WYBORY PREZYDENCKIE W USA. DONALD TRUMP NOWYM PREZYDENTEM STANÓW ZJEDNOCZONYCH [CAŁODOBOWA RELACJA NA ŻYWO]

Na tym kończymy naszą relację z wyborów w USA. Po kolejne komentarze i analizy zapraszamy na Wyborczą.pl

- Wczoraj w nocy rozmawiałem też z sekretarz Clinton. Jestem z niej niesamowicie dumny. Wielu Amerykanów patrzy na nią z podziwem. Jej kandydatura była historyczna. Wysyłała przesłanie naszym córkom, że mogą sięgnąć po najwyższą władzę polityczną - mówi Obama.

- Każdemu z nas jest smutno, gdy nasz kandydat przegrywa. Ale następnego dnia musimy pamiętać, że gramy w jednym zespole. Nie chodzi o to, że pierwsi są republikanie albo demokraci. Na pierwszym miejscu są Amerykanie. To słyszałem wczoraj w wystąpieniu Donalda Trumpa i podczas naszej rozmowy telefonicznej. Nasz kraj potrzebuje tego poczucia jedności i szacunku dla naszych instytucji, praworządności a także szacunku do siebie nawzajem. Mam nadzieję, że Trump utrzyma tego ducha - dodaje.

President Obama: "We have to remember that we're actually all on one team...We are Americans first." pic.twitter.com/7ubdph3F8S

— Fox News (@FoxNews) November 9, 2016

Po Hilary Clinton czas na Baracka Obamę.

- Nad ranem rozmawiałem z prezydentem elektem. Pogratulowałem mu i zaprosiłem na spotkanie, aby przekazanie władzy nastąpił w sposób udany - mówi Obama.

- Nie jest żadną tajemnicą, że z prezydentem elektem różnimy się w sposób znaczący. Ale proszę pamiętać: podobnie było osiem lat temu z prezydentem Bushem. Mimo to zespół prezydenta Busha dopilnował przekazania władzy i nasz zespół mógł szybko przejąć dowodzenie. Podobnie będzie i tym razem - mówi Obama.

- Chciałam zwrócić się do wszystkich kobiet, szczególnie młodych kobiet, które zaangażowały się w kampanię. Chcę abyście wiedziały, że nic nie uczyniło mnie bardziej dymnej niż to że jestem waszą liderką. Wiem, że jeszcze nie przebiłyśmy najwyższego szklanego sufitu, ale mam nadzieję, że ktoś to zrobi i stanie się to wcześniej niż sądziliście - mówi Clinton.

- A wy małe dziewczynki - dodaje. - Nigdy nie wątpcie, że macie wielką wartość i siłę, by realizować swoje własne marzenia.

Clinton: "To all the little girls watching this: never doubt that you are valuable and powerful." pic.twitter.com/1zJdIj8zT4

— WIRED (@WIRED) November 9, 2016

- 1,5 roku spędziliśmy mówiąc, że wierzymy w Amerykę, gdzie amerykański sen jest dla wszystkich: ludzi wszystkich ras i wyznań, mężczyzn i kobiet, imigrantów, ludzi LGBT, niepełnosprawnych. Nadal musimy realizować to zadanie - mówi Clinton.

Na mównicę wchodzi Clinton. Jest witana wielkimi brawami.

- Dziękuję wam bardzo przyjaciele. Wszystkich was kocham - mówi.

- Nikt nie musiał się zastanawiać, czy Clinton przyjmie wynik wyborów. Ona wie jaki jest ten kraj i jaki jest ten system wyborczy. Ona zawsze go ceniła. W przeszłości zdarzało się, że coś się jej nie udawało, ale zawsze wstawała i szła dalej - mówi Tim Kaine.

Kaine takes stage: "My wife and I are so proud of Hillary Clinton" pic.twitter.com/HNQHhGhn19

— Liz Kreutz (@ABCLiz) November 9, 2016

Na mównicę wszedł senator Tim Kaine, który miał być wiceprezydentem. Wygłasza przemówienie na cześć kandydatki Demokratów.

- Jestem dumny z Hilary Clinton. To osoba, której nasz naród bardzo dużo zawdzięcza. Mogła być pierwszą kobietą - prezydentem w historii USA - mówi Kaine.

Wszystko gotowe. Czekamy jeszcze tylko na Hilary Clinton

Menedżer kampanii wyborczej prezydenta-elekta Donalda Trumpa nie wykluczyła w środę powołania prokuratora dla prowadzenia śledztwa w sprawie domniemanego łamania prawa przez Hillary Clinton, gdy była sekretarzem stanu w administracji prezydenta Baracka Obamy. W ubiegłym miesiącu Trump obiecał bowiem wtrącenie Clinton do więzienia atakując ją za wykorzystywanie prywatnego serwera e-mailowego do służbowej korespondencji w czasie pełnienia funkcji szefowej dyplomacji USA w latach 2009-2013, co miało stanowić zagrożenie bezpieczeństwa narodowego.

Niedługo przemówienie Clinton. Zapowiadamy je już trzeci raz, ale może tym razem nie zostanie przesunięte.

MINUTES AWAY: Hillary Clinton to give remarks to staff & supporters. We're live soon with an @ABC Special Report. pic.twitter.com/FzTmQt2oSr

— Good Morning America (@GMA) November 9, 2016

Łukaszenka: Amerykańskie społeczeństwo przywrócone demokracji

Prezydent Białorusi Alaksandr Łukaszenka pogratulował Donaldowi Trumpowi wyboru na prezydenta Stanów Zjednoczonych, podkreślając, że podczas kampanii wyborczej kandydat Republikanów przywrócił amerykańskie społeczeństwo prawdziwej demokracji.

- Pańskie zwycięstwo to świadectwo wyboru na rzecz polityki opartej na uczciwości, odpowiedzialności, poszukiwaniu zmian - głosi depesza gratulacyjna cytowana w środę przez służbę prasową prezydenta Białorusi.

- Swą aktywną, szczerą i śmiałą postawą w czasie kampanii wyborczej wstrząsnął Pan amerykańskim społeczeństwem, przywracając je prawdziwej demokracji - napisał Łukaszenka.

Podkreślił, że Białoruś w swojej polityce zagranicznej zawsze uważała za niezbędną konstruktywną współpracę z USA. - Mam nadzieję, że pod pańskimi rządami normalizacja relacji między naszymi krajami będzie kontynuowana - napisał prezydent Białorusi.

Sławomir Sierakowski ciężko wzdycha. Redaktor naczelny Krytyki Politycznej nagrał bardzo pesymistyczny komentarz.

- To jest katastrofa. Wygrana Trumpa to zaproszenie Rosji do naszego regionu. Zawsze polityk, który się fascynuje się Putinem lub ma chwiejne zdanie na każdy temat, będzie zaproszeniem dla Rosji, która nie ma chwiejnego zdania na temat naszego regionu. Nie chcę powiedzieć, abyście już zaczęli się państwo uczyć rosyjskiego, ale ten kto myśli, że jakoś to będzie, myli się - mówi Sierakowski.

Wszystko wskazuje na to, że przemówienie Hilary Clinton znów zostanie przesunięte. Czekamy cierpliwie.

Za chwilę pierwsze wystąpienie Hilary Clinton od ogłoszenia wyników wyborów.

Można je obejrzeć tutaj:

- Unia Europejska szanuje demokratyczny wybór Amerykanów, ale jednocześnie jest świadoma wyzwań, jakie niesie ze sobą wynik wyborów prezydenckich w USA - powiedział w środę w Brukseli szef Rady Europejskiej Donald Tusk. Zaapelował o "jedność transatlantycką".

Prezydent Niemiec Joachim Gauck - odnosząc się do zwycięstwa Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA - powiedział, że wynik wyborów jest "sprawdzianem wytrzymałości" dla Europy. Dla Niemiec i Europy wybór Trumpa oznacza jego zdaniem nowe wyzwania.

