Opowieść o Jedwabnem po Grossie podjęli kreatorzy polskiej pamięci głównie spod znaku IPN. Skupili się na tym pogromie i pominęli inne, bo tak było wygodniej - mówi Mirosław Tryczyk, autor książki "Miasta pogromów. Nie tylko Jedwabne".

Wojciech Szot: Drugi raz wchodzisz do tej samej rzeki?

Mirosław Tryczyk: Moja poprzednia książka „Miasta śmierci" ukazała się dziewięć lat temu. Następnie, w 2020 roku, opublikowałem „Drzazgę. Kłamstwa silniejsze niż śmierć", reportaż z podróży po miastach pogromowych. W tym czasie wydarzyło się dużo, jeśli chodzi o naszą wiedzę o pogromach, do których doszło w Polsce latem 1941 roku - pojawiły się nowe informacje, zdjęcia. Więcej też wiemy o sprawcach pogromów. O tym chciałem napisać w nowej książce.

icon/Bell Czytaj ten tekst i setki innych dzięki prenumeracie
Wybierz prenumeratę, by czytać to, co Cię ciekawi
Wyborcza.pl to zawsze sprawdzone informacje, szczere wywiady, zaskakujące reportaże i porady ekspertów w sprawach, którymi żyjemy na co dzień. Do tego magazyny o książkach, historii i teksty z mediów europejskich. 
 
Sebastian Ogórek poleca
Podobne artykuły
Więcej
    Komentarze
    Mirosław Tryczyk nie usiłuje ustawiać pogromów na podium. Sens wywodu autora książki pojmuję jako próba uświadomienia zwykłym odbiorcom, żeby nie ograniczali swej wiedzy o pogromach do Jedwabnego, bo były i wcześniejsze, i jeszcze bardziej mordercze. A wszystkie urządzili Żydom sąsiedzi Polacy zatruci przez szowinistyczny nacjonalizm, zbrodniczą ideologię wykluczającą równość ludzi i ich prawo do wolności. Tą zbrodniczą ideologią posługiwał się sprawnie Hitler a mniej sprawnie polscy narodowcy - dumni uczniowie i spadkobiercy zachwyconego Hitlerem Dmowskiego, Strońskiego, Piaseckiego, liderzy ONR-u. To polscy naziole z ONR-u drukowali i wywieszali w przedwojennej Warszawie ulotki "Hitler-endek dwa bratanki” a organ ONR „Sztafeta” napisało o państwie Hitlera: „cieszymy się, że znalazł się w Europie wielki kraj, który wymierzył żydowstwu cios tak potężny!”
    Od tamtych endeckich bredni, judzenia, fałszerstw i występnych, antychrześcijańskich działań, choć podejmowanych pod katolickim baldachimem, rozeszły się zarazki zła, które objawiło się masowo w Jedwabnem, Szczucinie, Radziłowie, Rajgrodzie...
    @Diderrus
    Unikałbym używana czasownika "judzić". Szczególnie w kontekście takich wywiadów i artykułów jak ten.
    już oceniałe(a)ś
    35
    10
    @aramba
    Charakterystyczne, jak gleboko antysemityzm wniknal nawet w podswiadomosc
    już oceniałe(a)ś
    42
    1
    @aramba
    W słowniku piszą, że to nie tak jak myślicie
    już oceniałe(a)ś
    7
    1
    @Diderrus
    To jest wielkie zadanie dla szkoły, polityki kulturalnej, nowych filmów i reportaży. Polska musi się wreszcie rozliczyć z przeszłością jak Niemcy z hitleryzmem. Niestety kontynuacją endecji jest w Polsce Pis!
    już oceniałe(a)ś
    56
    1
    @Diderrus
    To miało znacznie starsze korzenie, starsze niż endecja czy ONR. Właściwie trudno wskazać początek. Zawsze znalazł się powód, żeby nienawidzić Żydów i domagać się ograniczenia ich praw, poczynając od najbardziej banalnych, jak prawo do przechadzki dowolną ulicą. W l. 80. XIX w. prasa lwowska (w tym również ta uważana za liberalną i demokratyczną) wzywała władze, żeby usunęły wreszcie z ulic "brudnych żydłaków", uniemożliwiających "publiczności" (oczywiście: polskiej i katolickiej) oddychanie świeżym powietrzem na Wałach Hetmańskich. W Warszawie istniał zakaz wstępu do ogrodu saskiego dla osób ubranych "nie po europejsku", co oznaczało Żydów w tradycyjnych strojach.
    już oceniałe(a)ś
    43
    1
    @chemik49.
    Niemcy nigdy nie rozliczyli się z przeszłością kontynuacja tego jest AfD.
    już oceniałe(a)ś
    6
    31
    @aramba
    To od Judasza, nie od "jude". Ale fakt, może się z Żydami kojarzyć.
    już oceniałe(a)ś
    25
    1
    @Diderrus
    Jednakże nikt nie wspomina nawet słowem, o największym prowodyrze
    który już od setek lat podżegał ludność do nienawiści do Żydowskich
    współmieszkańców naszego kraju, czyli kościoła katolickiego, który niby
    jak kropla wody drążył skałę, oczerniając ich nie tylko o śmierć Jezusa,
    ale o niemal wszelakie niepowodzenia i tragedie. Jednym z przewodzących
    był później uznanym za świętego Maksymilian Kolbe.
    już oceniałe(a)ś
    60
    0
    @a.r.c.o
    A kto wtedy rządził w Lwowie czy Warszawie. Przypadkiem nie carska Rosja??
    już oceniałe(a)ś
    0
    31
    @Davien
    Tak, zwłaszcza we Lwowie rządziła "carska Rosja".
    Ale nawet w Warszawie to nie car dyktował rozporządzenia porządkowe (o Lwowie nawet nie wspominając).
    już oceniałe(a)ś
    33
    0
    @Diderrus
    Teraz pogromy urządzają Palestyńczykom żydzi na Zachodnim Brzegu
    już oceniałe(a)ś
    9
    30
    @chemik49.
    + polski KRK...!!
    już oceniałe(a)ś
    9
    1
    @Diderrus
    Oczywiscie, Polacy (tak jak wszystkie inne narody gojow) to antysemici i mordercy Żydów. Żydzi są święci, sa Narodem Wybranym i dali światu MORALNOŚĆ
    już oceniałe(a)ś
    6
    34
    @hubba_hubba
    a Judasz był narodowości...?
    już oceniałe(a)ś
    0
    9
    @fuki50
    `nota bene Kolbe był związany z ówczesnym R. MaRyja. Przypadek?
    już oceniałe(a)ś
    13
    1
    @hubba_hubba
    „judzić” jest słowem słowiańskim i nie jest spokrewnione etymologicznie ze słowami o pochodzeniu hebrajskim „Judasz”, „Juda”, „Judea”; imię pochodzi od hebr. Jeh?d?h i łac. Judas[6][3]

