Lepszy fach w garści niż studia na dachu

W gimnazjum mieli średnią powyżej 4 i dobre wyniki z egzaminu. Licea stały przed nimi otworem. Większość z nich się nie wahała: wybrali technikum, naukę konkretnych umiejętności i fach w ręku. Sami o sobie mówią, że są praktyczni, sprytni i ambitni; wiedzą, czego chcą, i znają wartość pieniędzy, nie zależy im na tytułach i niczego nie muszą udowadniać. Chcą zakładać własne firmy i nie chcą wyjeżdżać z Polski.

Mają po 19, 20 lat, są w ostatniej klasie i szykują się do dorosłego życia.

Agnieszka, Opole, specjalizacja: technik informatyk

Z domu wyniosłam przekonanie, że w życiu trzeba umieć samemu o siebie zadbać, a nie żerować na pracy innych. Technikum wybrałam z powodów praktycznych: wykształcenie średnie i zawód jednocześnie - to pozwala od razu się usamodzielnić. Nie ma lepszej oferty wśród szkół średnich.

Gdy podejmowałam decyzję, czytałam teksty o tym, jakie zawody są przyszłościowe, przeglądałam oferty pracy. Było mnóstwo propozycji dla informatyków. To zdecydowało o wyborze: informatyk ze specjalnością grafika.

Mamie mój wybór bardzo się podobał. Sama jest mistrzem optykiem i była zadowolona z mojego praktycznego podejścia do życia. Tata nalegał na ogólniak, choć nie podał żadnego argumentu. Chciał po prostu, bym poszła na studia, jakiekolwiek. Tata od niedawna prowadzi własną firmę w branży AGD. Udało mu się przejąć ten biznes i teraz sam sobie szefuje. Ja też myślę o założeniu własnej firmy. To bardzo popularne wśród informatyków.

Z mojej klasy gimnazjalnej wszyscy poszli do ogólniaka. Ja miałam średnią 4,5 i też mogłam wybierać. I uważam, że dobrze wybrałam. Za kilka miesięcy, po skończeniu szkoły, będę w lepszej sytuacji niż ci po liceum. Będę w podobnej sytuacji jak absolwenci uczelni wyższych, bo ja uczę się o komputerach wszystkiego - od ich budowy po działanie wielu programów, mam więc podobne umiejętności. I doświadczenie. Bo już dziś pracuję w zawodzie, mam zlecenia od firm na projektowanie materiałów reklamowych, stron WWW.

Zaczęło się od tego, że firma, w której roznosiłam ulotki, zamówiła u mnie ich projekty. Bo przekonałam szefa, że potrafię takie rzeczy robić. Potem zaczęłam być polecana. To nie są wielkie pieniądze, kilkadziesiąt złotych za zlecenie, ale już zawsze coś.

Nim zaczęłam dorabiać jako informatyk grafik, pracowałam też jako barmanka. Bywało, że kończyłam lekcje o 15, a o 17 stałam już za barem. Pracowałam do pierwszej w nocy. Jestem ambitna, więc po powrocie siadałam do książek i często spać kładłam się koło trzeciej, choć zajęcia zaczynałam o ósmej rano. Wtedy poznałam wartość pieniędzy i zaczęłam na poważnie myśleć o przyszłości i o tym, by jak najlepiej się zabezpieczyć. Dlatego wybieram się na studia, na fizjoterapię, by mieć drugi, zupełnie inny zawód.

Rafał, Wodzisław Śląski, specjalizacja: górnictwo podziemne

Gimnazjum kończyłem ze średnią ponad 4. Myślałem o różnych szkołach, ale ogólniaka w ogóle nie brałem pod uwagę. Mam praktyczną naturę. W technikum uczę się tylko o rok dłużej niż w liceum, a po zdaniu matury też będę miał wykształcenie średnie i otwartą drogę na studia. Przede wszystkim jednak będę miał fach. I to nie byle jaki. W moim regionie górnicy są bardzo poważani, a teraz kładzie się nacisk, by mieli też wykształcenie. Górnikiem był mój dziadek i jest ojciec. Można powiedzieć, że zajmujemy się tym od pokoleń. To typowo śląski zawód. Ja go czuję i szanuję.

