ARCHEOLOGIA Gazeta Wyborcza

Zagadkowe znalezisko archeolog�w przy placu Pi�sudskiego. Kim by� Jan Rar�g?

archeologia

Tomasz Urzykowski

W miejscu zburzonego w 1944 r. Pa�acu Br�hla przy pl. Pi�sudskiego archeolodzy natrafili na kamienn� p�yt� ze starannie wykutym napisem: "Jan Rar�g". Pr�buj� ustali�, kim by� ten cz�owiek.

12.07.2023 | 16:30

pa�ac bruhla

Pa�ac Saski

plac Pi�sudskiego

Warszawa

Znaleziona przez archeolog�w tablica z wykutym napisem 'Jan Rar�g'. Badacze pr�buj� ustali�, kim by� uwieczniony w kamieniu cz�owiek

To Egipcjanie zacz�li mierzy� pierwsz� godzin� i zmienili nasz stosunek do czasu

czas

Prof. Robert Cockcroft, Prof. Sarah Symons

Zwi�zek ludzko�ci z okre�laniem czasu zacz�� si� przed pierwszym s�owem pisanym, co sprawia, �e dzi� tak trudno jest bada� pochodzenia wielu jednostek pomiaru czasu.

10.07.2023 | 19:20

archeologia

fizyka

nauka

The Conversation

Fragment sklepienia astronomicznego w �wi�tyni Dendera w Egipcie.

Skarb Got�w we Wdeckim Parku Krajobrazowym. Potwierdza teori� samego Jordanesa

archeologia

Agata Szczygielska-Jakubowska

Jestem w si�dmym niebie! - cieszy� si� Olaf Popkiewicz, archeolog z Torunia, kt�ry na terenie Wdeckiego Parku Krajobrazowego szuka� �lad�w potyczki z II wojny �wiatowej, a odkry� srebrne precjoza z okresu w�dr�wek lud�w.

10.07.2023 | 13:07

skarb

wda

Alarm dla archeologii: "saperzy" ponownie atakuj� Sejm!

Opinie

Przemys�aw Urba�czyk

Posiadacze wykrywaczy metali kolejny raz podejmuj� pr�b� wywalczenia sobie pe�nej swobody w poszukiwaniu zabytk�w. Ich postulaty s� niezgodne ze standardami przyj�tymi w regulacjach mi�dzynarodowych.

10.07.2023 | 06:00

archeologia

zabytki

30.06.2011, Siewierz, archeolodzy amatorzy podczas przeczesywania nawiezionej ziemi z teren�w archeologicznych.

Niezwyk�e znalezisko w ruinach pa�acu Br�hla. Apetyt archeolog�w ro�nie

plac Pi�sudskiego

Micha� Wojtczuk

Na terenie obok placu Pi�sudskiego, gdzie przed wojn� sta�a siedziba MSZ - pa�ac Br�hla, zacz�y si� prace archeologiczne. Tego terenu jeszcze nigdy nie badano. Ju� po kilku dniach prac znaleziono ciekawe artefakty.

07.07.2023 | 17:54

archeologia

Pa�ac Saski

zabytki Warszawy

�r�dmie�cie

Szklany ka�amarz znaleziony podczas bada� archeologicznych na terenie zburzonego pa�acu Br�hla w pobli�u placu Pi�sudskiego

Cenne znalezisko na budowie bloku przy ul. Fordo�skiej. W Bydgoszczy odkryto studni� z XVI wieku

archeologia

Agata Szczygielska-Jakubowska

Interesuj�cego odkrycia dokonali archeolodzy Anna i Wojciech Siwiak z Pracowni Archeologiczno-Konserwatorskiej w Bydgoszczy. Na terenie budowy osiedla przy ul. Fordo�skiej odnale�li studni�, najprawdopodobniej z XVI w., zaopatruj�ca w wod� dawn�...

06.07.2023 | 06:06

Fordo�ska

zabytki

Studnia z XVI w. odkryta na Bartodziejach w Bydgoszczy

Archeolodzy zrekonstruowali twarz jednej z pierwszych chrze�cijanek w Anglii

Nauka

Miko�aj Marcysiak

Dziewczyna przyby�a na Wyspy Brytyjskie ze �rodkowej Europy w VII wieku. Zmar�a m�odo, by� mo�e dlatego, �e nie s�u�y�a jej angielska dieta.

