Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi Sprawdź ofertę
    Szukaj
    Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
    wyborcza.pl Ale Historia

    Stutthof. W Chorabiu odsłonięto obelisk upamiętniający Żydówki zamordowane przez hitlerowców [ZDJĘCIA]

    Ale Historia
    irk
    W Chorabiu w powiecie toruńskim został odsłonięty obelisk pamięci Żydówek, zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof.
    W Chorabiu w powiecie toruńskim został odsłonięty obelisk pamięci Żydówek, zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    1 z 25

    W Chorabiu w powiecie toruńskim został odsłonięty obelisk pamięci Żydówek, zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof.
    Założony we wrześniu 1939 roku niemiecki obóz koncentracyjny KL Stutthof był początkowo miejscem kaźni i planowej eksterminacji mieszkańców Pomorza - Polaków i Żydów.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    2 z 25

    Założony we wrześniu 1939 roku niemiecki obóz koncentracyjny KL Stutthof był początkowo miejscem kaźni i planowej eksterminacji mieszkańców Pomorza - Polaków i Żydów.
    Pierwszy transport więźniów trafił tu już 2 września z terenu Wolnego Miasta Gdańska. Od 1942 roku przywożono tu także ofiary niemieckiej polityki eksterminacyjnej z innych regionów Polski i innych okupowanych przez Niemcy krajów Europy.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    3 z 25

    Pierwszy transport więźniów trafił tu już 2 września z terenu Wolnego Miasta Gdańska. Od 1942 roku przywożono tu także ofiary niemieckiej polityki eksterminacyjnej z innych regionów Polski i innych okupowanych przez Niemcy krajów Europy.
    W uroczystości uczestniczył marszałek Piotr Całbecki.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    4 z 25

    W uroczystości uczestniczył marszałek Piotr Całbecki.
    Jednostka w Chorabiu, do której skierowano tysiąc siedemset kobiet, należała do podobozu o nazwie Baukommando Weichsel, powstałego jesienią 1944 roku, kiedy losy wojny były już właściwie przesądzone.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    5 z 25

    Jednostka w Chorabiu, do której skierowano tysiąc siedemset kobiet, należała do podobozu o nazwie Baukommando Weichsel, powstałego jesienią 1944 roku, kiedy losy wojny były już właściwie przesądzone.
    Przetrzymywane tu do 20 stycznia 1945 roku, w nieludzkich warunkach, zmuszane do ciężkiej fizycznej pracy, głodzone i brutalnie bite Żydówki z Polski, Węgier, Czech, Słowacji, Rumunii i krajów nadbałtyckich budowały umocnienia wojskowe wokół Torunia.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    6 z 25

    Przetrzymywane tu do 20 stycznia 1945 roku, w nieludzkich warunkach, zmuszane do ciężkiej fizycznej pracy, głodzone i brutalnie bite Żydówki z Polski, Węgier, Czech, Słowacji, Rumunii i krajów nadbałtyckich budowały umocnienia wojskowe wokół Torunia.
    Wiele z nich zmarło w wyniku wycieńczenia i chorób, inne zostały bestialsko zamordowane przed pośpieszną ewakuacją podobozu w obliczu ofensywy armii radzieckiej, jeszcze inne zginęły podczas marszu śmierci.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    7 z 25

    Wiele z nich zmarło w wyniku wycieńczenia i chorób, inne zostały bestialsko zamordowane przed pośpieszną ewakuacją podobozu w obliczu ofensywy armii radzieckiej, jeszcze inne zginęły podczas marszu śmierci.
    - Ten skromny w formie pomnik, praca artysty, piękny i bardzo wymowny, to symbol naszej pamięci o niewinnych ofiarach tamtego strasznego czasu, ofiarach ludobójstwa, zbrodniczego systemu przemocy. Jako ludzie musimy uczynić wszystko, co w naszej mocy, by podobne tragedie nigdy i nigdzie się nie powtórzyły - podkreślił w swoim wystąpieniu marszałek Piotr Całbecki.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    8 z 25

    - Ten skromny w formie pomnik, praca artysty, piękny i bardzo wymowny, to symbol naszej pamięci o niewinnych ofiarach tamtego strasznego czasu, ofiarach ludobójstwa, zbrodniczego systemu przemocy. Jako ludzie musimy uczynić wszystko, co w naszej mocy, by podobne tragedie nigdy i nigdzie się nie powtórzyły - podkreślił w swoim wystąpieniu marszałek Piotr Całbecki.
    - Pamiętając o wszystkich, żydowskich i nieżydowskich, ofiarach tamtej wojny pragnę zapewnić, iż nigdy również nie zapomnimy o tysiącach wspaniałych i odważnych kobiet i mężczyzn, którzy tu, na okupowanej polskiej ziemi, spieszyli z pomocą prześladowanym Żydom - napisała w liście do gospodarza województwa ambasador Izraela Anna Azari.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    9 z 25