Wielu moich znajomych (głównie wybrali licea) było zdziwionych. Mówili, że górnictwo jest niebezpieczne, proponowali raczej szkoły budowlane. Ale dziś wielu z nich martwi się o pracę, chce wyjechać do Holandii czy Anglii, by tam robić cokolwiek. A ja jestem w komfortowej sytuacji, bo już na pierwszym roku nauki dostałem gwarancje od Kompanii Węglowej, że będę miał pracę - po zdaniu egzaminów.

Pewnie dlatego do technikum górniczego było trzech chętnych na jedno miejsce. O przyjęciu decydowała średnia ocen. Poziom nauki jest naprawdę wysoki, z 34 osób w pierwszej klasie zostało tylko 18.

Z mojego wyboru bardzo zadowoleni byli rodzice. Przede wszystkim ojciec, który się cieszy, że chcę podtrzymywać rodzinną tradycję. Mama się trochę obawia, bo to niebezpieczna praca.

Na początku po technikum każdy pracuje pod ziemią. Wynagrodzenie? Zależy od stanowiska, ale około trzech tysięcy na rękę, bo górnicy oprócz pieniędzy dostają również deputat węglowy i bony o wartości kilkuset złotych. To sporo, choć biorąc pod uwagę ryzyko, to nie są jakieś australijskie kokosy. Mówię australijskie, bo właśnie ogromna firma z Australii ściąga do siebie polskich górników. Oferują 360 tys. złotych rocznie. Wiem też, że szukali górników do Hiszpanii. Miło myśleć, że praca czekałaby na mnie również za granicą, chociaż ja chciałbym pracować blisko rodziny. Ale nie sądzę, bym musiał wyjeżdżać. W Polsce prawie wszystko jest zależne od węgla.

Zresztą wybieram się na studia. To konieczne, jeśli chce się pracować w biurze, zarządzać. A ja chcę, bo to będzie związane z górnictwem, ale bezpieczniejsze. Na takim stanowisku zarobić można kilka tysięcy na rękę.

I znów, myśląc o studiach, jestem w lepszej sytuacji niż ludzie po ogólniaku. Bo jeśli pójdę na studia związane z górnictwem, to Kompania Węglowa przedłuży mi gwarancje pracy i jeszcze za naukę zapłaci.

Nie chodzi mi o prestiż związany z posiadaniem tytułu. To dla mnie nie ma znaczenia. Liczy się wiedza, to na kopalni jest gwarancją bezpieczeństwa.

Dziś trudno o pracę. Ale jednak młodzi, wybierając szkołę, kierują się tylko tym, co lubią robić. A trzeba jeszcze sprawdzić, na kogo będzie zapotrzebowanie. Ja na przykład lubię dłubać przy samochodach, ale nie zdecydowałem się na technikum mechaniczne, bo nie miałbym takiej gwarancji pracy w warsztacie samochodowym, jaką mam w górnictwie.

Dominik, Warszawa, specjalizacja: kucharz

Pierwsze doświadczenie zawodowe zdobyłem w wieku trzech lat. Już wtedy pomagałem dziadkowi w piekarni przy formowaniu bułek. To on zaraził mnie pasją gotowania.

W gimnazjum byłem jednym z lepszych uczniów, miałem średnią 4,2 i dobre wyniki z egzaminu. Nawet się zastanawiałem nad liceum. Byłem dobry z polskiego, historii i WOS-u, po maturze mógłbym studiować archeologię. Wygrała miłość do kuchni. Inni koledzy poszli do ogólniaka lub technikum informatycznego. Nie wiem, czy wybrali lepiej. Mam dwóch znajomych magistrów, którzy pracują w markecie i na stacji benzynowej. To przykład, że poziom wiedzy nie zawsze przekłada się na wykonywane zajęcie.

Rodzice na początku nie byli przekonani, pewnie woleli mieć syna magistra. Mama pracuje w supermarkecie, niedługo zostanie kierownikiem, tata jest brygadzistą w zakładzie elektrycznym. Technikum gastronomiczne kończyli moja ciocia i wujek. Od nich się dowiedziałem, że poza przyjemnymi lekcjami praktycznymi będę miał sporo nauki.