Donald Tusk w rozmowie z dziennikarzami:

- Nie ulega wątpliwości, że ta tendencja, która jest coraz wyraźniejsza także w Europie, a więc ten "antyelitarny nastrój", chęć zmiany, szukanie języka nawet brutalnego, na pewno autentycznego, to wszystko znalazło swoje odbicie w wyborach prezydenckich w Stanach Zjednoczonych. Ale wydaje mi się, że nie powinniśmy wyciągać z tego fałszywych wniosków. Dla mnie fałszywym wnioskiem byłoby to, że powinniśmy odstąpić od tej tradycyjnej, liberalnej wersji demokracji. Nikt nie może lekceważyć tej tendencji, która się ujawniła w bardzo wielu państwach Zachodu, ale nie lekceważąc, powinniśmy równocześnie umieć stanąć twarzą w twarz z tym wyzwaniem. Dla tej tradycyjnej europejskiej polityki, dla tego wszystkiego, do czego istotna część z nas była przywiązana - mówię o liberalnych wartościach demokratycznych - to jest poważny problem. Odnalezienie wspólnego języka z tymi wszystkimi, którzy stracili zaufanie do tej tradycyjnej wersji polityki, to jest być może wyzwanie numer jeden. Ale to czuliśmy już wcześniej, amerykańskie wybory potwierdziły tylko to, że nie jest to tylko europejski problem, ale problem o wymiarze światowym.

Przegranymi wtorkowych wyborów prezydenckich w USA są nie tylko Demokratka Hillary Clinton, ale też sondażownie, które nie przewidziały zwycięstwa Donalda Trumpa. Nie doszacowały one m.in. poparcia białych robotników dla kandydata Republikanów.

Według CNN Clinton zdobyła więcej głosów bezpośrednich niż Trump: zagłosowało na nią 47,6 proc. wyborców, a na kandydata Republikanów - 47,5 proc. Kandydatka Demokratów prowadzi z Trumpem ponad 152 tys. głosami bezpośrednimi. Jednak to Trumpowi udało się uzyskać aż 289 głosów elektorskich, podczas gdy byłej sekretarz stanu tylko 218.

Ostatnio taka sytuacja miała miejsce w 2000 roku. Demokratyczny wiceprezydent Al Gore otrzymał o pół miliona głosów bezpośrednich więcej niż kandydat Republikanów George W. Bush, ale mniej głosów elektorskich, i przegrał.

Zobacz, jak głosowały "swingujące stany", a więc stany, które w różnych wyborach prezydenckich opowiadają się a to za kandydatem demokratycznym, a to za republikańskim. Swingujące stany zagłosowały na Trumpa na Florydzie, w Ohio, Karolinie Północnej, Pensylwanii, Iowa i Wisconsin. Grafika przygotowana przez serwis BIQdata.

via GIPHY

Anne Applebaum: "To są trzecie wybory, w których widzę, że wygrywa polityka tożsamościowa, nie argumenty ekonomiczne".

This is the third election I have watched be won with identity politics, not economic arguments. Poland, Brexit, US.

— Anne Applebaum (@anneapplebaum) 9 listopada 2016

Oświadczenie Tuska o wyborach w USA dziś o godz. 15

— Tomasz Bielecki (@TomaszBielecki) November 9, 2016

Melania Trump będzie pierwszą nie urodzoną w USA pierwszą damą od... połowy XIX wieku!

Melania Trump will be the first non-US born first lady since ... https://t.co/F60v5KvVph pic.twitter.com/GgrAqnu11h

— PolitiFact (@PolitiFact) 9 listopada 2016

Jeszcze niedawno nikt nie traktował kandydatury Donalda Trumpa poważnie. Kim jest człowiek, który pokonał Hillary Clinton w wyborach prezydenckich USA?

Dayna Evans z magazynu New York Magazine przekonuje kobiety w Ameryce, że w dzień zwycięstwa Donalda Trumpa, zasługują na wolne od pracy.

"Jest wielka niesprawiedliwość w tym, że dziś, po otrzymaniu informacji, że nasz naród wybrał na prezydenta Donalda Trumpa, my, nieustannie poniżane i nienawidzone kobiety tego kraju, mamy iść do pracy i udawać, że nic się nie stało. Mamy iść i udawać, że ta decyzja podjęta przez miliony osób z dobrymi intencjami nie jest bezpośrednim atakiem na nasze dobro. Kobiety, weźcie dzisiaj wolne".

Prezydent Barack Obama zaprosił Donalda Trumpa do Białego Domu już jutro, w czwartek 10 listopada. Zapewnienie ciągłości i gładkiego przekazania władzy było jednym z celów jakie Obama wyznaczył sobie na ten rok. Jutrzejsze spotkanie będzie pierwszym krokiem w tym kierunku.

President Obama congratulates Trump, invites him to meet at White House on Thursday. pic.twitter.com/xfCh4Oqa1M

— Anthony De Rosa (@Anthony) 9 listopada 2016

- Gratuluję Amerykanom wyboru nowego szefa państwa i gratuluję zwycięstwa nowemu prezydentowi USA Donaldowi Trumpowi. Chcę życzyć narodowi amerykańskiemu sukcesów i rozwoju oraz mam nadzieję, że nowa administracja będzie kontynuowała kurs wspierania Ukrainy - napisał na Facebooku premier Ukrainy Wołodymyr Hrojsman.

Na Ukrainie wyborcze zwycięstwo Trumpa jest przyjmowane z ogromnymi obawami. Zaniepokojenie budzą przede wszystkim jego wypowiedzi na temat zaanektowanego w 2014 roku przez Rosję Krymu. Latem Trump sugerował w wywiadzie telewizyjnym, że USA powinny uszanować wybór mieszkańców Krymu i zaakceptować przejęcie półwyspu przez Rosję, jeśli miałoby to poprawić stosunki z Moskwą i umocnić wspólną walkę z Państwem Islamskim. Zapytany, czy jest gotów uznać Krym za część Rosji, odpowiedział: "Rozpatrzę taką możliwość".

John J. Hardy, Saxo Bank: "Okazało się, że sondaże się bardzo, ale to bardzo myliły. W najbliższych dniach przygotujemy raport odpowiadający na pytanie, jak do tego doszło oraz dlaczego nie jest warto ufać przyszłym sondażom. Mamy tu na myśli zwłaszcza takie zbliżające się wydarzenia, jak wybory w Europie w przyszłym roku czy referendum we Włoszech w grudniu".

Szymon Borawski- Reks, BZ WBK TFI: "Inwestorzy najbardziej boją się przede wszystkim wzrostu protekcjonizmu i stąd największe spadki w krajach, które najbardziej na takiej polityce mogą ucierpieć, czyli np. Meksyk czy kraje azjatyckie. Są szanse, że większość tych zapowiedzi nie zostanie jednak zrealizowana".

Daily Beast zwraca uwagę na kolejne odchylenie od normy w przypadku Donalda Trumpa - to jedyny przypadek zwycięzcy wyścigu na prezydenta, którego nie cierpią mieszkańcy jego własnego miasta.

Trump: The first President who is hated in his hometown: https://t.co/SLjxnnwIQR pic.twitter.com/mqBGcBMW6o

— The Daily Beast (@thedailybeast) 9 listopada 2016

Włodzimierz Cimoszewicz w studiu "Gazety Wyborczej" o Donaldzie Trumpie: "To jest mega narcyz, który jest przekonany, że na wszystkim zna się najlepiej".

Prezydent Francji Francois Hollande pogratulował Donaldowi Trumpowi zwycięstwa w wyborach prezydenckich w USA, ale oświadczył, że zapoczątkowuje ono "okres niepewności". Zaapelował do Europy, aby była zjednoczona i broniła swoich wartości.

- Gratuluję mu, co jest czymś naturalnym" między dwoma przywódcami - powiedział Hollande i dodał, że "amerykańskie wybory otwierają okres niepewności".

- Hillary Clinton jest lepiej przygotowana do roli prezydenta. Obserwuję kampanię od samego początku. Wybór Trumpa, to wybór przeciwko Waszyngtonowi i elitom - mówi były prezydent Aleksander Kwaśniewski podczas rozmowy z Dorotą Wysocką-Schnepf w studiu "Gazety Wyborczej".

Janusz Palikot na Twitterze: "Trump nie jest większym idiotą niż Bush. Każdy kto znał Busha wie, że to niemożliwe".

Trump nie jest większym idiotą niż Bush. Każdy kto znał Busha wie, że to niemożliwe.

— Palikot Janusz (@Palikot_Janusz) 9 listopada 2016

Zwycięstwo kandydata Republikanów Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA może stworzyć nowe napięcia między Stanami Zjednoczonymi a światem islamskim - poinformował dziś przedstawiciel Indonezyjskiej Rady Ulemów.

- Trump wygłaszał negatywne, cyniczne komentarze na temat muzułmanów w przeszłości - powiedział dziennikarzom w Dżakarcie Din Sjamsuddin, starszy rangą przedstawiciel Indonezyjskiej Rady Ulemów, najwyższego w tym kraju ciała muzułmańskich teologów i prawników. - Zapomniał, że wielu Amerykanów jest imigrantami - dodał.