    źródło: pl.wiktionary.org/wiki/judzi%C4%87
    już oceniałe(a)ś
    10
    1
    @Davien
    no i co z tego? Naród był tez rosyjski? ale po 1918 zrobił sie nagle m.in.: polski?
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    @Davien
    Hmm a nie było to Ksiestwo Lodomerii i Galicji? czyli C-K
    już oceniałe(a)ś
    7
    0
    @J23_znów_nadaje
    nie idz ta drogą
    już oceniałe(a)ś
    7
    1
    @J23_znów_nadaje

    "Oczywiscie, Polacy... są święci, sa Narodem Wybranym i dali światu MORALNOŚĆ". Lepiej Ci?
    już oceniałe(a)ś
    13
    2
    @Davien
    Wróć do podstawówki bo wyglada na to ,że zamiast na historię chodziłeś na wagary
    już oceniałe(a)ś
    8
    0
    @Diderrus
    pora wyjść z traumy
    wyborcza.pl/7,75968,31131603,rocznica-rzezi-wolynskiej-pora-wyjsc-z-traumy.html
    wszystkich nacji to dotyczy czy tylko Polaków?
    już oceniałe(a)ś
    5
    5
    @Davien
    A kto wtedy mieszkał we Lwowie czy Warszawie. Przypadkiem nie Polacy?
    już oceniałe(a)ś
    9
    0
    @suweren75
    A Jesus jakiej był narodowości...? A nie, to przecież Polak!
    już oceniałe(a)ś
    17
    0
    @suweren75
    Polacy są przeciętnym narodem o niezbyt imponującym dorobku we współczesnej Europie. Żydzi są grupą etniczną znienawidzoną właściwe wszędzie gdzie się pojawili, od 2 tysięcy lat. To oczywiście skutkowało pogromami, prześladowaniami, holocaustem… Ale ja zawsze zastanawiałem się DLACZEGO Żydzi byli nielubiani i prześladowani. W Polsce nie ma takiej dyskusji, samo postawienie pytania o przyczyny getta ławkowego to już akt deklaracji antysemityzmu. NIE MOŻNA ZAPYTAĆ. Ale myślę, że dzisiejszy obraz Izraela - jedynego dziś państwa opartego na apartheidzie wśród państw rozwiniętych - oraz sposobu postępowania Żydów z zamieszkującymi te ziemie od czasów biblijnych Palestyńczykami przynosi odpowiedzi na wiele pytań z właśnie z gatunku tych pytań, których nie wolno postawic
    już oceniałe(a)ś
    12
    26
    @fuki50
    O to to to! Podajesz znakomity przykład zakłamywania przez Polaków historii. W świadomości ten człowiek jest bohaterem,nie wspomina się jego haniebnego antysemityzmu
    już oceniałe(a)ś
    6
    0
    @J23_znów_nadaje
    A jak tam u was w ONR ? Wszystko OK ?
    już oceniałe(a)ś
    7
    2
    @J23_znów_nadaje
    A może po prostu radzili sobie lepiej jako grupa etniczna, co wkurzało zazdrosnych "gospodarzy"?
    już oceniałe(a)ś
    15
    1
    @J23_znów_nadaje
    Wstyd.
    Antysemityzm hańbi.
    Proszę się zaciekawić tym, dlaczego nienawidzi pan Żydów.
    już oceniałe(a)ś
    4
    2
    @ThisIsOurTime
    A może to jednak pan Polaków nienawidzi.
    Proszę zaciekawić się dlaczego .
    już oceniałe(a)ś
    3
    5
    @Davien
    Lwów to wtedy był austriacki... dziubdziusiu.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @a.r.c.o
    Początek to pierwsze krucjaty. Szczególnie te chłopskie które myślały że Jerozolima to znajduje się tydzień drogi od ich miasteczka i nudziły się po drodze więc postanowiły oczyścić miasta lokalne. Wiele z takich "krucjat" puściło z dymem sporo Europejskich miast, pierwsza "zorganizowana" krucjata spaliła po drodze pól Europy w tym Budę (dzisiejszy Budapeszt) zanim dotarła to ziem zamieszkałych przez arabów.
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @aramba
    Pomyliles jezyki szanowny komentatorze. Ten tekst jest po polsku. Polskie judzic nie ma nic wspolnego z niemieckim Jude, ani hebrajskim Juda. Tak poprawnosc polityczna miesza ludziom w glowach.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @a.r.c.o
    No nie , gdzieżby car dyktował rozporządzenia , robili to skutecznie jego urzędnicy.
    Kto w szkole czytał "Meira Ezofowicza " Marii Konopnickiej - ten mógł się dowiedzieć o pogromach w zaborze rosyjskim i o tym jaka i czyja propaganda była żródłem tych pogromów.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @Krenidez
    I nie dosyć, że Polak to jeszcze nasz król :)
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @lejla
    Jestem ojcem czwórki dzieci i zawsze podstawą okazania im mojej miłości
    do nich, było i jest szczerość i prawdomówność, aby wiedzieli że zawsze
    mogą polegać na tym co mówię, że ich nie okłamuję. I tak jest wżyciu moim,
    wolę bolesną, ale prawdę jak być oszukiwanym i okłamywanym przez idea fixe!