Ale ja chcę się stale rozwijać. Kuchnia ciągle się zmienia, pojawiają się nowe trendy, mody i smaki. Jeżeli komuś się wydaje, że opanowanie do perfekcji smażenia kotletów da mu pracę do końca życia, to jest w błędzie. Uwielbiam kuchnię orientalną, oglądam mnóstwo programów na ten temat, szukam nowości w internecie. Znam angielski na tyle dobrze, że jestem w stanie dotrzeć do każdej informacji, której potrzebuję. Chciałbym kiedyś się uczyć za granicą od orientalnych mistrzów. Moim idolem jest Japończyk Masaharu Morimoto. W jakimś konkursie dla kucharzy musiał przygotować deser z cebuli. Stworzył napoleonkę, która rzuciła krytyków na kolana.

Chcę być tak dobry jak on. Jak tylko zarobię trochę pieniędzy, będę się starał o przyjęcie do elitarnej szkoły kucharskiej La Cordon Bleu w Japonii, we Francji lub w Anglii. Żeby się tam dostać, muszę przedstawić najlepsze referencje. Mam na koncie dwuletnie praktyki w restauracji hotelu Bristol. Jej szef powiedział, że jak tylko zdobędę trochę doświadczenia w innych kuchniach, to mam do niego wrócić. W przypadku młodego kucharza to bardzo ważne, żeby poznał jak najwięcej metod gotowania i uczył się od wielu osób.

Myślę, że po szkole łatwo mi będzie znaleźć pracę. Już podczas ostatnich wakacji pracowałem w firmie kateringowej. Za miesiąc dostałem prawie 3 tys. na rękę. I tyle też chciałbym zarabiać na początku. Potem - docelowo około 5-6 tys. O większych kwotach pomyślę, kiedy już otworzę własną restaurację i zostanę szefem kuchni.

Arkadiusz, Warszawa, specjalizacja: maszyny sterowane numerycznie

Pochodzę z Częstochowy. Wybrałem Warszawę, bo poziom szkół zawodowych w moim mieście jest niski. Pierwszego dnia w tamtejszym technikum zobaczyłem, że w planie są zaledwie dwie godziny zajęć zawodowych w tygodniu - to przecież nic. Przestraszyłem się, że zmarnuję cztery lata i niczego się nie nauczę. Pamiętam, że wróciłem do domu i zrezygnowany spojrzałem na mamę. Od razu wiedziała, o co chodzi. W ciągu jednego dnia dokonała cudu i przeniosła mnie do najlepszego technikum w stolicy.

Miałem 16 lat, wysiedliśmy z pociągu na Dworcu Centralnym i dopiero wtedy dotarło do mnie, jak duża czeka mnie zmiana. Pewnie, że się bałem, ale dzisiaj wykształcenie jest najważniejsze.

W gimnazjum miałem świadectwo z paskiem. Ciocia bardzo namawiała mnie na liceum, uważała, że w technikum się zmarnuję, nie przygotują mnie nawet do matury i będę miał problem z dostaniem się na studia. To nieprawda. Szkoła techniczna ma tę podstawową zaletę, że daje zaplecze praktyczne. Mnie nie wystarczy, że napiszę klasówkę z teorii na piątkę, muszę pokazać, czy naprawdę umiem coś zrobić. Od dziecka interesowałem się mechaniką i elektroniką. Komputery to moja pasja, dlatego technikum mechatroniczne to dla mnie kierunek idealny. Wierzę, że dzięki niemu znajdę pracę, która w przyszłości będzie dla mnie przyjemnością. Jeżeli przy tym uda mi się zarobić dobre pieniądze, które pozwolą na utrzymanie rodziny, to będę bardzo szczęśliwy. Chciałbym, żeby moja żona nie musiała pracować, przecież to obowiązek mężczyzny zarobić na dom.

Wiem, że w Polsce niewiele zakładów ma obrabiarki sterowane numerycznie, więc oferty pracy nie będą wisiały na drzewach. Ale pocieszam się tym, że mechatronika ma wiele zastosowań. To także bramy na pilota, światło, które zapala się klaśnięciem, czy chociażby współczesna mechanika samochodowa.