Edward Lucas dla CNN: "Rosja od dawna chce zmienić zasady gry. Testowała Zachód swoim cyberatakiem na Estonię w 2007, wojną z Gruzją w 2008 i aneksując Krym w 2014. Podjudzała podziały i brak zaufania w Sojusz Atlantycki - na przykład poprzez wsparcie udzielone Edwardowi Snowdenowi oraz przez ingerencje w sprawy wewnętrzne krajów zachodu. Za łamanie zasad Rosje nie spotkały znaczące konsekwencje. Teraz pojawia się prezydent USA, który również nie wierzy w zasady. To ważne punkty dla Putina. Być może wystarczające by wygrać".

Grafika BIQdaty pokazuje, w jakiej kolejności dowiadywaliśmy się o wynikach wyborów prezydenckich w kolejnych stanach w USA.

David Reminick z New Yorkera pisze, że jedyny sposób by patrzeć na zwycięstwo Trumpa z nadzieją, to zobaczyć w nadchodzących latach okazje by sprawdzić siłę (lub ujawnić słabość) Amerykańskich Instytucji. To będzie sprawdzian dla ich jakości i determinacji.

Radosław Sikorski na Twitterze: "Teraz, gdy USA stanie się krajem bardziej introwertycznym i transakcyjnym, Unia Europejska jest cenniejsza niż kiedykolwiek. I bardziej niż kiedykolwiek potrzebuje przywództwa w przeprowadzaniu reform".

With USA likely going introvert and transactional, the European Union is more precious than ever. Needs leadership in reform more than ever.

— Radosław Sikorski (@sikorskiradek) 9 listopada 2016

"Europejczycy wierzą, że Ameryka będzie nadal inwestować we współpracę z przyjaciółmi i sojusznikami - napisali do prezydenta-elekta USA Donalda Trumpa przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk i szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker" - napisali do prezydenta-elekta USA Donalda Trumpa przewodniczący Rady Europejskiej Donald Tusk i szef Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker

Na Twitterze furorę robi tweet, przypominający, że już 16 lat temu w serialu Simpsonowie przewidziano prezydenturę Donalda Trumpa.

Oh-oh they saw it coming #trumpwins #trump pic.twitter.com/aJ6bMh8QoP

— MAGNUS (@GetLooze) November 9, 2016

Kanadyjska strona z informacja o emigracji wciąż się zawiesza odkąd media zaczęły ogłaszać największą polityczną destabilizację zachodniego świata: Donald Trump wygrał wyścig prezydencki

Radosław Sikorski na Twitterze: "Jeszcze jedna wygrana dla nacjonalistów, np we Francji w przyszłym roku, i zachód jak znamy będzie skończony".

One more nationalist victory, in France next year, and the West as we've known it, will be over.

— Radosław Sikorski (@sikorskiradek) November 9, 2016

Anne Applebaum na Twitterze: "Dzień dobry. Dziś jest 27. rocznica upadku muru berlińskiego"

Good morning. Today is the 27th anniversary of the fall of the Berlin Wall.

— Anne Applebaum (@anneapplebaum) 9 listopada 2016

Przeciwnicy Trumpa wyszli na ulice Oakland, Los Angeles, Portland, Nowego Jorku i kilku innych amerykańskich miast. W Los Angeles demonstrują setki studentów Uniwersytetu Kalifornijskiego. Na razie nie słychać o tym, by demonstracje miały burzliwy przebieg.

Small police presence right now. One SUV trailing. #UCLA pic.twitter.com/4LU0d9MwVS

— Tanner Walters (@tannerbwalters) November 9, 2016

Premier Turcji Binali Yildirim i szef MSZ Mevlut Cavusoglu pogratulowali Donaldowi Trumpowi zwycięstwa w wyborach prezydenckich w USA. Szef tureckiego rządu oświadczył, że w relacjach Turcji z USA zostanie otwarta nowa karta, jeśli islamski duchowny, zamieszkany od lat w Stanach Zjednoczonych Fethullah Gulen zostanie wydalony przez amerykańskie władze. Gulen jest oskarżany przez Ankarę o przygotowanie zamachu stanu w Turcji z 15 lipca.

- Stworzona została przestrzeń możliwości, aby nowy prezydent rozwinął stosunki, biorąc pod uwagę walkę Turcji z terroryzmem - powiedział premier.

Donald Tusk, przewodniczący Rady Europejskiej oraz Jean-Claude Juncker, przewodniczący Komisji Europejskiej gratulują Donaldowi Trumpowi wygranej w wyborach prezydenckich w USA. Zapraszają też Trumpa na szczyt UE-USA, żeby omówić kwestie wzajemnych stosunków.

My wife's latest comment: one Donald is more than enough!

— Donald Tusk (@donaldtusk) November 5, 2016

MORE: Putin in telegram to Trump says hopes to work on international issues - Interfax. https://t.co/Eiksm1vPVN

— Reuters Live (@ReutersLive) 9 listopada 2016

Nowa administracja będzie miała swoje priorytety, ale Polskę i USA nadal łączą wspólne interesy, a nasze relacje, m.in. w dziedzinie bezpieczeństwa, pozostaną silne. Pod tym względem nic się nie zmieniło - powiedział w zastępca szefa misji Stanów Zjednoczonych w Warszawie John Law. Amerykańska ambasada organizowała dziś noc wyborczą w jednym z warszawskich hoteli.

Nasza Noc Wyborcza właśnie dobiegła końca. Dziękujemy wszystkim gościom za przybycie! pic.twitter.com/ZcrkRXhsVC

— US Embassy Warsaw (@USEmbassyWarsaw) November 9, 2016

Prezydent-elekt dziękuje swojej rodzinie. Zaczyna od nieżyjących rodziców i rodzeństwa, dopiero później mówi o żonie i dzieciach.

Republikanie utrzymali kontrolę nad Senatem w dzisiejszych wyborach, odpierając liczne próby przejęcia foteli przez Demokratów z ogromnym poparciem w sondażach. Kandydatów z Partii Republikańskiej wsparło nieoczekiwane zwycięstwo Donalda Trumpa w kluczowych stanach.

- Właśnie otrzymałem telefon od Clinton. Pogratulowała nam naszego zwycięstwa. Ja pogratulowałem jej za walkę. Jesteśmy jej bardzo wdzięczni za jej służbę dla kraju - powiedział Trump, prezydent-elekt Stanów Zjednoczonych w przemówieniu po ogłoszeniu jego zwycięstwa.

- To nie była kampania, ale wielki ruch kobiet i mężczyzn, którzy chcieli lepszej przyszłości dla swojego kraju. Czas, abyśmy razem stanęli wspólnie jako jeden naród. Obiecuję każdemu obywatelowi, że będę prezydentem wszystkich Amerykanów - mówi Trump. Obiecuje, że "zapomniani przestaną być zapomniani", zajmie się budową autostrad i weźmie pod opiekę weteranów.

Zwycięstwo Donalda Trumpa przypieczętowała wygrana w Pensylwanii - zdobył tam 20 głosów elektorskich. Donald Trump zdobył ich 288, Hillary Clinton 215. Do zwycięstwa potrzeba 270 głosów elektorskich.

Donald Trump wygrał w Arizonie, zdobył 268 głosów elektorskich - podaje CNN. Do zwycięstwa potrzebuje 270. Agencja informacyjna Associated Press już podała, że Trump wygrał wybory. Hillary Clinton zdobyła 215 głosów elektorskich.

Hillary Clinton na Twitterze: "Ten zespół ma tyle powodów do dumy. Cokolwiek się zdarzy, dziękuję za wszystko".

This team has so much to be proud of. Whatever happens tonight, thank you for everything. pic.twitter.com/x13iWOzILL

— Hillary Clinton (@HillaryClinton) November 9, 2016

Donald Trump wygrywa w Wisconsin, zdobywa 10 głosów elektorskich. Ma już ich 257, potrzebuje jeszcze tylko 13. Kandydatka Demokratów Hillary Clinton ma ich zaledwie 215.

"Cokolwiek się zdarzy, czas porzucić neoliberalizm. Potrzebujemy prawdziwej redystrybucji władzy i pieniędzy. Tylko prawdziwa lewica może walczyć z faszyzmem" - napisała na Twitterze Naomi Klein, najbardziej wpływowa lewicowa intelektualistka świata. Naomi Klein jest autorką książki "No Logo", która stała się manifestem alterglobalizmu.