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    Kilka lat temu pojechalem do Jedwabnego. Bylem pewny, ze trafie na cmentarz , pomnik bez zadnego problemu. Nie byli zadnych drogowskazow. Pytani mieszkancy wzruszali ramionami , ze nie wiedza. Pojechalem na stacje benzynowa. Tam skierowali mnie na cmentarz katolicki . Zupelnie inny, wrecz przeciwny kierunek. W koncu ktos mi wskazal droge. Znalazlem. To bylo latem , juz po rocznicy mordu. Wieniec od Kwasnieskiego, porzadek wokol pomnika. Cmentarz zarosniety , jak busz . Znalazlem w koncu kilka wystajacych macew. Wstrzasajacy obraz. W drodze powrotnej , na innej juz stacji paliw zapytalem , dlaczego cmentarz jest tak zaniedbany. “ A kto ma go sprzatac” uslyszalem. “ Ci ktorzy mieszkaja w pozydowskich domach”. I wyszedlem. Ba szczescie poza dwiema paniami w podeszlym wieku , nikogo nie bylo. I tak za plecami slyszalem glosne uwagi i krzyki.
    @sw.patryk1
    Tam mieszkają ciągle pisowscy "sprawiedliwi" i żołnierze wyklęci! A na straży tego porządku stoi polski KK (oprócz Lemanskiego)!
    już oceniałe(a)ś
    61
    6
    @sw.patryk1
    No właśnie tak jest, mieszkają boja sie że ktoś przyjdzie zabierze itp.albo co gorsze dziadek może zabijał, takie przyznanie ,że jest się synem czy córką ,wnuczką wnukiem. itd . takiego mordercy ,gwałciciela moze z widłami ochoczo zapędzajacego kogoś w ogień to katastrofa, ludzie to wypierają w większości, taki przyznanie może zdewastować ich świat, relacje z najbliższymi, można wpaść w obłęd uznając ,że ręką dziadka która koiła , przytulała głaskała w dzieciństwie który był najlepszym sprzymierzeńcem ,matka zrzędzi a dziadek to i kasę dał i bajkę opowiedział, ta sama ręka zabijała bez litości z najniższych pobudek,to nie żołnierz walczący na froncie gdzieś na wojnie to człowiek który wyczuł okazję przyszli Niemcy mozna nawet zgwałcić kogoś i nic a można potem zatłuc pałką i zakopac na wszelki wypadek .
    już oceniałe(a)ś
    45
    3
    @sw.patryk1
    W 2009 lub 2010 roku spotkałem podobne reakcje. Usłyszałem nawet, że miejscem upamiętnienia mordu jest... Oświęcim.
    już oceniałe(a)ś
    33
    1
    @myoko
    Można pójść jeszcze dalej i z dziadka-szmalcownika zrobić obrońcę Żydów, jak to usiłował robić pewien pisowski poseł.
    już oceniałe(a)ś
    51
    2
    @a.r.c.o
    Pamiętaj, że byli także żydowscy szmalcownicy, o których pisała także B.Engelking.
    już oceniałe(a)ś
    9
    43
    @Skandowanie
    I?
    już oceniałe(a)ś
    22
    1
    @mastif2
    I ?
    już oceniałe(a)ś
    6
    12
    @sw.patryk1
    Również kilka lat temu, ale trafiłam w to miejsce bez problemów. Oznakowania były. Pozostały opis zgadza w pełni. Natomiast gdy chodzi o pytanie kto ma dbać o te cmentarze to uważam, że odpowiedź nie jest taka prosta. Opuszczonych, zarośniętych, zaniedbanych cmentarzysk w kraju mamy mnóstwo. Nie tylko żydowskich, ale też np. niemieckich. Wystarczy przejechać się po ziemiach tzw. odzyskanych. Z drugiej strony, dokładnie tak samo wyglądają polskie cmentarze na Ukrainie, Litwie, czy w Białorusi. To nie jest temat do dźwigania przez społeczności lokalne. To jest problem dziedzictwa narodów.
    już oceniałe(a)ś
    27
    4
    @Skandowanie
    Nie bój się, pamiętamy o tym. Ale nie o żydowskich, tylko o polskich szmalcownikach i mordercach jest ten artykuł, więc nie zmieniaj tematu.
    już oceniałe(a)ś
    25
    5
    @Skandowanie
    Oczywiście. Pani Engelking ładnie opisuje ich perfidne metody łapania Żydów.
    już oceniałe(a)ś
    4
    18
    @Jokanda
    Napisz może o żydowskich.
    już oceniałe(a)ś
    3
    21
    @sw.patryk1
    Na GoogleMaps jest bardzo dokładnie pokazana lokalizacja i dojazd.
    już oceniałe(a)ś
    9
    3
    @daks47
    A ja mysle , ze jednak jest. Jesli bezprawnie mieszkac sie w cudzym domu
    już oceniałe(a)ś
    10
    0
    @Cesar
    Nie pamietam , ale chyba w 2016 nie mialem w komorve Google maps
    już oceniałe(a)ś
    11
    0
    @Jokanda
    Słabo pamiętacie o sprawcach nieszczęść , kolaborantach w gettach tych z opaską na ramieniu, których opisał I.Kacenelson w " Pieśni o zamordowanym narodzie"
    już oceniałe(a)ś
    1
    6
    @sw.patryk1
    Dość dawno byłem z synem w Jedwabnem... Pytanie o pomnik wywoływało błysk niechęci, może nienawiści w oczach pytanego i wzruszenie ramion.
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    @a.r.c.o
    Tarczyński?
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @Skandowanie
    W PIS tez byc moze sa wyjatki - jakis przyzwoity czliwiek? Choc watpie …
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @Skandowanie
    Ruska onuco daj se spokoj! Ile za wpis ci placa ?
    już oceniałe(a)ś
    4
    2
    @chemik49.
    Odwal się od PiSu, podły ośmiogwiazdkowcu.
    już oceniałe(a)ś
    1
    8
    @Lamia Reno i Emma Dax z GENETIX
    Moze i podly , ale nie taka gadzina PIS - owska , jak ty
    już oceniałe(a)ś
    2
    1
    @Lamia Reno i Emma Dax z GENETIX
    Czyli ty tez zlodziej?! Z Orlenu?
    już oceniałe(a)ś
    1
    1
    @Lamia Reno i Emma Dax z GENETIX
    Wania wytrzeźwiej
