Trybunał Konstytucyjny. Kiedy rząd opublikuje wyrok? "Poważny kryzys polityczny"

Na dziś kończymy naszą relację.

- Musimy tego pilnować, brać we własne ręce. Bo inaczej może być różnie. Diabeł nie śpi i często przeszkadza w najlepszych przedsięwzięciach. Potrzeba kontynuacji tego marszu - mówi Kaczyński. - Różnie bywało. Państwo o tym świetnie wiedzą. Były moment, kiedy wydawało się, że nie ma szans. Ale wiara zwyciężyła. Wola zwyciężyła. Musi zwyciężać nadal. Musimy dążyć do tego, żeby prawda wyszła na jaw. Nie dajmy się zdemobilizować. Nie dajmy nikomu przekonać się, że to już jest załatwione. Idźmy dalej. Za miesiąc rocznica. Mam nadzieję, że będzie naprawdę wielka. Ale później, także w tych zwykłych miesiącach, powinniśmy tu być.

Trwa wystąpienie Jarosława Kaczyńskiego podczas 71. miesięcznicy Smoleńskiej:

- Wydaje się, że jesteśmy coraz bliżej zwycięskiego końca naszej drogi. Pracuje już nowa komisja, która bada od strony technicznej katastrofę smoleńską. To kolejna zasługa Antoniego Macierewicza - mówi Kaczyński. Tłum skanduje "Antoni, Antoni"

- Sądzę, że za chwilę rozpocznie się porządne śledztwo w tej sprawie. Za miesiąc staną tutaj prowizoryczne, ale jednak, instalacje, które będą upamiętniały wydarzenia sprzed już prawie sześciu lat. Idziemy już we właściwym kierunku. Ale to nie oznacza, że wszystko jest już załatwione. Jest sprawa dwóch pomników - katastrofy smoleńskiej i świętej pamięci Lecha Kaczyńskiego. Musimy dbać o to, także przychodząc tutaj co miesiąc, by te pomniki powstały - mówi Kaczyński.

- Śledztwo ws. ujawnienia projektu wyroku TK to znakomita wiadomość; jeżeli Zbigniew Ziobro będzie mocno sprawdzał m.in. połączenia poszczególnych osób w Trybunale z portalem związanym z PiS, efekt może być ciekawy - ocenili w czwartek politycy PO.

Zbigniew Ziobro poinformował, że polecił wszcząć śledztwo, którego celem jest wyjaśnienie okoliczności przecieku projektu wyroku Trybunału Konstytucyjnego dot. nowelizacji ustawy o TK przed jego ogłoszeniem w środę. Projekt opublikował portal wpolityce.pl, sugerując przy tym, że wcześniej mieli do niego dostęp posłowie Platformy.

- To znakomita wiadomość - jeżeli będzie prokurator generalny rzeczywiście mocno zaangażowany w tę sprawę, zbada ją i sprawdzi połączenia poszczególnych osób w Trybunale Konstytucyjnym z portalem bardzo mocno związanym z PiS, to możemy być bardzo zaciekawieni tym końcowym wnioskiem, bo przeciek nastąpił w portalu związanym z PiS - powiedział na czwartkowej konferencji prasowej szef klubu PO Sławomir Neumann.

Politycy PO - Grzegorz Schetyna, a wcześniej Rafał Trzaskowski udadzą się w przyszłym tygodniu do Brukseli, by rozmawiać o sytuacji w Polsce w związku z planowanym przyjęciem opinii Komisji Weneckiej nt. zmian wokół TK. PO nie wyklucza też przygotowania rezolucji PE nt. Polski.

W czwartek po południu zebrał się zarząd PO. Po jego posiedzeniu Schetyna poinformował, że na sobotę zwołane zostało kolejne posiedzenie zarządu krajowego, w którym wezmą udział europosłowie PO.

- Będziemy rozmawiać o tym, jak my, jako Platforma Obywatelska chcemy reagować na raport Komisji Weneckiej, na to wszystko, co w Wenecji się w piątek i w sobotę wydarzy - powiedział lider Platformy na konferencji prasowej. Tematem sobotniego spotkania ma być też ewentualna rezolucja PE.

Schetyna powiedział też, że w poniedziałek do Brukseli udaje się b. wiceszef MSZ ds. europejskich i członek zarządu PO Rafał Trzaskowski, a w kolejnych dniach - on sam. "17 marca jest szczyt EPP (Europejskiej Partii Ludowej, do której należy Platforma - PAP), więc także będziemy rozmawiać, będziemy to konsultować, ale pierwsze rozmowy na posiedzeniu zarządu w sobotę" - zaznaczył Schetyna.