03.07.2023 | 10:24

archeologia

dieta

nauka

Rekonstrukcja twarzy m�odej dziewczyny, kt�rej szcz�tki znaleziono w pobli�u angielskiej wioski Trumpington. Obraz zosta� stworzony przez Hew Morrisona na podstawie pomiar�w czaszki kobiety i danych dotycz�cych g��boko�ci tkanek dla mieszkanek Europy �rodkowej tego okresu.

Tajemnicze kamienne kr�gi w P�awnie ko�o Czaplinka. Archeologiczna sensacja sprzed dw�ch tysi�cy lat

historia Pomorza

Dana Jurszewicz

- To cmentarzysko jest jednym z najwa�niejszych odkry� archeologicznych ostatnich lat dotycz�cych Got�w - uwa�a dr Andrzej Kasprzak z Muzeum w Koszalinie. Chodzi o co najmniej trzy kr�gi kamienne i trzy kurhany, kt�re archeolodzy ods�aniaj� i badaj�...

03.07.2023 | 08:41

archeologia

Czaplinek

Muzeum w Koszalinie

Wakacje 2023

Kamienny kr�g odkryty przez archeolog�w w P�awnie

Ludovic Slimak, archeolog, kt�ry przepisuje prehistori� zasiedlenia Europy przez ludzi [rozmowa]

antropologia

Natalie Sauer

Ta rewolucja zaj�a mu 30 lat pracy. Nie wszyscy antropolodzy i archeolodzy chc� si� z ni� pogodzi�.

28.06.2023 | 18:59

archeologia

m�zg

nauka

neandertalczyk

Dr Ludovic Slimak, kierownik wykopalisk w Grotte Mandrin i pierwszy autor publikacji w 'Science Advances'. W styczniu 2022 r. wyda� ksi��k� pt. 'N�andertal nu' - nagi neandertalczyk

Archeolodzy wracaj� na dziedziniec pa�acu Branickich. Co znajd� tym razem?

pa�ac Branickich

Andrzej K�opotowski

To kontynuacja prac z zesz�ego roku. Tym razem archeolodzy przebadaj� jednak znacznie wi�ksz� powierzchni� dziedzi�ca paradnego bia�ostockiego pa�acu Branickich.

28.06.2023 | 13:02

archeologia

Bia�ystok

zabytki

Ruszaj� badania archeologiczne na Bulwarze Filadelfijskim w Toruniu

archeologia

Paulina B�aszkiewicz

Wojew�dzki Urz�d Ochrony Zabytk�w w Toruniu po wielu tygodniach wyda� pozwolenie na prowadzenie bada� archeologicznych na Bulwarze Filadelfijskim. W czwartek miasto ma przekaza� teren. W pierwszej kolejno�ci maj� by� przeprowadzone badania...

27.06.2023 | 14:35

Bulwar Filadelfijski

remonty

Toru�

Historia przemocy. Ludzie ludziom gotowali ten los ju� niemal 1,5 mln lat temu

antropologia

Tomasz Ulanowski

Naci�cia wykonane kamiennym narz�dziem na pradawnych ko�ciach cz�owiekowatych odkrytych w Afryce wskazuj� na mord i by� mo�e na kanibalizm.

27.06.2023 | 07:00

archeologia

m�zg

nauka

paleobiologia

Ludzka lub praludzka ko�� sprzed 1,45 mln lat z dziewi�cioma naci�ciami wykonanymi ostrym narz�dziem

Archeolodzy odkryli na Bliskim Wschodzie prehistoryczne instrumenty d�te

Nauka

Miko�aj Marcysiak

Znalezione "flety" maj� oko�o 12 tys. lat. Nie do ko�ca wiadomo, do czego s�u�y�y, ale wiadomo, co mo�na na nich zagra�.

26.06.2023 | 10:00

archeologia

bliski wsch�d

izrael

naukowcy odkryli

Oto najstarsze w Europie ryty naskalne neandertalczyk�w. Maj� co najmniej 57 tys. lat

neandertalczyk

Tomasz Ulanowski

Rysunki te s� tak niepozorne, �e oko nieuzbrojone w naukowe szkie�ko mog�oby je �atwo przeoczy�.