Whatever happens, it's time to bury neoliberalism. We need genuine wealth + power redistribution. Only a real left can fight fascism.

— Naomi Klein (@NaomiAKlein) November 9, 2016

Kurs dolara do złotego tracił wczesnym rankiem blisko 10 groszy czyli ponad 2 proc. do 3,84 zł. Po godz. 8 sytuacja nieco się ustabilizowała, bo spadki wyhamowały do 1,3 proc. Kurs dolara po godz. 8 wynosi ok. 3,88 zł.

- Brak jest obecnie większej paniki, a poranne zniżki złotego wobec euro i franka szwajcarskiego zostały wstępnie wyhamowane - mówi Konrad Ryczko, analityk Domu Maklerskiego Banku Ochrony Środowiska.

Demokraci zamykają konwencję, Hillary Clinton nie zabierze dzisiaj głosu - podaje CNN. - Nie powiemy już dziś w nocy nic więcej. Dobranoc, widzimy się rano - powiedział John Podesta, szef kampanii wyborczej Hillary Clinton. Sugerował, że różnice w niektórych stanach są tak małe, że należy poczekać na oficjalne i ostateczne wyniki. - Jeszcze nie przegraliśmy - powiedział.

Donald Trump wygrywa na Alasce, 3 głosy elektorskie dla niego. Kandydat Republikanów ma już ich 247, podczas gdy Hillary Clinton - 215. Aby zwyciężyć, kandydat musi uzyskać 270 głosów.

Donald Trump wygrywa w Utah, zdobywa 6 głosów elektorskich

Clinton wygrywa w Nevadzie i zgarnia 6 głosów.

Trump wygrywa w Iowa i zdobywa kolejne 6 cennych głosów. Prowadzi 238 do 209.

Według sondażu exit poll NBC News wyborcy poniżej 30 roku życia zaskakująco często głosowali na "trzecie wyjście". W grupie 18-29 lat na Trumpa ani na Clinton nie głosowało aż 9 procent wyborców. Połowa z nich poparła Gary'ego Johnsona, wiele głosów dostał również Jill Stein.

Georgia dla Donalda Trumpa. Dostaje 16 głosów elektorskich i prowadzi już 232 do 209. Do zwycięstwa brakuje mu 38 głosów.

Firmy bukmacherskie są już raczej przekonane, że Donald Trump wygra. W tej chwili Landbrokes płaci za każdego dolara postawionego na jego zwycięstwo tylko 1,02, Bet365 i Betfair - 1,05, Paddypower - 1,07.

Clinton wygrywa w stanie Waszyngton i zdobywa 12 głosów elektorskich. Jest 216 do 209 dla Trumpa.

CNN potwierdza to, co inne amerykańskie media podają od dawna. Trump bierze Florydę i prowadzi 216 do 197.

W Michigan po przeliczeniu 56 procent głosów Trump ma zaledwie 13 tysięcy głosów przewagi.

Dotychczasowy rozkład głosów. Clinton na niebiesko, Trump na czerwono.

Cliton bierze Oregon, Trump zdobywa ostatni głos w Nebrasce. Jest 216 do 197 dla Trumpa. Żeby wygrać, kandydat potrzebuje 270 głosów.

Znamy też wyniki innych głosowań. Floryda za legalizacją użycia marihuany w celach medycznych.

Florida OKs medical marijuana as nine states vote on pot https://t.co/Oeh6vBoXli #ElectionNight #Decision2016 pic.twitter.com/vqTbCpbLgm

— NBC News (@NBCNews) November 9, 2016

Wyniki z Michigan za CNN: 48,4 procent dla Trumpa po przeliczeniu 49 procent głosów. Przewaga niewielka, niespełna 50 tysięcy głosów.

Karolina Północna oficjalnie dla Trumpa, który zdobywa 15 głosów elektorskich. Prowadzi 215 do 190. Kluczowym stanem staje się teraz Michigan. Kto tu wygra (przy założeniu, że Clinton weźmie Pensylwanię a Trump New Hampshire) zostanie prezydentem Stanów Zjednoczonych. Na razie nieznacznie prowadzi tam Trump, ale jeszcze wiele głosów pozostało do zliczenia.

Przypomnijmy: Kalifornia dla Clinton, Floryda dla Trumpa.

Co prawda CNN nie podał jeszcze wyników głosowania na Florydzie. Zrobiły to jednak prawie wszystkie najważniejsze amerykańskie media: Wall Street Journal, NBC i ABC News i agencja Associated Press. Według nich w tym stanie, gdzie pulą jest 29 głosów elektorskich, wygrywa Donald Trump.

Po przeliczeniu 48 procent głosów w Michigan Trump prowadzi, ale nieznacznie - o 30 tysięcy głosów. W Wisconsin przeliczono 58 procent głosów i Trump również wygrywa - o 60 tysięcy.

Clitnon wygrywa w Kalifornii i na Hawajach. Tymczasem Trump bierze Idaho i Florydę.

W głosach elektorskich 200 do 190 dla Trumpa.

Znamy już rozkład 390 z 538 głosów elektorskich.

Nate Silver, uznany analityk, zmienił prognozę na dzisiejszy wieczór. Jeszcze rano dawał Clinton 70 procent szans na zwycięstwo. Teraz szacuje szanse na 50 do 48 dla Clinton.

Kolejne mapy wyborcze. Trump na czerwono, Clinton na niebiesko.

Michael Moore, kontrowersyjny reżyser filmowy popierający Hillary Clinton, tłumaczy popularność Trumpa. Jego zdaniem wykorzystywana przez establishment klasa pracująca jest zdesperowana, a głosowanie wykorzystuje jako wyraz gniewu.

Michael Moore on #ElectionNight: The working class is using the "ballot box as an anger management exercise" https://t.co/NRksKMjKLt

— NBC News (@NBCNews) November 9, 2016

Wybory sprawiają, że absurdalne pomysły scenarzystów "South Parka" wydają się niektórym coraz bardziej prawdopodobne. Nicholas Kristof, publicysta NY Times, sugeruje powstanie muru na granicy... kanadyjsko - amerykańskiej.

This election may result in Canada building a wall. https://t.co/mZxRIgXbwF

— Nicholas Kristof (@NickKristof) November 9, 2016

Podsumujmy: trwa walka w pięciu kluczowych stanach. W Ohio wygrał już Donald Trump. Prowadzi też na Florydzie, gdzie przeliczono 99 procent głosów, New Hampshire i w Karolinie Północnej.

Clinton prowadzi w Wirginii i Pensylwanii, jednak w tym ostatnim stanie przeliczono dopiero połowę głosów.

Najnowsze mapy. Clinton na niebiesko, Trump na czerwono.

Nowy Meksyk dla Clinton, dla Trumpa Missouri. Trump ma 149 głosów a Clinton - 109.

Wybory w USA na mapach od BiQdata.pl

Republikanie na czerwono, Demokraci na niebiesko.

Paul Krugman, noblista z ekonomii i felietonista NY Times, nazwał noc wyborczą "straszną", bo uzmysłowiła mu wściekłość rosnącą poza metropoliami. Nie wie, czy społeczeństwo zjednoczy się po tak głębokim podziale.

A terrifying night, and not just because Trump might win. It turns out that there is a deeper rage in white, rural America than I knew 1/

— Paul Krugman (@paulkrugman) November 9, 2016

W Wirginii po przeliczeniu 82 procent głosów prowadzi Clinton. Ale ledwo ledwo - o kilka tysięcy głosów.

Trump prowadzi na Florydzie, w Ohio, Wirginii, Georgii, Karolinie Północnej, Michigan i New Hampshire.

W tych stanach przeliczono: na Florydzie 94 procent, w Ohio 54, w Wirginii 77, 41 w Georgii, 76 w Karolinie Północnej, w Michigan 17 a w New Hampshire - 22 proc.

Texas i Arkansas dla Trumpa. Zdobywa 44 głosy. Ma 128 a Clinton 97.

Kolejne wyniki: Clinton prowadzi 97 do 84.

Kandydatka Demokratów wygrała w Nowym Jorku i zdobyła 29 głosów elektorskich.

Trump zdobył głosy w: Dakocie Północnej i Dakocie Południowej, Wyoming, Nebrasce i Kansas.

Za 7 minut zamykają się lokale wyborcze w kolejnych 14 stanach.