Kto przemawiał na demonstracji KOD?

- Trybunał stoi na straży praw obywateli, domagamy się publikacji jego wyroku i wykonania go - mówił lider KOD Mateusz Kijowski. Podkreślał, że zapowiedź legalnie wybranej władzy, że nie opublikuje wiążącego wyroku Trybunału Konstytucyjnego, jest skandaliczna i wzbudza sprzeciw obywateli.

Joanna Scheuring-Wielgus (Nowoczesna) mówiła, że Polska jest własnością obywateli, a "nie jednego polityka, a szczególnie polityka PiS". W związku z tym - podkreślała - politycy PiS powinni pamiętać o milionach Polaków, którzy w referendum opowiedzieli się za obowiązującą konstytucją. Zapowiedziała, że Nowoczesna będzie zbierać podpisy pod petycją "w obronie konstytucji i demokracji". Dodała, że ugrupowanie chce zebrać ich więcej niż było głosów oddanych na PiS w ostatnich wyborach parlamentarnych.

Barbara Nowacka mówiła, że Polacy mogą tworzyć społeczeństwo obywatelskie dzięki temu, że mają konstytucję, która broni ich praw. - I żadna partia nie ma prawa ich deptać. To, że się różnimy, nie zmienia tego, że w sprawach kardynalnych - takich jak obrona konstytucji - stoimy ramię w ramię - zaznaczyła.

- Nie mamy roli politycznej, tylko rolę prawną - powiedział szef Komisji Weneckiej Gianni Buquicchio. Jak mówił, "sprawą Polski mogłoby zainteresować się Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy". - Ale wtedy stałoby się to ewidentną kwestią polityczną - powiedział.

Czwartkowe spotkania stanowią przygotowanie do piątkowego posiedzenia plenarnego KW, która w kilkudziesięcioosobowym składzie przeprowadzi dyskusje i przyjmie opinię na temat nowelizacji ustawy z grudnia zeszłego roku. Najpierw projektem opinii zajmują się podkomisje ds. sprawiedliwości społecznej i prawa międzynarodowego.

Jak poinformowano PAP w Radzie Europy, po pierwszej dyskusji na wspólnym posiedzeniu podkomisji w czwartek nie należy oczekiwać żadnych informacji.

Przedmiotem dyskusji będzie projekt opinii sporządzony na podstawie komentarzy sześciu sprawozdawców KW z Czech, USA, Austrii, Malty, Belgii i Finlandii po lutowej wizycie jej delegacji w Warszawie.

Na kilkanaście dni przed obradami projekt opinii, zawierający wiele krytycznych uwag na temat nowelizacji ustawy, został wysłany do polskiego MSZ oraz do członków Komisji Weneckiej i 60 krajów, które oni reprezentują. Członkowie KW otrzymali go po to, by móc się z nim wcześniej zapoznać i przygotować się do posiedzenia. Polski rząd przygotował zaś odpowiedź do projektu opinii.

Tymczasem SLD zapowiada, że jutro złoży wniosek o Trybunał Stanu dla Beaty Szydło. Sojusz ogłosi to jutro na konferencji prasowej.

Ziobro mówi, że według niego wczorajszy wyrok TK nie jest wyrokiem.

- Potrzebne jest wnikliwe wyjaśnienie, by kryzys konstytucyjny nie przerodził się w kryzys polityczno-kryminalny. To bardzo szkodzi autorytetowi polskiego wymiaru sprawiedliwości i zaufaniu do polskiego państwa.

Tymczasem dalej Ziobro: Chciałbym, żeby wyjaśniono okoliczność, która zbulwersowała wielu Polaków. Chodzi o słowa sędziego Biernata, który powiedział, że sędziowie przygotowują projekt wyroku przed rozprawą. Z tej wypowiedzi wyłania się taki obraz wymiaru sprawiedliwości, że zanim dojdzie do wysłuchania stron, sędziowie przygotowują wyrok. To jest proceder mi osobiście nieznany. Jeżeli pan sędzia Biernat wie o takich przypadkach, prosiłbym, żeby dostarczył takie informacje do prokuratury.

Ziobro: Powaga tych zarzutów, narastającego kryzysu konstytucyjnego i wątków natury kryminalnej wymagają, by wszystkie okoliczności zostały wyjaśnione. Chciałbym, żeby te fakty nie potwierdziły się. Oddziaływanie przez polityków na sędziów byłoby wydarzeniem bez precedensu. Ale rzetelnie prowadzone śledztwo będzie miało na celu zweryfikowanie, potwierdzenie lub wykluczenie każdego z wątków.