23.06.2023 | 14:00

antropocen

archeologia

m�zg

nauka

Naskalne ryty wykonane prawdopodobnie przez neandertalczyk�w w jaskini La Roche-Cotard w dolinie Loary we Francji

Archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego odkryli nad Nilem unikatowe malowid�a. To wr�cz sensacja

Uniwersytet Warszawski

Tomasz Urzykowski

Malowid�a �cienne przedstawiaj�ce �wi�te postaci i kr�la Dawida, jednego z ostatnich w�adc�w �redniowiecznego afryka�skiego pa�stwa Makuria, znale�li w Sudanie badacze z zespo�u kierowanego przez dr. hab. Artura Ob�uskiego z Uniwersytetu...

19.06.2023 | 17:27

archeologia

malowid�a

odkrycie

Sudan

Fragment malowide� odkrytych w Starej Dongoli przez archeolog�w pod kierunkiem dr. Artura Ob�uskiego z Centrum Archeologii �r�dziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego

Archeolodzy odkryli w Sakkarze warsztaty, w kt�rych mumifikowano ludzi i zwierz�ta

Nauka

Miko�aj Marcysiak

W warsztatach zachowa�y si� tak�e konserwanty zachowuj�ce sk�r� i ko�ci w dobrym stanie przez tysi�ce lat.

19.06.2023 | 12:14

archeologia

mumia

odkrycie

staro�ytny egipt

S�oje kanopskie, kt�re zosta�y wykonane w celu przechowywania narz�d�w usuni�tych z cia�a w procesie mumifikacji znalezione w miejscu Piramidy Schodkowej D�esera w Sakkarze, 27 maja 2023 r.

Odnaleziono miejsce poch�wku s�ynnego polskiego wynalazcy. Jego maszyna licz�ca wprawia�a w zachwyt

Cmentarz �ydowski

Wojciech Podg�rski

Sko�czy� si� pierwszy etap bada� archeologicznych na Cmentarzu �ydowskim na warszawskim Br�dnie. Badaczom uda�o si� odnale�� miejsce poch�wku za�o�yciela cmentarza Szmula Zbytkowera oraz gr�b wybitnego wynalazcy Abrahama Sterna.

18.06.2023 | 14:05

archeologia

Br�dno

historia

konserwator zabytk�w

Prace archeologiczne na Cmentarzu �ydowskim na Br�dnie

Nowa Huta z epoki �redniowiecza. Ma�opolski Piknik Archeologiczny

archeologia

Marta Gruszecka

Co dzia�o si� "Przed wiekami w Nowej Hucie"? Kim by� krzemieniarz, a czym zajmowa� si� br�zownik? Na spotkanie z przesz�o�ci� w ramach 17. Ma�opolskiego Pikniku Archeologicznego zaprasza w sobot� Muzeum Archeologiczne w Krakowie.

16.06.2023 | 15:39

Krak�w

Muzeum Archeologiczne w Krakowie

Nowa Huta

piknik

"The New York Times": Skalpel, kleszcze, wiert�o do ko�ci. Jak wygl�da�a rzymska medycyna 2 tys. lat temu

archeologia

Franz Lidz

Licz�ca 2 tys. lat kolekcja narz�dzi medycznych odkopana niedawno na W�grzech oferuje wgl�d w praktyki wytrwa�ych, ale powszechnie lekcewa�onych rzymskich lekarzy.

16.06.2023 | 15:11

medycyna

nauka

staro�ytno��

Narz�dzia chirurgiczne ze Staro�ytnego Rzymu.

Tornado w Teksasie, mumia z Peru i dzie� ��wia morskiego na �wiecie czyli dzie� na zdj�ciach: 16 czerwca 2023 r.

Zdj�cia

Fotoedytorzy 'Gazety Wyborczej'

Ka�dego dnia fotografowie z ca�ego �wiata dokumentuj� bie��ce wydarzenia, za� fotoedytorzy "Gazety Wyborczej" ogl�daj� je i dokonuj� selekcji. Tak aby nasi Czytelnicy mogli obejrze� najciekawsze kadry i najlepsze historie. Czasem dramatyczne, a...

