Andrzej Januszajtis

• Tego na pewno nie wiecie. Bramy cmentarza św. Katarzyny

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Teren, na którym stoi kościół św. Katarzyny, był kiedyś cmentarzem. Ze zrozumiałych względów cmentarz przykościelny był ogrodzony murem, dojście zapewniały bramy.

  20.10.2024 | 07:00

  Gdańsk

  historia

  komentarz

  kościoły

  

• Tego na pewno nie wiecie. Oślepione domy

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Fasada gdańskiej kamieniczki przypomina ludzką twarz: dach to czapka lub fantazyjny kapelusz na głowie, a okna to oczy, którymi spogląda na świat. Wyłupienie człowiekowi oczu to bestialstwo, a jak nazwać wydarcie okien zabytkowym kamieniczkom?

  14.10.2024 | 07:00

  Gdańsk

  historia

  kamienice

  komentarz

  

• Tego na pewno nie wiecie. Są trzy bramy!

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Pisząc o bramach cmentarnych przy kościele Mariackim, przedstawiłem tylko jedną z tych, które były w murze, okalającym niegdyś jego teren. Wspomniałem też o drugiej, pokazanej na widoku z lotu ptaka z około 1600 r. wśród zabudowy od strony ulicy...

  06.10.2024 | 09:00

  Gdańsk

  historia

  komentarz

  

• Tego na pewno nie wiecie. Zapomniane bramy

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Zabytkowy Gdańsk wyróżnia się wielką liczbą bram. Są wśród nich budowle imponujące rozmiarami, takie jak Brama Zielona, przypominająca raczej pałac (którym z resztą była) i dzieła skromne, będące furtami, po prostu przejściami w murach obronnych.

  22.09.2024 | 09:00

  bramy

  Gdańsk

  historia

  komentarz

  

• Tego na pewno nie wiecie. Jeszcze o skarbach św. Erazma

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Szczególna wartość witraża w kaplicy św, Erazma, o której pisałem ostatnio, polega na tym, że jest to jedyny dawny witraż okienny gdańskiego kościoła Mariackiego, który przetrwał do dziś, w dodatku o całkowicie świeckim charakterze.

  01.09.2024 | 10:00

  Gdańsk

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Skarby w kącie

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Stare budowle charakteryzują się tym, że oprócz wspaniałej powierzchowności są w ich ukryte zakamarki, których ogromna większość zwiedzających nie ogląda, może nawet o nich nie słyszała.

  25.08.2024 | 09:00

  Gdańsk

  historia

  kościół Mariacki

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Gdańskie strzelanie do kura

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Niedawno przyśniło mi się, że cofnąłem się w czasie o pięćset lat i znalazłem się w ówczesnym Gdańsku.

  18.08.2024 | 08:00

  Gdańsk

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Gdańskie wieże

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Dawne miasta szczyciły się wieżami. San Gimignano w Toskanii miało niegdyś ponad 70 wież, do dziś przetrwało 12 i to wystarcza, by być na liście światowego dziedzictwa. Nad Lubeką góruje siedem gotyckich wież kościołów, które są jej symbolem. A ile...

  09.08.2024 | 18:18

  Gdańsk

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  wieże

  

• Tego na pewno nie wiecie. Brzeźno czy Sopot?

  tego na pewno nie wiecie

  Andrzej Januszajtis

  Mam na myśli pytanie: które kąpielisko powstało jajo pierwsze? A konkretniej: gdzie wcześniej zażywano kąpieli morskich?

  03.08.2024 | 07:00

  Andrzej Januszajtis

  Gdańsk

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Łaźnie i łazienki dawnych gdańszczan

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Od kiedy mieszkańcy Gdańska zażywali kąpiel? Odpowiedź zależy od rodzaju kąpieli.

  28.07.2024 | 09:00

  Gdańsk

  higiena

  historia

  kąpiel

  

• Tego na pewno nie wiecie. Łazienki doktora Haffnera

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Jan Jerzy Haffner, francuski lekarz, założyciel kąpieliska w Sopocie - wiedza o tych jego osiągnięciach jest dość powszechna. Mniej wiadomo o tym, co robił w Gdańsku, w którym mieszkał od chwili przybycia wraz z armią napoleońską w 1807 r.

  22.07.2024 | 08:52

  Gdańsk

  komentarz

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Stare i nowe wieści o dzwonach z Trutnów

  Żuławy

  Andrzej Januszajtis

  Kościół w Trutnowach to żuławska perełka. Istniał już w jakiejś formie w 1334 r. Kilkakrotnie niszczony i odbudowywany, w 1702 r. otrzymał wieżę, którą w 1945 r. rozebrano. Odbudowana w 2018 r. jest z daleka widocznym symbolem troski o historyczne...

  13.07.2024 | 09:00

  Andrzej Januszajtis

  felieton

  komentarz

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Dwory na cyplu

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Pisząc o Dworach Smolnym i Popielnym na południowym końcu Wyspy Spichrzów (na terenie, na którym w 1852 r. powstał pierwszy gdański dworzec kolejowy), przypomniałem, że zostały tam przeniesione po spaleniu się poprzednich na drugim (północnym) końcu...