Ziobro mówi, że najważniejsze w śledztwie będą następujące punkty:

- kto stoi za przeciekiem

- gdzie powstał tekst projektu i "kto jest jego faktycznym autorem" oraz "w jakim zakresie był przedmiotem prac osób trzecich"

- czy treść stanowiska TK jest, jak twierdzą dziennikarze portalu, przedmiotem uzgodnień między grupą sędziów a politykami PO lub innymi osobami

- czy politycy wywierali wpływ na sędziów Trybunału, czy obiecywali jakieś korzyści

Trwa konferencja prasowa Zbigniewa Ziobry, prokuratora generalnego i ministra sprawiedliwości:

- Uważam, że sprawa jest na tyle poważna i doniosła, że zawiadomienia te, które zostały zapowiedziane i złożone, mają poważne podstawy. Panowie, sędziowie Rzepliński i Biernat potwierdzili, że tekst, który został upubliczniony na portalu wPolityce.pl to autentyczny tekst, który był przygotowany przez sędziów TK. Fakt ten bezsprzecznie wskazuje, że w tej sprawie doszło do przecieku. Zawiadamiający piszą też, że mogło dojść do korupcji sądowo-politycznej. Dlatego w autorytecie TK i wymiaru sprawiedliwości poleciłem wszcząć śledztwo prokuraturze okręgowej w Warszawie.

Sebastian Klauziński sprzed KPRM: O 17 pod Kancelaria Premiera zaczął sie protest KOD. Są na nim również politycy Nowoczesnej, PO i stowarzyszenia "Inicjatywa Polska" Barbary Nowackiej. Przed Kancelaria przemawiają Mateusz Kijowski i Małgorzata Kidawa-Blonska z PO. Koderzy maja ulotki z wydrukowanym orzeczeniem Trybunału.

O godz. 18 zacznie się happening partii Razem, której namioty rozstawione są kilkadziesiąt metrów od protestujących z KOD. Razem pikietuje pod KPRM od wczoraj. Dziś jej członkowie maja wystawić krzesła i oglądać slajdy i filmy wyświetlane z rzutnika na budynku Kancelarii

Przed Kancelarią Premiera trwa demonstracja Komitetu Obrony Demokracji.

"Komitet Obrony Demokracji domaga się natychmiastowego opublikowania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 09.03.2016 r. Jesteśmy oburzeni lekceważeniem prawa przez rządzącą ekipę. Popieramy każde działania w granicach prawa, które zmierzają do wspólnego celu, przestrzegania Konstytucji" - czytamy w oświadczeniu KOD-u.

Komisja Wenecka, organ doradczy Rady Europy, rozpoczyna dziś w Wenecji prace nad opinią na temat polskiej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym. Najpierw projektem opinii zajmą się podkomisje ds. sprawiedliwości społecznej i prawa międzynarodowego.

Po pierwszej, mającej trwać godzinę dyskusji na wspólnym posiedzeniu dwóch podkomisji w czwartek, nie należy oczekiwać żadnych informacji - poinformowano PAP w Radzie Europy.

Przedmiotem dyskusji będzie projekt opinii, sporządzony na podstawie komentarzy sześciu sprawozdawców KW z Czech, USA, Austrii, Malty, Belgii i Finlandii po lutowej wizycie jej delegacji w Warszawie.

Czwartkowe spotkanie dwóch podkomisji KW ma charakter wstępny. Poprzedzi ono rozpoczynające się w piątek dwudniowe posiedzenie plenarne organu RE, którego pełna nazwa brzmi Europejska Komisja na rzecz Demokracji przez Prawo. To w trakcie tych obrad ma zostać przyjęta i następnie opublikowana opinia na temat nowelizacji ustawy o Trybunale Konstytucyjnym z grudnia zeszłego roku.

Marcelina Zawisza z Partii Razem w TVN24: Spałam trzy godziny, więc się zregenerowałam. Czekamy na godz. 18, zapraszamy z krzesłami i z popcornem. Jeżeli ktoś chce dojechać spoza Warszawy to możemy pomóc poszukać noclegu, wspomóc w podróży. Nie zdradzę, co będzie dzisiaj, na pewno będzie się działo.

Tymczasem w najnowszym sondażu CBOS na PiS chce głosować aż 37 procent respondentów.

- Dziś w Senacie - pisze na Twitterze Barbara Zdrojewska z PO.

- Do protestu pod KRPR dołączyli związkowcy. W miasteczku namiotowym jest przewodniczący OPZZ - informuje Adrian Zandberg z Partii Razem.

Kempa w Sejmie o braku publikacji wyroku: Taka jest wola narodu

- Stanowisko niektórych sędziów Trybunału Konstytucyjnego zaprezentowane 9 marca stwarza jedynie zewnętrzne pozory wyroku i od strony prawnej nie jest wyrokiem - mówiła dziś w sejmie szefowa kancelarii premiera Beata Kempa.