16.06.2023 | 11:46

archeologia

balet

koszyk�wka

lawina

Naukowcy odkryli kolejny dow�d na bardzo wczesne wyj�cie Homo sapiens z Afryki

antropologia

Tomasz Ulanowski

W Laosie znaleziono fragmenty ko�ci ludzi wsp�czesnych pochodz�ce sprzed a� 86-68 tys. lat.

13.06.2023 | 17:00

archeologia

m�zg

nauka

przyroda

Jaskinia Tam Pa Ling w p�nocnym Laosie, w kt�rej naukowcy odkryli ludzkie szcz�tki sprzed 86-68 tys. lat

Uliczka jak fascynuj�cy przek�adaniec. Odkryto m.in. piwniczk� sprzed ponad 500 lat i artefakty z epoki kamienia

Tykocin

Monika �mijewska

Kr�tki odcinek ulicy, a jak potrafi zaskoczy�. W Tykocinie podczas prac wykopaliskowych archeolodzy z Muzeum Podlaskiego odkryli nie tylko zasypan� kaflami XV-wieczn� piwniczk� i fragmenty �redniowiecznych garnk�w, ale te� pozosta�o�ci po...

11.06.2023 | 17:11

archeologia

Muzeum Podlaskie

odkrycia archeologiczne

zabytek

Badania wykopaliskowe w Tykocinie. Archeolodzy z Muzeum Podlaskiego odkryli m.in. zasypan� kaflami XV-wieczn� piwniczk�, fragmenty �redniowiecznych garnk�w oraz pozosta�o�ci po koczowniczych ludach z epoki kamienia.

Rolnictwo przynie�li do Afryki imigranci z Europy

archeologia

Tomasz Ulanowski

Fala rolniczych imigrant�w przysz�a (przyp�yn�a?) z P�wyspu Iberyjskiego, dramatycznie zmianiaj�c warunki �ycia w rejonie, kt�ry dzi� zwiemy Maghrebem.

08.06.2023 | 13:25

antropocen

genetyka

nauka

rolnictwo

Bioarcheolodzy zbadali ko�ci dzieci wykorzystywanych w XIX w. do niewolniczej pracy w angielskich fabrykach

Nauka

Miko�aj Marcysiak

To pierwsza taka bioarcheologiczna analiza, kt�ra stanowi �wiadectwo wyzysku najm�odszych podczas rewolucji przemys�owej w Wielkiej Brytanii.

07.06.2023 | 18:57

archeologia

badanie

ko�ci

niewolnictwo

Archeologiczne odkrycie na trasie przysz�ej obwodnicy Opatowa. Fragment narz�dzia z obsydianu i �redniowieczny grzebie�

archeologia

Marcin Sztandera

Nawet 7,5 tys. lat mo�e mie� kawa�ek obsydianu, czyli szk�a wulkanicznego, wykorzystywany jako narz�dzie, kt�ry odnaleziono ko�o Opatowa. To kolejne znalezisko archeologiczne na trasie przysz�ej obwodnicy.

07.06.2023 | 18:55

GDDKiA Kielce

Opat�w

2023, budowa obwodnicy Opatowa. Gliniana g��wka znaleziona w ziemiance prawdopodobnie z okresu kultury pomorskiej i wczesnej epoki �elaza

Archeolodzy z UJ uratowali unikatowe malowid�a Maj�w. Musieli przekona� do siebie lokaln� spo�eczno�� Gwatemali

Uniwersytet Jagiello�ski

Ada Chojnowska

Ta cz�� Gwatemali jest mocno do�wiadczona, niekt�rzy nie mogli zrozumie�, jak mo�e tu przyjecha� kto� z drugiego ko�ca �wiata i dzia�a� pro publico bono - m�wi prof. Jaros�aw �ra�ka z UJ o swojej pracy w Chajul, gdzie ratowa� znajduj�ce si� w...

