Imigranci na liniowcu S.S. Patricia, około 1906 r.
Ellis Island, sportretowana przez Małgorzatę Szejnert w książce "Wyspa klucz", to symboliczne wrota dla przybywających do Ameryki imigrantów na przełomie XIX i XX wieku. Choć administracyjnie należąca do stanu New Jersey, faktycznie leży w porcie Nowego Jorku, niedaleko Manhattanu. To tam docierali z dobytkiem i nadzieją na lepszą przyszłość przybysze z Europy.
Przez te wrota do USA w latach 1892-1954 przewinęło się ponad 12 milionów ludzi. Przed 1890 rokiem, poszczególne stany (a nie rząd federalny) regulowały dopływ imigrantów do Stanów Zjednoczonych (wcześniej dla stanu Nowy Jork funkcję punktu imigracyjnego pełnił Castle Clinton).
Ówcześni przybysze pochodzili głównie z Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemiec, czy krajów skandynawskich i stanowili pierwszą dużą falę imigrantów, którzy faktycznie zaludnili Stany Zjednoczone.
Od lat 20 XIX w. do I wojny światowej do Stanów Zjednoczonych wyemigrowało również około 2,2 mln Polaków z czego przez Ellis Island przeszło - 1,3 mln. Polska emigracja, już w okresie międzywojennym, była znacznie mniejsza i nie przekroczyła 300 tys. osób.
Niestabilność polityczna Europy, restrykcyjne prawo religijne i pogarszające się warunki ekonomiczne począwszy od 1800 roku zaczęły napędzać największą migrację człowieka w historii świata.
Ogromna fala imigrantów zaczęła wlewać się do Stanów i szybko okazało się, że Castle Clinton nie spełnia swojej funkcji. Wobec problemów z obsługą coraz większej liczby imigrantów, rząd federalny utworzył nowy punkt wjazdowy, właśnie na Ellis Island.
W ciągu najbliższych 62 lat ponad 12 milionów ludzi za pośrednictwem Ellis Island dotarło do Ziemi Obiecanej. W tym czasie wyspa rozrosła się z pierwotnych 3,3 akrów do 27,5 arów (głównie dzięki dostawom ziemi wydobywanej przy budowie nowojorskiego metra).
W 1987 r. na wyspie wybuchł pożar, który kompletnie strawił wszystkie zabudowania. Choć obyło się bez ofiar śmiertelnych, niepowetowaną stratą okazały się spalone akta imigracyjne sięgające nawet 1855 roku. Trzy lata po tym wydarzeniu ponownie uruchomiono punkt imigracyjny, tym razem zbudowany z materiałów niepalnych.
Pasażerowie, którzy przybyli do portu w Nowym Jorku pierwszą i drugą klasą nie byli poddani procesowi kontroli na Ellis Island. Zamiast tego przechodzili pobieżnie inspekcję na pokładzie statku. Zakładano, że skoro ich stać na droższy bilet, to znaczy, że nie będą oni ciężarem dla państwa ani zagrożeniem dla obywateli. Pasażerów trzeciej klasy, stłoczonych w fatalnych warunkach podczas długiej podróży morskiej (zazwyczaj w lukach na dnie statku) czekał zgoła inny scenariusz.
Jeśli imigrant miał odpowiednie dokumenty i był w stosunkowo dobrym zdrowiu, proces kontroli na Ellis Island trwał około trzech do pięciu godzin. Kontrole odbywały się w pokoju rejestru (lub Wielkiej Sali), gdzie lekarze pobieżnie badali każdego przybysza w celu wykrycia jakichś dolegliwości.
Wkrótce stali się bardzo biegli w wychwytywaniu wszelkich ułomności. Mówiło się nawet, że lekarz jest w stanie zidentyfikować wiele schorzeń (począwszy od anemii, przez problemy z tarczycą, po żylaki) po prostu patrząc na imigranta.
Pomimo złej sławy wyspy, przemianowanej przez imigrantów na "Wyspę Łez", zdecydowana większość przybyszów była traktowana uprzejmie i z szacunkiem. Po kilkugodzinnej procedurze byli wolni, aby rozpocząć swoje nowe życie w Ameryce.
Tylko dwa procent z nich otrzymywało odmowę. Powodem mogła być albo zdiagnozowana choroba zakaźna stanowiąca zagrożenie dla zdrowia publicznego albo przypuszczenie urzędnika, że imigrant może się stać nielegalnym pracownikiem i ciężarem finansowym dla państwa.
Nieszczęśnicy, którzy nie zostali pozytywnie zdiagnozowani przez lekarzy musieli spędzić na wyspie tygodnie lub miesiące lecząc się w szpitalu. Około 3 tys. z nich zmarło nie doczekawszy się nowego życia w Ameryce.
Na początku lat dwudziestych Stany Zjednoczone drastycznie zmniejszyły napływ imigrantów. Ograniczenia te zostały oparte na systemie procentowym w zależności od liczby grup etnicznych żyjących już w USA według spisu z 1890 i 1910 roku. Równocześnie otwierano sieć ambasad na całym świecie, gdzie potencjalni imigranci mogli ubiegać się o wizy. Było to bardziej praktyczne, bo niechcianych przybyszów można było eliminować jeszcze na starym kontynencie. W 1924 roku Ellis Island przestała już pełnić swoją dominującą rolę w przyjmowaniu nowych Amerykanów, a stała się punktem przetrzymywania uchodźców lub osób uznawanych za potencjalnych "wrogich cudzoziemców", głównie Niemców, Włochów i Japończyków podczas wojny. W 1954 roku ostatecznie zamknięto stację imigracyjną, by w 1990 roku otworzyć ją na nowo, tym razem jako muzeum. Od tamtego czasu można je zwiedzać i próbować wczuć się w los przybysza sprzed ponad wieku, przechodząc kolejne sale, jak on kolejne etapy kontroli.
Meksykanin emigrujący do Stanów Zjednoczonych, Nuevo Laredo, około 1912 r.
Imigrantka z Polski pracująca na farmie kukurydzy, Connecticut, 1941 r.
Przeszukiwanie pociągu towarowego z Meksyku poszukiwaniu nielegalnych imigrantów, El Paso (Teksas), 1938 r.
Grupka dzieci imigrantów na Ellis Island przeżywa pierwsze święta Bożego Narodzenia w Ameryce.
Widok z Ellis Island na Manhattan, 1949 r.
Amerykanie chińskiego pochodzenia na ulicach Chinatown w Nowym Jorku cieszą się z kapitulacji Japonii, 14 sierpnia 1945 r. W 1868 roku USA podpisały traktat zachęcający obywateli Chin do migracji. Wkrótce Chińczycy stali się największą nacją w USA.
Bill Vetesy poszukuje wśród grupy 60 węgierskich uchodźców w ośrodku Camp Kilmer swojej matki i brata (sportretowani na zdjęciu, które pokazuje policjantowi), 1951 r.
Ellis Island, troje fińskich dzieci uczy się pisać "Ameryka" na tablicy w klasie, 1949 r.
26 nowych obywateli Stanów Zjednoczonych podczas zaprzysiężenia w Sądzie Okręgowym Stanów Zjednoczonych w Filadelfii, 1939 r.
Materiał promocyjny
Materiał promocyjny
Dzisiejsza gazeta (e-wydanie)
Wszystkie komentarze