Przekonywała z mównicy sejmowej, że skoro wyrok nie istnieje, to nie można go opublikować. - Publikacja stanowiska naruszałaby bowiem zasadę legalizmu - mówiła szefowa KPRM.

- Prawo uchwala Sejm RP, który wyraża wolę narodu. Wyrok TK uznamy wówczas, jeśli zostanie wydany na podstawie ustawy i zgodnie z trybem przyjętym przez ustawę z dnia 22 grudnia 2015 roku. Taka jest wola narodu - dodawała.

Środowy wyrok Trybunału nie trafił do kolejki aktów prawnych oczekujących na publikację - informuje TVN24.

Jak dowiedział się reporter stacji, stało się tak na osobiste życzenie premier Beaty Szydło, której formalnie podlega Rządowe Centrum Legislacji.

Pismo z wyrokiem trafiło do RCL jeszcze w dniu jego ogłoszenia, czyli w środę. Dokument został jednak przekazany do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, gdzie pozostaje w dyspozycji premier Szydło.

Tymczasem pod kancelarią premiera bez zmian...

Nowoczesna: Żądamy uznania wyroku Trybunału

.Nowoczesna rozpoczęła dziś akcję zbieranie podpisów pod petycją ?Obywatele w obronie Konstytucji?. Podpisy mają być zbierane w całym kraju przez działaczy w regionach. Oto treść petycji:

Podobne komentarze płyną z USA...

- Kryzys polityczny w Polsce wkroczył w nową, niebezpieczną fazę. Impas konstytucyjny martwi sojuszników Polski, a rząd mierzy się z międzynarodową presją - pisze w czwartek amerykańska prasa.

New York Times:

"Rząd stoi w obliczu rosnącej presji ze strony Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych w kwestii respektowania decyzji Trybunału Konstytucyjnego, jedynego sądu upoważnionego do rewizji ustaw."

Wall Street Journal:

"Zagraniczne rządy w większości stanęły po stronie opozycji w Polsce, która przekonuje, że niedawne posunięcia władz osłabiają mechanizmy zagwarantowania równowagi politycznej i ocierają się o autorytaryzm. Wysocy rangą amerykańscy urzędnicy, którzy odwiedzili niedawno Polskę, przekazali przedstawicielom rządu, że oczekują od Polski respektowania rekomendacji najważniejszych międzynarodowych organizacji praw człowieka i odwrócenia podjętych działań."

Amerykańskie gazety odnotowują, że w tym tygodniu oczekiwana jest opinia Komisji Weneckiej a zgodnie z projektem ciało to uzna nowe rozwiązania w Polsce za zagrażające rządom prawa. "Jeśli Unia Europejska uzna, że Polska naruszyła normy demokratyczne, może pozbawić kraj prawa głosu, choć nie jest jasne, czy urzędnicy w Brukseli będą chcieli pójść tak daleko" - zwraca uwagę NYT.

"Kaczyński i jego partia chcą, jak każda władza zmierzająca do autorytarnego panowania, faktycznie zlikwidować centralną zasadę nowoczesnego państwa prawa: to, że rząd i jego większość w parlamencie podporządkowane są kontroli niezależnych sędziów."

Bodnar: To jest sytuacja z Białorusi

- Sytuacja, w której wyroki TK są niepublikowane to sytuacja absolutnie rzadka w nowożytnych państwach. To jest sytuacja z Białorusi, z dawnych czasów z Ukrainy - to się po prostu nie powinno zdarzać. Jeżeli wyrok nie zostanie opublikowany, to wchodzimy w świat chaosu prawnego, wchodzimy w świat, w którym pewne standardy praworządności w Polsce nie będą obowiązywały - mówi TVN24 RPO Adam Bodnar.

- Brak publikacji wyroku doprowadzi do niefunkcjonowania najważniejszej instytucji, która chroni prawa obywatelskie, jaką jest TK. To będzie miało bardzo konkretne przełożenie na prawa i wolności obywatelskie. Na 170 spraw, które czekają w TK oraz kolejne problemy, które czekają na rozwiązanie - dodawał.

Zandberg: Na naszej pikiecie PO nie jest mile widziana

- Protest się rozwija. Dziś pojawiły się kolejne namioty, przychodzą kolejni działacze Partii Razem i warszawiacy. To jest protest obywatelski i chcę podkreślić, że posłowie z byłego establishmentu, posłowie PO nie są na tym proteście mile widziani - mówił Adrian Zandberg w Radiu Wrocław.