Na Florydzie zatrzymaliśmy się na 91 procentach i wciąż prowadzi Trump.

W Wirginii po przeliczeniu 59 procent głosów prowadzi Trump: 50,2 do 44,8.

VIRGINIA dla Trumpa? to byłaby sensacja. Trochę szczęścia na Florydzie i zacznie się robić ciekawie

— mariusz zawadzki (@polishreporter) 9 listopada 2016

Na Florydzie po przeliczeniu 91 procent głosów prowadzi Trump - 48,9 do 48,0, ale wciąż spłynęło niewiele głosów z dwóch obszarów, gdzie spodziewane jest zwycięstwo Clinton.

CNN podaje, że sztab wyborczy Hillary Clinton patrzy na wyniki z Florydy coraz bardziej optymistycznie. Kandydatka Demokratów po przeliczeniu 72 procent głosów prowadzi o 170 tysięcy głosów. A w tym stanie - niepewnym dla żadnej ze stron - jest do zgarnięcia aż 29 głosów elektorskich.

Ta sama stacja podkreśla, że sztabowcy Trumpa robią się coraz bardziej zaniepokojenie rozkładem głosów wyborców do tej pory niezdecydowanych. To oni mieli dać Republikanom zwycięstwo.

Na Florydzie po przeliczeniu 71 procent głosów na prowadzenie wychodzi Clinton: 50,1 do 47,1.

Floryda po przeliczeniu 55 procent głosów: 49,7 do 47,4 dla Trumpa. Prowadzi o 118 tysięcy głosów.

W Karolinie Północnej po przeliczeniu 10 procent głosów 54,5 do 43,3 również dla Trumpa.

Wirginia, 12 procent: 53,9 dla Trumpa, 41,1 dla Clinton.

Na Florydzie po przeliczeniu 43 procent głosów różnica między kandydatami to zaledwie 30 tysięcy głosów.

Prowadzi Trump z wynikiem 48,9 proc. Clinton ma 48,2.

Na Florydzie przeliczono 30 procent głosów. Prowadzi Clinton - 49,5 procenta. Trump ma 47,7. Ten niezdecydowany stan będzie kluczowy, ponieważ ma aż 29 głosów elektorskich.

Wojciech Karpieszuk:

Kiedy CNN podało przed chwilą sondaż, że Clinton wygrywa w Vermont, na wieczorze wyborczym w hotelu Westin było słychać okrzyk radości. Uczestnicy wieczoru wyborczego ustawili krzesła przed ekranem. Wiedzą, że to będzie długa noc.

Za 12 minut zamykają się kolejne lokale wyborcze: w Karolinie Północnej, Ohio i Wirginii Zachodniej.

Mamy wstępne wyniki z Florydy i Wirginii.

Na Florydzie po przeliczeniu 2 procent głosów. prowadzi Trump 58,6 do 30,2

W Wirginii po przeliczeniu 1 procenta Clinton 49,5 do 45,5.

Floryda to 29 głosów elektorskich a Wirginia - 13. Na razie jednak nie wliczamy tych głosów do ogólnej puli, ponieważ przeliczono zbyt mało głosów. Przypomnijmy: na razie Trump prowadzi 19 do 3 (exit polle z Kentucky, Indiany i Vermontu).

NIE WYSTARCZY DOWÓD, TRZEBA SIĘ REJESTROWAĆ

"Official Ballot", czyli oficjalna lista do głosowania mieszkańców Arizony, jest bardzo długa. Ale żeby zagłosować, nie wystarczy pójść do lokalu wyborczego, wyjąć dowód tożsamości i postawić krzyżyk. Trzeba nie tylko być pełnoletnim i mieć amerykańskie obywatelstwo, ale także zarejestrować w konkretnym obwodzie wyborczym - pisze z Phoenix Dominika Wantuch, dziennikarka Wyborczej.

Należy się zarejestrować co najmniej miesiąc przed głosowaniem. Mieszkańcy stanu wypełniają kartę rejestracyjną, na której zawarte są wszystkie ich dane. Załatwiają to najczęściej drogą pocztową. - W tym roku miałam problem z rejestracją. Trochę za późno się zorientowałam. Ale mogę w naszym stanie zrobić wszystko przez internet, więc na szczęście zagłosowałam - mówi Emmy z Phoenix.

Ponieważ dzień wyborów w USA nie jest wolny od pracy (zawsze przypada na drugi wtorek listopada), część wyborców zdecydowała się na wcześniejsze głosowanie. - Zagłosowałem dwa tygodnie temu. Nie wiedziałem, czy dziś na pewno uda mi się zagłosować, a to najważniejsze wybory w moim życiu. Chciałem być pewny, że oddam swój głos - mówi taksówkarz z Phoenix.

W USA w tzw. wcześniejszych wyborach zagłosowało 46 milionów Amerykanów.

Pierwsze wyniki sondażowe na mapach BiQdata.

Wybory rozgrzewają użytkowników Twittera. Szachowy mistrz, a obecnie działacz opozycyjny z Rosji, Gari Kasparow ostrzega przed Trumpem. Mick Jagger będzie dziś przyklejony do telewizora.

Choose wisely today, America! Learn from Russia, where we chose poorly and it was the last real election we ever had. #NeverTrump

— Garry Kasparov (@Kasparov63) 8 listopada 2016

Hope you voted or are going to vote! Will be glued to the TV tonight with some trepidation for the result #ElectionNight #electionday

— Mick Jagger (@MickJagger) 8 listopada 2016

Relacja Wojciecha Karpieszuka:

Katy, nowa pracownica ambasady USA, mieszka w Warszawie od trzech miesięcy. Na wieczór wyborczy przyszła przebrana za statuę wolności. - Wynik wyborów naprawdę jest nie do przewidzenia. Wszystko może się zdarzyć- przyznaje.

- Co mówią o dzisiejszej Ameryce?

Katy waha się przez chwilę. - Trudne pytanie -stwierdza.

- Z polskiej perspektywy widać, że kraj jest podzielony.

- Na pewno. Ale mam nadzieję, że po wyborach wszystko wróci do normy. Ludzie są bardzo zmęczeni.

Strzelanina w Kalifornii. W miejscowości Asusa (50 km od Los Angeles) strzały miały paść w pobliżu lokalu, cztery osoby są ranne.

Zamykają się właśnie lokale wyborcze w pierwszych stanach - Indianie i Kentucky. Według CNN pierwszych informacji możemy spodziewać się "w każdej chwili".

Dalej Wojciech Karpieszuk:

Ariadne Medler, vicekonsul i druga sekretarz w ambasadzie USA w Pl nie mogła zdradzić na kogo zagłosowała, ale stwierdziła, że te wybory są na pewno historyczne. -Jako kobieta pierwszy raz w historii widzę kobietę, która stara się o najwyższy urząd w państwie. Z kolei po stronie republikańskiej mamy pierwszy raz outsidera, który nie sprawował wcześniej żadnego urzędu-stwierdziła.

Pierwsze wyniki już za chwilę.

Ambasada USA w Warszawie zorganizowała tradycyjny wieczór wyborczy w hotelu Westin. Jest kilkaset osób. I kilku polityków: Ryszard Czarnecki z PiS, Michał Szczerba z PO, Katarzyna Lubnauer z Nowoczesnej. Są gry i zabawy. Kolejka ustawia się do figur Clinton i Trumpa rzeczywistych rozmiarów, by sfotografować się na tle Białego Domu. Niektórzy odstawiają figurkę Trumpa na bok - relacjonuje Wojciech Karpieszuk.

Zapytalismy ambasadora USA w Polsce, co chciałby usłyszeć od kandydata, który przegra wybory, odpowiedział: - W USA jest bardzo długa tradycja, że przegrany kandydat dzwoni do zwycięzcy, następnego prezydenta USA i gratuluje mu wygranej.

JESZCZE JEDEN SONDAŻ - FOX NEWS

62 procent odpytanych przez Fox News przeszkadza używanie przez Clinton prywatnej skrzynki mailowej do celów służbowych w czasach, kiedy była sekretarzem stanu. 37 procent wyraziło przeciwną opinię.

Z kolei aż 71 procent ankietowanych przeszkadza sposób traktowania kobiet przez Donalda Trumpa. 28 procent nie uważa podejścia kandydata Republikanów do kobiet za coś złego.

