HISTORIA Gazeta Wyborcza

Kacper Pob�ocki: Moja babcia z nikim nie walczy�a. Pr�bowa�a przetrwa�

�y� Lepiej. Psychologia Codziennie

Agata Szczygielska-Jakubowska

Przymus pracy w naszym przypadku nie jest bezpo�redni, nikt nas nie bije i si�� nie ci�gnie do pracy w poniedzia�ek rano. Dawniej jedynym sposobem zmuszenia ludzi, aby pracowali dla kogo�, by�a naga, dzika przemoc - m�wi dr hab. Kacper Pob�ocki...
01.01.2024 | 11:43

chamstwo

historia

Kacper Pob�ocki

ksi��ki
Oby wybija� tylko szcz�liwe godziny. Historia zegara z wroc�awskiego ratusza

wyborcza classic wroc�aw

Beata Maciejewska

Odmierza czas dla Wroc�awia, ale sam te� odczuwa jego up�yw. Zegarmistrz, kt�ry go zbudowa�, nie chcia� zarobi�, lecz "upami�tni� nazwisko".
31.12.2021 | 22:05

historia

nowy rok

Ratusz

sylwester
Twist na peronie. Jedyna taka zabawa sylwestrowa w historii Warszawy

sylwester

Tomasz Urzykowski

"Balowa� w Filharmonii rozkosz prawdziwa. Ale to ka�dy potrafi. A nas warszawiak�w sta� jeszcze na improwizacj�" - przekonywa� tygodnik "Stolica" w kr�tkiej relacji z najbardziej nietypowego miejskiego sylwestra w Warszawie. Odby� si� 60 lat temu na...
31.12.2023 | 18:18

Dworzec �r�dmie�cie

historia

PKP

zabawa sylwestrowa
Publiczne radio i polsko-�ydowska historia. "�yd nie da� polskiemu dziecku kawa�ka chleba" [TOP 2023]

Tylko na Wyborcza.pl

Artur �ukasiewicz

- My dla �yda jeste�my goje, a goja mo�na oszuka� - m�wi s�uchacz publicznego Radia Zach�d. Nast�pny: - Szmalcownicy brali si� z tego, �e przed wojn� �yd piekarz albo rze�nik nie da� kawa�ka chleba ani w�dliny polskiemu dziecku, wola� wyrzuci� albo...
31.12.2023 | 07:32

antysemityzm

historia

media publiczne

Radio Zach�d
Kropki w kamieniu, �eglarskie mapy i droga Napoleona do Moskwy. Jak cz�owiek nauczy� si� pokazywa� dane

BIQdata

Konrad Budek

BIQdata, dzia� danych "Gazety Wyborczej", codziennie przygotowuje oparte na danych wizualizacje w formie infografik i map, kt�re pomagaj� zrozumie� zmieniaj�c� si� rzeczywisto��. Z okazji �wi�t Bo�ego Narodzenia zapraszamy Pa�stwa do podr�y w...
29.12.2023 | 18:17

dane

historia

infografika

mapy
Nie w Zielonej G�rze, nie w Gorzowie? Lubuskiej to�samo�ci szukaj w Mi�dzyrzeczu [TOP 2023]

Lubuskie

Szymon P��ciennik

25 lat wojew�dztwa lubuskiego. - Gdyby teraz kto� chcia� zlikwidowa� wojew�dztwo lubuskie, te� bym go broni� i protestowa�. To nowy tw�r, ale ju� odr�bna cz�� Polski. Ma prawo do w�asnego bytu - m�wi Andrzej Kirmiel, dyrektor muzeum w Mi�dzyrzeczu.
29.12.2023 | 16:52

andrzej kirmiel

historia

Mi�dzyrzecz

samorz�d
Co dalej z poszukiwaniem Bursztynowej Komnaty mi�dzy bunkrami w Mamerkach? [TOP 2023]

historia

Robert Robaszewski

- Mamy nadziej�, i� zasypany koniec torowiska doprowadzi nas do wci�� nieodkrytych pomieszcze� podziemnych z cenn� historycznie zawarto�ci�. - Tak dzie� przed rozpocz�ciem wykopalisk komentowa� akcj� Bart�omiej Pleba�czyk, opiekun Muzeum II Wojny...
29.12.2023 | 16:14

Mazury
"Umar�a oko�o pierwszej w nocy, po kilku godzinach agonii. 7 uderze�". Dorota Nieznalska wraca do ofiar "Skorpiona"