Już teraz mam spore umiejętności. W ubiegłym roku byłem trzy tygodnie na praktykach w Hiszpanii w serwisie Toyoty. Nie sądziłem, że w tak krótkim czasie jestem w stanie tyle się nauczyć. Po powrocie naprawiłem samochód, który za wspólne oszczędności kupiliśmy z siostrą i mamą. Zresztą reperuję większość sprzętów domowych: czajnik, opiekacz, suszarkę.

Po technikum chciałbym iść na mechatronikę do Wojskowej Akademii Technicznej, bo oferują utrzymanie i darmową naukę, tylko trzeba to potem odpracować. A ja nie mam już serca prosić mamę o pieniądze na dalszą naukę. Już teraz jest jej bardzo ciężko utrzymać mnie w Warszawie. Wyznaczyła sobie cel, że wykształci mnie i siostrę, ale nie chcę, żeby musiała odejmować sobie przez to jedzenie od ust. Mama pracuje w hucie w Częstochowie i nie zarabia kokosów. Jak tylko pójdę do pracy, to będę jej pomagał. Liczę, że w pierwszej pracy zarobię jakieś 2,5 tys. W przyszłości chciałbym mieć 5-6 tys. Mam już nawet propozycję pracy w Stanach, ale nie chcę wyjeżdżać.

Kasia, okolice Wrocławia, specjalizacja: obsługa ruchu turystycznego

Już w gimnazjum wiedziałam, że chcę robić coś związanego z turystyką. Rodzice od dziesięciu lat prowadzą firmę przewozową, ja chcę rozszerzyć ich działalność o usługi turystyczne - wycieczki, wczasy... Wrocław mocno się rozwija, ściąga tabuny turystów. Właśnie dlatego moja szkoła utworzyła kierunek turystyka i jeszcze się postarała, by uczniowie za pieniądze z Unii mogli zdobyć dodatkowe uprawnienia pilotów wycieczek.

W gimnazjum miałam dobre wyniki i szkołę mogłam wybierać. Technikum to oszczędność czasu. W cztery lata mam wykształcenie średnie i zawód. Do liceum poszłabym jedynie wtedy, gdybym się tu nie dostała.

Ale znajomi byli zdziwieni. Większość uważa, że najzdolniejsi idą do liceów, do techników - mniej zdolni, a zawodówka to już w ogóle tragedia. Ludzi, którzy stawiają na fach w ręku i idą do technikum, licealiści traktują z góry, z pogardą. Mylą się strasznie. Znam ludzi po zawodówkach, którym się świetnie powodzi. Pozakładali własne warsztaty i inni pracują na nich. A wielu po studiach nie ma pracy, bo wszyscy chcieli być dyrektorami, zamiast uczyć się konkretnego fachu.

Moi koledzy w większości poszli do liceów, bo nie mieli konkretnych planów. Muszą uczyć się dalej, bo mają tylko ogólne przygotowanie. Czyli żadne. Moja przyjaciółka pluje sobie w brodę, że nie poszła do technikum jak ja. Teraz też chce mieć szybko zawód i konkretne umiejętności, dlatego zamiast studiów wybrała szkołę policealną.

Mój brat i siostra też kończyli technikum. Brat mechaniczne, a siostra ekonomiczne. Nie mieli problemu ze znalezieniem pracy. Siostra pracuje w administracji sądu, zajmuje ważne stanowisko, a brat jest zawodowym kierowcą. Oboje mówili, że mam się dobrze zastanowić, bo technikum to jest wyzwanie. Dziś rozumiem, co mieli na myśli. To mit, że w ogólniakach jest najwyższy poziom. Wystarczy popatrzeć na ostatni rok nauki. W ogólniaku przed maturą uczniom się odpuszcza. Mają mało zajęć i uczą się tylko tego, co pomoże im zdać egzaminy. U nas nie ma żadnej taryfy ulgowej. Zajęć jest bardzo dużo i nieraz siedzę w szkole od 7.30 do 16.15. A moja przyjaciółka, która chodziła do liceum, w klasie maturalnej kończyła lekcje o godz. 12. Dla mnie to marzenie, by mieć tyle czasu dla siebie.