Nawiązywał do wizyty posłów PO, którzy przyszli na pikietę nocą. - Panowie z PO chcieli się polansować przed kamerami. Nie ma na to miejsca. Mam wrażenie, że KOD dał się wykorzystać establishmentowym politykom. My na to nie pozwolimy - dodawał.

Waszczykowski: Będziemy zbijać zarzuty Komisji Weneckiej

- Polska odpowiedź ws. projektu opinii Komisji Weneckiej jest odpowiedzią polemiczną. Polska delegacja podczas obrad Komisji będzie zbijać stawiane zarzuty - zapowiedział w czwartek szef MSZ Witold Waszczykowski.

Już wcześniej MSZ informował o wysłaniu odpowiedzi do Komisji Weneckiej. Jak podał resort, w obradach Komisji Weneckiej w najbliższy piątek weźmie udział ekspercka delegacja z Polski, w której składzie znajdą się: wiceszef MSZ Konrad Szymański, podsekretarz stanu w ministerstwie sprawiedliwości Marcin Warchoł oraz podsekretarz stanu w MSZ Aleksander Stępkowski.

- Głównie chcemy, aby się odnoszono do naszej prośby o zbadanie sytuacji prawnej. Komisja tutaj daleko wykroczyła w swoich opiniach, nie wiem, czy będzie jeszcze dalej wykraczać i odnosić się do wczorajszego wyroku Trybunału Konstytucyjnego. My uważamy, że on nie jest wyrokiem, tylko pewnym stanowiskiem politycznym - zaznaczył w czwartek Waszczykowski w radiowej Trójce. TK w środę orzekł, że nowelizacja ustawy o Trybunale jest niekonstytucyjna.

Waszczykowski: Rzepliński jest jak ajatollah z Iranu

Tak szef MSZ skomentował w radiowej Trójce wczorajszy wyrok Trybunału. Podobnie jak inni politycy PiS nazywał orzeczenie 'stanowiskiem politycznym'.

- To nie prawo stanowione przez demokratycznie wybrane parlamenty, rządy, prezydentów, ma być prawem dominującym, ale interpretacja tego prawa przez jurysprudencję - mówił Waszczykowski.

- Byłem ambasadorem w Iranie. Pan Rzepliński coraz bardziej przypomina mi ajatollaha z Iranu - mówił. - Trochę to przypomina ajatollahów, którzy stoją nad prezydentem, premierem i parlamentem - dodawał.

"Kto by pomyślał, że wygrany w Olimpiadzie Wiedzy Ekonomicznej laptop będzie kiedyś służył do publikacji wyroku TK na fasadzie KPRM. Los pisze zabawne scenariusze" - napisał na FB Marcin Wroński, który jest pod KPRM.

Wyrok Trybunału udostępniło od wczoraj na Facebooku 57 tys. ludzi. - W związku z brakiem publikacji przez rząd RP cała Polska niezwłocznie publikuje wyrok na Facebooku - piszą organizatorzy akcji.

Wyrok można udostępnić TUTAJ.

Od wczoraj 'bohaterem' polskiego internetu jest Marek Suski. Jak opisuje Newsweek, poseł PiS pytany o wyświetlenie na KPRM wyroku Trybunału powiedział dziennikarzom, że obraz z rzutnika "może zaszkodzić elewacji". Trudno stwierdzić, czy poseł żartował czy mówił poważnie.

Teraz pikieta pod KRPRM trwa już w najlepsze. Internauci okrzyknęli ją mianem "occupy KPRM", na wzór amerykańskich protestów Occupy Wall Street.

Partia Razem spędziła noc pod kancelarią premiera. - Trochę protestowaliśmy a trochę spaliśmy - mówi Marcelina Zawisza.

----- CZWARTEK -----

NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA ŚRODY:

- Nowelizacja ustawy o TK jest niekonstytucyjna - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny. Sędziowie uznali, że nowe przepisy autorstwa PiS uniemożliwiają TK "rzetelne i sprawne działanie" a także ingerują w jego niezależność.

Politycy PiS ogłosili, że posiedzenie TK było niezgodne z prawem. Rzecznik rządu Rafał Bochenek nazwał wyrok ?komunikatem? i zapowiedział, że nie zostanie opublikowany. - Nie spełnia przesłanek ustawowych, by być uznanym za wyrok i nie można tego komunikatu opublikować - mówił.

Premier Beata Szydło poinformowała, że jej obowiązkiem jest publikowanie orzeczeń, które zostały podjęte na mocy obowiązującego prawa. - Komunikat TK nie będzie orzeczeniem w myśl obowiązującego prawa. W związku z czym nie mogę łamać konstytucji, nie mogę takiego dokumentu publikować - mówiła Szydło.