Gda�sk

Dorota Kara�

"Bo�ena. Pr�bowa�a wzywa� pomoc. Mieszka�cy s�siedniego bloku s�yszeli cichy kobiecy g�os, wo�aj�cy: Mamo, pom�. Nikt jednak nie zareagowa�".
29.12.2023 | 06:00

Dorota Nieznalska

historia

kultura

Muzeum Gda�ska
Nie �yje 93-letnia matka Stanis�awa Pyjasa. O jej �mierci poinformowa� publicysta Cezary �azarewicz

Wiadomo�ci z Bielska-Bia�ej

Ewa Furtak

Stanis�awa Pyjas musia�a znie�� najpierw �mier� syna zaanga�owanego w dzia�alno�� opozycyjn�, potem jego ekshumacj� i ponowny poch�wek. Mieszka�a w Gilowicach niedaleko �ywca.
28.12.2023 | 15:06

historia

Stanis�aw Pyjas

�ywiec
Warszawskie metro ma dopiero 28 lat. Ale mozaiki na stacjach ju� zosta�y zabytkami

metro

Wojciech Podg�rski

- Wystr�j mozaikarski stacji Ursyn�w i S�u�ew stanowi relikt ambitnych plan�w klasy politycznej okresu stanu wojennego - podkre�la mazowiecki konserwator zabytk�w. Ceramiczna ok�adzina na dw�ch stacjach metra zosta�a wpisana do rejestru zabytk�w.
27.12.2023 | 20:04

historia

konserwator zabytk�w

mozaiki

S�u�ew
Tury�ci zagl�dali tam mimo zakazu. Niebawem legalnie obejrz� bunkier Hitlera w Gier�o�y

II wojna �wiatowa

Robert Robaszewski

Schron dyktatora Niemcy wysadzili sami, w styczniu 1945 r. Ocala�y z niego tylko �ciany od strony p�nocnej, reszta to ruiny.
27.12.2023 | 12:55

Adolf Hitler

atrakcje Warmii i Mazur

historia

Mazury
Radna z Olsztyna chce zmiany decyzji w sprawie przysz�o�ci "szubienic"

pomnik

Grzegorz Szyd�owski

Zdaniem radnej Marty Kami�skiej to mieszka�cy Olsztyna poprzez swoich przedstawicieli powinni mie� decyduj�cy g�os "w sprawie zagospodarowania przestrzeni publicznej w naszym mie�cie".
27.12.2023 | 10:30

historia

Olsztyn

radni
Ignacy Jan Paderewski przyjecha� do Poznania. Rocznica wybuchu jedynego zwyci�skiego powstania w historii Polski

Wiadomo�ci z Poznania

Zuzanna Kot, �ukasz Cynalewski

26 grudnia 1918 r. poci�giem z Gda�ska przez Pi��, Rogo�no i Oborniki przyjecha� do Poznania �wiatowej s�awy kompozytor Ignacy Jan Paderewski. To m.in. jego przem�wienie z balkonu hotelu Bazar przyczyni�o si� dzie� p�niej do wybuchu powstania...
26.12.2023 | 16:24

historia

Ignacy Jan Paderewski

Powstanie Wielkopolskie
Odnowiony dziedziniec zamku kapitu�y warmi�skiej. Przybud�wka nabra�a koloru

atrakcje Olsztyna

Robert Robaszewski

- Zako�czyli�my wi�ksz� cz�� prac remontowych zaplanowanych w tym roku do wykonania w obr�bie dziedzi�ca - podkre�laj� przedstawiciele Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie.
26.12.2023 | 09:00

historia

Olsztyn

renowacja

zabytki
Nosi�y halki, chcia�y by� jak panie. Kim by�y nasze warszawskie babki, emigrantki ze wsi

kobiety

Arkadiusz Gruszczy�ski

Nie chcia�y pracowa� na rzecz rodziny bez zap�aty. Marzy�y o wolno�ci bez kontroli ojca, brata, ksi�dza. W Warszawie sz�y na s�u�b�, do fabryki, a czasem na dno. Kim by�y i jak �y�y nasze warszawskie praprababki.
26.12.2023 | 09:00

feminizm

historia

Warszawa
Czego nie wiemy o G�rze �w. Anny? To nie jest �atwa historia

Wiadomo�ci Opole

Maria Misztal

To jeden z najbardziej rozpoznawalnych zak�tk�w wojew�dztwa opolskiego. Sanktuarium odwiedzaj� tysi�ce wiernych, a mi�o�nicy historii przyje�d�aj� tutaj, aby zobaczy� miejsce, w kt�rym podczas III powstania �l�skiego rozegra�a si� jedna z...
25.12.2023 | 14:21