  08.07.2024 | 18:15

  Gdańsk

  historia

  komentarz

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. To nie jest Dolne Miasto!

  Gdańsk

  Andrzej Januszajtis

  Bywają błędy tak uporczywe, że zaczynamy się w nich doszukiwać jakiegoś czynnika nadprzyrodzonego. Jednym z nich jest powtarzające się co pewien czas w Gdańsku używanie nazwy "Dolne Miasto"

  02.07.2024 | 16:10

  andrzej januszajtis

  komentarz

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Nie tylko Kręta

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Zacznę od wielkich braw dla wspaniałych mieszkańców ulicy Krętej. Należą się im za znakomicie przygotowane i zrealizowane obchody stulecia ich ulicy, w sobotę 15 czerwca 2024 r.

  23.06.2024 | 09:00

  felieton

  Gdańsk

  historia

  komentarz

  

• Tego na pewno nie wiecie. Od Warzywodu się zaczęło

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Pojawienie się Warzywodu w dziejach Ostrowa, którym ostatnio się zajmowałem, zainspirowało mnie, by na chwilę odejść od "poważnej" historii Gdańska i jego zabytków, i przyjrzeć się bliżej połączeniom słownym tego typu.

  16.06.2024 | 08:00

  felieton

  Gdańsk

  historia

  komentarz

  

• Tego na pewno nie wiecie. Od Warzywodu do Kanału Kaszubskiego

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Kanał Kaszubski stanowi wschodnią granicę wyspy Ostrów, której teren występował co najmniej od 1343 r. pod skandynawską nazwą Holm.

  09.06.2024 | 08:00

  Gdańsk

  historia

  kanał

  komentarz

  

• Tego na pewno nie wiecie. Szukamy dzwonu, znajdujemy dwa

  historia

  Andrzej Januszajtis

  Powrót gdańskich skarbów, które uniknęły zagłady, jest zawsze wielką radością. Jak ostatnio pisałem, wróciły dwa dzwony z kościoła Bożego Ciała i jeden z Wocław.

  02.06.2024 | 07:00

  Andrzej Januszajtis

  dzwony

  II wojna światowa

  komentarz

  

• Tego na pewno nie wiecie. Wocławskie dzwony

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Wocławy to wieś na Żuławach, 11 kilometrów od Gdańska, w gminie Cedry Wielkie. Był tu kościół. Od 1945 r. w ruinie, obok zbudowano nowy.

  26.05.2024 | 09:00

  dzwony

  dzwony kościelne

  II wojna światowa

  Kościół

  

• Tego na pewno nie wiecie. W majowym słońcu

  Gdańsk

  Andrzej Januszajtis

  Dwadzieścia lat temu weszliśmy do Unii Europejskiej. Wróciliśmy do wspólnoty, w której byliśmy od początku. Zadecydował o tym Mieszko I, wybierając obrządek łaciński.

  16.05.2024 | 07:00

  Andrzej Januszajtis

  historia

  komentarz

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Problemy z datami urodzin

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Mam na myśli daty urodzin sławnych ludzi z przeszłości. Ktoś powie: to proste - sięgamy do pierwszej lepszej encyklopedii albo do internatu, wpisujemy nazwisko, klikamy i już mamy wszelkie szczegóły. To prawda, ale co robić, gdy pod różnymi adresami...

  14.04.2024 | 08:00

  historia

  Kwidzyn

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Wśród oliwskich wzgórz

  Gdańsk

  Andrzej Januszajtis

  Aleksander von Humboldt nazwał Oliwę trzecim co do piękności miejscem na świecie. W swoich podróżach po szerokim świecie widział tyle piękności, że można mu wybaczyć uszeregowanie jej dopiero na trzeciej pozycji.

  07.04.2024 | 08:22

  Andrzej Januszajtis

  Oliwa

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Był korsarzem, żołnierzem i starostą, postawił nagrobek z trzema żonami. "Można by o nim nakręcić film"

  historia

  Dorota Karaś

  Walczył z piratami, był podróżnikiem, żołnierzem i starostą kwidzyńskim. Swoje barwne przygody spisał w pierwszej wydrukowanej w Kwidzynie książce. Dzięki odkryciu prof. Andrzeja Januszajtisa "Opis podróży orientalnej" został przetłumaczony na język...

  05.04.2024 | 21:35

  Andrzej Januszajtis

  Kwidzyn

  

• Tego na pewno nie wiecie. Święta i dzwony

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Niedziela Wielkanocna była od początku jednym z głównych świąt chrześcijańskiego świata. Kategorie, na jakie dzielono święta, można znaleźć w średniowiecznych kalendarzach. Możemy też się przejść do kościoła Mariackiego, by ich poszukać w...

  31.03.2024 | 09:00

  dzwony

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  Wielkanoc

  

• Tego na pewno nie wiecie. Pamiątki po gdańskich rajcach

  tego na pewno nie wiecie

  Andrzej Januszajtis

  Najstarsza wzmianka o gdańskich rajcach (consules) pochodzi z 1274 roku, ale samorząd miejski na prawie lubeckim istniał już w 1227 roku.