Ale nie żałuję. Kończąc technikum, mam ogromną szansę na pracę w branży. Niepotrzebne mi nawet studia turystyczne, bo w technikum uczymy się z tych samych książek co studenci turystyki i rekreacji!

Myślę o własnej firmie, bo oczekuję od życia czegoś więcej niż tylko spędzanie w biurze osiem godzin dziennie i życie od pierwszego do pierwszego. Jeśli mi się uda, to będę mogła z firmy wyciągnąć kilka tysięcy miesięcznie.

Myślę też o studiach, ale nie dlatego, że wszyscy chcą mieć magistra. Nie muszę niczego udowadniać, tym bardziej że zamierzam być własnym szefem. Studia mogłyby poszerzyć moje wiadomości. Wybiorę raczej zaoczne. Wtedy mogłabym sama się już utrzymywać, pracować na własny rachunek i własne doświadczenie.

Łukasz, Warszawa, specjalizacja: konserwator dźwigów

Od początku wiedziałem, że chcę iść do technikum. Po czterech latach ma się fach w ręku i maturę. Jeżeli komuś się wydaje, że tu jest łatwiej, to chciałbym wyprowadzić go z błędu. W technikum poza normalną maturą, taką samą jak w liceum, zdaje się egzamin zawodowy, który jest naprawdę bardzo trudny. Wyboru technikum nikt mi nie odradzał. Rodzice raczej polecali konkretne kierunki, ale ostateczny wybór pozostawili mnie.

Moim zdaniem ogólniak to wybór dla kogoś, kto nie ma planów na przyszłość i nie wie, co chce robić w życiu. Ja nie mam tego problemu. Mój tata jest mechanikiem i ja też połknąłem technicznego bakcyla. Dodatkowo interesuje mnie elektronika i elektryka. Przy wyborze zawodu ważne były dla mnie pieniądze, które będę miał szansę zarabiać, i wrodzone umiejętności. Już od małego, zamiast się bawić samochodzikami, rozbierałem je na części pierwsze. W wieku 14 lat pomagałem wujkowi, który jest elektrykiem, w zakładaniu instalacji elektrycznych w budynkach. Na początku pod jego nadzorem. Po dwóch latach robiłem już wszystko sam.

Żeby zwiększyć swoje szanse na znalezienie pracy, wybrałem w technikum elektronicznym specjalizację konserwator dźwigów osobowych. Przyjmują od ręki i na początek płacą 2-2,5 tys. Potem 4 tys. Jak tylko się obronię, praca na mnie czeka. Obiecał mi to szef ekipy, z którą odbywałem praktyki. Konserwowanie wind to pasjonujące zajęcie. Gdy w jednym budynku zepsuł się dźwig, trzy dni jeździliśmy do tej awarii, bo nie było wiadomo, co się stało. Sprawdziliśmy wszystko, na koniec się okazało, że przewody zwisowe były pęknięte w jednym miejscu. Odkryliśmy to, mierząc je centymetr po centymetrze. Jest problem, trzeba go rozwiązać - mnie się podoba taki układ.

Poza tym dzisiaj elektronika jest praktycznie wszędzie, a mnóstwo fachowców wyjechało za granicę, ktoś ich musi zastąpić. W samej Warszawie brakuje około 50 specjalistów z tej branży, a ponieważ dźwigi trzeba unowocześniać, zapotrzebowanie ma co roku wzrastać nawet dwukrotnie. Moim zdaniem to zawód przyszłości. Nie wiem, czy to samo mogą powiedzieć wszyscy absolwenci szkół wyższych. Mimo to chciałbym się kształcić dalej. Interesuje mnie automatyka i robotyka na Politechnice Warszawskiej lub Wrocławskiej. To trudny, ale ciekawy kierunek, po którym świetnie się zarabia. Skąd wiem? Mam znajomego, który go skończył i teraz za trzy dni pracy dostaje kilka tysięcy. Docelowo chciałbym zarabiać około 6 tys., bo tyle wystarczy na godne życie.