    - Pamiętając o wszystkich, żydowskich i nieżydowskich, ofiarach tamtej wojny pragnę zapewnić, iż nigdy również nie zapomnimy o tysiącach wspaniałych i odważnych kobiet i mężczyzn, którzy tu, na okupowanej polskiej ziemi, spieszyli z pomocą prześladowanym Żydom - napisała w liście do gospodarza województwa ambasador Izraela Anna Azari.
    Podwójny obelisk nawiązuje kształtem do macewy, tradycyjnego żydowskiego nagrobka. Umieszczone na nim motto, po polsku i po hebrajsku, to słowa ze Starego Testamentu: 'Czyż może niewiasta zapomnieć o swym niemowlęciu,/ ta, która kocha syna swego łona?/ A nawet, gdyby ona zapomniała,/ Ja nie zapomnę o tobie' ( Iz 49, 15).
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    10 z 25

    Podwójny obelisk nawiązuje kształtem do macewy, tradycyjnego żydowskiego nagrobka. Umieszczone na nim motto, po polsku i po hebrajsku, to słowa ze Starego Testamentu: 'Czyż może niewiasta zapomnieć o swym niemowlęciu,/ ta, która kocha syna swego łona?/ A nawet, gdyby ona zapomniała,/ Ja nie zapomnę o tobie' ( Iz 49, 15).
    Poniżej, także w dwóch językach, znajduje się informacja, że pomnik ufundowała społeczność województwa kujawsko-pomorskiego. Obok postawiono tablicę z notą historyczną, przygotowaną przez dr hab. Sylwię Grochowinę z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, autorkę książki 'Toruński Holocaust. Losy Żydówek z podobozu KL Stutthof o nazwie Baukommando Weichsel w świetle relacji i wspomnień ocalałych ofiar i świadków'.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    11 z 25

    Poniżej, także w dwóch językach, znajduje się informacja, że pomnik ufundowała społeczność województwa kujawsko-pomorskiego. Obok postawiono tablicę z notą historyczną, przygotowaną przez dr hab. Sylwię Grochowinę z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, autorkę książki 'Toruński Holocaust. Losy Żydówek z podobozu KL Stutthof o nazwie Baukommando Weichsel w świetle relacji i wspomnień ocalałych ofiar i świadków'.
    W uroczystości, której gospodarzami były samorząd województwa kujawsko-pomorskiego, gmina Łysomice i Nadleśnictwo Toruń, uczestniczyli także m. in. konsul generalna Niemiec w Gdańsku Cornelia Pieper, prezydent Torunia Michał Zaleski, przedstawiciele duchowieństwa, przedstawiciele społeczności żydowskiej w Polsce, reprezentanci lokalnej społeczności i harcerze.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    12 z 25

    W uroczystości, której gospodarzami były samorząd województwa kujawsko-pomorskiego, gmina Łysomice i Nadleśnictwo Toruń, uczestniczyli także m. in. konsul generalna Niemiec w Gdańsku Cornelia Pieper, prezydent Torunia Michał Zaleski, przedstawiciele duchowieństwa, przedstawiciele społeczności żydowskiej w Polsce, reprezentanci lokalnej społeczności i harcerze.
    Po oficjalnych wystąpieniach odmówiono modlitwę ekumeniczną. Uczniowie Szkoły Podstawowej w pobliskich Świerczynkach i młodzież z Zespołu Szkół nr 1 w Toruniu oraz harcerze z kujawsko-pomorskich chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego i Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej zasadzili w pobliżu symboliczny dąb pamięci.
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    13 z 25

    Po oficjalnych wystąpieniach odmówiono modlitwę ekumeniczną. Uczniowie Szkoły Podstawowej w pobliskich Świerczynkach i młodzież z Zespołu Szkół nr 1 w Toruniu oraz harcerze z kujawsko-pomorskich chorągwi Związku Harcerstwa Polskiego i Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej zasadzili w pobliżu symboliczny dąb pamięci.
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    14 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    15 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    16 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    17 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    18 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    19 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    20 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    21 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    22 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    23 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    24 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Mikołaj Kuras/Urząd Marszałkowski Województwa Kujawsko-Pomorskiego
    25 z 25

    Odsłonięcie w Chorabiu (pow. toruński) obelisku pamięci Żydówek zamordowanych w mieszczącej się tu pod koniec drugiej wojny światowej filii niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof
    Czytaj teraz

    Przydatne linki

    Więcej

      Popularne

      Komentarze
      Zaloguj się
      Chcesz dołączyć do dyskusji? Kup prenumeratę, by czytać artykuły i je komentować