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    Prowadzacy przed wojną koncern medialny (Rycerz Niepokalanej w nakładzie 800 tys. egz, Mały Dziennik) Maksymilian Kolbe pisał, że „żydostwo szkodziło i szkodzi nam na każdym kroku, wżera się jak rak w ciało narodu”. Popularny był też piszący w Małym Dzienniku radykalny antysemita m ks. prof. Franciszek Trzeciak, który wydał gestapo żydowskiego pochodzenia ksiedza Tadeusza Pudra. Było żyzne podglebie ideologiczne dla pogromów
    @beatle2
    Stanisław Trzeciak. Przepraszam. Nie chodziło o aktora
    już oceniałe(a)ś
    23
    1
    @beatle2
    Dzisiaj polscy antysemici powtarzają słowa Kolbego i Trzeciaka.
    już oceniałe(a)ś
    32
    3
    @beatle2
    W Holandii nie było prężnie działającego KK, a 90 % holenderskich zydow wojny nie przeżyło, zostali w większości wydani przez sąsiadów, którzy inkasowali po parę guldenow od "lebka".
    już oceniałe(a)ś
    18
    14
    @beatle2
    Zawsze uważałem, że Kolbe w Oświęcimiu przejrzał na oczy i wymierzył sobie karę.
    Po wojnie większość Polaków uważała, że Hitler był jaki był ale przynajmniej z Żydami zrobił porządek. Słyszałem to nie raz.
    już oceniałe(a)ś
    50
    0
    @Kuwahara
    Co do "przejrzenia" Kolbego raczej nie miałabym złudzeń.
    A jego wielbiciele potrafili już nawet wymyśleć bajkę, że "oddał życie" za Żyda.
    już oceniałe(a)ś
    25
    1
    @a.r.c.o
    Co oznacza, że jednak sumienie ich ugniata. Dobre i to.
    już oceniałe(a)ś
    15
    0
    @beatle2
    Franciszek Trzeciak byl tez antysemita - moczarowcem
    już oceniałe(a)ś
    11
    0
    @Diderrus
    Tak mamy. Jeśli kłujecie nas, czy nie krwawimy? Jeśli łaskoczecie nas, czy nie śmiejemy się? Jeśli trujecie nas, czy nie giniemy? a jeśli nas krzywdzicie, czy nie mamy się zemścić?
    już oceniałe(a)ś
    5
    2
    @sw.patryk1
    Chętnie się dowiem czegoś więcej.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @sw.patryk1
    Stowarzyszenie Grunwald? z Filipskim?
    już oceniałe(a)ś
    7
    0
    @tomi00768
    Nieprawda. Zidentyfikowanie większości Żydów niderlandzkich było łatwe z powodu banalnego: administracji. Każdy mieszkaniec Niderlandów miał obok swojego nazwiska wpisane swoje wyznanie. Tylko tyle i aż tyle. Tego rodzaju informację wpisywano do informacji gminnej aż do lat 80 - tych.
    Co nie znaczy, że mieszkańcy sympatyzowali z Żydami, ale niewielu się konkretnie przyczyniło do ich wywózki, tak jak w przypadku Anny Frank (została zadenuncjowana przez sąsiadów).
    I nie mieszaj Holandii z Niderlandami, Holandia Północna i Południowa to tylko dwie z 12 prowincji Niderlandów.
    Btw przed wojną w Niderlandach mieszkało 140.000 Żydów na 8,8 mln mieszkańców, 1,6%.
    już oceniałe(a)ś
    14
    4
    @tomi00768
    W Holandii żyło 140 tys. Żydów, głownie w Amsterdamie vs. 3200 tys. w Polsce. Nie potrzeba było tak szerokiego wsparcia społecznego, wystarczyły gangi myśliwych. I tak jednak odsetek tych, którzy przeżyli, w PL był niższy. Ale prawda, ciekawie jest porównać statystyki. Zaskakująco znaczny odsetek przeżył np. w Niemczech, w Belgii i we Francji - znacznie wyższy niż w Polsce
    już oceniałe(a)ś
    11
    0
    @Pietrzak
    W takim razie zapraszam do Hotelu Polskiego - Leona „Lolka” Skosowskiego i Adama Żurawina.
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    @beatle2
    Tak
    już oceniałe(a)ś
    3
    0
    @tomi00768
    Nie kłam. Wojny nie przeżyło 73 % holenderskich Żydów. A te 27 % które przeżyło, zawdzięcza to swoim holenderskim sąsiadom. Na marginesie - w Holandii przed wojną żyło około 140 tysięcy Żydów.
    już oceniałe(a)ś
    8
    0
    @tunczyk
    we Francji 25 % z około 320 000 Żydów nie przeżyło prześladowań, podczas gdy w Holandii wskaźnik ten wynosił 75 procent ze 140 000. W Belgii zginęło 40% z 66 000 Żydów. Do wskaźników Polski nie zbliżają się te wartości
    już oceniałe(a)ś
    6
    0
    @beatle2
    nic dodac, nic ujac
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    Gdyby tak ci, którzy tak gromko domagają się prawdy o zbrodniach na Wołyniu, z równą zaciętością zabrali się za rozliczenie pogromów i zbrodni polskich narodowców na Żydach, nasze wnioski w sprawie ekshumacji na Wołyniu byłyby znacznie bardziej przekonujące. Wszystkie zbrodnie powinny być rozliczane z taką samą dociekliwością
    @Maria Szymańska
    Dla kogo przekonujących?
    już oceniałe(a)ś
    3
    9
    @Maria Szymańska
    Nasi narodowcy są z rosyjskiego pnia. Wielkorusy głoszą, że Rosja nigdy nikogo nie najechała, tylko zawsze przed najazdami się broniła.
    już oceniałe(a)ś
    19
    1
    @Maria Szymańska
    przecież to gromkie "domaganie się prawdy o zbrodniach na Wołyniu" to w 95% rosyjska operacja hybrydowa mająca nas skłócić z Ukrainą.
