk�d w j�zyku polskim to paskudne s�owo? O tym, jak si� go pozby�, porozmawiaj� Olga Tokarczuk, Dorota Sumi�ska, Anna Kr�l, Micha� Rusinek i Romuald Huszcza. Spotkanie towarzyszy znakomitej wystawie...

18.03.2022 | 10:11

dyskusja

koty

psy

umieranie

W �wiecie Majki nikt nie umiera, tylko "znika". Jak rozmawia� z ma�ym dzieckiem o �mierci?

Wszystkich �wi�tych

Paulina Nodzy�ska

- Moje c�rki skaka�y wysoko na trampolinie, by zobaczy� pradziadka Witka, w ko�cu "jest w niebie". To by� moment, kiedy dotar�o do mnie, �e musz� si� z tym zmierzy�. Wielu rodzic�w unika tego tematu - m�wi Marta Blonkowska, autorka cyklu ksi��eczek...

30.10.2021 | 12:52

dzieci

psychologia

umieranie

zdrowie psychiczne

Jak nie straci� kontaktu ze zmar�ymi w dobie wirtualnej rzeczywisto�ci

Ksi��ki

Katarzyna Boni

A co, je�li zmarli tworz� z nami relacje, stawiaj� przed nami zadania, pobudzaj� nas do dzia�ania i zwi�kszaj� nasz� �ywotno��?

31.08.2021 | 05:58

Magazyn Ksi��ki nr 4/49

umieranie

�mier�

S�ynny kucharz Anthony Bourdain. W nowym filmie o nim wykorzystano sztuczn� inteligencj� do odtworzenia jego g�osu. Tymczasem napisanego przed samob�jcz� �mierci� listu Bourdain nigdy nie przeczyta�

Agnieszka Dauksza: Stare kobiety zdaj� sobie spraw�, �e nie musz� si� podoba�. To wyzwalaj�ce

Spo�ecze�stwo

Martyna S�owik

"Pomy�l, partia dojrza�ych i starych kobiet. Wyzwolonych, do�wiadczonych, prze�wiadczonych, �e nie musz� si� podoba�, odwa�nych. Dyskusja polityczna na pewno diametralnie by si� zmieni�a". Rozmowa z Agnieszk� Dauksz�, pisark�, laureatk� Juliusza

29.05.2021 | 05:57

dojrza�o��

kobiety

staro��

umieranie

Kinga Preis: Dla mnie hospicjum to miejsce najbardziej intensywnego �ycia. Ale ba�am si�, �e tego nie ud�wign�

Spo�ecze�stwo

Karolina Kijek

"W li�cie do babci poinstruowa�, jak chce, �eby wygl�da� jego pogrzeb. Powtarza�, �e dzie� sp�dzony z nami by� najpi�kniejszy w jego �yciu". Rozmowa z King� Preis, aktork�, ambasadork� hospicjum i Beat� Hernik-Janiszewsk�, prezesk� fundacji...

24.04.2021 | 05:55

hospicjum

Kinga Preis

umieranie

Umar� mi przed �wi�tami dziadek, m�j staroszek, dr��cymi d�o�mi zawi�za�em krawat, kt�ry mu za�o�y�em [TWARDOCH]

Du�y Format

Szczepan Twardoch

Umar� po stu latach �ycia, otoczony rodzin�, z gromnic� w d�oniach. By�em przy tej �mierci, wraz z innymi sta�em nad jego �miertelnym �o�em, s�yszeli�my jego ostatni oddech, umyli�my jego cia�o, ubrali�my je w czarny garnitur i porz�dne buty

17.01.2021 | 14:00

umieranie

�mier�

�a�oba

Staro��? Nie narzekajmy. I tak nigdy dot�d nie �yli�my tak d�ugo, tak zdrowo i tak wygodnie

Magazyn �wi�teczny

Tomasz Ulanowski

W m�odym �yciu naszych dzieci przegl�damy si� jak w krzywym zwierciadle. My te� nie wiedzieli�my, �e nasze chwile, dni, lata i dekady s� dok�adnie wyliczone

04.04.2020 | 06:00

aids

epidemia koronawirusa

koronawirus

staro��

'Malarz Hans Burgkmair i jego �ona Anna', obraz namalowa� przed 1546 r. Lukas Furtenagel. Kunsthistorisches Museum w Wiedniu

Mi�o�� i �mier�. "Dzwoni� po to, �eby si� po�egna�"

Felietony

Dorota Wellman

Kiedy umierali moi bliscy, nie chcia�am ich pu�ci�. Robi�am wszystko, �eby byli ze mn�. To by� egoizm

07.03.2020 | 05:55

strata

umieranie

�mier�

Porozmawiajmy o �mierci przy kolacji: "Kochanie, to ju� dzi� w nocy, po�egnajmy si�, jad�"

Du�y Format

Tomasz Kwa�niewski

Wola�bym jednak trumn�. Cho� musz� wam powiedzie�, �e wi�kszo�� pogrzeb�w teraz to kremacje. Nie, nie chodzi tu o cen�, bo ta jest podobna... Ludzie ze wstr�tem my�l�, �e robaki ich b�d� jad�y

30.09.2019 | 05:58

hospicjum

przepis na �ycie

przysz�o��

rozmowa

Gdy umiera tw�j bliski, nie m�w mu: "Porozmawiajmy o czym� weso�ym". Dlaczego nie wiemy, jak si� wtedy zachowa�?