.@marthamaccallum on new exit polls: "6 in 10 say the Clinton email issue bothered them." #FoxNews2016 #ElectionDay #Election2016 pic.twitter.com/kLkSYsrujq

— Fox News (@FoxNews) 8 listopada 2016

KOLEJNY SONDAŻ - REUTERS/IPSOS.

75 proc. zapytanych amerykańskich wyborców, którzy już oddali głos we wtorkowych wyborach prezydenckich, chce na czele państwa przywódcy, który "odzyska kraj będący w rękach bogatych i wpływowych" elit.

Badanie wykazało, że większość wyborców niepokoi się o swoją przyszłość i nie wierzy, że partie polityczne, lub media mogłyby poprawić ich sytuację - podaje agencja Reutera.

W badaniu 75 proc. ankietowanych zgodziło się ze stwierdzeniem, że "Ameryka potrzebuje silnego przywódcy, który odzyska kraj będący obecnie w rękach bogatych i wpływowych" elit.

Jednocześnie 72 proc. pytanych uważa, że "amerykańska gospodarka uprzywilejowuje ludzi bogatych i wpływowych". Zdaniem 68 proc. badanych partie i politycy nie przejmują się losem przeciętnego obywatela, a 76 proc. uważa, że "mainstreamowe media są bardziej zainteresowane zarabianiem pieniędzy, niż przekazywaniem prawdziwych informacji".

Ponadto ok. 54 proc. wyborców zaznaczyło odpowiedź: "w Stanach Zjednoczonych takim osobom jak ja żyje się coraz trudniej".

Sondaż został przeprowadzony on-line we wszystkich 50 stanach. O opinię zapytano 10 604 Amerykanów, którzy już oddali we wtorek swój głos.

Lady Gaga, która z okazji wyborów zmieniła twitterowego nicka na VoteHillary mobilizuje do głosowania kolejne stany.

CNN zapytał wyborców opuszczających lokale o cechy kandydata, którymi kierowali się przy wyborze przyszłego prezydenta USA. 62 procent wyborców zdecydowało już we wrześniu na kogo głosować - czyli jeszcze przed pierwszymi debatami.

38 procent stwierdziło, że kandydat musi przynieść zmianę w kraju.

Po 22 procent - że musi mieć doświadczenie do sprawowania urzędu lub dobrze oceniać sytuację w kraju.

15 procent - że prezydent musi się troszczyć o wyborców.

Hillary Clinton wyjechała właśnie w konwoju z Chappaqua. Jedzie do Nowego Jorku, skąd będzie śledzić spływające wyniki wyborów.

The Clinton motorcade leaves Chappaqua, New York, for New York City where she will watch #Election2016 results https://t.co/fVi0JzQhd1 pic.twitter.com/SJ27AYgLMW

— CNN Politics (@CNNPolitics) 8 listopada 2016

Została godzina do zamknięcia pierwszych lokali wyborczych. Te wyniki jeszcze nic nam nie powiedzą, ponieważ wtedy kończy głosować większa część Indiany i Kentucky. Zaskoczenia raczej nie będzie - w obu powinien wygrać Trump.

Godzinę później poznamy wyniki z Florydy (częściowe, ale dające obraz, jak zagłosuje ten niezdecydowany stan), a także New Hampshire i Wirginia.

O godz. 1:30 kolejne ważne wyniki - z Karoliny Północnej i Ohio.

Pół godziny później poznamy rezultaty w następujących stanach: Alabama, Connecticut, Delaware, dystrykt Kolumbii, Illinois, Kansas, Maine, Maryland, Massachusetts, część Michigan, Mississippi, Missouri, New Jersey, część Dakoty Północnej, Oklahoma, Pensylwania, Rhode Island,część Dakoty Południowej, Tennessee i większa część Teksasu.

Wyniki z kolejnych stanów będziemy poznawać co godzinę. Ostatnie - z Alaski - będą znane o godz. 7.

Amatorszczyzna kontra "Clinton Machine"

Cała kampania Donalda Trumpa to była amatorszczyzna - pisze korespondent "Gazety Wyborczej" w USA Mariusz Zawadzki.

Przed wejściami na wiece ludzie czekali w niekończących się kolejkach po trzy godziny, czasami dłużej. Tysiące w ogóle nie dostawały się do środka. Czemu? Lokalne sztaby Trumpa z radosną dezynwolturą rozdawały w internecie zwykle dwa, trzy razy więcej wejściówek niż pojemność hali czy budynku, w którym był wiec. O dziwo nikt nigdy nie protestował, choć niektórzy jechali samochodami przez kilka stanów, żeby zobaczyć swojego kandydata. Najwyraźniej miłość (do Trumpa) wszystko wybacza.

Na zaproszeniach na "debate watch party" (wieczór wspólnego oglądania debaty Trump-Clinton), który organizował stanowy sztab w Wirginii, wydrukowano zły adres. Wprowadzeni w błąd ludzie czekali przed biurem winnicy Trumpa w centrum miasteczka Charlottesville, zamiast jechać prosto do winnicy pół godziny za miastem. Kiedy wreszcie tam dotarli, nie mogli nawet napić się kieliszka wina, bo przyjmowano tylko gotówkę, a czytniki kart kredytowych nie działały.

Skoro trumpowe imprezy były serią katastrof organizacyjnych, to nie wierzę, żeby operacja mobilizowania wyborców w dniu głosowania była sprawniejsza. A przecież, żeby wygrać, Trump musiałby wysoką frekwencją swoich zwolenników zniwelować ok. 3-4 pkt proc. straty, którą pokazywały wszystkie sondaże. Sama "energia pospolitego ruszenia przeciwko waszyngtońskim elitom" chyba nie wystarczy. Tym bardziej, że "Clinton Machine", jak fani Trumpa nazywają sztab Hillary Clinton, działa bardzo sprawnie.

Pisaliśmy wcześniej, że wieczory wyborcze Hillary Clinton i Donalda Trumpa odbędą się bardzo blisko siebie, co budzi niepokój nowojorskiej policji.

Animacja CNN uzmysławia, jak niewielka odległość będzie dzielić zwycięzcę od przegranego w wyborach.

This is how close Clinton and Trump will be to each other in Manhattan tonight https://t.co/YPAfWQsye5 #ElectionDay pic.twitter.com/4OTMzKsNkM

— CNN (@CNN) November 8, 2016

Rywal Hillary Clinton w Partii Demokratycznej Bernie Sanders też już głosował. Na kogo? Nie pozostawił wątpliwości. "Mam nadzieję, że wygramy z Donaldem Trumpem. Wygramy zdecydowanie" - napisał na Twitterze.

I hope today we defeat Donald Trump and we defeat him badly. https://t.co/8ttsSwcsnl pic.twitter.com/4Q1JDdglhV

— Bernie Sanders (@BernieSanders) November 8, 2016

W południe w Phoenix w stanie Arizona jest spokojnie - relacjonuje dziennikarka "Gazety Wyborczej" Dominika Wantuch.

- To są najważniejsze wybory w moim życiu - mówi 60-letni Phil. Odda głos na Hillary Clinton. W tym republikańskim stanie głosy Latynosów mogą zadecydować o wygranej kandydatki Demokratów. Niektóre lokale wyborcze świecą pustkami, ale są też takie, w których trzeba czekać nawet 2 godziny w kolejce na oddanie głosu. - Zwolniłam się z pracy, żeby zagłosować - mówi Anna. Ale nie zdradza na kogo zagłosuje.

W Arizonie, w której tradycyjnie wygrywała Partia Republikańska, dziś trudno cokolwiek przewidzieć. Poza tym, że tutaj oraz na Florydzie i Nevadzie głosuje rekordowa liczba Latynosów, którzy obawiają się Donalda Trumpa z powodu jego słów o budowie muru na granicy z Meksykiem i zapowiedzi deportacji nielegalnych imigrantów. Czy pomogą wygrać Hilary Clinton? W niedzielę w Phoenix do głosowania na Hillary zachęcał Bernie Sanders, jej kontrkandydat z prawyborów Partii Demokratycznej.

Gdyby o tym, kto wygra wybory w USA, decydowali mieszkańcy wyspy Guam na Pacyfiku, zwycięstwo miałaby już w kieszeni Hillary Clinton.

Choć w praktyce głosy mieszkańców tej wyspy (mimo że są obywatelami USA) nie wliczają się do ostatecznego wyniku wyborów prezydenckich (Guam nie podlega pod prawo żadnego stanu i tym samym nie wybiera żadnego elektora), to przeprowadzane tam głosowanie obserwowane jest z uwagą przez obie główne partie. Od 32 lat kto zwyciężał na wyspie Guam, wygrywał też wybory w całych Stanach (wyjątkiem był rok 1996, gdy głosowanie na wyspie zostało zakłócone przez potężny tajfun).