Auschwitz

G�ra �w. Anny

historia

Holocaust
By�a sobie kuchnia... Zabytek czeka na nowe �ycie

Choroszcz

Andrzej K�opotowski

Wiekowy, ceglany budynek pami�ta XIX wiek i czasy fabrykant�w Moes�w. W mi�dzywojniu powsta�a w nim kuchnia szpitala psychiatrycznego. Dzi� ma czeka� ma na lepsze czasy. Pomys�u na jego zagospodarowanie na razie nie ma.
25.12.2023 | 11:53

historia

szpital w Choroszczy

zabytek
Tragedia w Bo�e Narodzenie. A wszystko przez fa�szywy alarm w ko�ciele �wi�tego Krzy�a

historia

Tomasz Urzykowski

Nigdy nie ustalono, kto i dlaczego podczas �wi�tecznej mszy w warszawskim ko�ciele �wi�tego Krzy�a krzykn��: "Pali si�!". Po�aru nie by�o, ale alarm kosztowa� �ycie oko�o 30 os�b i wywo�a� trwaj�ce trzy dni anty�ydowskie rozruchy.
25.12.2023 | 10:59

Bo�e Narodzenie

katastrofa

ko�ci� katolicki

ko�ci� �wi�tego krzy�a
Co ma�y Bolek widzia� w Nowoniko�ajewsku? Fragment ksi��ki

historia

Urszula D�browska

Boles�aw Augustis urodzi� si� 12 czerwca 1912 roku, w najja�niejszym na Syberii miesi�cu, kiedy jest tam najwi�cej �wiat�a i najmniej chmur, oraz w najgorszy w historii najnowszej czas - przed dwiema wojnami �wiatowymi, wielk� tu�aczk� i bomb�...
24.12.2023 | 19:19

Boles�aw Augustis

historia Bia�egostoku

Syberia
"Cze��, mamy wsp�lnych praprapradziadk�w". Jak i po co szukamy swoich przodk�w

rodzina

Micha� �y�owski

Bior� urlop, aby pojecha� do archiwum, p�ac� za zrobienie zagranicznych test�w DNA, a noce sp�dzaj� na czytaniu akt sprzed kilku wiek�w. Wszystko po to, �eby dowiedzie� si�, sk�d pochodz�.
24.12.2023 | 16:49

drzewo genealogiczne

genealogia

historia

pami��
Jak ryby, to tylko czeskie, czyli Bo�e Narodzenie na Opolszczy�nie przed stu laty

z archiwum Gazety

kzr

Jak wygl�da�y �wi�ta Bo�ego Narodzenia w miastach �l�ska Opolskiego u schy�ku XIX w.? Co sobie w�wczaas wr�czano w prezencie? Jak sp�dzano wolny czas? Co konsumowano przy �wi�tecznym stole? Przypominamy tekst Adama Lutogniewskiego z archiwum GW.
24.12.2023 | 15:01

Bo�e Narodzenie

historia

zwyczaje

�wi�ta
Tego na pewno nie wiecie. Opowie�� o Jensie Olsenie i jego niezwyk�ym zegarze

Andrzej Januszajtis

Andrzej Januszajtis

Odwiedzaj�c ratusz w Kopenhadze, nie spos�b przej�� oboj�tnie obok s�awnego zegara �wiatowego Jensa Olsena, ustawionego w jednej z sal parteru. W chwili uruchomienia by� to najdok�adniejszy i najwszechstronniejszy zegar mechaniczny na �wiecie.
24.12.2023 | 13:23

felieton

historia

Tygodnik Tr�jmiasto
Ludwiga Schneidera wypierano z pami�ci na �l�sku, a by� "gigantem �l�skiej architektury sakralnej"

architektura

Arkadiusz Biernat

�l�ski architekt Ludwig Schneider zaprojektowa� ponad 40 ko�cio��w. Jego najbardziej monumentalnym dzie�em jest bazylika �w. Antoniego w Rybniku. Na jego koncie s� te� projekty kamienic i innych obiekt�w.
24.12.2023 | 11:34

historia

ko�cio�y

Rybnik
Po 78 latach odnaleziono rodzin� wi�niarki obozu koncentracyjnego. Niemieckie archiwum zwr�ci bliskim jej pier�cie�

historia

Ma�gorzata Rusek

Krewni Janiny Adach wkr�tce b�d� mogli odebra� z niemieckiego archiwum Arolsen pier�cie�, kt�ry kobieta straci�a w obozie koncentracyjnym w czasie wojny. Rodzin� wi�niarki uda�o si� odnale�� dzi�ki zaanga�owaniu spo�ecznik�w z profilu "�ladami...
24.12.2023 | 11:31