06.06.2023 | 19:44

archeologia

badania

freski

gwatemala

Tomasz Skrzypiec w trakcie prac konserwatorskich

Odkrycie archeologiczne na zamku w �wieciu. Wida� ju� jego pierwotny obrys

archeologia

Dominik Krzysztofiak, Maciej Kulesza

Kr�tko po rozpocz�ciu prac przy zamku w �wieciu bydgoski archeolog Robert Grochowski dokona� odkrycia, kt�re potwierdza, �e XIV-wieczna budowla w pierwotnym kszta�cie mia�a cztery skrzyd�a.

05.06.2023 | 21:44

odkrycie

�wiecie

Prace archeologiczne prowadzone przez pracowni� 'Imladris' Roberta Grochowskiego ukaza�y pierwotny obrys zamku krzy�ackiego w �wieciu

Niebia�ski dysk z Nebry. Wierna kopia tajemniczego zabytku sprzed tysi�cleci w Gda�sku

Muzeum Archeologiczne

Dorota Kara�

Dysk z Nebry, s�ynne znalezisko archeologiczne, jest tak cenny, �e niezwykle rzadko opuszcza muzealny magazyn. Do Gda�ska trafi�a niezwykle wierna rekonstrukcja.

05.06.2023 | 07:00

archeologia

Dysk z Nebry

Gda�sk

zabytki

Niezwyk�e odkrycie archeologiczne na placu Trzech Krzy�y. Przenosi nas do XVIII-wiecznej Warszawy

�r�dmie�cie

Jaros�aw Osowski

Podczas remontu pl. Trzech Krzy�y archeolodzy natkn�li si� na wa�ne �lady z XVIII wieku. Drogowcy zapowiadaj�, �e pozostawi� bez asfaltu dodatkow� powierzchni� bruku.

02.06.2023 | 16:04

archeologia

inwestycje

komunikacja

konserwator zabytk�w

Co robi� Homo heidelbergensis nad jeziorem w Dolnej Saksonii, czyli jeden dzie� z �ycia pradawnej rodziny

Nauka

Miko�aj Marcysiak

Archeolodzy zbadali skamienia�e odciski bosych st�p, kt�re 300 tys. lat temu na terenie dzisiejszych Niemiec zostawi�a grupa naszych ewolucyjnych kuzyn�w.

31.05.2023 | 11:35

archeologia

odkrycie naukowe

paleobiologia

paleontologia

�lady hominid�w sugeruj�, �e bytowali w tym samym miejscu, w kt�rym gromadzi�y si� m.in. stada s�oni

Sk�d w Europie wzi�a si� d�uma? Kolejny �lad prowadzi do naje�d�c�w z Wielkiego Stepu

genetyka

Tomasz Ulanowski

Odkryto go w Wielkiej Brytanii. Z ludzkiej miazdze z�bowej sprzed 4 tys. lat.

30.05.2023 | 18:16

antropologia

archeologia

choroby zaka�ne

d�uma

Sensacja archeologiczna w S�awkowie. Barbarzy�ski poch�wek kobiety. Czy by�a wampirzyc�?

archeologia

Anna Malinowska

W trakcie prac archeologicznych prowadzonych w S�awkowie natrafiono na szcz�tki kobiety pochowane w wyj�tkowo brutalny, barbarzy�ski spos�b. Nie wiadomo jeszcze, czy zosta�a wcze�niej skazana, czy potraktowano j� jak wampirzyc�.

30.05.2023 | 12:52

sensacja

S�awk�w

wampiry

W trakcie prac archeologicznych prowadzonych w S�awkowie natrafiono na szcz�tki kobiety pochowane w wyj�tkowo brutalny, barbarzy�ski spos�b

Bydgoski archeolog podsumowuje prace w miejscu budowy IV kr�gu Opery Nova."Dokonali�my niespodziewanych odkry�"

archeologia

Agata Szczygielska-Jakubowska

- Najcenniejszym odkryciem, zupe�nie niespodziewanym w tym miejscu, by�o ,,drewniane miasto", czyli ca�y kompleks drewnianych zabudowa� klasztoru bydgoskich karmelit�w - m�wi Robert Grochowski, archeolog z Pracowni Archeologicznej Imladris.