Tym razem przewaga Clinton na 160-tysięcznej wyspie była ogromna - dostała aż 71,6 proc. głosów, a Trump jedynie 24,2 proc.

Status wyspy Guam (a także będących w tej samej sytuacji Portoryko czy Wysp Dziewiczych) i niepełne prawa wyborcze jej mieszkańców są w USA przedmiotem ciągnącej się od dłuższego czasu debaty. Krytycy obecnego rozwiązania podnoszą m.in., że na Guam, gdzie jedną czwartą terytorium zajmuje baza wojskowa, co ósmy dorosły to emerytowany żołnierz armii USA.

Punkty wyborcze rozmieszczone są też w rezerwatach. Na zdjęciu: jeden z rdzennych mieszkańców Północnej Dakoty pokazuje fotoreporterowi plakietkę z napisem "głosowałem".

Lokal wyborczy w National City (Kalifornia) został z kolei umiejscowiony w supermarkecie.

Pierwszy podczas tegorocznych wyborów w USA pozew o nieprawidłowości podczas głosowania:

Prawnicy Donalda Trumpa złożyli pozew przeciwko urzędnikom z hrabstwa Clark w Nevadzie, bo lokale wyborcze były otwarte "dwie godziny ponad wyznaczony czas zamknięcia". CNN podaje, że urzędnicy hrabstwa przyznają, że komisje były otwarte do momentu aż zagłosują wszyscy stojący w kolejce przed lokalem.

Ari Malber, dziennikarz telewizji MSNBC specjalizujący się w zagadnieniach prawnych napisał na Twitterze, że pozew jest bezsensowny, bo prawo Nevady mówi, że "jeśli głosujący czekają w kolejce, lokal musi być otwarty, dopóki nie zagłosują."

I faktycznie jest to wprost napisane w przepisach stanu Nevada (Nevada Revised Statutes).

Wielu komentatorów sugeruje, że pozew - prawdopodobnie pierwszy z wielu - ma wysłać sygnał do wyborców Trumpa, że wybory w USA nie są w pełni uczciwe. Ale są także powody praktyczne: w Newadzie wyścig o prezydenturę i miejsce w Senacie jest wyrównany i każdy głos może się liczyć. Sztab Trumpa chce być przygotowany na ewentualną powtórkę scenariusza z 2000 roku, kiedy na Florydzie trzeba było ponownie przeliczać głosy i różnicą zaledwie 537 głosów George W. Bush pokonał Ala Gore'a.

Nevada law states that if voters are "waiting to vote" in line when polls close, "voting must continue" until they vote. (293.305).

— Ari Melber (@AriMelber) November 8, 2016

Głosowanie na mamę "jednym z największych zaszczytów w życiu" nazwała córka Billa i Hillary, Chelsea Clinton. Wrzuciła też swoje zdjęcie z feministycznym hasłem "Make herstory".

One of the greatest honors of my life was voting for you today mom. As always, I'm beyond proud of you pic.twitter.com/d4azrAry0U

— Chelsea Clinton (@ChelseaClinton) November 8, 2016

Kandydatka Demokratów będzie czekać na wyniki wyborów wraz ze swoimi zwolennikami w mogącym pomieścić nawet 85 tys. ludzi Centrum Kongresowym Jacoba Javitsa. Trump organizuje wieczór w Hotelu Hilton ledwie 15 budynków dalej. To duże wyzwanie dla nowojorskiej policji.

Wybory w USA w obiektywie fotografów Reuters i AP.

Zapraszamy też do zapoznania się z przedwyborczymi analizami zespołu Biqdata.

Relacja z wyborów w USA na Wyborcza.pl to nie tylko relacja na żywo. W miarę napływania wyników z kolejnych stanów będziemy prezentować i uzupełniać na bieżąco specjalne mapy i infografiki, przygotowywane przez zespół Biqdata. Relacja na naszej stronie będzie prowadzona przez całą noc.

Wybory w USA to nie tylko wybory prezydenta. Amerykańscy wyborcy głosują dziś także w wyborach do Izby Reprezentantów, Senatu i na gubernatorów oraz w rozmaitych referendach: o dostępie do broni, karze śmierci, legalizacji marihuany.

Firmy bukmacherskie stawiają, że wybory w USA wygra Hillary Clinton. A w ostatnich godzinach przez rozpoczęciem głosowania to przekonanie o zwycięstwie Clinton jeszcze się wzmogło - analizuje w portalu FiveThirtyEight Andrew Flowers. Po uśrednieniu wyników firmy bukmacherskie dają Clinton aż 83 proc. szans na zwycięstwo.

- Pamiętajmy jednak, że zakłady bukmacherskie były przekonane, że do Brexitu nie dojdzie. Bądźmy więc odpowiednio sceptyczni - zastrzega Flowers.

Wybory w USA okiem rosyjskiego satyryka Wiktora Szenderowicza: Jeśli wygra Donald Trump, stracimy tego, kto ponosi winę za wszystkie nasze kłopoty i troski ? odejdzie Barack Obama, nasz ulubiony czarny charakter. I na kogo Kreml będzie zwalał to, że nie ma pieniędzy na emerytury, że do wiosek pod Pskowem nie można doprowadzić gazu, że od lat nie łata się dróg?

Głosowanie w Nowym Orleanie.

Zdjęcia z protestu Femen USA w lokalu wyborczym, w którym później głosował Donald Trump:

Donald Trump głosuje:

Zanim Donald Trump oddał głos, w jego lokalu wyborczym doszło do incydentu. Nagi protest przeciw jego kandydaturze zorganizowały tam przedstawicielki grupy Femen USA. Zostały wyprowadzone z lokalu przez policję.

Zarówno miejsce na wieczorny wiec Donalda Trumpa, jak i siedziba wieczoru wyborczego Hillary Clinton są dopiero przygotowywane.

Portal FiveThirtyEight sprawdził, które stany będą kluczowe dla całościowego wyniku wyborów prezydenckich, opierając się na sondażach przedwyborczych i biorąc pod uwagę 3,5-procentowy margines błędu. Wśród ośmiu niepewnych stanów w czterech mocniejsza jest Clinton, a w czterech Trump.

Głos oddała już kandydatka Demokratów Hillary Clinton, jej potencjalny zastępca Tim Kaine oraz rywal, kandydat Republikanów Donald Trump. Pierwsze głosowanie wygrał Trump: w trzech miasteczkach (Dixville Notch, Millsfield i Hart's Location) w stanie New Hampshire, które otworzyły lokale zaraz po północy w dniu wyborów, zwyciężył przewagą 32 do 25 głosów.

Donald Trump także oddał już głos w wyborach prezydenckich. Towarzyszyła mu żona, Melanie.

Donald Trump greets voters before he casts his vote on #ElectionDay: "Everything's very good" https://t.co/fVi0JzQhd1 pic.twitter.com/ezocgqa4lS

— CNN Politics (@CNNPolitics) November 8, 2016

Syn Donalda Trumpa, Eric opublikował na Twitterze zdjęcie swojej karty wyborczej z zaznaczonym głosem na ojca. Komentujący od razu zwrócili mu uwagę, że nie zna prawa w USA - stanowe prawo Nowego Jorku nie zezwala na publikację zdjęć karty do głosowania z zaznaczonym wyborem. Eric Trump usunął swój wpis po 4 godzinach, ale serwisy internetowe zrobiły wcześniej stosowne zdjęcia.

Donald Trump ostatnią reklamę wyborczą wypuścił 6 listopada. Film przedstawia Amerykanów jaki wielki naród, który zbiedniał na skutek korupcji establishmentu polityczno-gospodarczego. Sam Trump przedstawiony jest jako jedyny ratunek, bo tylko on wierzy, że naród może na powrót stać się wielkim.

"Nasz ruch zmierza do zastąpienia nieudolnego i skorumpowanego establishmentu. W ich miejsce powstanie nowy rząd kontrolowany przez Was, obywateli Ameryki. Stawką w tych wyborach są trzy tryliony dolarów" - słyszymy na filmie.

Senator Tim Kaine, ogłoszony przez Hillary Clinton przyszłym wiceprezydentem w przypadku jej wygranej, napisał na Twitterze, że chciał koniecznie zagłosować jako pierwszy w swoim lokalu wyborczym. "Przegoniła mnie 99-letnia Minerva Turpin. Chyba muszę się przyzwyczaić do bycia numerem dwa!" - napisał.