    O Wołyniu słychać ciągle, o Katyniu jakoś mniej, a o operacji antypolskiej NKWD słyszeli tylko interesujący się historią. To dość znamienne.
    już oceniałe(a)ś
    29
    3
    @Maria Szymańska
    Ale rozumiem, że Ty także domagasz się prawdy o zbrodni na Wołyniu?
    już oceniałe(a)ś
    2
    8
    @HillTrekker
    Nie. Sama postawa Ukraińców w tej sprawie nie pomaga, delikatnie mówiąc.
    już oceniałe(a)ś
    4
    5
    @Maria Szymańska
    W punkt! Nie można wymagać od innych czegoś, czego nie wymaga się od siebie.
    już oceniałe(a)ś
    14
    1
    @Korr
    Jest duża różnica. W Polsce o pogromach na Żydach się jednak dyskutuje, rzeź Wołyńska to zupełne tabu na Ukrainie. Jak najbardziej powinniśmy się domagać ekshumacji i godnego pochowania zamordowanych.
    już oceniałe(a)ś
    6
    8
    @Maria Szymańska
    Celny komentarz!
    już oceniałe(a)ś
    4
    3
    @Maria Szymańska
    Krańcowy błąd atrybucji dodatkowo animowany z Łubianki
    już oceniałe(a)ś
    1
    2
    @Maria Szymańska
    trochę racji masz, ale zauważ jedną różnicę. Mitem założycielskim współczesnej Ukrainy jest Wołyń. Czy zbrodnia w Bzurach jest mitem założycielskim państwa polskiego? Czy sprawcom tej zbrodni stawiane są pomniki? Czy o ich szefie młodzież mówi "ojczulek" (jak Ukraińcy mają baćko banderę"?
    już oceniałe(a)ś
    1
    8
    @Diderrus
    Już to napisałam: wszystkie zbrodnie powinny być rozliczane z taką samą dociekliwością. Jestem za tym, żeby wszyscy zbrodniarze byli zdejmowani z piedestałów i rozliczani, a ofiary upamiętniane i szanowane.
    już oceniałe(a)ś
    6
    0
    @morena36
    co ty pitolisz człowieku? Szaleju się nażarłeś?
    Kto ci takie głupoty naopowiadał? Wołyń mitem założycielskim? Chyba prorosyjskich troli.
    już oceniałe(a)ś
    8
    0
    @Maria Szymańska
    Dodajmy, że kwestia wołyńska została, jak by to powiedzieć, "wypromowana" przez polityków po ogłoszeniu książki Gross, co wydaje się być jedną z metod zakrzyczenia polskiej odpowiedzialności za masakrę Żydów. Choć być może lepiej obie zbrodnie przypisywać nie narodom, a nacjonalistom.
    już oceniałe(a)ś
    2
    1
    @morena36
    Rzeź wołyńska nie jest żadnym "mitem założycielskim" na Ukrainie. Oni najchętniej by o niej zapomnieli tak samo, jak nasi narodowcy o Radziłowie i Jedwabny, i setkach innych gett i sztetli. Tak więc twierdzenie, że "Wołyń" to mit założycielski współczesnej Ukrainy jest równie (nie)prawdziwe, jak zdanie, że mitem założycielskim współczesnej Polski jest opisana przez Miłosza karuzela pod murami płonącego getta.
    już oceniałe(a)ś
    6
    0
    @kukunamuniu3
    Niestety, co do Polski to zdanie prawdziwe, tylko trzeba chcieć to zrozumieć.
    już oceniałe(a)ś
    0
    2
    @normalny777
    Może nie mitem założycielskim, ale nie da się ukryć, że Bandera i Szuchewycz są na Ukrainie bohaterami narodowymi, którzy mają własne ulice.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @Maria Szymańska
    Prawda o zbrodniach na Wołyniu od dawna nie jest tajemnicą. To, że Polacy chcą ekshumacji i godnego pochówku ofiar nie ma nic wspólnego z rozliczeniami. Jakby w polskich polach leżały nieoznakowane zwłoki np. Czechów, to zapewne Czesi też domagaliby się ekshumacji. Oczywiście zgadzam się, że im ktoś bardziej krzyczy o polskich krzywdach, tym częściej zapomina o polskich zbrodniach, ale po prostu mieszasz dwie różne sprawy. Jakby szczątki twojej rodziny leżały gdzieś pod cudzą stodołą, to też byś chciał ekshumacji.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @morena36
    Pomnik bandyty ,,Łupaszki"? Inne zbrodnie, ale pomnik stoi.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    Może wreszcie zacznie się odbajkowianie polskiej historii. Uczenie jacy to my byliśmy świeci i uciśnieni przez zły zachód to bajki z mchu i paproci. Byliśmy, jako społeczeństwo, niestety nieciekawi. W szkołach nie uczy się np. o gettach łąwkowych, o traktowaniu mniejszości jak podludzi itp itd. To co się działo w czasie II Wojny to również był skutek przedwojennych działań. Może więcej należałoby pisać o naszych politykach zafascynowanych Hitlerem. Bo opowieści dziwnej treści jak to wszyscy Polacy walczyli z Niemcami to mit i bajka. Można by też pisać, jak to codziennie na różnych miejscowych pocztach Niemcy odbierali worki z donosami, które miejscowi pisali na swoich sąsiadów czy rodzinę. I że pogromy w okresie okupacji były spowodowane również działaniem kościoła katolickiego. I nie były powodowane przez Niemców. Oni się tylko przyglądali, ewentualnie fotografowali ale sie nie wtrącali. Bo i po co. Polacy załatwiali to sami.
    @kama-doka@hotmail.com
    'Może wreszcie zacznie się odbajkowianie polskiej historii.'