Ksi��ki

Katarzyna Boni

Dawniej ludzie bali si� nag�ej �mierci, nie chcieli, by ich zaskoczy�a. Dobra �mier� oznacza�a, �e obok �o�a umieraj�cego w�r�d �wiec stali ma��onkowie, kuzyni, dzieci, przyjaciele. W XXI w. dobra �mier� to taka, z kt�rej nie zdajemy sobie sprawy.

27.08.2019 | 05:59

ksi��ki

magazyn ksi��ki

magazyn ksi��ki nr 4/37

umieranie

Cyganie przy trumnie zmar�ej, S�owacja, 1963 r. Kiedy� uwa�ano, �e dobra �mier� powinna stanowi� akt publiczny. Wok� umieraj�cego gromadzili si� bliscy

Hospicjum: rozmowy o umieraniu

Tylko Zdrowie

Opr. Agnieszka Odachowska

Pobyt bliskiej osoby w hospicjum oraz jej umieranie to dla wielu rodzin wci�� tematy tabu. Jak obie radzi� w tak trudnej sytuacji i jak towarzyszy� choremu, radzi psycholog Karolina D�browska-Cho�ostiakow.

12.07.2019 | 07:02

hospicja

opieka nad chorymi

opiekun

umieranie

�mier�. Instrukcja obs�ugi: Trzyma�, pog�adzi� po policzku, by�

Du�y Format

Ma�gorzata I. Niemczy�ska

Robi�a wszystko, by by� przy ostatnim tchnieniu m�a, chocia� j� prosi�: "Chcia�bym umrze� sam". Wysz�a tylko do toalety, wr�ci�a po kilku minutach, a on ju� nie �y�. Jakby wyczeka� - rozmowa z Magdalen� Klorek, opiekunk� paliatywn�.

18.03.2019 | 05:58

choroba

Du�y Format

opiekunka

staro��

�adna �mier� nie jest lepsza czy gorsza,
cho� inaczej prze�ywa si� �mier� dziecka,
a inaczej starszej osoby

Cz�owiek powinien mie� poczucie w�asnej �miertelno�ci - prof. Z. Szawarski o oswajaniu �mierci.

Wideo Gazety Wyborczej

Zbigniew Szawarski, Agnieszka Kublik;' Zdj�cia: Adam Roso�owski; Monta�: Katarzyna Szczepa�ska

Nie potrafimy unikn�� mierci, powinni�my wi�c umie� j� oswoi� - m�wi w Temacie Dnia Gazety Wyborczej prof. Zbigniew Szawarski. - Chcia�bym umiera� w taki spos�b - wyznaje prof. Szawarski Agnieszce Kublik - bym nie musia� si� tego wstydzi�, aby moi...

01.11.2016 | 10:53

Agnieszka Kublik

bliscy

cmentarz

Gazeta Wyborcza

Zastan�w si�, czego Jej nie powiedzia�a�. Masz jeszcze szans�. Ja ju� nie

Felietony

Dorota Wellman

By�a dla mnie najlepszym psychoterapeut�. Spokojnie wys�uchiwa�a, nie komentowa�a. Zawsze odbiera�a telefon

26.03.2016 | 01:00

872 Marzec 2016

rodzina

staro��

Dorota Wellman - dziennikarka, felietonistka

Lekarka w habicie

Listy

Basia

Siostra-lekarka nie spieszy�a si�, nie my�la�a o domu, bo go nie mia�a; z hospicjum wraca�a do swego klasztoru

26.02.2013 | 04:00

hospicjum

lekarka

powo�anie

umieranie

Przedsionek do nieba

Spo�ecze�stwo

Agnieszka Prusak

Cykl fotografii ?Niebo? powsta� we Wroc�awiu w Zgromadzeniu Si�str Albertynek Pos�uguj�cych Ubogim

01.11.2012 | 06:00

niebo

umieranie

�mier�

Szpital w Bagandou. �ycie i �mier� w afryka�skiej d�ungli

Spo�ecze�stwo

Maria Tomaszewska-Chyczewska, Marta Wroniszewska

Kaja Kie�czewska jest 26-letni� lekark�, kt�ra po uko�czeniu studi�w medycznych wyjecha�a na rok do Republiki �rodkowoafryka�skiej, by leczy� miejscow� ludno��. Razem z kole�ank� ze studi�w i afryka�skim personelem pracowa�a w szpitalu, otwartym w...

01.01.2012 | 08:38