      Wszystkie komentarze

      sortuj:
      od najnowszego od najstarszego od najpopularniejszego od najmniej popularnego
      Dlaczego nie mozna wstawic komentarzy o smierci obywatela austrii na komendzie policji? Ce zura wyborczej?
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Dlaczego piszecie hitlerowcy? Piszcie po prostu Niemcy.
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi (1)
      @paulus99 A Austriacy nie? Ukraińcy? Łotysze? Walonowie? Szwedzi?
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      pan hosjan ma rację!
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      haniebne sa glosy protestujace przeciw okreslaniu zbrodniarzy 2 wojny NAZISTAMI ! Ci ludzie boja sie , ze ktos odkryje podobienstwa IDEOLOGII NAZIZMU do idei polskich narodowcow . I slusznie sie boja !! Te ideologie sa blizniacze . Nie trzeba wcale byc Niemcem aby zostac NAZISTA czyli narodowym-socjalista . Czas wojny pokazal to wyraznie . Okrutnie udowodnili to nazisci belgijscy czy francuscy , nie gorsi od nich byli ukrainscy i lotewscy nazistowscy bandyci , austryjaccy czy szwedzcy . Nie bylo ich wcale malo . Gdyby teoria o szczegolnych wlasciwosciach wynikajacych z pochodzenia etnicznego byla sensowna to dlaczego niemieccy oficerowie zbuntowali sie przeciwko Hitlerowi ? TO NIE NIEMCY --- TO NAZISCI z roznych panstw i roznych nacji okazali sie bandytami . NIE WOLNO winic NARODU za przewiny konkretnych osobnikow wyznajacych konkretna ideologie . Oczywiscie ze ma to przelozenie na oskarzanie polskich narodowcow o sianie nienawisci , o agresywna postawe , agresywne slowa i czyny ---- zgodnie z nazistowskimi ideami . To jest wlasnie wspolne . Wspolne sa tez hasla i wspolnych maja wrogow . To wlasnie demaskuje strach tych ludzi ----- CI SAMI WROGOWIE !!! Wspolczesni , polscy narodowcy uwazaja za swoich wrogow tych samych ludzi ktorych za wrogow uwazali NAZISCI przed i w czasie wojny !!!!!
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Nie hitlerowski ,tylko N I E M I E C K I N I E M C Y mordowali ,przez N I E M C O W
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Pokaż odpowiedzi (6)
      @andy999kkk ŚWIĘTA PRAWDA- POWTARZAĆ DO BÓLU!!!!!!!!!
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @andy999kkk Ani hitlerowcy, ani naziści- NIEMCY
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @leprof "leprow" to trędowaty Ruski, jak sama ksywa wskazuje?
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @andy999kkk boicie sie ze ktos postawi znak rownosci pomiedzy niemieckimi nazistami a polskimi nazistami ?? Zaboli ? Rzecz przeciez w tym ze to nie cechy NARODOWE , NIE POCHODZENIE ETNICZNE czynia z czlowieka potwora albo cud , lecz IDEOLOGIA przyjeta przez tych osobnikow . Wiadomo doskonale o okrutnych nazistach belgijskich czy francuzkich , wiadomo o wloskich faszystach , wiadomo o nieslychanie morderczych nazistach estonskich , lotewskich jak i ukrainskich . CO LACZYLO TYCH POTWOROW ???? CO ? IDEOLOGIA , WYCHOWANIE w pewnych IDEACH , WIARA w pewne idee ...... Gdyby "niemieckosc " byla winna zbrodni to dlaczego nie wszyscy Niemcy byli przyjmowani do SS ? Dlaczego niemieccy oficerowie zorganizowali wielki bunt przeciw Hitlerowi ??? Dlaczego teraz Niemcy nie sa NAZISTOWSKIE ??? Czyli nrodowo-socjalistyczne ????
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @andy999kkk ca 40 % aparatu okupacyjnego na ziemiach polskich stanowili mieszkańcy tzw "Donaugaue". zgadnij, króliczku, jak dziś nazywają się ich wnuki?( i to nie ja liczyłem - powtarzam po prof. Chlebowczyku)
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      @andy999kkk Polacy-ponad 60 (sześćdziesiąt) tysięcy szmalcowników
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Dołącz do dyskusji
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      Tak blisko byl koniec wojny...strasznie bolesne wspomnienie tych nieszczęśnic :(
      już oceniałe(a)ś
      0
      0
      Zgłoś
      Odpowiedz
      wyborcza.pl
      Serwisy partnerskie

      Copyright © Wyborcza sp. z o.o.

      Właściciel niniejszego serwisu nie wyraża zgody na zwielokrotnianie ani inne korzystanie z utworów rozpowszechnionych w tym serwisie, w celu eksploracji tekstów i danych. Więcej informacji w zastrzeżeniu dot. eksploracji tekstów i danych.