Historia Radomia

II wojna �wiatowa

obozy koncentracyjne
Co si� dzieje z kultowym mazurskim jachtem z filmu Pola�skiego "N� w wodzie" [TOP 2023]

Mazury

Robert Robaszewski

Niemieckie grupy turyst�w jeszcze za komuny przyje�d�a�y do Gi�ycka, �eby na w�asne oczy zobaczy� ten jacht. I wcale nie ze wzgl�du na dzie�o Romana Pola�skiego.
24.12.2023 | 09:13

atrakcje regionu

film

historia

kultura Olsztyn
AI ujawnia tajemnice manuskrypt�w - od �redniowiecznych r�kopis�w po hieroglify

The Conversation

Mark Faulkner

Czy kiedykolwiek mieli�cie problem z odczytaniem, co oznacza ten bazgro� mi�dzy "marchewk�" a "ziemniakami" na waszej li�cie zakup�w? Pomo�e wam sztuczna inteligencja.
22.12.2023 | 10:20

archeologia

historia

manuskrypt

nauka
Bydgoskie losy. Ryszard Andrzejewski wspomina swoich dziadk�w

Pami�tniki gapi�w

geo

Dzi� nietypowy odcinek "Pami�tnika gapi�w 2023". Ryszard Andrzejewski nie opisuje bydgoskich miejsc czy wydarze� z przesz�o�ci, lecz swoich dziadk�w.
21.12.2023 | 19:31

Bydgoszcz

historia

wspomnienia
Elektryzuj�ce znalezisko w Warszawie. Dzi� pierwszy publiczny pokaz

�ydzi

Tomasz Urzykowski

Jehoszua Heszel syn Barucha z Lublina zmar� 13 stycznia 1795 r., Icchak syn Cwiego Hirsza z Ka�uszyna - 25 wrze�nia 1798 r., a R�a c�rka Awrahama z Sarnak - 28 maja 1798 r. Wszyscy s� pochowani na Cmentarzu �ydowskim na Br�dnie. Ich odnalezione...
21.12.2023 | 07:53

Br�dno

Cmentarz �ydowski

historia

macewy
Zagadka tajemniczego obiektu na Wi�niowcu w Rybniku rozwi�zana. To prawdopodobnie pozosta�o�ci kot�owni parowej z lat 70.

opuszczone miejsca

Adrian Karpeta

Informacja o odkryciu w parku Wi�niowiec w Rybniku tajemniczego, �elbetowego obiektu zelektryzowa�a pasjonat�w historii. To prawdopodobnie resztki kot�owni parowej, kt�ra mia�a zasila� szpital w dzielnicy Orzepowice.
19.12.2023 | 16:18

historia

inwestycje

Rybnik

zagadki
Tajemnicze odkrycie na budowie skateparku w Rybniku. Tego �elbetowego kolosa nie by�o na mapach

Rybnik

Adrian Karpeta

Tajemnicze odkrycie zatrzyma�o budow� skateparku w Rybniku. W parku Wi�niowiec odkopano wielki, betonowy obiekt. Raczej nie jest to schron ani inny obiekt militarny. Pasjonaci historii szukaj� go na starych mapach.
18.12.2023 | 17:30

budowa

historia

inwestycje

odkrycia
Muzeum Hutnictwa w Chorzowie zaprasza na spacery po miejskim, hutniczym szlaku spacerowym "�ladem Dw�ch Hut"

Chorz�w

Marta Odziomek

Muzeum Hutnictwa w Chorzowie zako�czy�o prace nad miejskim, hutniczym szlakiem spacerowym - "�ladem Dw�ch Hut". Trasa obejmuje osiem lokalizacji.
18.12.2023 | 14:15

historia

murale

muzeum hutnictwa

spacer
Naukowiec z UMW: Olszty�ski nowy pomnik wzorowany na "antyniemieckiej propagandzie"

historia

Grzegorz Szyd�owski

Historyk z UWM o nowym pomniku planowanym w Olsztynie. Wzorowany na s�ynnym obrazie Jana Matejki.
18.12.2023 | 06:15

pomnik
Wozi� �odzie saperskie. Nowy zabytek w Muzeum Wojska to jedyny taki egzemplarz w polskich zbiorach muzealnych