    Zgoda, tylko nie zastępujmy jednych bajek innymi.

    'Może więcej należałoby pisać o naszych politykach zafascynowanych Hitlerem.'

    Studnicki i? Ciekawe że pomimo tej 'fascynacji Hitlerem' nasi politycy zdecydowali się na beznadziejną walkę z nim.

    'I nie były powodowane przez Niemców. Oni się tylko przyglądali, ewentualnie fotografowali ale sie nie wtrącali. Bo i po co. Polacy załatwiali to sami'

    Ciekawe że przed wojną nie dochodziło do takich pogromów (owszem, były i wypadki śmiertelne, ale nie na taką skalę). Czy nie wynika to z tego że ci podobno 'zafascynowani Hitlerem polscy politycy' nie chcieli do nich dopuścić? W latach 1939-1941 też nie było pogromów. Zaczęły się dopiero jak za dotknięciem czarodziejskiej róźdżki kiedy te ziemie zajęli Niemcy. Polacy byli ci sami i za sanacji, i za 'Sowieta', i za Niemca. To co się zmieniło to był fakt że dopiero Niemcom te pogromy nie przeszkadzały... Wystarczy przypomnieć co się stało w Białymstoku zaraz po zajęciu go przez Wehrmacht w czerwcu 1941. Tym razem to Polacy 'się nie wtrącali'...

    Tak samo jak kwestia Zaolzia w 1938. To nie było ładne, ale stawianie znaku równości między II RP a III Rzeszą jest bzdurą. Taki Jozef Frantisek widział różnicę.
    już oceniałe(a)ś
    8
    24
    @kama-doka@hotmail.com
    O tym też się pisze (o tych donosach zapewne przeczytałaś w książce Barbary Engelking "Szanowny Panie gistapo", prawda?). Tyle, że o tym piszą naukowcy, w książkach wydawanych w niewielkich nakładach, a nie propagandyści - i potrzebna jest dobra wola czytelnika, żeby te książki wyszukać i przeczytać.
    już oceniałe(a)ś
    17
    0
    @kama-doka@hotmail.com
    Niemcy dawali Polakom gwarancję bezkarności, to wystarczało.
    już oceniałe(a)ś
    26
    3
    @a.r.c.o
    W tej książce B.Engelking zawarła temat donosów w okupowanej Polsce.
    Wiele z nich dotyczyło także donosów powstałych w gettach, gdzie ziomek donosił na drugiego z czystej zawiści.
    Najwięcej takich zachowało się z getta w Częstochowie.
    już oceniałe(a)ś
    3
    12
    @kama-doka@hotmail.com
    "Byliśmy, jako społeczeństwo, niestety nieciekawi..."
    Pardon BYLISMY???? A dzis to niby co? Sami szlachetni??? Buhaha
    już oceniałe(a)ś
    18
    2
    @DarkSatanDarvin
    Nie było pogromów przed wojną? Od wieków w całej Europie wybuchały pogromy. Na czym więc opierasz swoją tezę? Na tym, że polska gościnność i moralność taka była wyjątkowa?. Kielce 1918. Przytyk 1936. Wilno 1919. Itd, itd.
    już oceniałe(a)ś
    9
    2
    @DarkSatanDarvin
    No i znowu: to nie my! Niestety my, czy pod okupacją niemiecką czy nie, to Polacy dokonywali tamtych pogromów. POLACY.
    już oceniałe(a)ś
    10
    2
    @DarkSatanDarvin
    Zaolzie "nie było ładne". OMG, ale eufemizm! Najechanie i zabranie sobie kawałka dogorywającego kraju! Niemcy najpierw zagarnęli Sudetenland, potem Bohemię i Morawię, Słowacy się odłączyli i założyli własne faszystowskie państewko, Węgrzy też coś tam sobie dokradli no to i Polacy się rzucili po kawałek dla siebie. Nawet Churchill mówił wtedy o Polakach z obrzydzeniem "cmentarne hieny".
    już oceniałe(a)ś
    11
    2
    @canis_lupus
    'Nie było pogromów przed wojną?'

    A gdzie ja to napisałem? Napisałem wyraźnie: 'Ciekawe że przed wojną nie dochodziło do takich pogromów (owszem, były i wypadki śmiertelne, ale nie na taką skalę)'. Przyznałem że w II RP zdarzały się pogromy - ale nie na taką skalę żeby zabić kilkaset ludzi za jednym zamachem.

    @ Krenidez
    'No i znowu: to nie my! Niestety my, czy pod okupacją niemiecką czy nie, to Polacy dokonywali tamtych pogromów. POLACY.'

    Gdzie napisałem że tak nie było?

    'Zaolzie "nie było ładne". OMG, ale eufemizm! '

    Tak, w porównaniu do tego co się działo na świecie w latach 1939-1945 (a także wcześniej i później) to nie było nic szczególnie ohydnego. Powtarzam - dlaczego Jozef Frantisek nie miał problemów aby walczyć ramię w ramię z Polakami przeciwko Niemcom a dziś, w XXI wieku, polscy forumowicze lubują się w samobiczowaniu?