I wanted to be first at my polling place, but 99-year-old Minerva Turpin beat me to it. Looks like I need to get used to being number two! pic.twitter.com/9YvWOjuKUe

— Senator Tim Kaine (@timkaine) November 8, 2016

Chińska klasa polityczna popiera Clinton. Dlaczego? Bo uważa, iż prezydent Trump mógłby doprowadzić USA do katastrofy, a tego komuniści z Pekinu bardzo się boją - tłumaczy Stone Fish z "Foreign Policy". Chiny nie chcą żadnych wielkich wojen, kryzysów, nie są też gotowe zapełnić miejsca po USA w roli największego światowego supermocarstwa, globalnego policjanta itp.

Więcej w tekście Roberta Stefanickiego:

W Long Beach (Kalifornia) jeden z lokali wyborczych utworzono w buddyjskiej świątyni.

Należąca do ESPN Internet Ventures strona FiveThirtyEight prowadzi aktualizowane na bieżąco analizy szans na zwycięstwo w wyborach Clinton i Trumpa. O godz. 15:30 czasu polskiego szanse na zwycięstwo Clinton w kluczowej Florydzie szacowano na 55,1 proc., a w całych wyborach - na 71,4 proc. W porównaniu z ostatnimi dniami to jednak znaczny wzrost notowań Trumpa.

Donald Trump na Twitterze napisał dziś tylko sześć słów: "Today we make America great again!" ("Dziś uczynimy Amerykę na powrót wielką").

TODAY WE MAKE AMERICA GREAT AGAIN!

— Donald J. Trump (@realDonaldTrump) November 8, 2016

Rano krótką telefoniczną rozmowę z Trumpem odbyli dziennikarze Fox News.

"Jeśli nie wygram, uznam to za niebywałą stratę czasu, energii i pieniędzy" - powiedział w swoim stylu, dodając, że kampania kosztowała go ponad 100 milionów dolarów.

Redakcja "Miami Herald" na stronie opinii dała czytelnikom jasny sygnał, kogo popiera w amerykańskich wyborach. Wielu analityków podkreśla, że wynik wyborów w stanie Floryda może być kluczowy dla rezultatów głosowania w całych Stanach Zjednoczonych.

Wyniki exit poll z Florydy znane będą ok. 1 w nocy czasu polskiego. "Jeśli Hillary Clinton wygra Florydę, to można kłaść się spać" - pisał w analizie wyborów w "Gazecie Wyborczej" Mariusz Zawadzki.

On Election Day, the Miami Herald's Editorial Page makes a bold statement: ENOUGH SAID. pic.twitter.com/RrUKzCgdDx

— Miami Herald (@MiamiHerald) November 8, 2016

CNN przygotowała wyborczą ściągawkę, z odpowiedziami na najczęściej zadawane pytania, w której nie brakuje ciekawostek.

Dlaczego Amerykanie głosują we wtorek, a nie w weekend? To pozostałość z czasów, gdy większość osób w USA zajmowało się produkcją rolną. Niedziela była dniem na modlitwę w kościele. W środy handlowało się towarami na rynku. Głosowanie we wtorek miało pozwolić farmerom spełnić obywatelską powinność, wrócić do domu (często była to spora odległość do pokonania) i przygotować produkty na sprzedaż następnego dnia.

Listopadowy termin był podyktowany podobnymi względami - jest już po zbiorach płodów rolnych, a przed zimą, która może uniemożliwić osobom ze wsi dotrzeć do lokali wyborczych.

"Mamy 2016 rok i ciągle trzymamy się tych zasad" - podsumowują dziennikarze CNN.

Ciekawa jest też odpowiedź na pytanie, co się stanie gdy 538 elektorów podzieli się równo po połowie podczas wyboru prezydenta. Taka sytuacja miała już miejsce dwukrotnie, wówczas prezydenta wybiera Izba Reprezentantów Stanów Zjednoczonych, a wiceprezydenta - Senat.

"Jeśli Republikanie utrzymają większość w Izbie Reprezentantów, a Demokraci odbiją Senat [te wybory także odbywają się dziś], mielibyśmy wówczas do czynienia z najdziwniejszym duetem na czele państwa w historii" - komentuje CNN.

Jeszcze dwa zdjęcia z głosowania przez małżeństwo Clintonów. Kandydatka na prezydenta Hillary i były prezydent Bill głosowali rano w Chappaqua w stanie Nowy Jork.

Wkrótce nieopodal swojego domu w Nowym Jorku zagłosować ma Donald Trump.

Jak udowodniła astronautka Kate Rubin, na prezydenta USA głosować można także spoza kuli ziemskiej. Rubin oddała głos w wyborach z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ISS.

NASA astronaut Kate Rubins filed her electronic ballot from low Earth orbit. What's your excuse? https://t.co/CD1hCclf8o

— WIRED (@WIRED) November 8, 2016

Bardzo wielu Amerykanów skorzystało w tym roku z opcji wcześniejszego głosowania. Rekord padł np. w Zachodniej Wirginii, gdzie, według oficjalnych danych, wcześniejsze głosy oddało ponad 220 tysięcy obywateli USA. W 2012 roku z tej opcji skorzystało 150,666 osób, a w 2008 - 153,096

Kolejki do głosowania przed siedzibą straży pożarnej w Indianapolis...

Na wyniki wyborów w USA z ogromnym napięciem czekają Meksykanie - pisze Maciej Czarnecki:

Firma analityczna Capital Economics spodziewa się, że jeśli okaże się, że Donald Trump wygrał wybory, meksykańskie peso może stracić w środę 30 proc. wartości. Skłoniłoby to bank centralny Meksyku do zwołania kryzysowego spotkania i ratowania waluty. Peso już osłabło w związku z rosnącą popularnością Trumpa. W poniedziałek odrobiło część strat, gdy okazało się, że FBI nie znalazło dowodów na popełnienie przestępstwa przez Hillary Clinton w aferze mailowej.

- Jeśli Trump zdoła zrealizować choć połowę tego, co zapowiadał, meksykańska gospodarka potężnie to odczuje - powiedział cytowany przez CNN Ihab Salib z firmy Federated Investors.

Podczas kampanii Trump postulował m.in. wzniesienie muru na granicy z Meksykiem, opodatkowanie sum przesyłanych przez imigrantów z Ameryki do Meksyku i zakończenie porozumienia o wolnym handlu NAFTA.

Hillary Clinton zamieściła dziś na Twitterze pomysłowe wideo zachęcające do głosowania. Hasło: "Nie trwaj w bezruchu. Głosuj dziś!".

Don't stand still. Vote today: https://t.co/jfd3CXLD1s #ElectionDay #MannequinChallenge pic.twitter.com/4KAv2zu0rd

— Hillary Clinton (@HillaryClinton) November 8, 2016

W Detroit od samego rana w lokalach wyborczych tworzą się długie kolejki do głosowania. Stan Michigan, według sondaży, to bastion Donalda Trumpa.

Detroit Polling Station Line pic.twitter.com/5NPehYucIv

— News This Second (@NewsThisSecond) November 8, 2016

Hillary Clinton na chwilę przed głosowaniem w szkole podstawowej w Chappaqua.

Cmentarz w Rochester w stanie Nowy Jork, będzie dziś otwarty wyjątkowo długo - do godz. 21. Amerykanie chcieli mieć więcej czasu na odwiedzanie grobu Susan B. Anthony. Anthony walczyła o prawo głosowania dla kobiet ale nie doczekała jego uchwalenia. Zmarła w 1906 roku, a stosowne przepisy weszły w życie 14 lat później. Od rana na jej nagrobku Amerykanki naklejają karteczki "I voted" ("głosowałam").

Just had my first cry of Election Day when I heard that people are putting "I Voted" stickers on Susan B. Anthony's grave today.

Chills. pic.twitter.com/cHfmtnaO3R

— Kestin Page (@Kestin) November 8, 2016

W Chappaqua w stanie Nowy Jork zagłosowała już kandydatka Demokratów na prezydenta Hillary Clinton. Na głosowanie przyszła z mężem, byłym prezydentem USA Billem Clintonem.

Hillary Clinton just cast her vote in Chappaqua, New York https://t.co/9yiYZXshE4 #ElectionDay #CNNelection https://t.co/ZkmA2BZJmu

— CNN (@CNN) November 8, 2016