Muzeum Wojska

Monika �mijewska

Ma prawie sto lat, wygl�da do�� specyficznie, jak po��czenie bryczki z wozem. Ale nie tylko szczeg�lny wygl�d wp�ywa na jego unikatowo��. To jedyny zachowany do naszych czas�w egzemplarz tego pojazdu. Polski lekki w�z konno-samochodowy z adaptacj�...
17.12.2023 | 18:29

Bia�ystok

historia

zabytki
Tego na pewno nie wiecie. Z przesz�o�ci Grabin-Zameczku

Andrzej Januszajtis

Andrzej Januszajtis

Ilekro� tam jestem, serce mi si� kraje; stan tej posiad�o�ci, mimo remont�w, wci�� jest daleki od dawnej �wietno�ci.
17.12.2023 | 16:11

Gda�sk

historia

Tygodnik Tr�jmiasto
Kossak strzela� do Fa�ata w parku na Ursynowie. O tym pojedynku m�wi�a ca�a Warszawa

historia

Tomasz Urzykowski

W p�ny grudniowy wiecz�r 1900 r. na teren dzisiejszego parku Przy Ba�antarni na Ursynowie przybyli dwaj znani malarze Wojciech Kossak i Julian Fa�at. W tym po�o�onym w�wczas pod Warszaw� miejscu postanowili rozstrzygn�� sp�r mi�dzy sob� w pojedynku...
17.12.2023 | 14:50

Julian Fa�at

obyczaje

pojedynek

sztuka
Rocznica grudniowej masakry w Gdyni. Uroczysto�ci w miejscu tragedii, msza, przemarsz �wi�toja�sk�

Grudzie� 70

kaf

W niedziel� o godz. 6 rano pod pomnikiem Ofiar Grudnia '70 w Gdyni rozpocz�y si� uroczysto�ci upami�tniaj�ce ofiary Czarnego Czwartku. Po po�udniu zaplanowano rocznicowy koncert, msz� �w. i przemarsz ulicami Gdyni.
17.12.2023 | 10:01

czarny czwartek

Gdynia

historia

rocznica
Jak ich zapami�tamy? Stanis�aw Brejdygant o Jaros�awie Kaczy�skim i Andrzeju Dudzie

rz�dy PiS

Stanis�aw Brejdygant

Refleksje na temat dw�ch, znacz�cych niestety, postaci, kt�re czyni�y z�o ojczy�nie
16.12.2023 | 15:37

Andrzej Duda

historia

Jaros�aw Kaczy�ski

pami��
Bydgoska b�jka z zakonnikami. Bernardyni chcieli wykra�� cia�o burmistrza. Bo si� op�aca�o

historia

Jacek Glugla

Bernardyni mieli plan, kt�ry stworzy� ich gwardian - o. Augustyn z Kobylina. Trzeba wykra�� jak najszybciej zw�oki jednego z najbogatszych bydgoszczan - burmistrza Adama Froszka. Chodzi�o o du�e pieni�dze.
15.12.2023 | 10:22

awantura

bijatyka

zakonnicy
Trzy pierwsze damy spotka�y si� w dworcowej poczekalni. By�o ostro, ale przede wszystkim ciekawie

Katowice

J�zef Krzyk

J�zef Pi�sudski z Wojciechem Korfantym by� sk��cony na �mier� i �ycie, ale czy ich �ony te� by sobie skoczy�y do oczu? Okazja do sprawdzenia, co by wynik�o z ich spotkania, nadarzy si� ju� 14 grudnia o godzinie 17 w Katowicach.
14.12.2023 | 15:21

historia

Wojciech Korfanty
Stare samochody znalaz�y swoje miejsce na terenie po FSO. Zobaczymy tu kilka prawdziwych pere�ek

FSO

Jakub Che�mi�ski

Oko�o 200 unikalnych zabytkowych samochod�w b�dzie prezentowanych na nowym osiedlu, kt�re powstanie na terenie po FSO przy Jagiello�skiej w Warszawie. Deweloper obiecuje, �e nie zapomni o historii tego miejsca.
14.12.2023 | 07:59

historia

oldtimery

Praga P�noc

samochody zabytkowe

Poprzednia 10 11 12 13 14 ... Nast�pna