Większość moich kolegów poszła do ogólniaka, ale teraz żałują. Zanim zaczną szukać poważnej pracy, minie pięć lat. Tyle spędzą na studiach. Nie twierdzę, że to stracony czas, ale wolałbym, żeby decyzja o kontynuacji nauki wynikała z chęci podnoszenia umiejętności, a nie z konieczności. Można powiedzieć, że okazałem się od nich sprytniejszy.

Dawid, Gdynia, specjalizacja: spedycja

Do technikum transportowego zachęcili mnie koledzy z tej szkoły. Mówili, że po niej od razu ma się zawód i łatwo o dobrą pracę. A po liceum jest się niejako skazanym na studia i kolejne trzy do pięciu lat nauki. No, chyba że ktoś chce pracować w butiku czy McDonaldzie.

Ale o spedycji nie wiedziałem wtedy nic. Dziś wiem, że to odpowiedzialne zajęcie, bo do moich obowiązków będzie należało zorganizowanie transportu, np. tysiąca telewizorów z Chin do Polski. To nawet przyjemne zajęcie, ale wybierając szkołę, kierowałem się tym, co może mi dać największe szanse na zatrudnienie. Praca to coś, co ma mi zapewnić przyszłość, dobre życie. Podejście "robię to, co lubię" jest mi obce.

Moja mama pracuje w supermarkecie, a tata w zakładzie energetycznym. Oboje byli moim pomysłem zachwyceni. Uznali, że po czterech latach nauki będę mógł się usamodzielnić. Tylko brat mówił, że to zły pomysł. On kończył ogólniak i teraz studiuje zarządzanie sportem. Chciał, bym poszedł w jego ślady. Przekonywał, że po ogólniaku mam większy wybór, a po technikum jestem ukierunkowany na jedną branżę i gdybym chciał wybrać zupełnie inne studia, to będzie mi trudno, bo miałem mniej przedmiotów ogólnych.

Jednak ze studiami różnie bywa. Mam znajomą, która skończyła psychologię i teraz pracuje w Auchan na kasie, a w międzyczasie układa proszki na półkach. Ale mam też znajomego grafika. Po studiach zarabia już kilka tysięcy na rękę. Tak mówi. A ja po samochodzie i ciuchach widzę, że dobrze mu się powodzi.

Ja też zamierzam iść na studia, na logistykę. Ale wybiorę zaoczne, by móc pracować w zawodzie i zdobywać doświadczenie, którego wszędzie wymagają. Ile mogę dostać na początek? Sądzę, że 1,5-2 tys. na rękę. Potem więcej. W firmie, w której miałem praktyki, spedytorzy dobrze zarabiali, ponad 3 tys. złotych.

Gabriela, okolice Kluczborka, specjalizacja: elektronika

Lubię układać puzzle i haftować. To wymaga cierpliwości, skupienia i precyzji, tak jak układy, które montuję.

Gimnazjum ukończyłam z wyróżnieniem, mogłam więc dostać się prawie do każdej szkoły. Ani przez moment nie myślałam o liceum. Po co mi takie ogólne wiadomości, skoro od dawna wiem, co chcę robić? Moim przeznaczeniem jest elektronika.

Pierwsze gniazdka skręcałam już w wieku siedmiu lat, ojciec mnie uczył. Tata pracuje w zakładzie energetycznym i ma też swoją firmę, więc mam się gdzie szkolić. Lubię nowe rzeczy, więc gdy tylko trochę podrosłam, zaczął mnie zabierać na zlecenia. Klienci nie mogą wyjść ze zdziwienia, gdy mój ojciec mówi: "Gabrysia, zajmij się podłączaniem zasilania", a ja robię to bez mrugnięcia okiem. Z tego, co widzę, czytam, pracodawcom zależy przede wszystkim na doświadczeniu, a nie na papierach.

Mama z wykształcenia jest księgową, ale pracuje jako kierownik w supermarkecie. Nie nalegała, bym wybrała ogólniak. Wszyscy - mam jeszcze czwórkę rodzeństwa - mamy raczej praktyczne podejście do zawodu. Starsza siostra wybrała technikum handlowe, a młodszy brat też myśli o technikum. Dla nas się liczy, by mieć fach w ręku, konkretne umiejętności.