  24.03.2024 | 12:11

  Andrzej Januszajtis

  Gdańsk

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Z Radunią pod prąd

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Wędrowaliśmy z biegiem Raduni, od źródeł do Pruszcza, bez uwzględnienia Gdańska. Teraz od niego zaczniemy.

  17.03.2024 | 12:22

  Gdańsk

  historia

  kanał raduni

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. O łokciu gdańskim i królewskim

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  "Urządziłeś świat według miary, liczby i wagi" (Mądrości Salomona)

  17.02.2024 | 19:10

  Gdańsk

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Co nowego o Wolfie?

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Co można powiedzieć nowego o człowieku, który urodził się trzysta lat temu i o którym napisano i powiedziano już chyba wszystko?

  13.02.2024 | 18:28

  Gdańsk

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Dzień urodzin doktora Wolfa

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Zbliża się trzechsetna rocznica urodzin Nataniela Mateusza Wolfa. Pisałem o nim tyle razy, że nie muszę powtarzać szczegółów jego życiorysu.

  11.02.2024 | 19:17

  Gdańsk

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Niezwykły budynek na cyplu wyspy w Gdańsku idzie na sprzedaż. Jego historia sięga XVII w.

  Dom Młynarzy

  Ilona Godlewska

  Ma 357 m kw. Został odbudowany w 1997 r. Ale jego historia sięga XVII w. Dom Cechu Młynarzy w Gdańsku szuka nowego właściciela.

  09.02.2024 | 07:07

  Andrzej Januszajtis

  Gdańsk

  Stanisław Michel

  zabytki

  

• Tego na pewno nie wiecie. Rok rocznic

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Są lata, w których niewiele jest mniej lub bardziej okrągłych rocznic, można powiedzieć, że są pod tym względem jałowe, i są takie, w których roi się od dni pamięci ważnych wydarzeń, jakie zaszły pełną liczbę lat temu. Bieżący rok jest szczególnie...

  21.01.2024 | 18:16

  historia

  rocznica

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Gdańskie strony Pawła Adamowicza

  Paweł Adamowicz

  Andrzej Januszajtis

  Człowiek przeżarty nienawiścią jest w istocie rzeczy chory, beznadziejnie, śmiertelnie zainfekowany. Co gorsza, może zarażać innych. To nienawiść zabiła Pawła Adamowicza, to ona doprowadziła i niestety wciąż doprowadza do zbrodni ludobójstwa - pisze...

  20.01.2024 | 13:35

  Andrzej Januszajtis

  Gdańsk

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Odświętna Oliwa

  Oliwa

  Andrzej Januszajtis

  Sławny park Opacki w Oliwie, dziś im. Adama Mickiewicza, jest piękny o każdej porze roku. Jego powstanie podyktowała potrzeba.

  07.01.2024 | 19:34

  Andrzej Januszajtis

  Gdańsk

  historia

  Park Oliwski

  

• Tego na pewno nie wiecie. Kto nam wybija czas na zegarze?

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Nowy Rok przypomina o upływie czasu. Mierzą go w Gdańsku liczne zegary, w tym najsławniejszy z nich - astronomiczny w kościele Mariackim.

  02.01.2024 | 07:00

  Gdańsk

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Opowieść o Jensie Olsenie i jego niezwykłym zegarze

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Odwiedzając ratusz w Kopenhadze, nie sposób przejść obojętnie obok sławnego zegara światowego Jensa Olsena, ustawionego w jednej z sal parteru. W chwili uruchomienia był to najdokładniejszy i najwszechstronniejszy zegar mechaniczny na świecie.

  24.12.2023 | 13:23

  felieton

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Z przeszłości Grabin-Zameczku

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Ilekroć tam jestem, serce mi się kraje; stan tej posiadłości, mimo remontów, wciąż jest daleki od dawnej świetności.

  17.12.2023 | 16:11

  Gdańsk

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Legenda ze Świecia

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Świecie, dziś znajdujące się w granicach województwa kujawsko-pomorskiego, historycznie należało do Pomorza Gdańskiego. Na kartach historii gród Zwece pojawił się w 1198 r., przy okazji konsekracji kościoła NMP.

  25.11.2023 | 16:00

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  Świecie

  

• Tego na pewno nie wiecie. Pamiątki radości

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Rocznica odzyskania niepodległości to zawsze dzień przepełniony radością. Czy może być coś bardziej radosnego w dziejach narodu niż odzyskanie wolności po długim okresie zaborów?

  18.11.2023 | 18:03

  Gdańsk

  historia

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. Figury, litery i krzyże

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  Przechadzając się po ulicach Gdańska, warto zwracać uwagę nie tylko na piękne budowle o wielkiej historii, lecz także na detale dekoracji.

  12.11.2023 | 14:25

  Gdańsk

  Tygodnik Trójmiasto

  

• Tego na pewno nie wiecie. O gdańskim zamku

  Andrzej Januszajtis

  Andrzej Januszajtis

  W dzisiejszym Gdańsku zamku nie mamy. Ale był, i to nie byle jaki.

  07.11.2023 | 17:58

  Gdańsk

  Tygodnik Trójmiasto