27.05.2023 | 08:03

Opera Nova

Plac budowy IV kr�gu Opery Nova. Zdj�cia z lotu ptaka

Archeologiczna sensacja na Lubelszczy�nie. We wsi Kluczkowice znaleziono figurki ze staro�ytnego Egiptu i Rzymu

Lubelszczyzna

Ma�gorzata Domaga�a

Trop prowadzi do zaginionej kolekcji, kt�r� przed II wojn� zgromadzili w�a�ciciele pa�acu w Kluczkowicach. Cz�� maj�tku po wojnie rozgrabili okoliczni mieszka�cy i jest szansa, �e opr�cz figurek Ozyrysa i Bachusa znajd� si� kolejne cenne przedmioty.

27.05.2023 | 06:00

archeologia

Historia

Egipski pos��ek Ozyrysa znaleziony w Kluczkowicach

Archeolog: Odkryli�my w Sudanie malowid�a, kt�re nie maj� analogii w �wiecie chrze�cija�skim

polscy naukowcy donosz�

dr hab. Artur Ob�uski

Wraz z suda�sk� spo�eczno�ci� i administracj� opracowali�my plan rozwoju regionu Starej Dongoli. Taka wsp�praca jest nowo�ci� w badaniach archeologicznych. Ale te� konieczno�ci�.

25.05.2023 | 13:16

archeologia

chrze�cija�stwo

odkrycie naukowe

Sudan

Koniec najwi�kszych bada� archeologicznych w centrum Bydgoszczy. Zaczyna si� faktyczna rozbudowa Opery Nova

archeologia

Agata Szczygielska-Jakubowska

Koniec. Po 3,5 miesi�ca zmaga�, po 10 godzin dziennie przez sze�� dni w tygodniu, we wtorek (23 maja) zako�czyli�my wyprzedzaj�ce badania archeologiczne w miejscu budowy czwartego kr�gu Opery Nova w Bydgoszczy - poinformowa� Robert Grochowski,...

25.05.2023 | 06:09

Opera Nova

Ostatnia wersja projektu czwartego kr�gu Opery Nova i teren�w wok� niego

Naukowcy odkryli pozosta�o�ci najstarszego pieczystego w Europie

archeologia

Tomasz Ulanowski

Pozosta�o�ci ogniska sprzed 245 tys. lat odkryte w Hiszpanii s� najstarszym �ladem termicznej obr�bki jedzenia na naszym kontynencie.

23.05.2023 | 08:50

antropocen

antropologia

nauka

przyroda

Prezydent Torunia wyda� o�wiadczenie o Bulwarze Filadelfijskim, kt�rego remont mia� si� sko�czy� w czerwcu 2023 r.

Bulwar Filadelfijski

Paulina B�aszkiewicz

W �rod� 17 maja br. pisali�my o wstrzymaniu prac na Bulwarze Filadelfijskim do 25 listopada br. Z tym stwierdzeniem nie zgadza si� prezydent Torunia Micha� Zaleski. Na stronie internetowej miasta torun.pl i na swoim profilu na Facebooku umie�ci�...

19.05.2023 | 13:00

archeologia

remonty

Toru�

Prace na Bulwarze Filadelfijskim w Toruniu wstrzymane do listopada. To pora�ka w�adz miasta

Bulwar Filadelfijski

Paulina B�aszkiewicz

- Dotychczasowe wstrzymanie prac by�o do 25 maja, a my nie zd��ymy do tego czasu nawet wyda� pozwolenia na badania. Dlatego prace budowlane zosta�y przeze mnie wstrzymane do listopada - m�wi Sambor Gawi�ski, wojew�dzki konserwator zabytk�w w Toruniu.

17.05.2023 | 15:57

archeologia

Toru�

Skandal w polskiej archeologii. Plagiator w radach presti�owego instytutu

uczelnie

Piotr �ytnicki

Rektorka UAM w Poznaniu powo�a�a plagiatora do rady naukowej instytutu archeologicznego w Atenach, a potem przekonywa�a, �e nie mo�e go odwo�a�. Plagiat odkry� przypadkiem czujny doktorant. Nie ma mowy o pomy�ce.

17.05.2023 | 05:55

archeologia

nauka

plagiat

UAM

Akropol w Atenach. Od pa�dziernika 2021 roku w Grecji dzia�a Polski Instytut Archeologiczny