Prezes TK Andrzej Rzepliński a także politycy opozycji wzywają do publikacji wyroku. - Musi być opublikowany - tak stanowi konstytucja. Nie można uchylać się od stosowania prawa - mówił Rzepliński. Wiceprezes TK Stanisław Biernat dodał, że premier czy szef kancelarii nie jest upoważniony do oceny, co jest wyrokiem TK, a co nim nie jest.

W środę wieczorem członkowie Partii Razem zebrali się pod kancelarią premiera i wyświetlili treść wyroku na elewacji gmachu. Od tego czasu trwa też ich pikieta. - Będziemy tu stać, aż rząd opublikuje wyrok - zapowiadają.

Zdanie odrębne złożyło dwoje sędziów wybranych przez PiS - Julia Przyłębska i Piotr Pszczółkowski.

Już wiadomo, że premier Beata Szydło nie opublikuje wyroku, choć zgodnie z prawem powinna to zrobić niezwłocznie. Politycy PiS mówią, że nie mieliśmy do czynienia ani z wyrokiem (ale np. ''komunikatem'', który ''nie ma żadnej mocy prawnej, nie jest wiążący''), ani rozprawą (ale np. ze ''spotkaniem sędziów'').

- To jest najgłębsza patologia, jaką sobie można wyobrazić. Wprost i bezpośrednio przekreśla się zasadę trójpodziału władzy. To pierwsza taka sytuacja w historii, by władza dała sobie prawo do decydowania o prawomocności wyroków. By stwierdzała, że z założenia są niewiążące. To absolutnie niebywałe! Powiedzieć, że kończy się państwo prawa, to za mało - powiedział w rozmowie z ''Wyborczą'' prof. Marek Safjan, były prezes TK.

- Premier rządu nie ma takiej kompetencji, która pozwalałaby na ocenę legalności orzeczenia - mówi w rozmowie z ''Wyborczą'' Jerzy Stępień, były prezes TK.

- To jest najgłębsza patologia, jaką sobie można wyobrazić. Wprost i bezpośrednio przekreśla się zasadę trójpodziału władzy. To pierwsza taka sytuacja w historii, by władza dała sobie prawo do decydowania o prawomocności wyroków. By stwierdzała, że z założenia są niewiążące. To absolutnie niebywałe! Powiedzieć, że kończy się państwo prawa, to za mało - mówi w rozmowie z ''Wyborczą'' prof. Marek Safjan, prezes Trybunału w latach 1997-2006.

- Co się będzie teraz działo? Można sobie wyobrazić. Rząd nie uzna ani tego wyroku, ani żadnych następnych i zapewne zakaże swoim urzędnikom, żeby te wyroki uznawali. Powstanie taki stan rozbicia państwa na te podmioty, które uznają wyroki Trybunału Konstytucyjnego, i to będą najprawdopodobniej sądy, i te podmioty, administracja centralna, które tych wyroków nie uznają - mówi Ewa Siedlecka z ''Gazety Wyborczej'', komentując wyrok TK w sprawie ustawy naprawczej PiS.

O godz. 18 pod Kancelarią Premiera Partia Razem organizują pikietę, wzywającą rząd do uznania wyroku.

- Trybunał Konstytucyjny został pozbawiony możliwości odpowiedniego przygotowania strony organizacyjnej do wymagań wprowadzonych ustawą nowelizującą. Może to doprowadzić do przerw w wykonywaniu określonych w Konstytucji kompetencji Trybunału oraz do przewlekłości postępowań toczących się przed Trybunałem. Dodał, że kwestionowany przepis oddziałuje także negatywnie "na prawa i obowiązki podmiotów uczestniczących w postępowaniach przed Trybunałem".

- Dotyczy to zwłaszcza obywateli wnoszących skargi konstytucyjne, a także wpływa negatywnie na sądy występujące z pytaniami prawnymi" - powiedział sędzia.

- Niekiedy można spotkać się z zarzutem, że Trybunał, wydając niniejszy wyrok, rozstrzyga we własnej sprawie. Ten zarzut należy odrzucić, ponieważ nie ma innego organu, który mógłby decydować o zgodności ustawy nowelizującej ustawę o TK z konstytucją. Nie sposób byłoby natomiast przyjąć, że ta ustawa pozostaje poza możliwością jej kontroli - wskazał sędzia Biernat.

Dodał, że powinno być oczywiste, że sędziowie TK nie orzekają we własnej sprawie, ale orzekają o położeniu konstytucyjnego organu państwa, który "jest odrębny od osób zajmujących stanowiska sędziowskie".