Jestem z małej miejscowości, z okolic Kluczborka, ale naprawdę dobre technikum jest w Opolu i rodzice zasugerowali, bym wybrała Opole. Od trzech lat wstaję przed piątą, by zdążyć na zajęcia o ósmej. Jestem wdzięczna rodzicom, że codziennie bladym świtem zawożą mnie na pociąg, a po lekcjach odbierają.

Jestem jedyną dziewczyną w klasie o profilu elektronicznym. Jest jeszcze 23 chłopaków, ale szybko się okazało, że tylko ja mam poza lekcjami styczność z zawodem, więc często sama coś im tłumaczę.

Na pewno zrobię maturę, by mieć wykształcenie średnie i otwartą furtkę na studia. Ale od razu po szkole pójdę do pracy. Zresztą ona już na mnie czeka. Mam wybór: firma ojca albo firma współpracująca z naszą szkołą.

Było tak: należę do Akademii EL12 - to dodatkowe zajęcia dla uczniów z Opola i Wrocławia. Spotykamy się z przedstawicielami różnych firm, poznajemy różne technologie. Szef pewnej firmy opowiadał nam o nowej technologii instalacji w domach. Zadawałam mu wiele pytań, bo to rzeczywiście nowość i na Opolszczyźnie nie ma jeszcze nikogo, kto się na tym zna. Spodobały mu się chyba moje pytania. Zaproponował, żebym przeszła specjalistyczne szkolenia i była ich przedstawicielem w naszym regionie.

Będę też robić kurs pracy na wysokościach. To dopiero wyzwanie, często bowiem pracuje się na masztach jesienią czy zimą. Wieje, jest bardzo zimno, ale już za samo wejście na taki maszt można żądać 2 tys. złotych. Tak dużo, bo pracuje się ponad 50 metrów nad ziemią albo wyżej. Nie boję się. Chcę zdobyć uprawnienia. Już odkładam na kurs, kosztuje 1,5 tys.

Studia? Tylko zaocznie, by zdobyć uprawnienia z rysunku. Dzięki temu będę miała większe umiejętności i będę mogła rozwijać firmę ojca, a na każdym zleceniu zarobimy kolejne kilkaset złotych. Zbyt praktyczne podejście? Taką mam naturę. Wśród moich znajomych tylko ja już dziś myślę o pracy, reszta nie wie jeszcze, co chce w życiu robić. Inni nie mają pomysłu na siebie. Mówią, że to będzie spontan, a część znajomych planuje wyjazd za granicę. A ja mam to szczęście, że to, co mnie naprawdę cieszy, będzie też moim zawodem.

To już problem cywilizacyjny? Młodzi bezrobotni chowają się na studiach>>
Przez lata rodzice i nauczyciele mówili młodym: uczcie się, a będziecie mieć w życiu łatwiej. Bez problemu znajdziecie ciekawą i dobrze płatną pracę. Aż przyszedł kryzys, który według badaczy rynku pracy najbardziej doświadcza właśnie młodzież i kobiety. Potwierdza to raport Międzynarodowej Organizacji Pracy "Globalne trendy w zatrudnianiu młodych 2011".

Nie wszyscy się oburzają. Oni pracują za darmo, za 500 zł, za możliwość zdobycia doświadczenia>>
Na całym świecie młodzi ludzie oburzają się: że nie mają takich szans jak ich rodzice, że nie mają stałej pracy, że nie mogą liczyć na kredyt. Ale wielu ich rówieśników pracuje. Ich nie słychać, bo nie organizują głośnych protestów.

Pracodawcy narzekają, że nie mogą znaleźć odpowiednich pracowników>>
Młodzi pytają: mamy świetne wykształcenie, skończyliśmy po dwa kierunki, znamy języki. Dlaczego nie ma dla nas pracy? Oddaliśmy głos pracodawcom, którzy narzekają, że nie mogą znaleźć kandydatów odpowiadających ich oczekiwaniom.

Oburzeni do odzysku, czyli studiuj, dziecko, do czterdziestki>>
Robią doktoraty, drugie i trzecie kierunki, studia podyplomowe i kursy doszkalające. Czym się kierują? Dlaczego ratunek widzą w dalszym kształceniu, które już teraz nie daje im pracy? Czy są oburzeni? A może zadowoleni?