    'Nawet Churchill mówił wtedy o Polakach z obrzydzeniem "cmentarne hieny"'

    A co o Anglikach mówili Chińczycy, Irlandczycy czy Hindusi? Winą Polski było co najwyżej to że chciała prowadzić tak samo amoralną politykę jak wielkie mocarstwa mimo że nie była wielkim mocarstwem. Jeśli chcemy NAPRAWDĘ uczyć historii bez żadnych uprzedzeń to pouczmy dziatki że historia i polityka polegają na tym że taki Churchill wchodził bez wahania w sojusz nie tylko z 'cmentarnymi hienami' ale też zwykłymi zbrodniarzami (Stalin), jeśli tylko było to korzystne dla jego polityki.

    Czy nasi zaborcy to też były 'cmentarne hieny'? A takie wojny włoskie to przecież jeden wielki rabunek Italii przez 'hieny' z Niemiec, Francji, Hiszpanii, Szwajcarii i bóg wie skąd korzystające z tego że sami Włosi byli zbyt słabi/podzieleni aby się obronić.
    już oceniałe(a)ś
    5
    10
    @ Krenidez
    'Zaolzie "nie było ładne". OMG, ale eufemizm! '

    Jeszcze raz - w zasadzie cała historia świata polegała na tym że jeśli jakieś państwo mogło capnąć coś od innego państwa to 'capało'. Czy Churchill nazwałby Brytanię 'hieną' za to co Brytania robiła w XIX z Chinami? Bo sami Chińczycy raczej nie mieliby wątpliwości. Zresztą nie tylko Brytania* - po prostu jak ktoś jest słaby to każdy kto może staje się 'hieną' tyle że w tym przypadku nazywa się to na przykład 'brzemieniem Białego Człowieka' czyli podbijanie innych jest wręcz naszym obowiązkiem. 'Hieny' to jest wtedy kiedy inni robią to samo... :-)

    * Na początku 'Wesela' Czepiec mówi z dumą że 'A tu ano i u nas bywają,
    co byli aże dwa roki w Japonii; jak była wojna'. Wiejskie chłopaki z Bronowic odwiedziły Kraj Kwitnącej Wiśni z powodu hien z Wiednia i zapewne spotkały tam hieny z Londynu, Paryża, Berlina, Tokio, Moskwy czy Nowego Jorku. Nie rozumiem dlaczego ta nasza nowa, odbrązowiona historia ma mówić że hieny występowały tylko nad Wisłą albo że nasze lokalne hieny były jakoś szczególnie agresywne czy chamskie. Ich wina polegała co najwyżej na tym że były za słabe... :-))) Tak samo jak Sienkiewicz który opisując przewagi Stasia 'W pustyni i w puszczy' chciał pokazać że Polacy są w sumie w tej samej lidze 'białych ludzi' co Brytyjczycy od Kiplinga :-)
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    @kama-doka@hotmail.com
    Kosciol, kosciol i jeszcze raz kosciol. Toksyczna organizacja z tragicznymi spolecznymi efektami. Nie mylic z wiara! Czy znajdzie sie taki/taka, co te falszywa swiatynie zburzy???
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    @kama-doka@hotmail.com
    "W szkołach nie uczy się np. o gettach łąwkowych, o traktowaniu mniejszości jak podludzi itp itd." ale jak się nie uczy, jak się uczy?
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @hubba_hubba
    Tak samo jak PiS dał pozwolenie na faszystowskie demostracje ONR. Trochę wsparcia i podpalili mieszkanie. Wniosek z tego taki, że wszelkie nacjonalizmy, jak Konfederacja, ONR Falanga trzeba trzymać na smyczy. Mentzen ,,zbrunatniał" i wymyślił ,,piątkę mentzena". Trochę medialnej krytyki i się ,,rozjaśnił". Niestety takich ONRowców trzeba juz lać w pysk, bo zaraz możemy mieć NSDP.
    już oceniałe(a)ś
    2
    0
    @edek_zawsze
    Bez zmian.
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    @DarkSatanDarvin
    Nie intersesuje mnie historia świata odnośnie tego tematu. To co robisz to zwykły ordynarny symetryzm. Zaraz powiesz, że Niemcy w sumie, nie robili nic takiego podłego, bo Anglicy w Afryce już dawno stawiali obozy koncentracyjne. Cała narracja jaka teraz dokonuje się w Polsce, określa naród Polski jako społeczeństwo bez wady i skazy. Otóż nie. I pisze to jako Polak. Jesteśmy podłym narodem, i do tego zdradzieckim. Wystarczy brak bata nad plecami, i wychodzi z nas całe brunatne obrzydlistwo. Wystarczy przypomnieć ,,zdziczenie" policji na marszach kobiet. Wystarczyło wsparcie PiSu.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @moses
    Dlatego proponuję zamiast mówić Kościół mówmy "Polska Organizacja Kościelna",wtedy będzie jasne,że chodzi o kler.a nie budynki i "wiernych"
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    po co przy tym chodzić? przecież każdy Polak wie, że Żydzi wymordowali się sami. A nawet jeżeli nie tak do końca sami - to każdy Polak potrafi wyliczyć powody, dla których im się należało.
    @asinau
    Ja nie potrafię. A ty?
    już oceniałe(a)ś
    9
    16
    @Skandowanie
    Coraz słabiej wychodzi ci obrona Hamasu i innych terorystow
    już oceniałe(a)ś
    27
    8
    @asinau
    A jak ktoś nie wie, to podpowiem, że Żydzi zamordowali Jezusa, który był polakiem-katolikiem-patriotą.
    już oceniałe(a)ś
    49
    2
    @szczawik
    Jakby Jezus nie wyjechał z Częstochowy, gdzie go Matka Boska urodziła, to zapewne by żył do dzisiaj?
    już oceniałe(a)ś
    34
    0
    @szczawik
    Z sondy ulicznej na temat wiedzy ogólnej w podwarszawskim miasteczku:
    - Góra, na której ukrzyżowano Jezusa?
    - ...
    - zaczyna się na "G"
    - Giewont?
    już oceniałe(a)ś
    22
    0
    @asinau
    Każdy? Mów za siebie.
    już oceniałe(a)ś
    2
    9
    @Skandowanie
    Co ma piernik do wiatraka krety…nie
    już oceniałe(a)ś
    9
    2
    @Skandowanie
    No i odezwał się potomek szmalcowników czyli Skandowanie.
    już oceniałe(a)ś
    12
    2
    @Skandowanie
    żymskich ŻYMIAN - naprawdę ?
    już oceniałe(a)ś
    8
    1
    @mossebo1
    Ostre.
    już oceniałe(a)ś
    4
    0
    @jerypi
    To jest akurat wiedza ogólna do niczego niepotrzebna, bo równie dobrze mogliby spytać o to samo na literę K, Kalwaria.
    już oceniałe(a)ś
    1
    1
    @asinau
    Oczywiście.
    Artykuł ku pokrzepieniu serc Izraela dokonujągo swojego dzieła w Gazie.
    już oceniałe(a)ś
    2
    16
    @Davien
    Prawda? Ewidentna, prymitywna projekcja. Łatwa do rozpoznania.
    już oceniałe(a)ś
    1
    0
    @Skandowanie
    No i co, kupili sobie za to życie? Bo polscy szmalcownicy kupili sobie żydowskie kamienice, te, które nie zostały zburzone, które im potem komuna odebrała. Żydokomuna, wiadomo.
    już oceniałe(a)ś
    1
    2
    @Samotnik1990
    To ironia @asinau była.
    już oceniałe(a)ś
    3
    1
    @michal.sajko
    Wielu z nich kupiło sobie życie - przeżyli, stając się później szanowanymi obywatelami Izraela.
    To o nich pisała Hannach Arendt w czasie procesu Eichmana w Jerozolimie w 1961.
    Za swoje publikacje stała wieczną banitą Izraela.
    już oceniałe(a)ś
    1
    2
    @tghyujki
    Znaczy się, emigrant?
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    80 lat po tamtych morderstwach i masakrach i późniejszym ludobójstwie
    (" pogrom" jest jednak określeniem łagodzącym) ówczesne nastroje i uprzedzenia są powszechne a wielu młodych chętnie maszeruje,już wskazuje ofiary i winnych i pójdzie za swoim für..., znaczy wodzem.