Pikieta KOD pod TK:

- Trybunał nie może działać, w tym orzekać, na podstawie przepisów budzących istotne wątpliwości pod względem zgodności z konstytucją - mówi, uzasadniając środowy wyrok, wiceprezes TK prof. Stanisław Biernat.

Biernat zaznaczył, że ocena zgodności z konstytucją ustawy regulującej tryb postępowania przed Trybunałem "powinna mieć charakter priorytetowy" - dlatego została rozpoznana w takim trybie. Wcześniej Biernat wskazał, że "przedmiot badania nie może być podstawą orzekania".

- Trybunał nie może działać, w tym orzekać na podstawie przepisów budzących istotne wątpliwości pod względem zgodności z konstytucją. Tworzyłoby to zagrożenia dla orzekania w sprawach zawisłych przed Trybunałem, naruszałoby prawa i wolności obywateli oczekujących na rozpoznania skargi konstytucyjnej czy pytania prawnego, a także wpływałoby na stabilność i przewidywalność systemu prawa. Zgodnie z art. 190 ust. 1 konstytucji orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne - przypomniał Biernat.

- Tempo badania spraw w TK zależy od ich skomplikowania, a nie od daty wpływu- mówi sędzia Biernat w uzasadnieniu.

- Drastyczne ograniczenie możliwości rzetelnego i niezależnego funkcjonowania TK oznacza naruszenie istoty ustroju Rzeczypospolitej i nie może być tolerowane - powiedział sędzia Stanisław Biernat w uzasadnieniu środowego wyroku TK.

Sędzia Biernat podkreślił, że "nie trzeba nikogo przekonywać, że rozstrzygana sprawa ma doniosłe znaczenie i wielką wagę". - Naród, czyli suweren, przyjął konstytucję w 1997 r., która wyznacza podstawowe wartości, wolności i prawa jednostek oraz gwarancje ich ochrony, a także normuje organizację i kompetencje władz, a także relacje między władzami oparte na zasadzie podziału, równowagi i współdziałania władz - przypomniał.

- Władza ustawodawcza jest demokratycznie legitymowana do tworzenia prawa, ale jest zobowiązana czynić to w granicach konstytucji. Gwarantem

przestrzegania konstytucji przez władzę ustawodawczą jest Trybunał Konstytucyjny - podkreślił.

- Trybunał zatem jest niezbędnym składnikiem ustroju demokracji konstytucyjnej w Polsce - mówił sędzia. Dodał, że jego podstawową funkcją jest czuwanie nad konstytucyjnym ładem państwa.

- Nie jest dopuszczalne pozbawienie, albo zastępowanie Trybunału w tej roli. Drastyczne ograniczenie możliwości rzetelnego i niezależnego funkcjonowania TK oznacza naruszenie istoty ustroju Rzeczypospolitej i nie może być tolerowane - zaznaczył sędzia Biernat.

Jak ocenił "sytuacja określana w publicystyce jako sparaliżowanie, czy unieruchomienie Trybunału jest niestety nieodległa od prawdy, powoduje, że naruszone zostały podstawowe pryncypia ustrojowe", czyli - jak dodał - zasada państwa prawa, podziału władz, niezależności władzy sądowniczej i ochrony praw i wolności jednostek

Przypomnijmy:

Kilkanaście zapisów nowelizacji ustawy o TK autorstwa PiS jest niekonstytucyjnych - orzekł w środę Trybunał Konstytucyjny. Uznał też, że cała nowela jest sprzeczna m.in. z konstytucyjną zasadą poprawnej legislacji.

TK zakwestionował m.in. określenie pełnego składu jako co najmniej 13 sędziów; wymóg większości 2/3 głosów dla jego orzeczeń; nakaz

rozpatrywania wniosków przez TK według kolejności wpływu; wydłużenie terminów rozpatrywania spraw przez TK; możliwość wygaszania mandatu sędziego TK przez Sejm oraz brak w noweli vacatio legis.

Według TK nowela uniemożliwiła TK "rzetelne i sprawne działanie" i ingerowała w jego niezależność. TK odrzucił zarzut, że rozstrzygał we własnej sprawie, bo nie ma innego organu, który by to zbadał.

TK nie uznał zaś za niekonstytucyjny trybu uchwalenia noweli. Uznał, że nowela jest zgodna z art. 186 konstytucji.

Zdania odrębne do wyroku złożyli sędziowie TK Julia Przyłębska i Piotr Pszczółkowski (wybrani w grudniu ub.r. przez obecny Sejm).

Ewa Siedlecka komentuje: Trybunał orzekł niekonstytucyjność całej ustawy ustawy. To - niezależnie od innych postanowień trybunału oznacza, że cała ustawa nie może już być podstawą do orzekania przez Trybunał. Jaki będzie skutek? Mimo, że władza nie opublikuje wyroku, Trybunał będzie pomijał w orzekaniu nowelizację "naprawczą", ponieważ zostało obalone domniemanie jej konstytucyjności.

Biernat mówi, że podstawą orzekania nie może być przedmiot badania. Przypomina również, że możliwość zbadania ustawy przed jej wejściem w życie prezydent ma prawo odesłać ją do TK w celu kontroli konstytucyjnej.

Sędzia Biernat mówi, że nie sposób przyjąć, że ustawa nie może pozostać poza kontrolą konstytucyjną. I że TK musiał wydać wyrok w jej sprawie, bo nie ma innego organu kontrolującego konstytucyjność. Poza tym sędziowie nie orzekają w sprawie własnej - a w sprawie konstytucyjnego organu. Trybunał zajął się tą ustawą - i nie wydawał innych postanowień - ponieważ wyznaczała ona dalszy stan prawny i podstawę prac TK.

Sędzia sprawozdawca Stanisław Biernat uzasadnia wyrok: - Nie trzeba nikogo przekonywać, że sprawa ma doniosłe znaczenie i wielką wagę. Władza ustawodawcza jest zobowiązana tworzyć prawo w ramach konstytucji. Gwarantem przestrzegania konstytucji jest Trybunał Konstytucyjny.

Drastyczne ograniczenie możliwości funkcjonowania TK oznacza naruszenie podstawowych pryncypiów ustrojojowych Rzeczpospolitej.

Dwoje sędziów wybranych przez PiS - Piotr Pszczółkowski i Julia Przyłębska - zgłosili zdanie odrębne.

Brak vacatio legis również niezgodny z konstytucją.

Wydłużenie terminów na rozpatrzenie spraw w TK - niezgodne z konstytucją.

Punkt ustawy dotyczący rozpatrywania spraw według kolejności wpływu - niezgodny z konstytucją.

Możliwość wygaszania mandatu sędziego Trybunału Konstytucyjnego przez Sejm - niekonstytucyjna.

Artykuły dotyczące prawa Prezydenta i Ministra Sprawiedliwości do wszczęcia postępowania dyscyplinarnego wobec sędziego Trybunału są również niezgodne z Konstytucją.

Wyrok budzi duże emocje - przed Trybunałem, podobnie jak wczoraj, demonstruje Komitet Obrony Demokracji. Tymczasem posłowie PiS nie ustają w atakowaniu TK i prezesa Andrzeja Rzeplińskiego.

Joanna Lichocka, posłanka PiS, mówi portalowi wPolityce.pl: - Być może chodzi o to, by w Polsce doszło do rozruchów. Zdaje się, że KOD szykuje jakąś kolejną demonstrację. Mam wrażenie, że prof Andrzej Rzepliński stał się liderem politycznym, a nie sędzią.

Prezes TK Andrzej Rzepliński odczytuje w tej chwili listę zarzutów pod adresem ustawy, zgłoszoną przez wnioskodawców - Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, dwie grupy posłów, Rzecznika Praw Obywatelskich i Krajową Radę Sądownictwa.

Przed wyrokiem - konferencja Andrzeja Halickiego w sprawie "przecieku".

- Eskalowane jest to w taki sposób, by uniemożliwić funkcjonowanie instytucjom państwa demokratycznego i oczerniać opozycję - mówi Halicki. - Powtarzane są te brednie, insynuacje, oszczerstwa i kłamstwa, wzorem polityki, które nad Dunajem uprawiało jedno z ugrupowań. "Kłamaliśmy rano, w południe i w wieczór". Zawiadamiamy prokuraturę w sprawie pomówienia nas przez portal wPolityce.pl za pomocą środków masowego przekazu, Mamy również podejrzenie, dlaczego akurat od niedawna dokumenty mogą z wewnętrznych obrad również wyciekać.

Jan Grabiec, rzecznik PO "absurdem" nazywa fakt, że posłowie PO mogliby współpracować z portalem wPolityce.pl. Przypomina, że jeden z sędziów TK (Piotr Pszczółkowski-red.) był do niedawna posłem PiS.

Dziś rano portal wPolityce.pl opublikował szkic wyroku i zarzucił, że politycy PO znają go od kilku tygodni. Platforma odpowiada: to insynuacje i oskarża o przeciek sędziów TK wybranych przez PiS.

O godz. 13 Trybunał Konstytucyjny ogłosi wyrok w sprawie ustawy PiS o TK, uchwalonej przez Sejm 22 grudnia ubiegłego roku.