    I znowu wygląda na to,że musimy szkołę i ministrę Nowacką obarczyć kolejnym trudnym,bolesnym i niewdzięcznym obowiązkiem. I nie wystarczą pojedyńcze akcje.

    Czeka nas raczej długotrwały proces.
    I musimy to zrobić w imię prawdziwego,a nie deklarowanego,patriotyzmu!
    @roberth
    Jednak znacznie więcej do uczynienia ma Izrael szczególnie w temacie wszelkich niegodziwości jakie uczynił wobec Palestyńczyków począwszy od 1948 zaczynając od wygnań /750 tys./, poprzez wprowadzenie appartheidu na Zach.Brzegu wraz z pogromami na ludności palestyńskiej /np.Huwara/, zaborem cudzego mienia.
    Osobnym tematem zbrodni izraelskich jest Strefa Gazy przed jak i po 07.10.2023.
    Proces rachunku sumienia w Izraelu może trwać pokoleniami.
    już oceniałe(a)ś
    4
    14
    @Skandowanie
    Skończ juz skamlec jak ci pager cos urwał. A nie trzeba było wstępowac do hamasu rusku.
    już oceniałe(a)ś
    5
    4
    @Skandowanie
    Co ma Izrael do polskiej edukacji? Wez sie je3nij w puzon!!!
    już oceniałe(a)ś
    6
    3
    @edek_zawsze
    Izrael ma bardzo wiele do edukacji przede wszystkim swojej, a przede wszystkim we wszelkich niegodziwościsch od 1948.
    już oceniałe(a)ś
    4
    7
    @Skandowanie
    A wy w Ameryce bijecie czarnych!
    już oceniałe(a)ś
    4
    3
    @Korr
    A jednak wy w Izraelu bijecie Palestyńczyków na terenach okupowanych !
    już oceniałe(a)ś
    1
    3
    @roberth
    Trzeba podać przykład beneficjenta zabójstw i kradzieży majątków żydowskich którym jest nijaki d.tarczyński którego dziadowie wzbogacili się na takich zabójstwach . Ród szmalcowników .
    już oceniałe(a)ś
    1
    1
    @roberth
    na szczęscie gó... wam z tego wyjdzie bo polscy rodzice nie pozwolą na indoktrynowanie ich dzieci jak narodu "sprawców". Polscy rodzicie a nie "polskojęzyczni" którym polskośc mocno wadzi
    już oceniałe(a)ś
    0
    0
    Nie jestem przekonany do gradacji pogromów: ważny, ważniejszy, najważniejszy. Dla ofiar pogrom w Jedwabnem z pewnością był najważniejszy.
    @asinau
    Dla ofair pogromu w Radzillowie wazniejsyz byl pogrom w Jedwabnym? Moglby Pan wyjasnic swoja mysl?
    już oceniałe(a)ś
    11
    9
    @asinau
    Gradacja nie jest główną myślą w tym artykule. Raczej wielość.
    już oceniałe(a)ś
    18
    2
    @mis_rys
    To chyba nieporozumienie, pozwolę sobie na ingerencję nieśmiałą. Myślę, że chodzi tu to, że dla ofiar masakry w Jedwabnem ważniejszych pogromów być przecież nie mogło.
    już oceniałe(a)ś
    17
    1
    @mis_rys
    służę: "dla ofiar pogromu w Jedwabnem z pewnością pogrom w Jedwabnem był najważniejszy".
    już oceniałe(a)ś
    12
    0